‘Cải cách kinh tế là ưu tiên hàng đầu của Việt Nam’

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, hội nhập kinh tế phải được xác định là trung tâm, hội nhập lĩnh vực khác phải tạo thuận lợi cho hội nhập kinh tế với ưu tiên hàng đầu là cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng và thúc đẩy chuyển đổi số.

Ngày 3/4, Tổng Bí thư Tô Lâm có bài viết “Vươn mình trong hội nhập quốc tế”. Ông cho biết trong lịch sử Cách mạng Việt Nam, hội nhập và phát triển của đất nước luôn gắn liền với những biến chuyển của thời đại. Ngay từ những ngày đầu lập nước, trong bức thư gửi tới Liên Hợp Quốc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu rõ tinh thần là Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các nước, bày tỏ mong muốn “thực thi chính sách mở cửa và hợp tác trong mọi lĩnh vực”. Đây có thể được coi là “bản tuyên ngôn” đầu tiên về cách tiếp cận của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa với cộng đồng quốc tế.

Tư tưởng “kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại” đó đã được Đảng vận dụng sáng tạo trong 80 năm qua, luôn gắn cách mạng nước ta với trào lưu tiến bộ của thời đại và sự nghiệp chung của nhân loại. Bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng xác định muốn hòa bình và phát triển thì phải mở cửa với bên ngoài, hợp tác với các quốc gia khác, trong đó hội nhập quốc tế là hình thức, trình độ phát triển cao của hợp tác quốc tế. Nói cách khác hội nhập quốc tế là “đặt đất nước vào dòng chảy chính của thời đại, đập cùng nhịp đập, thở cùng hơi thở của thời đại”, gia tăng sức mạnh của mình thông qua việc gắn kết với thế giới.

Theo Tổng Bí thư, Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên vươn mình tới thịnh vượng, hùng cường, đòi hỏi phải có tâm thế, vị thế mới và tư duy, cách tiếp cận mới về hội nhập quốc tế. Sự ra đời của Nghị quyết 59 năm 2025 của Bộ Chính trị về “Hội nhập quốc tế trong tình hình mới” là “quyết sách đột phá”, đánh dấu bước ngoặt có tính lịch sử trong quá trình hội nhập của đất nước với việc định vị hội nhập quốc tế là động lực quan trọng đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Trong 40 năm đổi mới, tiến trình hội nhập quốc tế của Việt Nam đã đạt những kết quả quan trọng, mang tầm vóc lịch sử. Từ một đất nước bị bao vây cô lập, Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 194 quốc gia trên thế giới, có quan hệ Đối tác chiến lược và Đối tác toàn diện với 34 nước, trong đó có tất cả các thành viên thường trực Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc, các nước lớn; là thành viên tích cực của trên 70 tổ chức khu vực và quốc tế, có quan hệ chính trị, quốc phòng, an ninh phát triển sâu rộng, thực chất.

Tổng Bí thư Tô Lâm. Ảnh: Giang Huy

Tuy nhiên theo Tổng Bí thư, kết quả thực hiện các chủ trương hội nhập quốc tế vẫn còn những điểm chưa thực sự như mong đợi. Thế giới đang đứng trước những thay đổi căn bản mang tính thời đại, biến đổi sâu sắc về mọi mặt dưới tác động của các chuyển dịch lớn của chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học – công nghệ. Giai đoạn từ nay đến năm 2030 là giai đoạn quan trọng nhất để định hình và xác lập trật tự thế giới mới. Trong lần chuyển đổi này, “nếu không kịp thời bắt nhịp với thế giới, nhận diện và tranh thủ cơ hội để đặt đất nước vào đúng dòng chảy của thời đại trong 10 năm, 20 năm tới, nguy cơ tụt hậu sẽ hiện hữu hơn bao giờ hết”.

Ông nhấn mạnh “đứng trước thời điểm lịch sử, đất nước cần những quyết sách lịch sử”. Cùng với quốc phòng, an ninh, “đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập quốc tế” là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên. Tinh thần trọng yếu thường xuyên trong hội nhập quốc tế là phải tranh thủ nguồn lực, điều kiện thuận lợi bên ngoài cho mục tiêu bảo vệ Tổ quốc và phát triển đất nước từ sớm, từ xa; bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia – dân tộc, đảm bảo tốt nhất lợi ích của nhân dân.

Hội nhập quốc tế phải trên cơ sở nội lực có vai trò quyết định, gia tăng nội lực đi đôi với tranh thủ ngoại lực. Hội nhập quốc tế là quá trình vừa hợp tác, vừa đấu tranh, “hợp tác để đấu tranh và đấu tranh để hợp tác. Chú trọng phần đối tác, hạn chế phần đối tượng”. Bên cạnh đó, hội nhập quốc tế phải mang tính chất “đồng bộ, toàn diện, sâu rộng”, trong đó các lĩnh vực phải gắn kết chặt chẽ, bổ sung cho nhau trong một chiến lược tổng thể, có trọng tâm, trọng điểm với lộ trình và bước đi phù hợp.

Tổng Bí thư khẳng định đất nước đang đứng trước yêu cầu phải có một cuộc cách mạng với những cải cách mạnh mẽ, toàn diện cho phát triển. Cùng với “tinh thần đổi mới” về sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị của Nghị quyết số 18; “tư tưởng đột phá” về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia của Nghị quyết 57; định hướng về hội nhập quốc tế là “cẩm nang hành động” của Nghị quyết 59 sẽ tạo nên “bộ ba chiến lược” trong trọng tâm “Ổn định lâu dài – Phát triển bền vững – Đời sống nâng cao” do Đảng đã vạch ra.

Giai đoạn Cách mạng hiện nay, ông yêu cầu các cấp triển khai quyết liệt và hiệu quả theo một số định hướng. Trong đó tư duy, nhận thức và hành động mới trong hội nhập quốc tế phải được quán triệt sâu rộng, đi vào cuộc sống. Nhận thức về chủ động, tích cực hội nhập quốc tế đồng bộ, toàn diện, sâu rộng và hiệu quả là một định hướng chiến lược lớn của Đảng, là một động lực quan trọng để phát triển và bảo vệ Tổ quốc.

Hội nhập kinh tế được xác định là trung tâm, hội nhập trên các lĩnh vực khác phải tạo thuận lợi cho hội nhập kinh tế với ưu tiên hàng đầu là cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng và thúc đẩy chuyển đổi số. Trong đó, các ngành có lợi thế và tiềm năng cần được tập trung, ưu tiên huy động nguồn lực cho những lĩnh vực, dự án then chốt như của hạ tầng chiến lược về giao thông, về năng lượng như đường sắt tốc độ cao, đường cao tốc, hệ thống cảng biển, sân bay; nhà máy điện hạt nhân, điện gió, điện mặt trời; giảm phát thải và trung hòa carbon để tránh lãng phí và đạt hiệu quả cao.

“Cần tận dụng hiệu quả các cam kết, thỏa thuận, liên kết kinh tế quốc tế, nhất là các FTA thế hệ mới, để tăng cường đan xen lợi ích, không để phụ thuộc vào một số ít đối tác”, Tổng Bí thư viết.

Ông cũng yêu cầu hoàn thiện thể chế trong nước nhằm nâng cao năng lực thực thi các cam kết, thỏa thuận quốc tế. Xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù phù hợp nhằm đẩy mạnh thu hút FDI chất lượng cao, nhất là trong các lĩnh vực mới nổi, quan trọng, động lực mới cho tăng năng suất lao động như công nghệ thông tin, viễn thông, chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo… Chính sách cần phù hợp để thúc đẩy nhà đầu tư nước ngoài chuyển giao công nghệ, quản trị, kỹ năng chuyên môn cho doanh nghiệp và lao động Việt Nam; khuyến khích doanh nghiệp Việt Nam đầu tư, kinh doanh có hiệu quả ở nước ngoài, xây dựng các thương hiệu quốc gia mang tầm quốc tế.

