Tôi được mentor như thế nào?

Tia Sáng có dịp hỏi anh Nguyễn Huỳnh Đức, sáng lập Dreambox, công ty có sản phẩm là ứng dụng xem video trên internet với chất lượng tốt nhất lovekiki.com, từng được mentor bởi anh Phan Đình Tuấn Anh, người sáng lập SME Mentoring network (một chương trình được Đại sứ quán Mỹ bảo trợ) và những người sáng lập SeedForAction (SFA – một accelerator lựa chọn mỗi năm khoảng 10 startup để đầu tư khoảng 10.000 USD, đổi lại là 3-5% cổ phần và tập trung vào mentor để startup ra sản phẩm và kết nối với 100 khách hàng đầu tiên) về mối quan hệ của mentor với doanh nhân khởi nghiệp.
 
Nguyễn Huỳnh Đức (áo đỏ) trong buổi Dinner Talk
 
Anh có thể kể về quá trình anh được mentor trong SME Mentoring network?
 
Trước đây tôi có tham gia SME Mentoring network và được anh Tuấn Anh làm mentor. Anh hướng dẫn cho tôi nhiều về kinh nghiệm sống và kinh doanh hơn là về công nghệ, vì anh không có nhiều kinh nghiệm về mảng này. Tuy nhiên, được mentor về mảng công nghệ là điều tôi cần hơn. 
 
SFA là một khóa tăng tốc khởi nghiệp, bên cạnh mentor, họ còn đầu tư vào công ty của anh. Vào thời điểm tham gia SFA, điều nào quan trọng hơn với anh: mentor hay số tiền đầu tư ? 
 
Việc được đầu tư cũng là động lực để các bạn trong đội ngũ nghỉ việc và tập trung toàn thời gian xây dựng sản phẩm.Tuy nhiên, điều thu hút nhất đối với tôi không phải là số tiền SFA đầu tư vào công ty mà là được học hỏi kinh nghiệm của những mentor để đi con đường khởi nghiệp nhanh hơn, đúng hơn. 
 
Có phải điều thu hút anh vào SFA là vì những người sáng lập SFA, tức là anh Nguyễn Thành Nhân và chị Ngân Sâu, là những người có nhiều kinh nghiệm? 
 
Chị Ngân và tôi là bạn và biết nhau lâu rồi. Tôi biết chị Ngân có mạng lưới quan hệ rộng, uy tín, tốt cho vòng đầu tư tiếp theo. Ngoài ra, chị luôn gợi ý cho tôi những người cần gặp, giới thiệu tôi đến các sự kiện startup lớn để tôi học hỏi và kết nối.
 
Anh Nhân từng có một startup thành công và đã đầu tư nhiều startup khác, có kinh nghiệm trong ngành internet và khởi nghiệp (Lời tòa soạn: Nguyễn Thành Nhân từng làm việc ở Chai Labs, một startup được Google mua lại. Hiện anh đang làm kỹ sư tại Google). Anh đưa ra lời khuyên giúp tôi tập trung vào một thứ quan trọng hơn là lan man. Ví dụ, tôi đang làm ứng dụng video hot nhất trên mạng xã hội. Trước đây, phát triển sản phẩm ở nhiều tính năng và đăng ở tất cả các kênh cho phép quảng cáo miễn phí. Tuy nhiên, sau khi được mentor, tôi quan tâm nhiều xem chức năng nào giúp mình phát triển mạnh nhất. Trước đây, kênh nào quảng cáo được là tôi dùng, bây giờ tôi chỉ tập trung vào một – hai kênh có lượt truy cập nhiều nhất mà thôi. Lượng người dùng bây giờ tăng ít nhất 10% mỗi tuần, thậm chí còn tăng 50%, trong khi trước kia tăng 10% cũng khó. 
 
Bên cạnh đó, tôi cũng phải báo cáo công việc của mình và chat Skype với anh Nhân hằng tuần (vì anh ở bên Mỹ).
 
Điều gì anh học được nhiều nhất từ mentor khi tham gia SFA? 
 
Khi làm việc với nhà đầu tư, tôi học được hai điều mà tôi nghĩ là hay nhất: 
 
Tiền và thời gian là hai thứ không được lãng phí. Phải suy nghĩ và cân nhắc đầu tư vào những việc quan trọng thôi. Điều này ai cũng biết nhưng áp lực đầu tư khiến tôi phải tận dụng nó triệt để. 
 
Startup cần phải phát triển nhanh và hằng tuần. Mỗi tuần cần đạt được một thành quả nào đó, cần phải tăng lượng khách hàng đều đặn, ít cũng được, nhưng việc áp lực tăng thường xuyên như vậy giúp mình lúc nào cũng dành suy nghĩ cho việc này. Tăng trưởng hằng tuần cũng giúp cho mình và đội ngũ có động lực làm việc hơn. 
 
Hảo Linh thực hiện

GS Pierre Darriulat, một nhân cách khoa học lớn, một tình bạn thắm thiết với Việt Nam

Một buổi sáng cách đây 13 năm, tôi nhận được e-mail của một người ký tên Pierre Darriulat – một cái tên lúc đó còn xa lạ đối với tôi. Cho rằng đó là một thư rác, tôi xoá đi. Ít hôm sau tôi lại nhận được e-mail đó một lần nữa, lần này đọc kỹ mới hay rằng đó là thư nghiêm túc của một nhà khoa học Pháp đang làm việc ở Hà Nội có nhiều ý kiến muốn trao đổi với tôi về giáo dục và khoa học. Tôi được may mắn quen biết và kết thân với GS Darriulat từ ngày ấy.
 
GS Hoàng Tuỵ và GS Pierre Darriulat tại buổi 
gặp mặt mừng sinh nhật GS Hoàng Tuỵ 
tại Tia Sáng.
 
Về sau tôi được biết ông là một tên tuổi lớn trong lĩnh vực hạt nhân và vật lý thiên văn, viện sĩ thông tấn Viện Hàn lâm Khoa học Pháp từ 1986, Giám đốc khoa học Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân châu Âu (CERN) trong khoảng 1987-1994. Sau khi nghỉ hưu cuối 1999, ông sang định cư ở Hà Nội cùng vợ người Việt, dành gần hết thời gian và công sức giúp đỡ xây dựng và phát triển vật lý thiên văn ở Việt Nam. Đặc biệt, với những thiết bị tự mua sắm bằng tiền túi hoặc tự tạo bằng nhiều cách, ông đã thành lập Phòng thí nghiệm tia vũ trụ Vietnam-Auger ở Viện Khoa học và Kỹ thuật Hạt nhân Việt Nam, đặt ngay trên nóc nhà trụ sở của viện. Phòng thí nghiệm đặc sắc đó, với tên gọi VẬT LÝ, đã hoạt động hiệu quả trong nhiều năm như một thành viên của Dự án thí nghiệm quốc tế Pierre Auger săn tìm các tia vũ trụ năng lượng siêu cao. Đồng thời, trong khuôn khổ phòng thí nghiệm đó, ông đã tập hợp và đào tạo một nhóm các nhà khoa học trẻ trong lĩnh vực vật lý thiên văn, vật lý hạt nhân và hạt sơ cấp. Trong số các nhà khoa học trẻ được đào tạo và trưởng thành từ cái nôi này đã có năm tiến sĩ và chín thạc sĩ. Còn về kết quả nghiên cứu thì nhóm Phòng thí nghiệm VẬT LÝ, hợp tác với Đài thiên văn Pierre Auger, là đồng tác giả của nhiều bài báo quan trọng trong lĩnh vực nghiên cứu tia vũ trụ năng lượng siêu cao. Đặc biệt trong số đó có bài báo về phát hiện mối quan hệ giữa nguồn phát của các tia vũ trụ này với các tâm thiên hà hoạt động, đăng trên tạp chí Science, được bình chọn là một trong mười sự kiện vật lý của Hội Vật lý Mỹ năm 2007. 
 
Năm 2008, GS Darriulat được trao giải thưởng danh giá André Lagarrigue, giải thưởng mang tên nhà bác học Pháp đã lãnh đạo nhóm nghiên cứu tại CERN tìm ra hạt boson Z trung hoà vào năm 1973. 
 
Cũng như nhiều nhà khoa học lớn, ông sống giản dị, khiêm tốn, say mê nghiên cứu và hướng dẫn nghiên cứu, thương yêu chăm sóc tận tình các học trò của mình, đồng thời quan tâm thiết tha đến mọi mặt đời sống, nhất là về khoa học và giáo dục, ở đất nước mà ông đã gắn bó như một Tổ quốc thứ hai. Bác Pierre, như tên gọi thân thương mà các học trò của ông thường dành cho ông, là tấm gương sáng không riêng cho giới trí thức trẻ Việt Nam. Ngay cả những người trong giới khoa học đã thành danh cũng học tập được nhiều điều từ ông.
 
