Những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử

 
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định: Những kết quả đạt được trong nhiệm kỳ Đại hội XII có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ tạo được dấu ấn nổi bật, mà còn góp phần củng cố niềm tin, tạo ra động lực mới, khí thế mới để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vững vàng vượt qua khó khăn, thách thức, tận dụng thời cơ, thuận lợi, đưa đất nước bước vào một thời kỳ phát triển mới.
 
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng. Ảnh VGP
 
Tại phiên khai mạc Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, sáng 26/1, tổng kết nhiệm kỳ Đại hội XII và nhìn lại 35 năm đổi mới, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nêu rõ, 5 năm qua, nắm bắt thuận lợi, thời cơ, vượt qua khó khăn, thách thức, nhất là tác động của dịch bệnh và thiên tai liên tiếp xảy ra, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã phát huy tinh thần yêu nước, đoàn kết, ý chí quyết tâm, bản lĩnh, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu đạt được nhiều thành tựu rất quan trọng, khá toàn diện, tạo nhiều dấu ấn nổi bật; đất nước phát triển nhanh và bền vững; củng cố, nâng cao niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa.
 
Củng cố niềm tin, tạo ra động lực mới, khí thế mới
 
Kinh tế nước ta duy trì được tốc độ tăng trưởng bình quân khá cao (khoảng 5,9%). Nhiều khó khăn, vướng mắc, hạn chế, yếu kém từ các năm trước đã được tập trung giải quyết và đạt những kết quả bước đầu. Chất lượng tăng trưởng được cải thiện. Kinh tế vĩ mô ổn định khá vững chắc. Lạm phát được kiểm soát và duy trì ở mức thấp. Các cân đối lớn của nền kinh tế tiếp tục được bảo đảm và có bước được cải thiện. Kỷ luật, kỷ cương tài chính-ngân sách được tăng cường. Huy động vốn đầu tư toàn xã hội tăng mạnh, hiệu quả sử dụng được nâng lên. Cán cân thương mại được cải thiện, xuất khẩu tăng nhanh.
 
Cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, thực hiện ba đột phá chiến lược đạt được những kết quả quan trọng. Môi trường đầu tư kinh doanh, tiềm lực, quy mô và sức cạnh tranh của nền kinh tế tiếp tục được nâng lên.
 
Chính trị, xã hội ổn định, đời sống của nhân dân được cải thiện rõ rệt. Các lĩnh vực an sinh xã hội, y tế, giáo dục-đào tạo, khoa học-công nghệ, bảo vệ môi trường, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam… có nhiều chuyển biến tích cực, có mặt khá nổi bật.
 
Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị được đặc biệt chú trọng, được tiến hành toàn diện, đồng bộ, có hiệu quả trên tất cả các mặt chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Nhiều vấn đề phức tạp được đặt ra và thực hiện từ những năm trước, nhưng hiệu quả còn thấp, trong nhiệm kỳ này đã có chuyển biến tích cực.
 
Công tác kiểm tra, giám sát và đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được triển khai quyết liệt, bài bản, đi vào chiều sâu, có bước đột phá và đạt những kết quả cụ thể, rõ rệt.
 
Nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng được phát hiện, điều tra, khởi tố, xét xử nghiêm minh, tạo sức răn đe, cảnh tỉnh, được cán bộ, đảng viên và nhân dân hoan nghênh, đánh giá cao và đồng tình ủng hộ. Tình trạng tham nhũng, tiêu cực, suy thoái, "tự diễn biến," "tự chuyển hóa" trong Đảng và hệ thống chính trị từng bước được kiềm chế, ngăn chặn.
 
Trước tình hình thế giới và khu vực có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, Việt Nam đã coi trọng củng cố, tăng cường sức mạnh quốc phòng và an ninh, chủ động xử lý thành công các tình huống, không để bị động, bất ngờ. An ninh chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và trật tự, an toàn xã hội được giữ vững.
 
Hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh, không ngừng mở rộng và đi vào chiều sâu; kiên quyết, kiên trì bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích quốc gia-dân tộc; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước, đồng thời đóng góp tích cực, có trách nhiệm cho hòa bình, hợp tác, phát triển của thế giới và khu vực, được cộng đồng quốc tế đồng tình ủng hộ, đánh giá cao; uy tín, vị thế của Đảng, Nhà nước, thế và lực của đất nước không ngừng được nâng cao trên trường quốc tế.
 