Hội nhập về chính trị, an ninh, quốc phòng phải hướng tới mục tiêu nâng cao tiềm lực, vị thế đất nước, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, từ khi nước chưa nguy; phát huy hiệu quả mạng lưới các quan hệ đối tác đã được xác lập để gia tăng tin cậy chính trị, tranh thủ nguồn lực cho phát triển, giải quyết các vấn đề còn tồn tại bằng biện pháp hòa bình.

Ông nhấn mạnh với thế và lực mới, Việt Nam có thể vươn lên đóng vai trò nòng cốt, dẫn dắt, hòa giải trong những lĩnh vực phù hợp; đóng góp tích cực hơn vào hoạt động gìn giữ hòa bình, cứu hộ, cứu nạn quốc tế; đa dạng hóa hợp tác quốc phòng, an ninh, phát triển nền công nghiệp quốc phòng, an ninh tự lực, tự cường, hiện đại, lưỡng dụng.

Theo Tổng Bí thư, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phải được xác định là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực phát triển nhanh lực lượng sản xuất, hoàn thiện quan hệ sản xuất theo tinh thần của Nghị quyết 57. Do đó hội nhập quốc tế về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phải hướng tới việc đưa các chuẩn mực, quy định về khoa học, công nghệ trong nước tiệm cận với các chuẩn mực, thông lệ quốc tế tiên tiến. Qua đó, nhanh chóng nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, mở rộng không gian phát triển của đất nước, huy động, tranh thủ được nguồn lực quốc tế và phát huy mạnh mẽ nguồn lực trong nước để phát triển các ngành công nghiệp ưu tiên, mũi nhọn, các ngành mới nổi và các lĩnh vực đổi mới sáng tạo.

Bên cạnh đó, các cơ quan cần đẩy mạnh hội nhập toàn diện về văn hóa, xã hội, du lịch, môi trường, giáo dục – đào tạo, y tế và các lĩnh vực khác; khắc phục điểm nghẽn về thực thi cam kết, thỏa thuận quốc tế và đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, chính sách. Công tác cán bộ phải được coi là “gốc”, xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác hội nhập, có chuyên môn, kỹ năng cao, ngang tầm quốc tế, có khả năng tham gia hòa giải, giải quyết tranh chấp quốc tế.

“Trong thế giới phụ thuộc lẫn nhau như ngày nay, sự phát triển của mỗi quốc gia – dân tộc không thể biệt lập, đứng bên ngoài những tác động của thế giới và thời đại, của thời cuộc và cục diện của nó”, Tổng Bí thư viết.

‘Cải cách kinh tế là ưu tiên hàng đầu của Việt Nam’ – Báo VnExpress

Phó thủ tướng nêu 5 xu hướng tác động mạnh đến khoa học công nghệ

Hà Nội – Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cho rằng có 5 xu hướng lớn đang tác động sâu rộng đến khoa học công nghệ, trong đó có dòng vốn lớn và sự phát triển AI.

Chiều 1/4, tại cuộc làm việc với Bộ Khoa học và Công nghệ, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đánh giá tình hình khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trên thế giới “chuyển biến nhanh chưa từng có”.

Theo ông, có 5 xu hướng đang tác động mạnh, sâu rộng trên thế giới và Việt Nam.

Trước tiên là dòng vốn đầu tư cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo ngày càng gia tăng, bao gồm vốn đầu tư công và khu vực tư nhân. AI, nhất là AI tạo sinh, cũng phát triển nhanh, tác động mạnh mẽ đến toàn bộ các nền kinh tế. Xu hướng thứ ba là hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo ngày càng mở rộng, dựa trên nền tảng các hệ sinh thái, với sự hợp tác giữa Chính phủ, viện, trường, tập đoàn… Tiếp đến là sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt về nguồn nhân lực phát triển, gồm cả con người, dữ liệu, năng lực tính toán.

Cuối cùng, Chính phủ các nước đang nhanh chóng điều chỉnh chính sách để thúc đẩy hợp tác công tư với tham vọng dẫn đầu và dẫn dắt một số lĩnh vực khoa học công nghệ cũng như sản phẩm cụ thể, nhất là trong các ngành chiến lược như bán dẫn, ôtô, AI, robot, UAV.

Phó thủ tướng cho biết, Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia từng xác định 9 ngành Việt Nam nên ưu tiên là sản xuất thông minh, đô thị thông minh, truyền thông số, an ninh mạng, môi trường, y tế, hydrogen, bán dẫn và AI.

Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng làm việc tại Bộ Khoa học và Công nghệ, ngày 1/4. Ảnh: Lưu Quý

Qua 40 năm đổi mới, Việt Nam đạt được nhiều thành tựu. Đại hội 13 xác định mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển, công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; năm 2045 là nước phát triển, thu nhập cao.

Theo Phó thủ tướng, thời gian đến những mục tiêu đó còn rất ngắn. Thế giới có rất ít nước vượt qua được bẫy thu nhập trung bình để trở thành nước thu nhập cao. Vì vậy, để Việt Nam trở thành nước phát triển phải có động lực khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Đại hội 13 xác định khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là đột phá chiến lược. Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị cuối năm 2024 tiếp tục thúc đẩy khoa học công nghệ phát triển mạnh mẽ hơn.

“Phải nhận thức được vấn đề này để vượt qua giới hạn, đưa khoa học công nghệ thực sự trở thành động lực cho nền kinh tế, đạt các mục tiêu đề ra”, Phó thủ tướng nói và nhắc đến sứ mệnh của Bộ Khoa học và Công nghệ trong thời gian tới.

Ông thẳng thắn chỉ ra một số hạn chế, như trình độ phát triển khoa học công nghệ của Việt Nam còn khoảng cách so với các nước. Nhận thức vai trò của khoa học công nghệ ở một số bộ ngành, địa phương chưa đầy đủ. Trong khi đó, hành lang pháp lý chưa đồng bộ, còn nhiều điểm nghẽn, cản trở phát triển. Hoạt động nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ chưa đạt đột phá chiến lược, khả năng ứng dụng thực tiễn cũng hạn chế. Nhân lực lĩnh vực này “nhiều cũng rất nhiều, nhưng thiếu vẫn thiếu”. Nguồn lực đầu tư cơ sở nghiên cứu khoa học, hệ thống phòng thí nghiệm, hạ tầng số chưa đầy đủ.

Phó thủ tướng đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ sớm kiện toàn bộ máy sau tinh gọn để ổn định, nhằm đảm đương được nhiệm vụ “hết sức nặng nề”. Bộ cần quán triệt và triển khai chủ trương của Đảng, Nhà nước, nhất là Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 193 của Quốc hội, Nghị quyết 03 của Chính phủ, coi là kim chỉ nam để cụ thể hóa các hành động, dự án, với lộ trình, trách nhiệm, tiến độ rõ ràng.

“Cần nâng cao nhận thức, tạo nhận thức mới trong toàn xã hội về vai trò của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, đặt người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, nhà khoa học làm nhân tố then chốt, nhà nước đóng vai trò kiến tạo, dẫn dắt và thúc đẩy”, ông nói. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng cần đẩy mạnh hoàn thiện thể chế theo hướng đồng bộ, xóa bỏ tư tưởng, quan niệm là rào cản phát triển, loại bỏ tư duy không quản được thì cấm. Thể chế cần trở thành lợi thế cạnh tranh. Các dự luật sẽ trình Quốc hội trong năm nay cần hoàn thành.