Đáng quý nhất là người thầy ấy không chỉ hết lòng chăm lo bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng cho học trò (dạy chữ, như cách nói của nhiều người), mà còn thiết tha lo lắng đến cả tâm hồn, cuộc sống và nhân cách của họ (dạy người – một vấn đề lớn của giáo dục ta hiện nay). Những trí thức lớn có tâm huyết với đất nước, và những nhân vật được sự nể trọng rộng rãi của những người tử tế trong xã hội, thường được ông tìm cách mời đến nói chuyện, giao lưu thân mật với nhóm học trò của ông, để giúp họ, qua những tấm gương thực tế đó, hiểu được sâu sắc nghĩa vụ của mình đối với cộng đồng, tăng ý thức tự rèn luyện thành những công dân có trách nhiệm, không bàng quan trước tình trạng nghèo nàn, lạc hậu của đất nước, biết phẫn nộ trước những bất công trong xã hội, để nung nấu quyêt tâm phấn đấu cho đất nước ngày càng tốt đẹp hơn về mọi mặt vật chất cũng như tinh thần.
Là một cộng tác viên tích cực của Tạp chí Tia Sáng, GS Darriulat đã lên tiếng rất nhiều lần trên diễn đàn này để ủng hộ, cổ vũ cho những tư duy, quan điểm, thái độ đúng đắn về giáo dục, khoa học. Ông đặc biệt quan tâm đến những người trẻ, một mặt cổ vũ cho thế hệ trẻ được mạnh dạn giao phó trách nhiệm xứng đáng từ sớm, mặt khác luôn nhắc nhở họ “biết trọng trí tuệ hơn tiền bạc, quyền lực, và nhớ rằng sự giàu có của một đất nước chủ yếu là ở bàn tay và khối óc chứ không phải ở két sắt của các ngân hàng, là ở những sản phẩm làm ra hơn là những kỹ năng tiếp thị, rằng sự giàu có ấy chủ yếu nhờ những giọt mồ hôi của người lao động hơn là những quy định có khi ngớ ngẩn được đặt ra bởi những người, những cơ quan quản lý thiếu chuyên nghiệp”.
 
Một vấn đề quan trọng mà GS Darriulat thường nhắc tới khi giao lưu với thế hệ trẻ là đạo đức, văn hoá làm khoa học. Trung thực, thượng tôn sự thật, nghiêm túc và liêm khiết đến cùng là những đức tính cần thiết trong đời thường lại càng tuyệt đối cần thiết trong khoa học. Một nhà khoa học chân chính không bao giờ có thể nhân nhượng với thói gian trá, như đạo văn hay thậm chí chỉ là lập luận hồ đồ, không dựa trên những bằng chứng khoa học xác thực. Không thể vì nể nang bạn bè, mà lợi dụng vị trí của mình trong bộ máy nhà nước để bênh vực, thậm chí tiếp tay những việc làm sai trái, phản khoa học, càng không thể dung túng thói gian dối như những vụ đạo văn từng gây ra tai tiếng lớn cho giới khoa học Việt Nam một thời trên một số diễn đàn khoa học quốc tế. Trong các cuộc tranh luận về đạo đức khoa học, GS Darriulat bao giờ cùng đứng bên cạnh những nhà khoa học chân chính lên án mạnh mẽ những hành động gian dối, không ngại đụng chạm những đồng sự có vai vế bất cứ ở đâu, dù trong nước hay trên quốc tế. Như có lần ông đã lên tiếng trên diễn đàn quốc tế phê phán thẳng tay thái độ cẩu thả khoa học của một số nhà khoa học khí hậu khi đưa ra những phân tích thiếu căn cứ khoa học khách quan, tuy chỉ với mục đích tốt hưởng ứng cuộc vận động đối phó với hiện tượng biến đổi khí hậu đang ngày càng đe doạ trầm trọng cuộc sống trên hành tinh chúng ta.
 
Thật là may mắn cho cộng đồng khoa học, giáo dục Việt Nam có được một người bạn chân thành, tha thiết và trí tuệ như Pierre Darriulat.

Samsung thành công nhờ vận hành theo kiểu quân đội

Theo GS.TS Park Sung Joo, nguyên cố vấn sáng tạo của Tập đoàn Samsung, bí quyết sáng tạo thành công của tập đoàn điện tử này chính là tốc độ nhanh chóng, vận hành theo kiểu quân đội (24 giờ/ngày và 7 ngày/tuần); các sản phẩm được đưa ra liên hoàn theo đường cong hàm mũ.
 
 
Ông Park Sung Joo, Phó Chủ tịch HĐQT trường Đại học danh tiếng Hàn Quốc  KAIST, người được Samsung mời làm cố vấn liên tục trong 10 năm.
 
Hội thảo “Ứng dụng sáng tạo trong quản trị – Xu hướng tại Châu Á” vừa được Viện Quản trị Kinh doanh FSB thuộc Đại học FPT phối hợp cùng Sở KH&ĐT Hà Nội tổ chức ngày 7/5 tại Hà Nội nhằm giúp cho các doanh nghiệp có cái nhìn mới hơn về đổi mới sáng tạo doanh nghiệp và sẽ ứng dụng phần nào những kinh nghiệm các chuyên gia chia sẻ vào cải thiện tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp mình. Diễn giả của hội thảo là 2 cố vấn sáng tạo của 2 tập đoàn lớn của Hàn Quốc và Việt Nam – GS.TS Park Sung Joo của Samsung và TS Nguyễn Thành Nam đến từ FPT.
 
Chia sẻ với gần 150 khách mời là các nhà quản lý, chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng đội ngũ học viên FeMBA của FSB tại hội thảo, trên cơ sở những nghiên cứu về lịch sử tiến hóa sáng tạo của loài, từ tìm ra lửa, tạo ra các công cụ lao động, thức ăn… đến những sáng tạo đáp ứng các nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống con người (cải tiến thực phẩm, lụa, nhà ở) cũng như các sáng tạo trong kinh doanh, GS.TS Park Sung Joo, Phó Chủ tịch HĐQT trường KAIST – một Đại học danh tiếng của Hàn Quốc, nguyên cố vấn sáng tạo của tập đoàn Samsung nhấn mạnh: “Sáng tạo chính là chìa khóa cho những sản phẩm thành công và cũng là chìa khóa của sự tồn tại”.
 
Đề cập đến những sáng tạo trong kinh doanh, ông cho biết: “Khi tôi hỏi sinh viên về những sản phẩm sáng tạo tiêu biểu nhất, các bạn ấy sẽ nghĩ ngay đến điện thoại thông minh, máy tính bảng, truyền hình, ô tô, và điều hòa nhiệt độ. Nếu không có phát minh về điều hòa, Singapore sẽ chỉ là một làng chài nhỏ. Sản phẩm này đã thay đổi toàn bộ nền kinh tế Singapore. Còn khi nói đến công ty sáng tạo nổi bật nhất, 100% đều nghĩ đến đầu tiên là Apple”.
 
 
Hội thảo “Ứng dụng sáng tạo trong quản trị – Xu hướng tại Châu Á”  tại Hà Nội có sự tham dự của 150 khách mời là các nhà quản lý, chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng đội ngũ học viên FeMBA của FSB.
 
Đưa ra bảng so sánh giữa các công ty tiên phong sáng tạo (Innovation Pioneer) với những công ty dẫn đầu thị trường (Market Leader), theo ông Park Sung Joo, đến nay các công ty tiên phong như Bendix (máy giặt), MITS (máy tính), RCA (TV màu), Pieper (ô tô), Saerom/Dialpad (VoIP), Saehan (Máy nghe nhạc), Cyworld (mạng xã hội), Blackberry (điện thoại thông minh)… hầu như đều đã biến mất hoặc trở nên mờ nhạt. Người ta chỉ nhớ đến các công ty đang dẫn đầu thị trường như: LG (máy giặt), Lenovo (máy tính), Samsung (TV màu), Toyota (ô tô), Skype (VoIP), Facebook (mạng xã hội) và Apple (máy nghe nhạc, điện thoại thông minh).
 
“Liệu có phải ra thị trường đầu tiên, thất bại đầu tiên? Điều quan trọng tôi muốn nhấn mạnh là phải liên tục sáng tạo, sáng tạo không ngừng, còn nếu chỉ có sáng tạo đầu tiên thì không đảm bảo cho thành công lâu dài. Thông điệp ở đây là chiến lược đổi mới (Innovation Strategy) và quản trị đổi mới (Innovation Management) đóng vai trò quan trọng”, ông Park Sung Joo chia sẻ.
 
Bàn về khái niệm sáng tạo, ông Park Sung Joo cho rằng sáng tạo không chỉ giới hạn ở việc tạo ra cái mới mà còn bao hàm cả việc làm một cái gì đó theo cách mới, tạo ra sự thay đổi mang lại giá trị. Ông chia sẻ: “Sáng tạo thường bắt đầu từ một ý tưởng bất ngờ, vô tình và nhiều khi chỉ là do may mắn. Nó cũng cần môi trường bổ trợ để thành công. Về cơ bản, trong cuộc sống cũng như trong kinh doanh, động lực của sáng tạo là để “sống sót”. Bên cạnh đó, cũng cần phải giải quyết vấn đề “bền vững”. Theo tôi, để bền vững phải có chiến lược sáng tạo và một sự quản trị sáng tạo đúng đắn”.
 