Điểm sáng trong việc thực hiện thắng lợi "mục tiêu kép"
 
Theo Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, năm 2020, trong bối cảnh đại dịch COVID-19 tác động mạnh đến nước ta, gây nhiều thiệt hại về kinh tế – xã hội, nhưng với sự nỗ lực cố gắng vượt bậc, đất nước đã đạt được những kết quả, thành tích đặc biệt hơn so với các năm trước. Trong khi kinh tế thế giới suy thoái, tăng trưởng âm gần 4%, kinh tế nước ta vẫn đạt mức tăng trưởng 2,91%, là một trong những nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới.
 
Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa; sự lãnh đạo nhạy bén, đúng đắn của Đảng; sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, kịp thời của Chính phủ; sự vào cuộc đồng bộ, tích cực của cả hệ thống chính trị; sự đồng tình, hưởng ứng, ủng hộ mạnh mẽ của nhân dân cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài, chúng ta đã kịp thời khống chế, cơ bản kiểm soát, ngăn chặn được sự lây lan của đại dịch COVID-19 trong cộng đồng; hạn chế tối đa những thiệt hại, tổn thất do dịch bệnh gây ra, bảo đảm an sinh và phúc lợi xã hội cho nhân dân; từng bước khôi phục sản xuất kinh doanh, nỗ lực hoàn thành ở mức cao nhất các nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội của năm 2020 và cả giai đoạn 2016-2020.
 
Việt Nam được thế giới ghi nhận, coi là điểm sáng trong việc thực hiện thắng lợi "mục tiêu kép" vừa khống chế, ngăn chặn đại dịch COVID-19 thành công; vừa phục hồi, phát triển kinh tế, bảo đảm đời sống và an toàn cho người dân.
 
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định: Những kết quả đạt được trong nhiệm kỳ Đại hội XII có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ tạo được dấu ấn nổi bật, mà còn góp phần củng cố niềm tin, tạo ra động lực mới, khí thế mới để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vững vàng vượt qua khó khăn, thách thức, tận dụng thời cơ, thuận lợi, đưa đất nước bước vào một thời kỳ phát triển mới.
 
Nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi
 
Đạt được những kết quả nêu trên có nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân quan trọng nhất là ý chí, quyết tâm cao. Sự nỗ lực phấn đấu, đoàn kết, chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị và toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta. Sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, thống nhất cao của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các cấp ủy đảng trong việc cụ thể hóa, triển khai thực hiện toàn diện Nghị quyết Đại hội XII, giải quyết kịp thời, có hiệu quả nhiều vấn đề mới nảy sinh trong thực tiễn, nhất là trong những lĩnh vực quan trọng, then chốt. Sự quản lý, điều hành nhạy bén, quyết liệt, có hiệu quả của Chính phủ và các cấp chính quyền. Sự đổi mới phù hợp, đúng đắn về nội dung và phương thức hoạt động của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, các tổ chức trong hệ thống chính trị. Sự nỗ lực phấn đấu của đội ngũ cán bộ, đảng viên; tinh thần lao động tích cực, cần cù, sáng tạo, trách nhiệm của nhân dân; sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế.
 
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Qua 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Cương lĩnh 1991), lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta ngày càng hoàn thiện và từng bước được hiện thực hoá.
 
“Chúng ta đã đạt được những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử, phát triển mạnh mẽ, toàn diện so với những năm trước đổi mới”, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định.
 
Những thành tựu đó là sản phẩm kết tinh sức sáng tạo, là kết quả của cả một quá trình nỗ lực phấn đấu bền bỉ, liên tục qua nhiều nhiệm kỳ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân; tiếp tục khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của chúng ta là đúng đắn, phù hợp với quy luật khách quan, với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại; đường lối đổi mới của Đảng ta là đúng đắn. Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạnh Việt Nam.
 
Cương lĩnh chính trị của Đảng tiếp tục là ngọn cờ tư tưởng, lý luận dẫn dắt dân tộc ta vững vàng, tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; là nền tảng để Đảng ta hoàn thiện đường lối xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới.
 