Bên cạnh đó, Phó thủ tướng lưu ý hoàn thiện thể chế về phát triển cơ sở dữ liệu quốc gia, nghiên cứu hình thành sàn giao dịch dữ liệu, đảm bảo vai trò dẫn dắt của Nhà nước. Cơ chế thí điểm cho phép doanh nghiệp thử nghiệm công nghệ mới có sự giám sát của nhà nước cũng cần nghiên cứu.

Bộ cũng cần xây dựng cơ chế phát triển nguồn nhân lực cao cho ngành công nghệ chiến lược, trong đó có cơ chế đặc thù thu hút nhân tài trong và ngoài nước, nhất là nhà khoa học, trí thức Việt Nam ở nước ngoài. Các nhà khoa học xuất sắc cần cơ chế tài trợ đặc biệt, ghi nhận, tôn vinh. Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong doanh nghiệp cần được thúc đẩy.

Ngành khoa học công nghệ đặt mục tiêu thúc đẩy 5% tăng trưởng kinh tế

Tại cuộc làm việc với Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, sau một tháng đi vào hoạt động, Bộ đã cơ bản ổn định tổ chức, bắt đầu cách làm việc mới. Tinh thần của Bộ là sẵn sàng nhận nhiệm vụ với thách thức, mục tiêu cao và hướng đến kết quả cuối cùng. Từ đây, Bộ sẽ tìm ra cách tiếp cận mới đột phá.

Theo ông, Bộ Khoa học và Công nghệ là hạt nhân, nòng cốt thực hiện Nghị quyết 57. Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là ba trụ cột chính tạo động lực phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Bộ đã nhận nhiệm vụ trước Chính phủ, nếu kinh tế Việt Nam tăng trưởng 10%, ngành khoa học công nghệ chịu trách nhiệm ít nhất 5%, tức chiếm trên 50% mục tiêu tăng trưởng của đất nước. Ông nhấn mạnh “những việc gì đã nói, đã hứa thì sẽ làm và làm xong”.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng tại buổi làm việc với Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng, ngày 1/4. Ảnh: Lưu Quý

Với tinh thần đó, ông đề nghị lãnh đạo các đơn vị được giao nhiệm vụ trao đổi thẳng thắn, đi thẳng vào vấn đề đang gặp phải để tìm cách giải quyết, đồng thời đưa ra lời cam kết hoàn thành nhiệm vụ trước Phó thủ tướng.

Nhiệm vụ của ngành được chia thành các nhóm về chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ, với hơn 20 nhiệm vụ lớn được phân công cho các đơn vị lớn của Bộ chủ trì triển khai. Đây đều là các nhiệm vụ được đánh giá sẽ đóng góp quan trọng vào sự phát triển đất nước theo tinh thần của Nghị quyết 57, như Chương trình chuyển đổi AI quốc gia; Hạ tầng tính toán AI dùng chung; Hạ tầng số với 5G và Internet vệ tinh; Thúc đẩy tỷ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến; Các chính sách về Công nghệ chiến lược; Sở hữu trí tuệ; Thương mại hóa nghiên cứu khoa học.

Trong nhóm nhiệm vụ về chuyển đổi số, Bộ trưởng Hùng nhấn mạnh nhiệm vụ xây dựng chương trình chuyển đổi AI trong mọi lĩnh vực và toàn xã hội.

“Mỗi người dân sẽ có một trợ lý ảo”, ông nói, cho biết sẽ ban hành chương trình trong tháng 5 tới và dự kiến đến tháng 11 có trợ lý ảo dành cho người dân. Hay trong lĩnh vực kinh tế số, một nhiệm vụ quan trọng là xây dựng Chương trình hỗ trợ chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh, hợp tác xã. Lãnh đạo Vụ Kinh tế và Xã hội số cam kết hoàn thành nhiệm vụ này trong tháng 4.

Để thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, vấn đề sở hữu trí tuệ cũng được Phó thủ tướng và Bộ trưởng quan tâm. Cục Sở hữu trí tuệ được yêu cầu hoàn thành giải quyết các đơn đăng ký sở hữu công nghiệp tồn đọng trước tháng 10. Cục cũng nghiên cứu chuyển từ bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ sang tài sản hóa, thương mại hóa, thị trường hóa các kết quả nghiên cứu.

Theo Bộ trưởng, tất cả lĩnh vực của Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ được đo đếm để đánh giá hiệu quả, đồng thời chuyển từ quản lý đầu vào sang quản lý đầu ra. Bộ sẽ sớm hoàn thành xây dựng bộ chỉ số đánh giá hiệu quả hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, thời hạn trình Bộ trưởng là ngày 7/4, sau đó lấy ý kiến các bộ, ngành để trình Thủ tướng vào 21/4.

Vũ Tuân – Lưu Quý

Phó thủ tướng nêu 5 xu hướng tác động mạnh đến khoa học công nghệ – Báo VnExpress Công nghệ

150 đơn vị tham gia Triển lãm Analytica Vietnam 2025

Triển lãm Quốc tế lần thứ 8 về Công nghệ Phân tích, Thí nghiệm, Chẩn đoán và Công nghệ Sinh học (Analytica Vietnam 2025) sẽ quy tụ hơn 150 đơn vị đến từ nhiều quốc gia.
Sự kiện diễn ra từ ngày 2-4/4/2025 tại thành phố Hồ Chí Minh, do Cục Thông tin, Thống kê và Tập đoàn Messe Munchen (Đức) phối hợp tổ chức, dưới sự bảo trợ của Bộ Khoa học và Công nghệ.
Tại buổi họp báo giới thiệu Triển lãm Analytica Vietnam 2025 diễn ra ngày 31/3/2025, ông Vũ Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Thông tin, Thống kê cho biết, có hơn 300 gian hàng, giới thiệu những công nghệ, thiết bị hiện đại trong các lĩnh vực phân tích, thí nghiệm, đo lường, thử nghiệm, kiểm soát chất lượng, y học – chẩn đoán, khoa học sự sống và công nghệ sinh học.
Đây là dịp để các tổ chức, doanh nghiệp và các chuyên gia trong ngành tiếp cận và trao đổi với các nhà sản xuất, nhà cung cấp hàng đầu từ hơn 150 đơn vị đến từ các quốc gia như: Đức, Pháp, Hoa Kỳ, Thụy Sĩ, Anh, Singapore, Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Việt Nam.
Ông Vũ Anh Tuấn phát biểu tại buổi họp báo.
Theo ông Vũ Anh Tuấn, một trong những điểm nổi bật của triển lãm lần này là khu gian hàng dành riêng cho các startup, nhằm giới thiệu những giải pháp đột phá và sáng tạo của các công ty khởi nghiệp đến từ các quốc gia trên toàn thế giới. Khu vực này không chỉ là cơ hội để các doanh nghiệp khởi nghiệp quảng bá những ý tưởng mới, mà còn là không gian lý tưởng để kết nối hợp tác giữa các doanh nhân, trường đại học, nhà đầu tư và các thương hiệu lớn.
Triển lãm còn tạo dựng không gian dành riêng cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực thiết kế và thi công phòng thí nghiệm, đồng thời mở rộng khu trưng bày quốc tế với sự tham gia của các quốc gia như: Singapore, Đức, Trung Quốc, Malaysia và Vương quốc Anh.
Bên cạnh việc giới thiệu công nghệ và thiết bị mới nhất, Analytica Vietnam 2025 còn hướng đến việc tạo ra một môi trường giao lưu, trao đổi và hợp tác quốc tế. Sự kiện này sẽ góp phần nâng cao trình độ kỹ thuật và công nghệ phân tích, chẩn đoán, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao trong sản xuất, nghiên cứu khoa học, bảo vệ sức khỏe và xuất khẩu. Đây là cơ hội để các tổ chức, doanh nghiệp tiếp cận công nghệ tiên tiến, mở rộng quan hệ đối tác và nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập toàn cầu.
Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN

150 đơn vị tham gia Triển lãm Analytica Vietnam 2025

Ra mắt nền tảng “Bình dân học vụ số”

Chiều 26/3/2025, tại Đại học Bách Khoa Hà Nội, đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số dự Lễ phát động phong trào và ra mắt nền tảng “Bình dân học vụ số”.
Cùng dự buổi Lễ có các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước, thành viên Ban Chỉ đạo: Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng và lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương. Về phía Bộ KH&CN có sự tham dự của Thứ trưởng Phạm Đức Long.
Trước đó, ngày 18/11/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã yêu cầu phát động, thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số”.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu thực hiện nghi thức phát động phong trào “Bình dân học vụ số”.
Tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các đồng chí lãnh đạo và các đại biểu đã thực hiện nghi thức phát động phong trào và ra mắt nền tảng “Bình dân học vụ số” tại địa chỉ https://binhdanhocvuso.gov.vn/.
Với vai trò là cơ quan thường trực của Đề án 06, Bộ Công an đã chủ trì, phối hợp chặt chẽ với Đại học Bách khoa Hà Nội, cùng các Bộ, ngành, địa phương tổ chức xây dựng, hoàn thiện, đưa vào vận hành nền tảng “Bình dân học vụ số” – nền tảng đào tạo tập huấn quốc gia do Bộ Công an và Đại học Bách khoa triển khai quản lý, vận hành.
Với các tính năng ưu việt, nền tảng “Bình dân học vụ số” đã sẵn sàng đưa vào khai thác, vận hành trên toàn quốc từ ngày 01/4/2025. Trong thời gian tới, Bộ Công an sẽ phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành quy chuẩn kỹ thuật kết nối với các nền tảng số khác nhằm phục vụ hiệu quả công cuộc chuyển đổi số quốc gia.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ.
Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, đây là một nhiệm vụ quan trọng nhằm cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; hưởng ứng và thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về học tập suốt đời và triển khai phong trào “Bình dân học vụ số”.
Thủ tướng biểu dương, đánh giá cao sự nỗ lực, phối hợp hiệu quả của Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Văn phòng Trung ương Đảng, Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo và các đơn vị liên quan đã tích cực chuẩn bị tốt cho việc triển khai phong trào này.
Thủ tướng cho biết, Phong trào “Bình dân học vụ số” được truyền cảm hứng và kế thừa, phát huy từ phong trào “Bình dân học vụ” do Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động, đồng thời chỉ rõ: Phong trào “Bình dân học vụ số” phải trở thành một phong trào cách mạng, toàn dân, toàn diện, bao trùm, sâu rộng, không ai bị bỏ lại phía sau. Phải mang lại hiệu quả thiết thực, phải hài hòa lợi ích riêng và lợi ích chung, giữa lợi ích cá nhân với lợi ích tập thể, lợi ích của Tổ quốc, của đất nước.
Thủ tướng giao Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp xây dựng khung năng lực số và tài liệu phù hợp cho từng đối tượng. Cán bộ, công chức, viên chức, người lao động cần được cập nhật, nâng cao kỹ năng số, dùng nền tảng số hiệu quả. Học sinh, sinh viên được trang bị kiến thức số phục vụ học tập và bảo vệ bản thân. Người lao động biết dùng thiết bị thông minh để tăng năng suất. Người dân dùng biết các dịch vụ số thiết yếu, dịch vụ công trực tuyến an toàn.
Thủ tướng nghe giới thiệu về nền tảng “Bình dân học vụ số”.
Thủ tướng đề nghị Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì, phối hợp với các Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc triển khai thực hiện phong trào, báo cáo kịp thời Ban Chỉ đạo Trung ương về kết quả thực hiện; định hướng các cơ quan báo chí đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về phong trào.
Thủ tướng tin tưởng, với quyết tâm chính trị cao, với tinh thần đoàn kết, sáng tạo và khát vọng phát triển mạnh mẽ của dân tộc, phong trào “Bình dân học vụ số” sẽ lan tỏa sâu rộng, tạo động lực, truyền cảm hứng cho tất cả mọi người, mang lại lợi ích cho mọi người dân và cho quốc gia, dân tộc, vì mục tiêu xây dựng đất nước giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng, nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc.
Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN

Ra mắt nền tảng “Bình dân học vụ số”

Một tỷ người dùng Microsoft có thể đăng nhập không cần mật khẩu

Microsoft cho biết “hơn một tỷ người dùng cuối” có thể đăng nhập các dịch vụ của công ty thông qua passkey thay vì sử dụng mật khẩu.

“Mật khẩu của bạn có thể dễ dàng bị quên hoặc bị kẻ tấn công đoán ra. Do đó, đây là lúc thích hợp xóa hoàn toàn mật khẩu khỏi tài khoản”, theo thông báo tuần này từ Microsoft trên blog. “Microsoft đang triển khai trải nghiệm đăng nhập mới cho hơn một tỷ người dùng cuối. Giải pháp của chúng tôi có thể giúp cải thiện việc đăng nhập cho tất cả khách hàng”.

Giao diện đăng nhập tài khoản Microsoft bằng passkey. Ảnh: Microsoft

Microsoft cho biết đã sử dụng passkey thay cho mật khẩu trên hầu hết dịch vụ như Windows, Xbox, Microsoft 365. So với phương thức passkey tương tự từ các hãng khác, việc đăng nhập dễ dàng hơn nhờ tận dụng ngôn ngữ thiết kế mới là Fluent 2, giúp người dùng chuyển đổi liền mạch giữa xác thực và trải nghiệm sản phẩm.

“Fluent 2 được đơn giản hóa về thiết kế và luồng xác thực là bước đầu tiên. Chúng tôi đã giảm số lượng khái niệm trên màn hình để tránh mất tập trung, qua đó tăng tốc quá trình xác thực, đồng thời sắp xếp lại một số bước để luồng logic hơn”, đại diện Microsoft cho biết.

Cũng Microsoft, người dùng khi đăng ký tài khoản mới chỉ cần nhập địa chỉ email là đủ. “Bạn không cần tạo mật khẩu Microsoft mới. Tất cả những gì bạn cần làm là xác minh email bằng mã một lần và đây sẽ trở thành thông tin xác thực mặc định. Do đó, bạn sẽ bắt đầu mọi thứ không cần mật khẩu”, hãng giải thích.

Passkey là giải pháp được nhiều công ty sử dụng để thay thế cho mật khẩu và mã xác thực hai yếu tố (2FA). Thay vì nhập các ký tự vào màn hình, việc xác thực sẽ thông qua thiết bị bên thứ ba. Thiết bị này sẽ liên kết với tài khoản và đóng vai trò là công cụ xác thực. Khi đăng nhập, một yêu cầu mở khóa sẽ được chuyển đến thiết bị này, thường sẽ xác thực bằng vân tay hoặc nhận dạng khuôn mặt.

“Không như mật khẩu, đăng nhập bằng passkey không bị rò rỉ hoặc bị đánh cắp, vì nó yêu cầu thiết bị phần cứng vật lý từ bên ngoài. Và không giống 2FA, nó không thể bị chặn hoặc bỏ qua”, theo Forbes.