Giáo sư Park Sung Joo cũng khẳng định, sự mô phỏng, bắt chước trong sáng tạo không phải là điều xấu, thậm chí còn là khởi nguồn của sáng tạo. “Giống như một đứa trẻ, việc đầu tiên nó làm là bắt chước, sau đó học hỏi, nó nằm trong phần bản năng của loài người. Nói rộng hơn, trong lịch sử, sự chuyển giao chính là bắt chước. Ai đó sáng tạo ra, chuyển giao cho nhiều người hơn và lan tỏa toàn thế giới. Bí quyết ở chỗ, ai đó đã rất tài tình trong việc tạo ra thêm giá trị gia tăng cho một ý tưởng cũ để tạo ra một thứ mới chất lượng hơn”, ông Park Sung Joo nói.
 
Đề cập đến câu chuyện đổi mới sáng tạo ở châu Á, GS.TS. Park Sung Joo nhấn mạnh, Thế kỷ 21 được coi là thế kỷ của châu Á. Đây đang là nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Nhiều công ty châu Á từ vai trò các công ty “theo đuôi” đã trở thành những tập đoàn dẫn đầu thế giới. Đặc biệt, trong số các công ty Top 500 Fortune, có đến 1/3 số công ty đến từ châu Á, hầu hết là từ TQ, Nhật Bản và Hàn Quốc.
 
Đây cũng chính là lý do Chủ tịch HĐQT trường KAIST, nguyên cố vấn sáng tạo của Samsung chọn 3 công ty châu Á là Toyota (Nhật Bản), Samsung (Hàn Quốc) và Lenovo (Trung Quốc) để giới thiệu bí quyết thành công tới các nhà quản lý, chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ của Hà Nội.
 
Với hãng ô tô Nhật Bản Toyota, theo chia sẻ của ông Park Sung Joo, TPS – Hệ thống sản xuất của Toyota cực kỳ hiệu quả, gồm 2 cấu phần: hệ thống sản xuất tức thời (được họ lấy ý tưởng từ hệ thống siêu thị của Mỹ) và Tự động hóa. Ngay khi một sản phẩm được mua, một sản phẩm khác được thay thế ngay lập tức. Điều này làm giảm thiểu sự lãng phí. “Nhiều công ty cố gắng bắt chước chiến lược của Toyota nhưng không thành công. Nhân tố ẩn ở đây chính là phần mềm của Toyota. Phần mềm này cho phép đưa ra các thông số kỹ thuật chinh xác đến cực độ, khắt khe nhưng linh hoạt, dễ thích ứng, đồng thời tôn trọng mọi người”, ông Park Sung Joo cho biết.
 
Với Samsung, từ kinh nghiệm của hơn 10 năm làm cố vấn tại tập đoàn này, ông Park Sung Joo cho biết, Samsung dẫn đầu với khá nhiều dòng sản phẩm, ví dụ như bộ nhớ có DRAM; TV có HDTV, 3DTV, UDTV; điện thoại thông minh có Galaxy S5. Bí quyết của Samsung chính là tốc độ nhanh chóng, vận hành theo kiểu quân đội (24 giờ/ ngày và 7 ngày/ tuần), các sản phẩm được đưa ra liên hoàn theo đường cong hàm mũ. “Trong kinh doanh, chúng ta phải là người đầu tiên để gặt hái được nhiều lợi nhuận nhất trên thị trường. Đó là cách mà Samsung đã làm”, ông Park Sung Joo nhấn mạnh.
 
Phân tích kỹ hơn về khả năng sáng tạo nhanh chóng của Samsung, theo ông Park Sung Joo, bên cạnh các yếu tố như: các quyết định lớn được Chủ tịch và các CEO đưa ra nhanh chóng; văn hóa tốc độ với làm việc nhóm vận hành theo kiểu quân đội, đầu tư khổng lồ cũng là một yếu tố quan trọng. Cụ thể, về nhân lực R&D, Samsung có trên 5.000 Tiến sĩ; đầu tư mới với tổng giá trị rất lớn, lên tới 16 tỷ USD (năm 2014).
 
Còn về hãng sản xuất máy tính nổi tiếng hàng đầu thế giới Lenovo, ông Park Sung Joo nhận định, Lenovo đã tạo ra 1 vụ mua bán sáp nhập thành công khi mua lại IBM. Ở đây có nguồn gốc sáng tạo đến từ văn hóa, đó là việc cân bằng hài hòa giữa nền văn hóa phương Tây và phương Đông trong một công ty đa quốc gia.
 
Trên cơ sở phân tích những bí quyết sáng tạo thành công của các Tập đoàn Toyota, Samsung và Lenovo, ông Park Sung Joo cho rằng rất khó có công  ty nào có thể bắt chước hay lặp lại một cách thành công những sáng tạo của 3 tập đoàn lớn kể trên. “Không có mô hình nào cho mọi công ty. Do đó, mỗi công ty nên có một con đường phù hợp với mình, với văn hóa doanh nghiệp, văn hóa Việt Nam”, ông Park Sung Joo khuyến nghị.
 
Ông Park Sung Joo nguyên là Hiệu trưởng, Phó Chủ tịch của trường KAIST, một trường Đại học danh tiếng của Hàn Quốc. Ông cũng là Chủ tịch sáng lập của Hiệp hội các trường Kinh doanh châu Á – Thái Bình Dương (AAPBS), tổ chức mà FSB là thành viên Việt Nam đầu tiên. Với nhiều nghiên cứu giá trị, ông đã được tập đoàn Samsung mời làm cố vấn trong 10 năm liền và có nhiều đóng góp cho một số công ty như Samsung Corning, Samsung SDS, Viện Công nghệ cao Samsung (R&D Think-Tank). Là Giáo sư danh tiếng ở Hàn Quốc, ông Park được tín nhiệm chọn vào Hội đồng cố vấn về KH&CN cho tổng thống Hàn Quốc, thành viên của Học viện KH&CN Hàn Quốc. Ông Park Sung Joo nhận bằng Tiến sỹ của đại học Michigan năm 1978 và tham gia giảng dạy, nghiên cứu tại KAIST từ năm 1980.
 
Vân Anh

Các nước cam kết chống biến đổi khí hậu

Ngày 22 tháng Tư vừa qua, các nhà ngoại giao từ 167 quốc gia đã tập trung tại New York để bàn thảo cho một bản cam kết về hạn chế biến đổi khí hậu vào tháng 12 tới tại Paris. Việc họ sẽ thực hiện tốt hay không các cam kết này phụ thuộc vào hành động của các quốc gia gây biến đổi khí hậu nhiều nhất trong thống kê dưới đây:
 
Trung Quốc: Đây là nước phát thải khí nhà kính lớn nhất thế giới, đã cam kết sẽ giảm lượng phát thải khí carbon dioxide và 20% năng lượng hoá thạch vào “khoảng năm 2030”. Trung Quốc cũng cam kết hạn chế đầu tư công vào các dự án gây ô nhiễm môi trường và phát thải khí carbon cả ở trong nước và các quốc gia khác. Tuy nhiên, các chuyên gia môi trường nghi ngờ về khả năng thực hiện những lời hứa này. 
 
Mỹ: Mỹ cam kết sẽ cắt giảm lượng khí thải nhà kính 25% vào năm 2025 so với mức phát thải năm 2005. Tuy nhiên, các nhà khoa học và công luận Mỹ đang nghi ngờ về tính pháp lý khi thực hiện cam kết này. Tháng hai vừa qua, toà án tối cao Mỹ đã phải xem xét lại những quy định pháp lý về việc cắt giảm lượng khí phát thải thông qua việc hạn chế các nhà máy nhiệt điện sử dụng than. Trong cuộc tranh cử Tổng thống Mỹ, các ứng viên Đảng Cộng hoà đã mạnh mẽ chỉ trích bản thoả thuận Paris về cắt giảm phát thải. Theo cuộc thăm dò ý kiến của Gallup vào tháng ba, có 64% người Mỹ rất lo lắng về cách quản lý nguồn tài chính một cách hợp lý trong các dự án giảm sự nóng lên toàn cầu.
 
Liên minh châu Âu: EU cam kết đầy tham vọng khi hứa giảm ít nhất 40% lượng khí thải vào năm 2030 và hỗ trợ tài chính cho các nước nghèo hơn chống biến đổi khí hậu nhưng thực tế lãnh đạo châu Âu đang bị chia rẽ bởi cuộc khủng hoảng di cư, nước Anh có nguy cơ rời khỏi liên minh và cuộc khủng hoảng tài chính của Hy Lạp. 
 
Ấn Độ: Nước này cam kết tăng lượng phát điện năng lượng Mặt trời lên tới 100GW vào năm 2022 (năm 2015 mới dừng lại ở 3GW). Đồng thời Ấn Độ cũng thoả thuận tăng độ che phủ rừng với một dự án trồng rừng khoảng 6 tỉ USD và đánh thuế gấp đôi lên than đá. 
 
Nga: Trong khi đó, Nga chưa thực hiện bất kỳ một cam kết nào để giảm lượng phát thải. Tổng thống Nga Putin đã đưa ra một bản kế hoạch sẽ giảm 70% lượng khí thải so với năm 1990. Tuy nhiên trên thực tế, nếu so với mốc 1990, chỉ cần duy trì mức phát thải hiện tại thì nước Nga cũng gần đạt được mục tiêu trên. Thách thức lớn nhất với nước Nga lúc này là chưa có các quy định về mặt luật pháp một cách chặt chẽ để giảm phát thải và cần phải hiện đại hoá những công nghệ đã lạc hậu. Mặt khác, rất đông người Nga phản đối kế hoạch này, đặc biệt là người dân ở các khu vực sản xuất than vì họ lo sợ sẽ mất việc khi giảm sản xuất.
 