Liên kết nguồn tin: http://baochinhphu.vn/Thoi-su/Nhung-thanh-tuu-to-lon-co-y-nghia-lich-su/420771.vgp
 
Nguồn: Báo điện tử Chính phủ

Ông Huỳnh Thành Đạt: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong xuất bản

 
Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật trong 60 năm đã khẳng định vị trí với độc giả, các nhà khoa học, tuy nhiên, giai đoạn tới cần đổi mới công nghệ xuất bản.
 
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt ghi nhận những đóng góp của Nhà Xuất bản Khoa học và Kỹ thuật trong lễ Kỷ niệm 60 năm ngày thành lập, sáng 24/12.
 
Lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, ngày từ khi thành lập, Nhà xuất bản đã vượt qua nhiều khó khăn, bám sát nhiệm vụ được giao, tổ chức biên tập xuất bản các ấn phẩm phục vụ công tác quản lý của Bộ Khoa học và Công nghệ.
 
"Minh chứng cụ thể nhất cho kết quả đạt được của nhà xuất bản là sự tin tưởng, gắn bó của các nhà khoa học, cộng tác viên, các tác giả. Sự ủng hộ của đông đảo độc giả trong và ngoài nước", Bộ trưởng nói.
 
 
Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Gia Chính.
Bộ trưởng đưa ra ba nhiệm vụ cho Nhà xuất bản trong giai đoạn mới. Thứ nhất, tập trung nâng cao chất lượng sách xuất bản, chú trọng các mảng đề tài giới thiệu kiến thức khoa học hiện đại, phát minh mới, có tính ứng dụng cao. Sách về đổi mới sáng tạo, sách phổ biến khoa học kỹ thuật cho các vùng miền.
 
"Chú trọng cách viết, hình thức trình bày để thu hút độc giả. Đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế về xuất bản sách khoa học, hợp tác xuất bản với các đối tác chiến lược, các nước tiên tiến", Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt nói và cho rằng cần mở rộng mạng lưới kết nối cộng đồng các nhà khoa học.
 
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ tặng bằng khen cho Nhà xuất bản. Ảnh:Gia Chính
 
Thứ hai, đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ số trong xuất bản, đầu tư xuất bản sách điện tử, sách đa phương tiện phù hợp với xu thế hiện đại. "Đây là lĩnh vực mới nhiều khó khăn, Nhà xuất bản cần xây dựng lộ trình, kế hoạch và có bước đi phù hợp để chuyển đổi hoạt động xuất bản, không để tụt hậu, lạc hậu".
 
"Chú trọng kiện toàn bộ máy tổ chức, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nòng cốt là xây dựng đội ngũ biên tập viên giỏi về chuyên môn, vững vàng về nghiệp vụ, có bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp", Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt nói về nhiệm vụ thứ ba.
 
Ông Bùi Minh Cường, Quyền Giám đốc Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật cho biết tác động của dịch Covid-19 khiến doanh thu của ngành xuất bản sụt giảm, làm cho ngành xuất bản vốn đã nhỏ, càng khó khăn hơn.
 
 
Ông Bùi Minh Cường, Quyền Giám đốc Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật. Ảnh:Gia Chính
 
"Thực tế đó đã thúc đẩy chuyển dịch từ hình thức xuất bản truyền thống sang nhiều hình thức như, xuất bản điện tử, phát triển phương tiện nghe, nhìn, đọc sách trên mạng di động", ông Cường nói và cho biết hoạt động của biên tập viên, nhà phát hành cũng đã thay đổi theo hướng tích cực hơn.
 
Nhà xuất bản đề ra năm giải pháp, thứ nhất xây dựng, hoàn thiện cơ chế, quy định, quy chế về các lục vực quản lý, quy chế làm việc nội bộ tiết kiệm, chống tham nhũng, lãng phí.
 
"Xây dựng kế hoạch đề tài dài hạn và kế hoạch hằng năm đối với tất cả các loại sách thông qua sự phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ", ông Cường nói về giải pháp thứ hai.
 
Thứ ba là tăng cường mạng lưới cộng tác viên bằng cơ chế nhuận bút thoả đáng. Đồng thời hợp tác với đơn vị xuất bản khác trong và ngoài nước.
 