“Vào cuối tháng 4, hầu hết người dùng Microsoft sẽ thấy trải nghiệm mới khi đăng ký và đăng nhập trên ứng dụng web và di động”, công ty cho biết. “Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là xóa hoàn toàn mật khẩu, chỉ còn phương thức xác thực để chống lừa đảo”.

Microsoft không phải là công ty đầu tiên sử dụng passkey. Tuy nhiên, với cơ sở hơn một tỷ người dùng, giới chuyên gia đánh giá động thái mới sẽ tác động sâu rộng, giúp thay đổi thói quen đăng nhập tài khoản.

“Đây là một cột mốc thú vị và quan trọng khi Microsoft đang loại bỏ mật khẩu khỏi hơn một tỷ tài khoản người dùng để sử dụng passkey, phương thức vốn thân thiện với người dùng và chống lừa đảo tốt hơn”, Andrew Shikiar, người đứng đầu Liên minh FIDO – tổ chức ra đời năm 2013 với sứ mệnh phát triển và bảo vệ tài khoản trực tuyến dễ dàng, an toàn mà không phụ thuộc hoàn toàn vào mật khẩu.

Dữ liệu từ Liên minh FIDO công bố đầu năm cũng cho thấy “sự quen thuộc với passkey” đang tăng lên. Trong giai đoạn 2022-2024, nhận thức về khóa mật khẩu đã tăng 50%, từ 39% vào năm 2022 lên 57% vào năm 2024.

Tuy vậy, nhược điểm của passkey là phải có kết nối Internet. Theo Windows Central, Microsoft đang điều chỉnh một dòng lệnh phổ biến cho phép người dùng bỏ qua kết nối Internet và đăng nhập tài khoản khi thiết lập PC Windows 11 mới, gọi là “passnro”. Công ty Mỹ sau đó xác nhận đang xóa tập lệnh bypassnro.cmd để giúp đăng nhập qua passkey không cần mật khẩu, nhưng không đề cập chi tiết.

Bảo Lâm – Huy Đức

Một tỷ người dùng Microsoft có thể đăng nhập không cần mật khẩu – Báo VnExpress Công nghệ

SpaceX phóng tàu chở người đầu tiên bay qua các cực Trái Đất

Tên lửa Falcon 9 đưa tàu chở 4 phi hành gia bay lên từ trung tâm vũ trụ Kennedy lúc 21h46 ngày 31/3 (8h46 ngày 1/4 theo giờ Hà Nội).

Nhiệm vụ tư nhân này mang tên Fram2, đưa tàu vũ trụ Crew Dragon mang tên Resilience bay theo quỹ đạo cực. Chỉ huy nhiệm vụ Fram2 là Chun Wang, đến từ Malta. Ba thành viên còn lại của phi hành đoàn gồm người chỉ huy phương tiện Jannicke Mikkelsen từ Na Uy, phi công Rabea Rogge từ Đức và chuyên viên y tế Eric Phillips từ Australia.

Chỉ 2,5 phút sau khi cất cánh, tầng đầu tiên của Falcon 9 tắt 9 động cơ Merlin, tách khỏi phần còn lại của tên lửa và thực hiện quá trình khai hỏa giảm tốc để chuẩn bị đáp xuống tàu biển Just Read the Instructions của SpaceX ở Đại Tây Dương. Tầng tên lửa này đã hạ cánh thành công khoảng 5,5 phút sau, theo đúng lịch trình.

Tầng thứ 2 của Falcon 9 tiếp tục bay lên quỹ đạo Trái Đất thấp, sau đó thả tàu Resilience tự bay chỉ chưa đầy 10 phút sau khi phóng. Giờ đây, phi hành đoàn sẽ dành 3 – 5 ngày tiếp theo bay quanh những địa điểm xa xôi nhất hành tinh, quan sát các cực theo cách chưa ai từng thấy.

Các phi hành gia của nhiệm vụ Fram2 (từ trái sang phải): Eric Phillips, Rabea Rogge, Jannicke Mikkelsen và Chun Wang. Ảnh: SpaceX

Fram2 được đặt tên theo tàu biển Na Uy Fram, con tàu đã thám hiểm vùng Bắc Cực và Nam Cực đầu thế kỷ 20. Fram trong tiếng Na Uy nghĩa là “tiến về phía trước”.

Fram2 sẽ tiếp nối tinh thần thám hiểm của tàu tiền nhiệm Fram. Tàu vũ trụ này mang theo 22 bộ thí nghiệm mà phi hành đoàn sẽ triển khai, bao gồm thí nghiệm trồng nấm trong không gian đầu tiên và một cỗ máy lần đầu tiên chụp X-quang cơ thể người trên quỹ đạo. Các thí nghiệm khác sẽ điều tra cách vi trọng lực tác động lên hệ cơ xương khớp của con người trong chuyến bay vũ trụ.

Fram2 là chuyến bay có phi hành đoàn thứ 17 của SpaceX và là chuyến bay thứ 6 cho khách hàng tư nhân. Tàu Resilience đã thực hiện 4 trong số những chuyến bay đó. Con tàu tham gia vào Crew-1, nhiệm vụ đầu tiên của SpaceX nhằm đưa phi hành đoàn lên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) cho NASA, cũng như Inspiration4 và Polaris Dawn, lần lượt là nhiệm vụ có phi hành đoàn tư nhân đầu tiên và gần đây nhất của SpaceX lên quỹ đạo Trái Đất.

Vụ phóng Fram2 diễn ra chỉ hai tuần và ba ngày sau khi Crew-10, nhiệm vụ đưa phi hành đoàn lên trạm ISS cho NASA, cất cánh. Đây là khoảng thời gian ngắn nhất từ trước đến nay giữa các lần phóng phi hành đoàn của SpaceX.

Nhiệm vụ Fram2 dự kiến kéo dài 3 – 5 ngày và kết thúc bằng một cuộc hạ cánh xuống Thái Bình Dương – lần đầu tiên với một nhiệm vụ có phi hành đoàn của công ty này. Các tàu chở người khác đều hạ cánh ngoài khơi Florida, nhưng SpaceX đang chuyển hướng sang bờ Tây nước Mỹ để giảm khả năng các mảnh vỡ của tàu gây hại cho người hoặc tài sản trên đường trở về Trái Đất.

Một thí nghiệm cuối cùng sẽ diễn ra trong quá trình hạ cánh, vì phi hành đoàn sẽ không nhận được sự hỗ trợ y tế và di chuyển mà các phi hành gia thường nhận sau chuyến bay vũ trụ, khi cơ thể họ thích nghi lại với trọng lực.

Thu Thảo (Theo Space)

SpaceX phóng tàu chở người đầu tiên bay qua các cực Trái Đất – Báo VnExpress

Robot thám hiểm sao Hỏa đầu tiên của châu Âu

Robot Rosalind Franklin dự kiến phóng năm 2028 và đến sao Hỏa năm 2030 nhằm tìm hiểu xem sự sống có từng tồn tại trên hành tinh đỏ hay không.

Robot được đặt tên theo nhà khoa học đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện cấu trúc ADN, là một phần của nhiệm vụ ExoMars, Guardian hôm 29/3 đưa tin. Nhiệm vụ này do Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) tiến hành với mục đích tìm hiểu xem liệu sự sống có từng tồn tại trên sao Hỏa hay không.

Robot Rosalind Franklin trang bị mũi khoan để lấy mẫu từ độ sâu 2 m dưới bề mặt hành tinh đỏ, có niên đại lên đến 4 tỷ năm. Đây sẽ là robot thám hiểm đầu tiên của châu Âu được đưa đến hành tinh khác.