Brazil: Quốc gia này cam kết giảm 43% lượng phát thải vào năm 2030 so với mức của năm 2005 và nỗ lực chống phá rừng để sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, chính giới Brazil không đạt được sự thống nhất trong thực hiện cam kết này và nước này đang bước vào thời kỳ suy thoái kinh tế tồi tệ nhất trong vòng 25 năm qua. Suy thoái kinh tế có nghĩa rằng chính phủ sẽ thiếu tiền để đầu tư vào các nguồn năng lượng tái tạo để thay thế cho nguồn năng lượng hoá thạch.
 
Indonesia: Quốc gia được xếp là một trong những quốc gia gây ô nhiễm môi trường lớn nhất thế giới này cam kết cắt giảm 29% khí thải hoặc có thể lên tới 42% vào năm 2030 nếu nhận được sự hỗ trợ đáng kể từ các nước phát triển đồng thời sẽ ban lệnh cấm chặt phá rừng để lấy đất sản xuất cây cọ dầu vào năm 2017. Các nhà hoạt động môi trường đang chờ đợi thông tin thêm và lo lắng rằng có thể Indonesia sẽ vi phạm những cam kết này như đã từng xảy ra trong quá khứ. 
 
Bảo Như lược dịch theo Nytimes 

Euler người thầy vĩ đại: Một số đóng góp tiêu biểu

Trong hai kỳ trước chúng ta đã tìm hiểu cuộc sống thăng trầm và các đóng góp cơ bản của Euler, kỳ này Tia Sáng giới thiệu tới bạn đọc một số đóng góp tiêu biểu của Euler, nội dung sẽ bao gồm nhiều kiến thức Toán học.
 
Euler với lý thuyết số
 
Số hoàn hảo
 
Ngay từ thời của Pythagoras (thế kỷ thứ 6 trước Công nguyên) câu hỏi đặt ra với các số hoàn hảo đã được biết tới. 
 
Định nghĩa số hoàn hảo: Số hoàn hảo là một số nguyên dương mà tổng các ước thực sự của nó bằng chính nó. 
 
Ví dụ: Các ước thực sự của 6 là 1,2,3 và 6=1+2+3.
 
Trong quá trình nghiên cứu về số hoàn hảo, Euler đã đưa ra một số khái niệm và các khái niệm này đều có những đóng góp to lớn không chỉ cho riêng việc nghiên cứu các số hoàn hảo. 
 
Định nghĩa: σ (n) là tổng các ước nguyên dương của n. (Ban đầu Euler sử dụng kí hiệu ∫(n), ngày nay kí hiệu đó được sử dụng cho tích phân.)
 
Euler cũng đưa chứng minh nhiều khẳng định liên quan tới σ (n). 
 
Mệnh đề: Nếu n là một số hoàn hảo thì σ (n) = 2n.
 
Định lý: Nếu n là một số hoàn hảo chẵn thì n = 2k-1 (2k-1) và 2k -1 là một số nguyên tố.
 
Với định lý nêu trên, Euler đã chỉ ra dạng của các số hoàn hảo chẵn, nhưng như vậy vẫn là chưa đủ cho bộ óc vĩ đại của mình, năm 1747 trong một bài báo của mình, Euler đã đưa ra câu hỏi “Liệu có số hoàn hảo nào là số lẻ?” Sau đó, ông gọi đó là vấn đề khó nhất. Vào thời điểm đó tất cả mọi người đều tin rằng đó là một vấn đề thực sự khó, vì ngay cả Euler cũng xác nhận điều đó. 
 
Cho đến ngày nay, vấn đề về sự tồn tại của một số hoàn hảo lẻ vẫn còn là một thách thức cho tất cả các nhà toán học. Họ vẫn chưa thể khẳng định được sự tồn tại của số hoàn hảo lẻ. Ngay cả với sự trợ giúp của các hệ thống siêu máy tính thì câu hỏi trên vẫn là một câu hỏi mở. Có rất nhiều người đã tham gia nghiên cứu vấn đề này và cũng cho ra nhiều kết quả thú vị. 
 
* Một số hoàn hảo lẻ không thể chia hết cho 105.
 
* Số hoàn hảo lẻ nhỏ nhất lớn hơn 10300
 
* Một số hoàn hảo lẻ có ít nhất ba thừa số nguyên tố khác nhau.
 
* Tổng nghịch đảo của các số hoàn hảo lẻ là hữu hạn. 
 
Đây là một điều rất thú vị bởi trong giải tích thì   không hội tụ, nhưng nếu chỉ lấy trên tập các số hoàn hảo lẻ thì nó lại hữu hạn. 
 
Hi vọng trong tương lai gần các nhà Toán học sẽ có câu trả lời cho vấn đề “số hoàn hảo lẻ”. 
 
Số nguyên tố và hàm Zeta
 
Bắt đầu với bài toán Basel tính tổng nghịch đảo các bình phương 
 
 
 
Tổng quát hoá tổng trên ta được hàm Zeta  
 
Euler đã tính được     bằng cách xét đa thức  
 
 
 
sau đó Euler viết P(x) dưới 2 dạng khác nhau và đồng nhất hệ số để tính được ζ (2).
 
 
 
Xét hệ số của x2 trong P(x) nói trên, ta có: 
 
 
 
Và cuối cùng thu được  
 
Không dừng lại ở đó, Euler còn tính được kết quả tổng quát                             . 
 
 
 
Trong đó |B2n| là số Bernoulli 
 
Euler gặp khó khăn với trường hợp s lẻ và ông không tin nó có liên quan tới . Ngày nay thì đây cũng là một câu hỏi mở đang chờ được các nhà toán học giải đáp. 
 
Trong quá trình tính toán với các bài toán trên, Euler đã đưa ra rất nhiều đẳng thức bất ngờ và nhiều điểm độc đáo, sau này trở thành các công cụ tính toán mạnh cho nhiều nhà toán học. Với lý thuyết số, Euler còn chứng minh rất nhiều định lý quan trọng trong lý thuyết đồng dư, số nguyên tố, số Mersenne… do khuôn khổ bài viết nên tôi chỉ trình bày sơ lược các kết quả đại diện trong các lĩnh vực mà Euler để lại. 
 
Euler và định lý cơ bản của đại số
 
Định lý: Mọi đa thức bậc n với hệ số phức luôn phân tích được thành n nhân tử tuyến tính
Đây là định lý cơ bản của đại số, một trong những định lý quan trọng nhất và được sử dụng rộng rãi không chỉ riêng trong đại số. Các chứng minh của định lý này cho đến nay vẫn chưa có một chứng minh nào là thuần tuý đại số, các chứng minh đã có đều mang chút ít màu sắc của giải tích phức. 
 
Năm 1794, Euler cũng đưa ra một phác thảo chứng minh cho định lý cơ bản của đại số. khi đó Euler mới chỉ cụ thể hoá được trường hợp bậc 4.
 
Định lý Euler-Fermat và Mật mã
 
Định lý: Nếu a và n là hai số nguyên tố cùng nhau thì aφ(n) ≡ 1 (mod n). Với φ(n) là phi hàm Euler.
 
Trong mật mã, ta quan tâm tới việc truyền thông tin một cách an toàn từ người gửi tới người nhận.  Một thông điệp M được mã hoá thành E và người nhận sẽ giải mã từ E thu được M. Sẽ rất thuận tiện nếu mỗi kí tự trong bảng mã ASCII được thay thế bằng các số tự nhiên, khi đó việc biến M → E sẽ chuyển sang ngôn ngữ ánh xạ f : N → N. Vấn đề ta phải tìm một hàm f thoả mãn: 
– f là một song ánh
– f có công thức và khó tìm được nghịch ảnh của f.
 
Một giải pháp cho vấn đề này là chương trình mã hóa RSA đang được sử dụng rộng rãi (đặt theo tên nhà phát minh của nó R. Rivet, A. Shamir và Adleman L.)
 
Tạo Mã và Mã hoá
 
* Chọn hai số nguyên tố p,q lớn và khác nhau.
* Tính n = p.q
* Tính giá trị của φ(n) = (p-1) (q-1)
* Chọn 1 số nguyên tố e thoả mãn: 1<e<φ(n) và e nguyên tố cùng nhau với φ(n).
* Tìm d: (d.e) ≡ 1 mod (φ(n))
 
Mã công khai là n, module và e số mũ công khai, mã bí mật 
 
 
 
Người gửi chuyển thông tin M thành số m<n theo một hàm chuyển đổi. Lúc này cả người gửi và người nhận đều có m và n, người nhận tìm c là bản mã hoá của n: c = m2 mod (n)
 
Bánh răng Euler
 
 
Trong quá trình làm việc với thiết kế tua bin nước, Euler đã tối ưu cho các bánh răng để giảm sức lao động, giảm tiếng ồn… Euler không chỉ là người phát minh ra mà còn dự đoán được cả quỹ đạo chuyển động của nó. Bánh răng này được gọi là bánh răng – Euler. Sau này người ta còn gọi đó là phương trình Euler–Savary.
 