Lãnh đạo Nhà xuất bản cũng khẳng định sẽ kiện toàn bộ máy tổ chức theo hướng tinh gọn và xây dựng kế hoạch truyền thông, quảng bá các xuất bản phẩm theo hướng chuyên nghiệp hóa. "Nhà xuất bản sẽ mở rộng hệ thống phát hành với mạng lưới bán buôn và bán lẻ, đồng thời đẩy mạnh nghiên cứu thị trường, khai thác đề tài hay, số lượng in lớn", ông Cường nói.
 
Nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập ông Phạm Ngọc Khôi, nguyên Giám đốc Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba. Nhà xuất bản được tặng Bằng khen của Bộ trưởng và nhiều cá nhân được tặng kỷ niệm chương "Vì sự nghiệp khoa học và công nghệ".
 
 
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy tặng kỷ niệm chương "Vì sự nghiệp khoa học và công nghệ" cho các cá nhân xuất sắc. Ảnh: Gia Chính.
 
Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật thành lập ngày 9/6/1960. Trải qua 60 năm phát triển, nhà xuất bản đã cho ra đời gần 20.000 đầu sách với hàng tỷ bản in tăng vượt trội so với thời điểm năm 1960 là 26 đầu sách và hàng nghìn trang in.
 
Trong hợp tác quốc tế, Nhà xuất bản và KisStartup đã phát triển Không gian đọc Đổi mới sáng tạo – Innovation Read Space, giới thiệu những cuốn sách có chất lượng về đổi mới sáng tạo từ cộng đồng. Theo mô hình này KisStartup sẽ giới thiệu những cuốn sách hay với NXB, cùng chọn lọc, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật mua bản quyền, tổ chức biên tập và xuất bản. Nhóm dịch giả gồm những dịch giả có uy tín, đảm bảo quy trình dịch thuật sẽ cùng dịch và đảm bảo chất lượng của những cuốn sách này.
 
Thông qua mô hình này có thể thu hút được cộng đồng những chủ doanh nghiệp, tổ chức, những tài năng trẻ về công nghệ, khoa học kỹ thuật, kinh doanh tham gia và tương tác về những cuốn sách được giới thiệu trong Không gian đọc Đổi mới sáng tạo.
 
Gia Chính 

Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật đang nắm lấy cơ hội đổi mới

 
(VietQ.vn) – Trong suốt sáu thập kỷ qua, tùy theo từng thời kỳ lịch sử với nhiệm vụ của mình, các thế hệ cán bộ Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật đã xuất bản những bộ sách, mảng sách, đề tài hữu ích, phục vụ sự phát triển KH&CN.
 
Ngày nay, trong xu thế hội nhập ngày càng sâu rộng với thế giới và khu vực, đổi mới sáng tạo đã trở thành một triết lý tiến bộ về tư duy và phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
 
Sự thay đổi lớn trong cơ cấu xã hội, kinh tế dẫn đến một cách sống mới, một xã hội với những vấn đề mới dẫn đến việc lưu trữ thông tin một cách có ý thức và hệ thống. Đổi mới sáng tạo công nghệ là thông qua việc tạo ra, truyền bá và sử dụng tri thức, biến tri thức thành gía trị. Trong dòng chảy đó, xuất bản sách KH&CN là một trong những công cụ chính cho việc truyền bá, phổ biến kiến thức, đáp ứng nhu cầu giải quyết những vấn đề mới, trước những thách thức của xã hội hiện đại.
 
Những cuốn sách do Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật xuất bản 
 
Sách luôn mang lại những nấc thang mới cho sự phát triển. Bởi một cuốn sách có thể làm thay đổi số phận của một con người, có thể làm thay đổi định hướng của một doanh nghiệp, có thể làm thay đổi vận mệnh của cả một dân tộc… Các nước phát triển trên thế giới như Hoa Kỳ, Anh, Đức, Nhật, Hàn Quốc… là những nước có ngành công nghiệp xuất bản phát triển trên thế giới. Chính phủ của họ đánh giá rất cao vai trò của ngành xuất bản trong việc xây dựng nền tảng tri thức quốc gia, chú trọng nền văn hóa đọc, tạo điều kiện chính sách, cơ chế để thúc đẩy nền xuất bản phát triển.
 
Tại Việt Nam, trong các hướng phát triển gần đây của ngành xuất bản, những chương trình, đề án sách quốc gia vẫn còn thiếu vắng mảng đề tài sách đổi mới sáng tạo trong KH&CN, trong khi quan điểm phát triển KH&CN đã được khẳng định rõ trong những chủ trương đường lối và chính sách của chính phủ, các bộ, ban ngành và các địa phương, nhấn mạnh xu thế tất yếu để phát triển.
 