Robot thám hiểm sao Hỏa Rosalind Franklin tại cơ sở của Airbus ở Stevenage. Ảnh: Alecsandra Raluca Drăgoi/DSIT

Ban đầu là một dự án hợp tác với Cơ quan vũ trụ Nga Roscosmos, robot dự kiến phóng vào năm 2022. Tuy nhiên, nhiệm vụ này bị đình chỉ sau khi chiến sự Nga – Ukraine bùng nổ.

Thay vì từ bỏ dự án, ESA đã đánh giá lại, đảm bảo thêm kinh phí và ký kết các thỏa thuận mới để nhận những bộ phận mà Nga từng đảm nhận từ nguồn cung cấp khác. Ví dụ, NASA sẽ cung cấp phương tiện phóng và nhiều thành phần khác, bao gồm các bộ gia nhiệt đồng vị phóng xạ (RHU) cho robot.

Trạm đổ bộ chở robot sẽ do Airbus chế tạo tại cơ sở ở Stevenage, Hertfordshire, theo hợp đồng trị giá 150 triệu bảng Anh do ESA trao, được chính phủ Anh tài trợ thông qua Cơ quan Vũ trụ Anh. Airbus cũng chính là đơn vị chế tạo robot Rosalind Franklin. Nhưng Caroline Rodier, quản lý dự án trạm đổ bộ, lưu ý rằng việc đưa robot đến bề mặt sao Hỏa là một thách thức lớn.

“Hạ cánh trên sao Hỏa không phải là nhiệm vụ dễ dàng, và lịch trình cũng rất tham vọng”, Rodier nói. Ý tưởng là robot và trạm đổ bộ sẽ nằm trong một khoang tàu có dù và tấm chắn nhiệt.

Khi tiến vào khí quyển sao Hỏa, dù thứ nhất bung ra để làm chậm khoang tàu xuống dưới tốc độ âm thanh. Sau đó, chiếc dù này cùng khoang tàu sẽ tách ra trước khi dù thứ hai – gắn với trạm đổ bộ – được triển khai. “Cuối cùng, khi bệ hạ cánh đến gần bề mặt, nó sẽ bắt đầu kích hoạt động cơ đẩy mạnh mẽ để hạ cánh”, Rodier cho biết.

Thiết kế trạm đổ bộ không hề đơn giản, không chỉ vì nó phải giảm tốc xuống dưới 3 mét mỗi giây trước khi tiếp đất. “Khi hạ cánh trên sao Hỏa với kiểu hệ thống này, với trạm đổ bộ và động cơ đẩy khai hỏa mạnh mẽ để giảm tốc và hạ cánh an toàn, bạn cần hệ thống đẩy với lưu lượng (lượng vật liệu đi qua một hệ thống) lớn”, Rodier giải thích.

“Những gì chúng tôi từng làm ở nơi khác, các tàu vũ trụ điển hình trong các nhiệm vụ khác, có lưu lượng nhỏ hơn nhiều. Do đó, sẽ có những thách thức. Đây là lần đầu tiên chúng tôi chế tạo hệ thống đẩy kiểu này”, bà nói thêm.

Rodier cho biết thêm, nhóm dự án cũng đang nghiên cứu chân đáp cho trạm đổ bộ và hai đường dốc đối xứng được triển khai khi trạm hạ cánh, cho phép robot Rosalind Franklin đi xuống theo cách ít rủi ro nhất. Robot đang trải qua các điều chỉnh và nâng cấp khi lịch phóng thay đổi, bao gồm cải tiến hệ thống kiểm soát điều hướng và chỉ dẫn.

Thu Thảo (Theo Guardian)