 
Đĩa Euler
 
Euler cũng nghiên cứu tới chuyện động của các vật thể xoay quanh một trục, có tính tới ma sát. Một ví dụ thú vị là đĩa Euler, một đĩa tròn (đồng nhất) bằng kim loại được quay trên một bề mặt mịn sạch. Lúc đầu, nó sẽ xoay xung quanh trục thẳng đứng của nó, nhưng do ma sát, trục đang bắt đầu nghiêng và đĩa để cuộn trên một đường tròn. Càng ngày trục nghiêng càng bị nghiêng dần, các vòng tròn thì ngày một rộng ra. Dù có xét đến yếu tố nào đi nữa thì quả bóng vẫn sẽ dừng lại. 
 
 
 
Chìa khóa để giải thích chuyển động này là phương trình Euler, một tập hợp các phương trình vi phân liên quan đến các góc Euler và các thông số khác. Các chi tiết kỹ thuật của các chuyển động, vẫn còn được tiếp tục nghiên cứu cho tới tận bây giờ.
 
Lý thuyết đồ thị và Tôpô
 
Con sông Pregel, chảy qua thành phố Phổ Königsberg, chia thành phố thành một hòn đảo và ba vùng đất riêng biệt, một ở phía Bắc, một ở phía Đông, và một ở phía Nam. Có tất cả bảy cây cầu, sắp xếp như trong bản đồ với các điểm màu xanh lá cây.
 
 
 
Bài toán: người ta có thể đi dạo từ một điểm ở thành phố khác bằng cách đi qua mỗi cây cầu đúng một lần? Bậc của một đỉnh là cạnh nối với nó; trong đồ thị các cây cầu Königsberg, ba nút có bậc bằng 3 và một nút có bậc 5. Euler đã chứng minh rằng một chu trình có dạng như mong muốn chỉ tồn tại khi và chỉ khi không có nút bậc lẻ. Một đường đi như vậy được gọi là một chu trình Euler. Do đồ thị các cây cầu Königsberg có bốn nút bậc lẻ, nên nó không thể có chu trình Euler.
 
Lời giải của Euler cho bài toán trên là cơ sở cho nền móng của Topo học. (Xem thêm bài viết của Nguyễn Hữu Việt Hưng trên Tia Sáng số 6 – 20/3/2016.)
 
Công thức Euler 
 
Với mọi số thực x ta luôn có: eix = cos x + i.sin x . Với e là số vô tỉ được tính qua giới hạn                  
 
 
công thức Euler là phổ biến trong toán học, vật lý và kỹ thuật. Nhà vật lý Richard Feynman được gọi là phương trình “viên ngọc quý” và “công thức đáng chú ý nhất trong toán học.”
 
Một công thức tương đương là  ix= ln (cos x + i sin x), công thức này được đưa ra bởi Cotes (1714). Công thức Euler được sử dụng trong rất nhiều lĩnh vực của Toán từ lý thuyết số phức, phương trình vi phân,…từ đơn giản nhất cho đến phức tạp. 
 
Qua ba bài viết, chúng ta đã cùng có một hành trình xuyên suốt cuộc đời và sự nghiệp của nhà Toán học vĩ đại Euler, một người thầy vĩ đại bởi tất cả những gì ông để lại đã trực tiếp hoặc gián tiếp tạo nên bộ mặt khoa học và cuộc sống ngày nay. 

VNPT được chọn làm đối tác cung cấp dịch vụ cho cơ quan Đảng và Nhà nước

Ngày 11/5/2016, VNPT và Cục Bưu điện Trung ương đã ký kết thỏa thuận phối hợp về quản lý, khai thác và cung cấp dịch vụ trên mạng truyền số liệu chuyên dùng (TSLCD) và vận hành khai thác hệ thống điện báo hệ đặc biệt phục vụ các cơ quan Đảng, Nhà nước.
 
Tổng Giám đốc VNPT Phạm Đức Long trao quà lưu niệm cho Cục Bưu điện Trung ương 
 
Theo Thỏa thuận phối hợp về quản lý, khai thác và cung cấp dịch vụ trên mạng TSLCD của cơ quan Đảng và Nhà nước, VNPT sẽ có trách nhiệm quản lý, khai thác, bảo dưỡng và xử lý các sự cố Mạng truy nhập cấp II, và thiết bị đầu cuối tại tỉnh ủy, thành ủy, UBND, HĐND tỉnh/thành phố; Phối hợp với Cục Bưu điện Trung ương trong việc khai báo, xử lý sự cố kết nối liên mạng giữa Mạng đường trục, Mạng truy nhập cấp I do Cục BĐTW quản lý và Mạng truy nhập cấp II do VNPT quản lý; Có trách nhiệm thông báo cho Cục Bưu điện Trung ương đối với các tác động trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng tới mạng TSLCD;  Phối hợp với Cục Bưu điện Trung ương đảm bảo công tác an toàn, bảo mật và an ninh thông tin trên toàn mạng TSLCD theo quy định. Bên cạnh đó, VNPT sẽ cung cấp hạ tầng cho mạng TSLCD, đảm bảo điều kiện hoạt động thiết bị mạng TSLCD của Cục Bưu điện Trung ương.
 
Mạng TSLCD là dự án về Viễn thông – CNTT có quy mô toàn quốc, có ý nghĩa lớn về chính trị, kinh tế – xã hội, đặc biệt là trong việc đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt, kịp thời, chính xác và an toàn trong mọi tình huống, phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước tới các bộ, ban, ngành Trung ương và các địa phương trong cả nước. Dự án cũng sẽ góp phần tạo tiền đề cho quá trình thực hiện cải cách hành chính, hướng tới việc xây dựng chính phủ điện tử trong tương lai.
 
Từ năm 2007, Bưu điện Trung ương, lúc đó là đơn vị thuộc VNPT được giao nhiệm vụ trực tiếp triển khai thực hiện Dự án này với 3 giai đoạn: Giai đoạn thứ nhất hoàn thiện hệ thống truyền số liệu từ cơ quan Đảng, Chính phủ đến các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành trên toàn quốc. Giai đoạn hai thực hiện từ năm 2009 với mục tiêu hoàn thiện mạng truyền số liệu từ UBND các tỉnh, thành đến các sở, ban, ngành, quận, huyện và giai đoạn ba sẽ triển khai đến cấp xã phường trên toàn quốc.
 
 Từ tháng 3/2012, mạng TSLCD đã chính thức được khai trương và từ đó đến nay đã và đang  cung cấp kết nối và dịch vụ cho các cơ quan Đảng, Nhà nước, Quốc hội, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND tỉnh, thành phố, quận, huyện ủy, UBND quận, huyện, thị xã… trên cả nước. Mạng TSLCD hiện được chia thành hai cấp: Từ trung ương về các tỉnh thành và từ tỉnh thành về các huyện xã. Hiện tại, 47/60 tỉnh có lưu lượng sử dụng mạng chuyên dùng dưới 60%,  2 tỉnh có lưu lượng sử dụng trên 80%.
 
Với vai trò và trách nhiệm của Tập đoàn Kinh tế chủ lực quốc gia về Viễn thông – CNTT, VNPT khẳng định luôn đáp ứng tốt nhất mọi yêu cầu, nhiệm vụ về thông tin liên lạc phục vụ Đảng và Nhà nước và sẽ không ngừng nỗ lực hơn nữa, sẵn sàng cho những nhiệm vụ mới, đảm bảo việc xây dựng hạ tầng cho một Chính phủ điện tử trong tương lai không xa.
 
Bên cạnh việc ký kết Thỏa thuận phối hợp về quản lý, khai thác và cung cấp dịch vụ trên mạng Truyền số liệu chuyên dùng (TSLCD) của cơ quan Đảng và Nhà nước, Cục Bưu điện Trung ương và VNPT cũng đã thống nhất ký kết thỏa thuận hợp tác về việc: Vận hành khai thác hệ thống điện báo Hệ đặc biệt phục vụ các cơ quan Đảng, Nhà nước nhằm đảm bảo thông tin phục vụ sự chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo cấp cao và các cơ quan Đảng, Nhà nước trong mọi tình huống trên cơ sở phát huy tối đa nguồn lực và thế mạnh phục vụ của mỗi bên.
 
 
PV

Viettel sẵn sàng cấp 1 tỷ đồng để triển khai nhanh 1 ý tưởng đặc biệt

Bất cứ cá nhân nào có ý tưởng xuất sắc mà Viettel đánh giá là khả thi, mang lại hiệu quả lớn, thì Tập đoàn sẽ lấy người có ý tưởng đấy dẫn đầu một nhóm, bổ sung khoảng 5 nhân sự, cấp kinh phí khoảng 1 tỷ đồng để lập nhóm riêng cho nghiên cứu, và hỗ trợ đưa sản phẩm ra áp dụng trong quá trình sản xuất kinh doanh.
 