“KH&CN là động lực then chốt trong chính sách phát triển quốc gia” được thể hiện cụ thể bằng các văn bản chỉ đạo của Nhà nước về KH&CN và đã xác định hoạt động tuyên truyền, phổ biến KH&CN là một trong 6 giải pháp chủ yếu để phát triển KH&CN Việt Nam, vì vậy, việc xuất bản các chương trình, dự án sách cũng cần phải được quan tâm đúng mức và đầu tư đúng hướng, vì sách vừa là một công cụ vừa là nguồn lực trọng tâm để đạt được khát vọng phát triển. 
 
Ngành công nghiệp xuất bản đang trải qua giai đoạn thay đổi quan trọng. Trong nhiều năm qua, rất nhiều ấn phẩm sụt giảm số lượng in lớn do việc chuyển từ in giấy sang kỹ thuật số và nhu cầu ngày càng thay đổi trong việc tiếp cận khách hàng. Việc này đã dẫn đến sự cần thiết phải đổi mới trong mô hình xuất bản buộc các nhà xuất bản phải đa dạng hóa mô hình của mình bằng cách tiếp cận khách hàng một cách trọng tâm hơn hơn. 
 
Các xuất bản phẩm mới cần được phát triển để phù hợp với nhu cầu của người đọc và mục tiêu của Nhà xuất bản. Những xuất bản phẩm mới này cần được xem xét trong bối cảnh kỹ thuật số phát triển nhanh chóng bằng nội dung hấp dẫn và riêng biệt hơn trên các nền tảng khác nhau để bắt kịp, đáp ứng yêu cầu đổi mới của đất nước và của ngành.
 
 
Sự quan tâm của độc giả đối với các ấn phẩm của Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật
 
Trong suốt sáu thập kỷ qua, tùy theo từng thời kỳ lịch sử với nhiệm vụ của mình, các thế hệ cán bộ Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật đã xuất bản những bộ sách, mảng sách, đề tài hữu ích, phục vụ sự phát triển KH&CN, góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước thực hiện nhiệm vụ quản lý và phát triển KH&CN của Bộ KH&CN; từng bước trang bị và nâng cao tri thức KH&CN trong và ngoài nước cho các đối tượng học sinh, sinh viên, các nhà khoa học, các cán bộ doanh nghiệp, các nhà hoạch định chính sách thuộc các lứa tuổi, vùng miền; đóng góp tích cực cho việc nhận thức, hiểu biết, ứng dụng KH&CN, giúp nâng cao năng suất lao động của doanh nghiệp, địa phương, quốc gia. Quá trình đó đã diễn ra không biết mệt mỏi, trải qua nhiều năm tháng với những nỗ lực không ngừng của nhà xuất bản với mạng lưới liên kết đội ngũ tác giả, cộng tác viên và các độc giả…
 
Trong công cuộc đổi mới sáng tạo công nghệ hiện nay, một lần nữa Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật mong muốn những ấn phẩm mới của mình mang hơi thở mới của Chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2011-2020, có thương hiệu trong chiến lược đổi mới; tác động tốt và có sức lan tỏa mạnh mẽ, góp phần nâng cao nhận thức về vai trò và ý nghĩa của đổi mới sáng tạo trong quá trình đổi mới công nghệ Quốc gia; nâng nền kinh tế phát triển trong chuỗi giá trị, hội nhập vào các chuỗi cung ứng bên ngoài…
 
Đăng Minh

Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật: Một chặng đường phát triển

 
VOV.VN – 60 năm qua, Nhà xuất bản Khoa học và kỹ thuật đã không ngừng đổi mới và phát triển, là địa chỉ tin cậy của các nhà nghiên cứu, các Viện, Trường trong cả nước.
Ngày 9/6/1960, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật chính thức được thành lập. Chặng đường 60 năm xây dựng và trưởng thành, cùng với sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của nền khoa học, kỹ thuật và công nghệ của đất nước, những ấn phẩm của Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật đã khẳng định được vị thế và những cống hiến, đóng góp của mảng sách khoa học kỹ thuật qua từng thời kỳ cách mạng của dân tộc và đất nước.
 
Thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Khoa học phải từ sản xuất mà ra và phải trở lại phục vụ sản xuất, phục vụ quần chúng, nhằm không ngừng nâng cao năng suất lao động và không ngừng cải tiến đời sống của nhân dân”, được sự chỉ đạo sát sao Ủy ban Khoa học Nhà nước, thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ được giao, ngay từ ngày đầu thành lập, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật đã nhanh chóng bám sát thực tiễn của đất nước, phục vụ công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất nước nhà.
 
 
Ban Lãnh đạo Nhà xuất bản đã chủ động xây dựng kế hoạch biên tập – xuất bản hàng năm theo hai mảng đề tài chính thuộc chức năng, nhiệm vụ của Nhà xuất bản là sách chuyên khảo dành cho các cơ quan nghiên cứu và đội ngũ cán bộ khoa học; sách phổ biến kiến thức khoa học dành cho đông đảo bạn đọc cả nước nhằm xây dựng nền khoa học nước nhà, đồng thời nâng cao trình độ, nhận thức của nhân dân. Công tác biên tập – xuất bản tập trung xây dựng những bộ sách theo các chủ đề: Khoa học – kỹ thuật cơ bản, Toán học, Vật lý, Hóa học, Địa lý, Khí tượng, thủy văn, Thiên văn học, Sinh vật học, Nông lâm nghiệp và Môi trường sinh thái, Khoa học về Trái đất, Điện tử, Năng lượng, Chế tạo máy, Điều khiển, Tin học, Xây dựng – kiến trúc, Thủy lợi, Giao thông vận tải, Công nghệ thực phẩm, Từ điển khoa học kỹ thuật…
 
Nhờ việc định hướng đúng đắn phương hướng, nhiệm vụ và các mảng đề tài sách ngay từ ngày đầu thành lập, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật đã từng bước trưởng thành, lớn mạnh. Đó cũng là sơ sở, nền tảng cho sự phát triển ổn định, bền vững của mảng sách khoa học kỹ thuật và công nghệ do Nhà xuất bản tổ chức biên tập – xuất bản trong suốt 60 năm qua.
NXB Khoa học và Kỹ thuật nhận Giải Vàng tại Lễ trao Giải thưởng sách Việt Nam năm 2016.
Trong những năm tháng khó khăn, ác liệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, bám sát yêu cầu nhiệm vụ là vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, làm hậu phương lớn cho miền Nam tiến lên giải phóng nước nhà, với tinh thần “tất cả cho tuyền tuyến, tất cả để chiến thắng”, hàng loạt ấn phẩm thuộc nhiều mảng đề tài sách khoa học kỹ thuật khác nhau của Nhà xuất bản đã ra mắt bạn đọc. Trên các lĩnh vực của khoa học kỹ thuật đều có các cuốn sách thuộc các thể loại: nông nghiệp, sản xuất công nghiệp, toán học, vật lý, hóa học, giao thông vận tải, khoa học biển… phục vụ kịp thời yêu cầu kiến thiết miền Bắc xã hội chủ nghĩa, đồng thời phục vụ công cuộc kháng chiến của quân và dân miền Nam.
 
Đặc biệt, trong hoàn cảnh đế quốc Mỹ ném bom phá hoại miền Bắc, làm việc trong điều kiện vô cùng khó khăn, song đội ngũ cán bộ Nhà xuất bản đã rất nỗ lực, tổ chức biên tập – xuất bản nhiều cuốn sách phục vụ trực tiếp cho cuộc chiến đấu của quân và dân ta như: “Kỹ thuật làm cầu đường vận tải”, “Một số kinh nghiệm thi công mặt đường thời chiến”, “Kỹ thuật đầm nén đất”, “Những điều cần biết về chiến tranh hóa học”, “Phòng và chống chiến tranh vi trùng”… Đây là những cuốn sách có giá trị rất lớn trong hoàn cảnh chiến tranh, nhiều cuốn sách đã có mặt trên các mặt trận, các tuyến đường Trường Sơn, góp phần vào những thắng lợi của quân và dân ta trên chiến trường.
 