Robot thám hiểm sao Hỏa đầu tiên của châu Âu – Báo VnExpress

Từ DeepSeek nghĩ về hướng đi cho khoa học công nghệ Việt Nam

Mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) của DeepSeek – một công ty công nghệ của Trung Quốc, đã gây rung động thế giới ngay khi được công bố vào cuối năm 2024.
Đến nay nhìn lại sự kiện này, có thể nói về tổng thể nó phản ánh sự cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực AI toàn cầu. Trước hết, việc DeepSeek ra mắt mô hình AI R1 với chi phí huấn luyện thấp (được cho là vào khoảng 5,6 triệu USD) đã gây áp lực lớn lên các công ty AI hàng đầu của Mỹ, đặc biệt là Google và OpenAI.
Thứ hai, đây có thể được xem là một diễn biến khẳng định sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ Trung Quốc. Việc DeepSeek ra mắt các mô hình AI không chỉ thu hút chú ý từ giới công nghệ quốc tế, mà còn gửi thông điệp mạnh mẽ về khả năng tự chủ và sáng tạo của Trung Quốc, đặc biệt trong bối cảnh nước này đang bị áp đặt chính sách cấm vận chip AI tiên tiến nhất từ Mỹ.
Mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) của DeepSeek – một công ty công nghệ của Trung Quốc, đã gây rung động thế giới ngay khi được công bố vào cuối năm 2024 (Ảnh minh họa: MV).
Thứ ba, việc Trung Quốc thúc đẩy các công ty như DeepSeek ra mắt mô hình AI (hàng loạt công ty khác của Trung Quốc cũng đã công bố mô hình AI trong thời gian qua), có thể là một phần trong chiến lược dài hạn của Trung Quốc nhằm chiếm lĩnh thị trường AI và gia tăng ảnh hưởng trong các lĩnh vực quan trọng khác.
Để đánh giá chất lượng hoạt động của các hệ thống tính toán, người ta sử dụng một số phép thử theo những tiêu chuẩn nhất định gọi là benchmark (thước đo hiệu suất). DeepSeek đã tự công bố các kết quả benchmark của chính mình cho thấy hiệu suất của mô hình DeepSeek V3 vượt trội so với Llama 3.1 và Qwen 2.5 (hai mô hình do Meta và Baidu phát triển), đồng thời tương đương với GPT-4o và Claude 3.5 Sonnet (hai mô hình do OpenAI và Anthropic phát triển). Tuy nhiên, thông tin chi tiết về phương pháp thực hiện và chỉ số cụ thể các benchmark này chưa được công bố rộng rãi.
Để đánh giá chính xác về thông tin mà DeepSeek cung cấp, cần có thêm đánh giá độc lập và minh bạch từ các tổ chức hoặc cá nhân bên ngoài.
Amodei, giám đốc điều hành của Anthropic, đã bày tỏ nghi ngờ về việc DeepSeek chỉ tiêu hết 5,6 triệu USD cho việc huấn luyện mô hình AI của họ, vì con số này quá thấp so với chi phí huấn luyện các mô hình AI lớn ở các công ty công nghệ phương Tây, đặc biệt là so với OpenAI hoặc Google. Ông cho rằng việc huấn luyện một mô hình AI lớn, đặc biệt là một mô hình giống như R1 của DeepSeek, đòi hỏi một lượng tài nguyên tính toán khổng lồ, bao gồm hàng ngàn GPU (bộ xử lý), và chi phí cho việc này có thể rất cao.
Nếu DeepSeek huấn luyện được mô hình AI với chi phí thấp như nêu trên, có thể là do sự khác biệt trong cách tiếp cận công nghệ hoặc những chi phí ẩn chưa tiết lộ.
Nhớ lại, trước đây khi chúng tôi phát triển hệ thống dịch tự động tiếng Việt sang nhiều thứ tiếng khác nhau, một kỹ thuật đã được chúng tôi sử dụng là chưng cất dữ liệu (distillation). Kỹ thuật này cho phép sử dụng dữ liệu của các mô hình đã có từ trước, ví dụ như truy vấn các mô hình đó để lấy dữ liệu. Nhờ vậy chi phí huấn luyện dữ liệu được giảm thiểu. Thời gian qua có nhiều chuyên gia nghi vấn DeepSeek đã sử dụng kỹ thuật chưng cất dữ liệu?
Dù sao, thành công của DeepSeek cần được đánh giá cao và tiếp thu đúng đắn như một bài học về phát triển khoa học công nghệ.
Qua sự kiện DeepSeek, một số ý kiến cho rằng châu Á có thể phát triển khoa học công nghệ hoàn toàn độc lập, tách rời với việc học hỏi tri thức từ Mỹ và phương Tây. Theo tôi, chúng ta cần phải nhận thức rõ ràng mặc dù DeepSeek là một thành công vang dội, nhưng so với các trung tâm hàng đầu về AI trên thế giới, DeepSeek vẫn ở vị thế đi sau. Thành công của DeepSeek cũng là việc tiếp thu tinh hoa của thế giới chứ không phải đóng cửa tự nghiên cứu. DeepSeek đã sử dụng mã nguồn mở là tài sản trí tuệ chung của thế giới. Trong hoàn cảnh của những người đi sau về khoa học công nghệ, như Việt Nam chúng ta, việc tiếp thu tối đa tri thức của thế giới là yếu tố quyết định.
Điều quan trọng trong thành công của DeepSeek là tầm suy nghĩ và tinh thần dám nghĩ dám làm để tìm những giải pháp mới trong hoàn cảnh khó khăn. DeepSeek đã tiếp cận bài toán rất thực tiễn: làm thế nào để vừa giảm chi phí và thời gian huấn luyện, vừa giữ được chất lượng của mô hình AI, trong bối cảnh Trung Quốc gặp khó khăn khi tiếp cận những con chip AI hiện đại nhất.
Tinh thần dám nghĩ dám làm đó cho phép DeepSeek tạo ra được thành công tầm cỡ thế giới trong thời gian ngắn, mà không sợ bị chê là “nổ” hay “viển vông”. Sự hỗ trợ của chính phủ Trung Quốc cũng có tính chất quyết định. Tôi nghĩ rằng hỗ trợ quan trọng nhất không phải là tài chính mà là tầm nhìn. Tầm nhìn của Trung Quốc về khoa học công nghệ được thể hiện trong lộ trình phát triển khoa học công nghệ nước này tới năm 2050. Với tầm nhìn tham vọng và mạch lạc của nhà nước, các doanh nghiệp, các nhà khoa học Trung Quốc có được chỗ dựa và sự tự tin trong nghiên cứu, phát triển.
Nhận thức chung từ tầm nhìn đã tạo được một văn hóa đổi mới sáng tạo và một hệ sinh thái hỗ trợ cho nhau. Không phải chỉ DeepSeek, riêng trong lĩnh vực AI, bên cạnh các công ty lớn như Alibaba, Baidu, Huawei, Trung Quốc còn có “6 con hổ trẻ” gồm các công ty như Zhipu AI, Moonshot AI, MiniMax, Baichuan Intelligence, StepFun và 01.AI.
Nhân đây, tôi muốn nói thêm là bên cạnh lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, nhiều ngành khác của Trung Quốc đang có bứt phá mạnh mẽ, như: năng lượng, khoa học vật liệu, ứng dụng thám hiểm đáy đại dương, nghiên cứu lõi Trái Đất, đặc biệt là tính toán lượng tử… Có thể nói toàn bộ nền khoa học công nghệ đã tạo ra một hệ sinh thái giúp lĩnh vực AI, các nhà khoa học công nghệ, doanh nghiệp khoa học công nghệ Trung Quốc phát triển.
Trong quá trình phát triển máy dịch tiếng Việt sang các thứ tiếng khác trước đây, chúng tôi đã không có được sự tự tin và hỗ trợ như vậy. Các cải tiến công nghệ của chúng tôi nếu được đánh giá đúng, được động viên và được hỗ trợ, lẽ ra đã có thể phát triển tiếp. Mặc dù cải tiến này không phải là kết quả để công bố tạp chí khoa học hay đem lại doanh thu ngay lập tức, nhưng có thể đem lại các tiến bộ công nghệ nhất định cho đất nước.
Bên cạnh bài học từ câu chuyện DeepSeek, tôi nghĩ rằng việc xây dựng các chương trình dự án lớn, với cơ chế triển khai đặc biệt như dự án Manhattan (dự án chế tạo bom nguyên tử) của Hoa Kỳ, sẽ đem lại một tầm nhìn xa cho khoa học công nghệ Việt Nam. Ở đây tôi không nói chuyện sản xuất bom nguyên tử, mà muốn nói rằng một dự án lớn, có tầm thời đại sẽ giúp chúng ta vượt qua những bài toán chuyên ngành manh mún, khó có tác động xã hội hay khó tạo ra được sản phẩm tầm cỡ.
Chúng ta kỳ vọng rằng, với Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, bức tranh toàn cảnh về khoa học công nghệ nước nhà sẽ ngày càng “sắc nét” hơn, tác động mạnh mẽ lên hệ thống giá trị, định hướng mục tiêu, đem lại sự hứng khởi và tự tin cho các nhà khoa học, các công ty công nghệ Việt Nam.
Tác giả: PGS. TS Nguyễn Ái Việt có hơn 20 năm giảng dạy, nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ ở các nước châu Âu và Mỹ. Ông từng giữ chức Phó Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo Quốc gia về Công nghệ thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông (nay là Bộ Khoa học và Công nghệ).

Thành lập trung tâm ươm tạo bán dẫn để phát triển nguồn nhân lực

Trung tâm ươm tạo và phát triển bán dẫn được thành lập ngày 28/3, giúp sinh viên tiếp cận công cụ, phần mềm tiên tiến, bắt kịp các nhu cầu của doanh nghiệp.

Trung tâm Ươm tạo và phát triển bán dẫn (VSIC) và Không gian ươm tạo startup về bán dẫn được đặt tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) ở Cầu Giấy, Hà Nội. Nơi này đặt một số thiết bị cho việc thử nghiệm, thiết kế vi mạch, cùng hệ thống máy tính, phần mềm dùng trong thiết kế chip, nhằm tạo môi trường đào tạo nhân lực chất lượng cao và thúc đẩy khởi nghiệp trong lĩnh vực bán dẫn. Dự án do NIC, FPT cùng một số công ty bán dẫn, như Alchip Technologies từ đảo Đài Loan thiết lập.

Tại buổi khai trương sáng 28/3, ông Nguyễn Đức Tâm, Thứ trưởng Tài chính, nhấn mạnh Việt Nam đang nổi lên như điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư nhờ môi trường kinh doanh thuận lợi, chính sách hỗ trợ mạnh mẽ và nguồn lao động trẻ, năng động. Ông Tâm dẫn thống kê từ năm 2001 đến 2021 cho thấy ngành bán dẫn tăng trưởng trung bình 14% mỗi năm, đạt gần 600 tỷ USD năm 2023 và dự báo đạt một nghìn tỷ USD năm 2030.

Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Tâm phát biểu tại sự kiện ngày 28/3. Ảnh: Nguyễn Trang

Việc thành lập trung tâm VSIC, theo ông Tâm, là bước tiến quan trọng trong việc thực hiện chủ trương, định hướng về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, trong đó thúc đẩy hợp tác công tư, mô hình “3 Nhà” là Nhà nước – Nhà trường – Nhà doanh nghiệp, để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam. Việc này góp phần hiện thực hóa mục tiêu đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn tại Việt Nam năm 2030 và có 100 doanh nghiệp thiết kế chip, theo Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam.