Sẵn sàng đầu tư 1 tỷ đồng cho ý tưởng xuất sắc
 
Ông Nguyễn Mạnh Hải, Trưởng Ban Nghiên cứu sản xuất của Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel vừa cho biết thông tin trên tại Hội nghị Khoa học công nghệ (KHCN) ngành TT&TT năm 2016 diễn ra sáng 10/5/2016 ở Hà Nội.
 
Theo ông Nguyễn Mạnh Hải, thời gian tới, Viettel sẽ triển khai một số cách làm mới trong hoạt động đầu tư KHCN, nghiên cứu và phát triển (R&D).
 
Một là đẩy mạnh đội ngũ nghiên cứu ở nước ngoài như ở Mỹ, Pháp, sắp tới là Hàn Quốc, Ấn Độ. Hiện Viettel đã thành lập 1 công ty ở Mỹ, 1 công ty ở châu Âu. Các công ty này đang tìm kiếm nhân lực công nghệ cao, tìm kiếm công nghệ mới, tìm kiếm một số loại vật liệu đặc thù. Thời gian tới, ngoài việc tìm kiếm đối tác, công nghệ, các đơn vị này còn được giao nhiệm vụ triển khai hoạt động R&D, tận dụng các lợi thế như có điều kiện tiếp xúc với công nghệ mới, điều kiện cơ sở hạ tầng phục vụ nghiên cứu rất tốt. Qua đó sẽ tạo sức ép cho đội ngũ nghiên cứu trong nước của Viettel. Cách làm này giống như cách làm của Samsung cách đây khoảng 30 năm.
Skip in 6…Ad finishes in 28 seconds
 
Hai là đặt hàng các doanh nghiệp nhỏ, start-up, đặc biệt là các start-up trong các trường đại học. Theo đó sẽ đặt hàng nghiên cứu và thiết kế các sản phẩm trong các phân khúc thị trường hẹp, hoặc những sản phẩm có tính chất đặc thù, mục đích là tận dụng và phát triển nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học công nghệ của toàn xã hội.
 
Và ba là xây dựng cơ chế hỗ trợ để triển khai nhanh ý tưởng đặc biệt. Các cá nhân có ý tưởng độc đáo, khả thi, đạt hiệu quả cao, sẽ được Viettel hỗ trợ đội ngũ, kinh phí để biến ý tưởng đó thành các sản phẩm hoàn chỉnh, có thể đưa ra kinh doanh. Mô hình này gần giống vườn ươm start-up.
 
"Viettel đã bắt đầu triển khai thí điểm việc này. Bây giờ, bất cứ cá nhân nào có ý tưởng xuất sắc mà hội đồng thẩm định của Tập đoàn đánh giá là khả thi, mang lại hiệu quả lớn, thì Tập đoàn sẽ lấy người có ý tưởng đấy dẫn đầu một nhóm, bổ sung khoảng 5 nhân sự, cấp kinh phí khoảng 1 tỷ đồng để lập nhóm riêng cho nghiên cứu, và hỗ trợ nhóm nghiên cứu đưa sản phẩm ra áp dụng trong quá trình sản xuất kinh doanh của Viettel", ông Nguyễn Mạnh Hải nhấn mạnh.
 
 
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
 
1 đồng cho đầu tư cũng là 1 đồng cho vay
 
Viettel sẵn sàng chi tiền cho các ý tưởng xuất sắc, song cũng không dễ gì chấp nhận lãng phí nguồn đầu tư này.
 
"Lãnh đạo Tập đoàn đã xác định rõ định hướng "1 đồng chi cho nghiên cứu là 1 đồng vay". Nguồn lực tài chính dành cho nghiên cứu được coi như là Tập đoàn ứng trước. Đội ngũ nghiên cứu phải tính bài toán thương mại hóa sản phẩm để hoàn chi phí nghiên cứu trong vòng 3 – 5 năm. Doanh thu có được sau khi thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu sẽ được hoàn trả lại Quỹ phát triển KHCN của Tập đoàn. Vì thế, nguồn Quỹ của Viettel liên tục được mở rộng, tạo điều kiện để thực hiện các nhiệm vụ KHCN mới", ông Nguyễn Mạnh Hải nói.
 
Các dự án, đề tài nghiên cứu KHCN không chỉ bắt buộc phải xuất phát từ thị trường, phải làm chủ công nghệ lõi (phải tự nghiên cứu, thiết kế, làm chủ 80% công nghệ, chỉ hợp tác, chuyển giao 20% còn lại để giảm chi phí và tăng hiệu quả tiếp nhận chuyển giao), mà sản phẩm làm ra phải xuất khẩu được. "Chúng tôi xác định việc nghiên cứu được sản phẩm mới chỉ đạt 40% yêu cầu, thương mại hóa và bán được sản phẩm trong nước thì đạt 70% yêu cầu, chỉ khi xuất khẩu được sản phẩm mới đạt 100%. Trên thực tế, chúng tôi đã có rất nhiều sản phẩm có hiệu quả, có lãi nhưng cũng chỉ đạt 70% yêu cầu vì mới trong giai đoạn bắt đầu xuất khẩu", ông Nguyễn Mạnh Hải chia sẻ thêm.
 
Bên cạnh việc thí điểm cơ chế khoán thực hiện đề tài, từ đầu năm 2016, lãnh đạo Tập đoàn còn cho phép lãnh đạo các đơn vị cấp dưới được tự phê duyệt đầu tư cho đề tài nghiên cứu KHCN với điều kiện giá trị đề tài dưới 5 tỷ đồng, phải hoàn thành trong vòng 6 tháng và có thể thu hồi vốn trong vòng 1 năm.
 
Hàng năm, Viettel được trích tối đa 10% lợi nhuận trước thuế (khoảng 4.000 tỷ đồng) để lập Quỹ phát triển KHCN của Tập đoàn. Khoảng 15 năm qua, hoạt động sáng kiến, ý tưởng đã làm lợi cho Viettel hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Riêng năm 2015, Viettel đã có 8.000 ý tưởng, 900 sáng kiến, làm lợi cho Tập đoàn gần 900 tỷ đồng.
 
Ngọc Mai

Tổng hợp sự kiện “Những ngày Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo ASEAN-EU”

Trong khuôn khổ của sự kiện “Những ngày Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo ASEAN-EU 2016” (ASEAN-EU STI Days 2016), tối ngày 11/5/2016 tại Khách sạn Melia, Hà Nội, đã diễn ra buổi tiệc tối đặc biệt – Gala Dinner. 
 
Tới dự có Bộ Trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh; Đại sứ, Trưởng Phái đoàn EU tại Việt Nam Bruno Angelet; Đại sứ EU tại ASEAN Francisco Fontan Pardo; và đại diện các tổ chức quốc tế, đại sứ quán các nước EU và ASEAN tại Hà Nội, các cơ quan quản lý khoa học và công nghệ, các viện nghiên cứu, trường đại học trong và ngoài nước, và đại diện các phương tiện thông tin đại chúng.
 
 
Bộ Trưởng Chu Ngọc Anh phát biểu tại Gala Dinner
Phát biểu tại Gala Dinner, thay mặt Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Trưởng Chu Ngọc Anh cho rằng SEA-EU-NET là một trong những dự án thuộc Chương trình khung lần thứ 7 (FP7) được triển khai thành công nhất nhằm thúc đẩy hợp tác khoa học trong những lĩnh vực cùng quan tâm giữa Đông Nam Á và EU. Với sự hỗ trợ của Dự án, nhiều liên minh nghiên cứu giữa hai khu vực đã được hình thành và nhận được tài trợ của FP7 và Horizon 2020. Quan trọng hơn, từ những kiến nghị và tư vấn chính sách của Dự án, các quốc gia ASEAN và EU đã đưa vào triển khai các chính sách thúc đẩy hợp tác quốc tế liên khu vực về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
 
Bộ trưởng Chu Ngọc Anh khẳng định: Sự kiện Những ngày Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo ASEAN-EU 2016 có ý nghĩa đặc biệt, chào mừng Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5. Theo Bộ trưởng, điểm đặc biệt của Những ngày Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo ASEAN-EU 2016 là tập hợp được sự tham gia của tất cả các đối tác, từ các nhà hoạch định chính sách, nhà tài trợ, chuyên gia tư vấn, nhà khoa học cho tới các nhà đổi mới sáng tạo và cả giới truyền thông. Bộ trưởng hy vọng qua sự kiện này, các bên liên quan sẽ xác định được những tiềm năng và các lĩnh vực ưu tiên hợp tác giữa hai khu vực về nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo, đưa ra các cơ chế tài trợ và công cụ hỗ trợ mới cho hợp tác khoa học và công nghệ, xây dựng nền tảng nhằm khuyến khích sức mạnh tổng hợp của các hoạt động nghiên cứu chung. Bộ trưởng mong rằng sáng kiến ASEAN-EU STI Days sẽ tiếp tục được tổ chức trong những năm tới đây.
 
 
Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Việt Thanh phát biểu tại Lễ khai mạc
 
Trước đó, ngày 10/5/2016, tại Hà Nội, Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Quốc gia thuộc Bộ KH&CN đã tổ chức Lễ khai mạc sự kiện “Những ngày Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo ASEAN-EU” (ASEAN-EU STI Days 2016). Sự kiện này sẽ diễn ra từ ngày 10- 12/5/2016 tại khách sạn Melia, Hà Nội. STI Days 2016 là hoạt động trên quy mô quốc tế liên khu vực được tổ chức trong chuỗi các sự kiện chào mừng Ngày khoa học và công nghệ Việt Nam 18/5.
 