“Sự hợp tác sẽ tạo dựng một hệ sinh thái và phát triển nguồn nhân lực bền vững, giúp Việt Nam không chỉ bắt kịp mà còn từng bước tiến cùng và vươn lên trong xu hướng công nghệ toàn cầu”, ông Tâm nói, đồng thời đánh giá cao việc một công ty nước ngoài là Alchip đã quyết định mở rộng hoạt động tại Việt Nam.

Ông Peter Teng, Phó chủ tịch Alchip Technologies, nhận định Việt Nam có cơ hội lớn trong lĩnh vực chip bán dẫn, gọi trung tâm mới “là cánh cửa dẫn dắt công ty đến với nguồn nhân lực kỹ thuật xuất sắc của Việt Nam”.

Ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc NIC, cho biết trước đó đã cùng FPT triển khai nhiều dự án liên quan đến phát triển ngành bán dẫn. Năm 2024, họ cấp học bổng về thiết kế vi mạch và hỗ trợ kỹ thuật cho trên 40 trường đại học kỹ thuật tại Việt Nam, với sự tham gia từ nhiều đối tác như Cadence, Keysight, Tektronix, các trường như Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Theo ông Huy, trung tâm mới sẽ tập trung ươm tạo, phát triển doanh nghiệp, công nghệ và nguồn nhân lực, tạo môi trường cho chuyên gia, kỹ sư, giảng viên, sinh viên nghiên cứu và tiếp cận công nghệ tiên tiến. “Từ đó Việt Nam từng bước làm chủ công nghệ và phát triển startup trong lĩnh vực bán dẫn”, ông nói.

Trong khi đó, ông Trần Đăng Hòa, Chủ tịch FPT Semiconductor, nói việc phát triển nhân lực bán dẫn tại Việt Nam hiện vẫn còn khoảng cách giữa việc đào tạo tại trường đại học so với nhu cầu của doanh nghiệp. Việc có các trung tâm như VSIC sẽ giúp thu hẹp khoảng cách. Ông cho biết FPT sẽ đồng hành cùng VSIC để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, giúp Việt Nam trở thành một trong những trung tâm bán dẫn năng động sáng tạo của khu vực, thúc đẩy hệ sinh thái bán dẫn tại Việt Nam. Ngày 27/3, FPT cũng khai trương Trung tâm R&D về công nghệ cao và chip bán dẫn tại Đà Nẵng.

Lưu Quý

Thành lập trung tâm ươm tạo bán dẫn để phát triển nguồn nhân lực – Báo VnExpress Công nghệ

Hồ nhiệt đới lớn nhất thế giới chuyển màu xanh lá

Châu Phi– Hồ Victoria đang chuyển màu xanh lá do hiện tượng tảo nở hoa độc hại, một số khu vực thậm chí cạn oxy đến mức trở thành “vùng chết”.

Tảo nở hoa độc hại đã biến một số khu vực của hồ Victoria thành “vùng chết”. Ảnh: MODIS Land Rapid Response Team/NASA GSFC

Victoria, hồ lớn nhất châu Phi và cũng là hồ nhiệt đới lớn nhất thế giới, nằm ở khu vực biên giới giữa 3 quốc gia Uganda, Kenya, Tanzania. Có tới hơn 47 triệu người đang sống dựa vào hồ nước này. Tuy nhiên, hồ đang đối mặt với một vấn đề nghiêm trọng – nước hồ chuyển màu xanh lá, IFL Science hôm 29/3 đưa tin.

Màu sắc bất thường bắt nguồn từ sự gia tăng các hiện tượng tảo nở hoa độc hại (HAB) – cụ thể là do tảo lam hay vi khuẩn lam. Đây là kết quả của quá trình phú dưỡng, xảy ra khi một vùng nước dư thừa dưỡng chất, dẫn đến những sinh vật như thực vật và tảo phát triển bùng nổ.

Trong trường hợp hồ Victoria, phú dưỡng và HAB xuất hiện do hoạt động của con người đã đưa dưỡng chất vào nước hồ suốt hơn một thế kỷ. Nước thải sinh hoạt, nước thải nông nghiệp và công nghiệp đều liên quan đến vấn đề này. Ngoài ra còn có các sản phẩm từ hoạt động đốt rừng, đốt sinh khối và hoạt động công nghiệp được đưa vào khí quyển và đổ xuống hồ.

Biến đổi khí hậu cũng góp phần khiến hồ Victoria chuyển màu xanh lá. “Tảo nở hoa đang trở nên phổ biến hơn trên thế giới vì nhiệt độ tăng thúc đẩy tảo lam phát triển và mưa lớn hơn mang đến chất dinh dưỡng từ cảnh quan”, các nhà nghiên cứu từ Đại học Michigan và Đại học Bowling Green State giải thích.

Hàng triệu người dựa vào nguồn cung nước ngọt của hồ Victoria – hồ nước ngọt lớn thứ hai thế giới, chỉ sau hồ Superior ở Bắc Mỹ. Tuy nhiên, HAB khiến nước trở nên không an toàn.

Nghiên cứu mới của nhóm nhà khoa học từ Đại học Michigan và Đại học Bowling Green State cho thấy Microcystis, một loại tảo lam phổ biến ở vịnh Winam của hồ Victoria, đang tiết ra lượng lớn độc tố microcystin. “Đây là một độc tố gây tổn thương gan có thể giết chết gia súc gia cầm, động vật hoang dã và con người, đặc biệt là người có hệ miễn dịch không tốt. Tại vịnh Winam, độc tố này thường xuyên cao hơn mức giới hạn sức khỏe mà WHO đặt ra”, nhóm nghiên cứu giải thích.

Hồ Victoria cũng cung cấp thực phẩm cho con người, chủ yếu là cá. Tuy nhiên, HAB không chỉ tiết độc tố gây hại cho cá và động vật hoang dã khác mà còn có thể làm cạn kiệt oxy trong hồ.

Thực tế, một nghiên cứu gần đây chỉ ra, hiện tượng phú dưỡng gây ra những thay đổi lớn trong mạng lưới thức ăn ở vịnh Mwanza của hồ Victoria, trở thành một trong những yếu tố làm sụt giảm lượng cá. Tình hình thậm chí còn nghiêm trọng hơn ở một số khu vực khác của hồ, đặc biệt là các vùng sâu hơn. Một số nơi hiện thiếu oxy đến mức không còn khả năng duy trì sự sống.

Việc tìm hiểu thêm về loại tảo lam đằng sau HAB có thể giúp giới khoa học và các nhà hoạch định chính sách tìm ra cách giải quyết tốt nhất. Ví dụ, nghiên cứu của nhóm chuyên gia từ Đại học Michigan và Đại học Bowling Green State đã xác định loại tảo lam nào phổ biến nhất ở vịnh Winam, và loại nào đang tiết ra độc tố đáng lo ngại. Thông tin này có thể giúp nhà chức trách hiểu rõ hơn về những điều cần chú ý, sau đó cảnh báo người dân khi hiện tượng tảo nở hoa xuất hiện.

Việc phòng ngừa cũng rất quan trọng. Giải quyết biến đổi khí hậu sẽ cần nhiều nỗ lực, nhưng ở cấp độ địa phương, các nhà khoa học đề xuất cải tiến các chỉ dẫn, nâng cấp cơ sở hạ tầng dùng cho nông nghiệp và xử lý nước, trồng lại rừng, bảo vệ đất đai trước hoạt động của con người, để ngăn dưỡng chất dư thừa xâm nhập hồ Victoria.

Thu Thảo (Theo IFL Science)

Hồ nhiệt đới lớn nhất thế giới chuyển màu xanh lá – Báo VnExpress