 
Toàn cảnh Lễ khai mạc
 
Tham dự Lễ khai mạc có: ông Trần Việt Thanh, Thứ trưởng Bộ KH&CN Việt Nam; ông Tung Ciny, Thứ trưởng Bộ Công nghiệp và Thủ công Campuchia; ông HoumphanhIntharath, Thứ trưởng Bộ KH&CN Lào; ông Kostas Glinos, Trưởng Ban chiến lược hợp tác quốc tế, Tổng cục Nghiên cứu và Đổi mới sáng tạo, Ủy ban châu Âu; cùng đại diện các cơ quan quản lý KH&CN, các tổ chức quốc tế, các Đại sứ quán, các đối tác của dự án SEA-EU-NET, các bộ, ngành trung ương và địa phương, các nhà khoa học, doanh nghiệp và cơ quan truyền thông.
 
Tại Việt Nam, vai trò quan trọng của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đối với phát triển KT-XH của đất nước đã được khẳng định tại Hiến pháp năm 2013: “Phát triển KH&CN là quốc sách hàng đầu, giữ vai trò then chốt trong sự nghiệp phát triển KT-XH của đất nước”. Luật KH&CN năm 2013 ra đời tạo điều kiện phát triển KH&CN, đặc biệt tạo tiền đề cho các hoạt động hội nhập quốc tế, mở rộng hợp tác quốc tế nhằm giải quyết những thách thức lớn mang tính toàn cầu về KH&CN.
 
ASEAN là khu vực phát triển kinh tế năng động nhất trên thế giới với dân số khoảng 600 triệu người và là khu vực có vị trí lý tưởng để phát triển. Từ cuối năm 2015, Cộng đồng chung ASEAN đã chính thức được thành lập với 3 trụ cột chính là kinh tế, chính trị-an ninh, văn hóa-xã hội và đưa ra Tuyên bố Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 nêu rõ mục tiêu phát triển ASEAN thành một cộng đồng cạnh tranh, sáng tạo và năng động, thúc đẩy tăng mạnh năng lực sản xuất. 
 
Trong quá trình triển khai tầm nhìn chiến lược của ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng, EU luôn được coi là đối tác quan trọng về hợp tác khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Các nước Đông Nam Á và EU đã thiết lập mối quan hệ đối tác về KH&CN trong nhiều năm qua. Điều đó đã được thể hiện rõ nhất trong các dự án hợp tác trong khuôn khổ các Chương trình khung về nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ của EU, trong đó nổi bật là dự án SEA-EU-NET 2. Dự án SEA-EU-NET 2 do Chương trình khung lần thứ 7 (FP7) của EU tài trợ, đã khởi xướng sự kiện “Những ngày Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo ASEAN-EU”.
 
Phát biểu tại Lễ khai mạc, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Việt Thanh nhấn mạnh:“Sự kiện ASEAN-EU STI Days 2016 được tổ chức rất đúng thời điểm, góp phần quan trọng thúc đẩy nền KH&CN ASEAN phát triển bắt kịp với trình độ thế giới. Sự kiện ASEAN-EU STI Days 2016 là trung tâm của nhiều hoạt động liên quan tới thúc đẩy hợp tác về KHCN và đổi mới sáng tạo giữa hai khu vực Liên minh châu Âu và Đông Nam Á. Đây sẽ là bước quan trọng để xây dựng mối quan hệ đối tác lâu dài về KH&CN giữa ASEAN và EU.”
 
 
Ông Kostas Glinos, Trưởng Ban chiến lược hợp tác quốc tế, Tổng cục Nghiên cứu và Đổi mới sáng tạo, Ủy ban châu Âu, phát biểu tại buổi lễ
 
 
Phát biểu tại Lễ khai mạc, ông Kostas Glinos, Trưởng Ban chiến lược hợp tác quốc tế, Tổng cục Nghiên cứu và Đổi mới sáng tạo, Ủy ban châu Âu, khẳng định tầm quan trọng của hợp tác giữa ASEAN và EU về những vấn đề mà hai khu vực cùng quan tâm như công nghệ thông tin, y tế, quản lý nguồn nước, an ninh và an toàn thực phẩm, đo lường, đổi mới sáng tạo, kết nối doanh nghiệp, đặc biệt là hợp tác giữa khu vực hàn lâm và ngành công nghiệp của hai khu vực. Theo ông Kostas Glinos, EU cam kết hỗ trợ để tăng cường hợp tác nghiên cứu và đổi mới sáng tạo giữa ASEAN và EU, trong bối cảnh khu vực ASEAN ngày càng trở nên năng động và hấp dẫn đầu tư. Ông hy vọng thông qua hợp tác giữa ASEAN và EU, năng lực nghiên cứu và đổi mới sáng tạo trong khu vực ASEAN sẽ được nâng cao.
 
Ông Christoph Elineau, Giám đốc Dự án SEA-EU- NET nêu rõ: “Mục đích của chúng tôi khi tổ chức diễn đàn này là nhằm tập hợp các nhà hoạch định chính sách, quản lý cho tới các nhà khoa học để cùng nhau bàn bạc, đưa ra những giải pháp giải quyết những vấn đề khoa học phức tạp và mang tính toàn cầu hiện nay trong nhiều lĩnh vực như: nông nghiệp, tài nguyên, y tế… Trong thời gian qua, các nhà khoa học của các khu vực đã có những hợp tác mang tính hàn lâm với nhau". 
 
Theo Christoph Elineau, các nhà khoa học của khu vực Đông Nam Á đã được học tập tại các nước châu Âu và khi quay về nước vẫn giữ được mối liên hệ với các nước châu Âu. Vấn đề hiện nay là phải làm sao biến những hợp tác về hàn lâm đó trở thành những giải pháp hữu ích, giải pháp mang tính sáng tạo có thể áp dụng vào trong thực tế để giải quyết những thách thức đang rất “nóng” hiện nay như: Xâm nhập mặn, biến đổi khí hậu,… Giám đốc Dự án SEA-EU- NET cũng mong muốn diễn đàn sẽ là nơi chia sẻ những kinh nghiệm của các nước trên thế giới về cách đối phó, giải pháp thích ứng với các thách thức; và qua đó các nước có thể học hỏi kinh nghiệm của nhau.
 
Trong 3 ngày diễn ra STI Days 2016, có 22 hội nghị/hội thảo khoa học, triển lãm đổi mới sáng tạo và nhiều hoạt động khác được tổ chức với sự tham gia của khoảng 600 đại biểu trong đó có 358 đại biểu quốc tế đến từ trên 40 quốc gia trên thế giới như Anh, Pháp, Đức, Phần Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore. Cụ thể, sẽ có nhiều phiên đối thoại chính sách, hội nghị/hội thảo khoa học về các chủ đề có sự quan tâm chung giữa hai khu vực như y tế, quản lý nguồn nước, an ninh và an toàn thực phẩm, đo lường, đổi mới sáng tạo, kết nối doanh nghiệp…; triển lãm về đổi mới sáng tạo với mục đích quảng bá năng lực KHCN và đổi mới sáng tạo của các quốc gia Đông Nam Á đối với các đối tác tại châu Âu.
 
Sự kiện ASEAN-EU STI Days 2016 có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy, tăng cường hợp tác về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giữa hai khu vực ASEAN và EU. Sự kiện cũng mở ra cơ hội cho các nhà hoạt động trong các lĩnh vực nghiên cứu, phát triển và đổi mới sáng tạo xây dựng mạng lưới nhằm trao đổi, thảo luận những chủ đề mà họ cùng quan tâm và đưa ra những triển vọng hợp tác mới. ASEAN-EU STI Days 2016 tạo nên sức mạnh tổng hợp trong hợp tác khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giữa ASEAN và EU. Đây cũng là cơ hội để tăng cường hội nhập, nâng cao nhận thức, đẩy mạnh hợp tác về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giữa Việt Nam và EU. 
 
Liên quan đến các hoạt động trong khuôn khổ “Những ngày Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo ASEAN-EU 2016”, trong ngày hôm nay (11/5) và sáng mai (12/5) sẽ diễn ra hàng loạt các hội nghị/hội thảo, diễn đàn, đối thoại như:
 
Hội thảo “ASEAN RISE (ICT, các thành phố thông minh, hệ thống nước)”;
Hội thảo về đổi mới sáng tạo: “Thay đổi các điều kiện khung về đổi mới sáng tạo ở ASEAN – Hợp tác khu vực và những lựa chọn chính sách”;
Diễn đàn về đổi mới sáng tạo ngành công nghiệp cà phê và chuỗi cung ứng;
Hội thảo “Hướng đến những giải pháp mới trong hợp tác EU-ASEAN ICT: chính sách ICT, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo cho xã hội thông minh”;
Hội thảo “Nâng cao năng lực nghiên cứu tại châu Âu: Những cơ hội tài trợ và học bổng cho các nhà nghiên cứu ở Đông Nam Á”;
Hội nghị bàn tròn các chuyên gia về nghiên cứu và giám sát AMR – Những tương đồng về ưu tiên giữa châu Âu và Đông Nam Á;
Hội thảo “Hệ thống ủng hộ cho việc ra quyết định đối với quản lý nước và môi trường: Nâng cao hiểu biết và giảm thiểu các tác động kinh tế, xã hội, sức khỏe và môi trường”;
Hội thảo “Đầu ra hợp tác nghiên cứu giữa các nước ASEAN – bằng chứng định lượng và giải thích”;
Hội thảo “Nâng cao năng lực nghiên cứu tại châu Âu: Những cơ hội tài trợ và học bổng cho các nhà nghiên cứu ở Đông Nam Á”;
Hội thảo “Nghiên cứu an toàn nhà máy điện hạt nhân: “Nâng cao nhận thức về hậu quả của các tại nạn nhà máy điện hạt nhân”;
Hội thảo “Nghiên cứu về hiện đại hóa ngành công nghiệp sản xuất và sản xuất bền vững,…
Chúng tôi sẽ tiếp tục đưa tin chi tiết về một số hội nghị/hội thảo trên.
 
Nguồn:  NASATI
 

Triển lãm quốc tế Y Dược 2016 thu hút 350 tập đoàn quốc tế

Ngày 11/5, Triển lãm quốc tế chuyên ngành Y Dược Việt Nam lần thứ 23 (VietNam Medi-Pharm 2016) đã chính thức khai mạc tại Hà Nội.
 
Năm nay, 350 tập đoàn, doanh nghiệp đến từ 30 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia triển lãm với quy mô 450 gian hàng.
 
Sự kiện do Bộ Y tế phối hợp với Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Y tế Việt Nam (VimeddimexVN) và Công ty cổ phần Hội chợ triển lãm và quảng cáo Việt Nam (VietFair) tổ chức.
 
Phát biểu tại lễ khai mạc triển lãm, Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn cho biết: Triển lãm quốc tế chuyên ngành Y Dược Việt Nam (VietNam Medi- Pharm) tổ chức lần đầu tiên vào năm 1994, đến nay đã trở thành triển lãm chuyên ngành uy tín hàng đầu Việt Nam.
 
 
Khách tham quan Triển lãm Quốc tế chuyên ngành Y Dược 2015. (Ảnh: Phương Vy/TTXVN)
Triển lãm là nơi các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực Y Dược trưng bày và giới thiệu thành tựu, kỹ thuật hiện đại và các sản phẩm tiên tiến nhất. Đồng thời, triển lãm là nơi giao lưu, trao đổi, tìm hiểu đối tác, liên doanh giữa các nhà chuyên môn Y Dược, nhà sản xuất, kinh doanh dược phẩm, trang thiết bị y tế trong nước và quốc tế…
 
Sản phẩm trưng bày chính tại triển lãm năm nay gồm dược phẩm; máy móc, trang thiết bị và đồ dùng y tế; trang thiết bị, nội thất bệnh viện, phòng khám; thiết bị, dụng cụ nha khoa; thiết bị ngoại khoa; thiết bị chẩn đoán; thiết bị, dụng cụ nhãn khoa; thiết bị phòng thí nghiệm; thiết bị vật lý trị liệu, phẫu thuật chỉnh hình; thiết bị cứu trợ; mô hình, giáo cụ, trong các trường y, dược; thiết bị xử lý chất thải; Đông dược, Nam dược, Trung dược; dây chuyền, thiết bị bào chế, sản xuất đóng gói bao bì dược phẩm; du lịch chăm sóc sức khỏe…
 
Diễn ra đồng thời với Triển lãm quốc tế Y Dược 2016 còn có các triển lãm chuyên đề như Triển lãm bệnh viện quốc tế Việt Nam lần thứ 9; Triển lãm quốc tế chuyên ngành Nha khoa Việt Nam lần thứ 5…
 
Ngoài ra, nhiều hội thảo, diễn đàn cũng được tổ chức tại triển lãm như diễn đàn “Sẻ chia vị ngọt, tri ân cộng đồng” lần thứ 5 kêu gọi thiện nguyện, góp sức giúp đỡ bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn tại các bệnh viện; hội thảo chuyên ngành xương khớp; hoạt động hưởng ứng “Ngày phòng chống tăng Huyết áp thế giới”, chào mừng “Hội nghị tăng huyết áp Việt Nam lần thứ 2.”
 
Trong khuôn khổ triển lãm còn có các hoạt động giao thương, tư vấn hỏi đáp, hội thảo, tọa đàm chuyên đề; hiến máu nhân đạo, tuyên truyền phòng chống dịch bệnh, hoạt động hướng tới cộng đồng xã hội, phổ biến kiến thức về sức khỏe… sẽ diễn ra hàng ngày…/.
 
Theo Vietnam Plus
 

Nghệ An: Sản xuất cà chua sạch ghép trên gốc cà tím

Mô hình cây cà chua ghép trên gốc cà tím trồng trên vùng đất cát ven biển Diễn Thành, huyện Diễn Châu (Nghệ An) có nhiều ưu điểm vượt trội so với giống cà chua thường.
 
Xã Diễn Thành được Trạm khuyến nông huyện Diễn Châu đưa vào trồng thử nghiệm giống cà chua ghép trên gốc cà tím (giống cây được lấy về từ Viện Nghiên cứu rau quả Trung ương) với diện tích 2 sào, 3 hộ tham gia. Tuy mới đưa vào thử nghiệm nhưng cây cà chua ghép trên gốc cà tím đã cho hiệu quả ngay từ vụ đầu.
 
 
Cây cà chua ghép rất sai quả. Mỗi gốc cho từ 3 – 5kg quả.

 

Anh Nguyễn Văn Tá – nông dân Diễn Thành cho biết: Trong vụ thử nghiệm gia đình tôi trồng nửa sào giống cà chua ghép và thấy ưu điểm vượt trội. Cây ghép đã khắc phục được bệnh héo xanh, xoăn lá thường xuất hiện trên cây cà chua. Do đó, không cầni phun thuốc phòng trừ sâu bệnh. Gốc của cà tím nên mưa lớn không làm úng cây. Đợt rét hại trong mùa đông vừa qua cây vẫn an toàn.
 
Tuy chỉ trồng nửa sào với 650 gốc nhưng vụ đầu tiên đạt tới 1,4 tấn quả với giá bán trung bình 15.000 đồngkg, gia đình thu về tới trên 20 triệu đồng. Đặc điểm của cây cà chua này là quả rất ngon, bột nhiều. Quả tươi thu hoạch về có thể tươi đến hơn 1 tháng. Với ưu điểm như vậy nên vụ xuân 2016, gia đình anh Tá tiếp tục trồng nửa sào nữa.
 
 
Cây cà chua ghép trên gốc cà tím.
 
Theo chị Nguyễn Thị Lam, cán bộ khuyến nông xã Diễn Thành sau khi gieo hạt cà tím, cà chua trong bầu, cây cà tím cao trên 12-15 cm, cà chua có ba đến bốn lá, cao từ 7-8 cm, thì tiến hành ghép. Khi đem trồng trên đồng ruộng, giống cà chua ghép có chiều cao cây và số lá vượt hơn hẳn so với giống không ghép. Cây ghép sinh trưởng khá, khả năng tiếp hợp giữa gốc cà tím với ngọn ghép cà chua rất tốt. Đặc biệt, giống ghép có khả năng kháng bệnh tốt hơn nhất là hai bệnh xoăn lá và héo rũ.
 
Với năng suất 3 tấn/sào, đạt thu nhập tới 450 triệu đồng/ha nên trong vụ xuân năm 2016, Diễn Thành tiếp tục được Trạm khuyến nông thử nghiệm mở rộng diện tích lên 6 sào. Ông Thái Bá Gạc – xóm 6, Diễn Thành cho biết: "Gia đình trồng nửa sào cây cà chua ghép trên gốc cà tím, cây giống được xã cấp cho. Qua 2 tháng rưỡi trồng, cây đã cho thu hoạch, quả rất sai. Mới qua 2 đợt thu hoạch quả bói mà đã hái được 1,5 tạ. Vụ này giá rẻ hơn nhưng ban đầu cũng thu được gần 1 triệu đồng. Sản phẩm cho thu hoạch trong vòng 3 tháng, nên nửa sào dự kiến thu nhập chục triệu đồng".
 
  
 
Trong vụ đông năm 2015, chỉ với nửa sào cây cà chua ghép đã mang về cho gia đình anh Nguyễn Văn Tá 20 triệu đồng.
 
Cây cà chua ghép sử dụng bộ rễ của cà tím nên cây khỏe, sinh trưởng tốt, chịu được úng ngập, kháng bệnh héo rũ, bệnh xoăn lá…. Cùng đó cây sai quả, màu chín đỏ, sáng đẹp, nhiều bột, thơm ngon, giá cao hơn cà chua thường khoảng 1.000 đồng/kg.
 
Nhờ kháng được bệnh nên cà chua ghép trên cây cà tím đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Đây là giống mới được đưa vào trồng thử nghiệm ở Diễn Châu nhưng cho thấy ưu điểm và hiệu quả kinh tế vượt trội, được nhiều bà con quan tâm.
 
Theo Báo Nghệ An