Trong thời kỳ này, có những cuốn sách khoa học – kỹ thuật của Nhà xuất bản được tái bản, nối bản nhiều lần với hàng chục nghìn bản in; có cuốn sách đã trở thành hành trang, thành người bạn đồng hành của các nhà khoa học, các kỹ sư, các cán bộ, chiến sĩ công binh đang ngày đêm làm nhiệm vụ trên khắp các nẻo đường Tổ quốc. Nhiều cuốn sách về y dược như hướng dẫn chữa các bệnh da liễu, sốt rét, lây nhiễm, ngoại khoa… cũng được xuất bản, đáp ứng nhu cầu cấp thiết của nhân dân.
 
Đặc biệt bộ sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” của tác giả Đỗ Tất Lợi được xuất bản năm 1965 với tổng số 1.494 trang, giới thiệu hơn 700 vị thuốc chữa bệnh theo kinh nghiệm dân gian từ các bệnh cảm cúm, đau bụng, nhức đầu đến trị bỏng, cầm máu, bó xương, ngừa sốt rét… đã góp phần tích cực vào việc chữa trị, chăm sóc sức khỏe kịp thời cho nhân dân và các chiến sĩ quân đội trên khắp các chiến trường trong những thời kỳ “đói cơm, thiếu thuốc” của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đầy cam go ác liệt. Cuốn sách gây được tiếng vang lớn trong giới khoa học thế giới, được các nhà khoa học thế giới đánh giá cao về giá trị, ý nghĩa, trở thành bộ tài liệu quý, cuốn cẩm nang y học cổ truyền thông dụng nhất ở Việt Nam.
 
 
Những cuốn sách do NXB Khoa học và Kỹ thuật phát hành.
 
Bước sang thời kỳ hòa bình, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, sách khoa học – kỹ thuật lại tiếp tục phục vụ nhiệm vụ hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục và phát triển kinh tế, xây dựng nền khoa học Việt Nam thống nhất, xóa bỏ tàn dư của chủ nghĩa thực dân, đế quốc.
 
Từ năm 1980, trong hoàn cảnh kinh tế đất nước khó khăn, bị bao vây cấm vận, hệ thống tài liệu và tạp chí công nghệ, sách báo khoa học bằng tiếng Anh không còn được tài trợ, lượng tạp chí, sách báo khoa học – công nghệ bằng tiếng Nga cũng giảm đáng kể. Đây là thời kỳ thử thách vô cùng nghiệt ngã đối với khoa học, kỹ thuật Việt Nam nói chung cũng như đề tài sách khoa học – kỹ thuật nói riêng. Phát huy bản lĩnh, truyền thống và tinh thần tự lực cường được rèn rũa trong những năm tháng chiến tranh, đội ngũ cán bộ của Nhà xuất bản Khoa học và kỹ thuật đã khắc phục khó khăn, tự tìm cho mình hướng đi, mở ra những mảng đề tài mới mà vẫn giữ vững định hướng xuất bản sách khoa học – kỹ thuật.
 
Chính trong những năm tháng khó khăn này, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật đã huy động đội ngũ cộng tác viên tham gia tổ chức, xây dựng kế hoạch đề tài và xuất bản nhiều sách công trình khoa học Việt Nam có giá trị, sách cung cấp thông tin phục vụ lãnh đạo và quản lý khoa học và kỹ thuật, sách về chiến lược phát triển khoa học của các nước, sách về cách mạng kỹ thuật và công nghệ của thế giới, nhiều tác phẩm khoa học – công nghệ có giá trị ra mắt độc giả, như “Đổi mới chính sách và chiến lược” của Lê Trọng Hiến và Nguyễn Ngọc dịch, “Tiêu chuẩn hóa và cách mạng khoa học kỹ thuật” của Hoàng Mạnh Tuấn, “Những vấn đề quản lý khoa học trong điều kiện cách mạng khoa học – kỹ thuật” của V.G Sorin, “Cơ chế quản lý kinh tế” của Giorge L. Morrisey, bộ sách 5 tập “Những vấn đề cốt yếu của quản lý” của H. Koonatz, C.O’Donnel, H.Weithrich, “Quản trị kinh doanh tinh giản” của G.P. Collins…
 
Đặc biệt, mảng sách từ điển chuyên ngành vốn là thế mạnh của Nhà xuất bản trong giai đoạn này tiếp tục được chú trọng và phát triển mạnh mẽ, tính đến năm 1986, trong số 1.300 đầu sách được xuất bản có hơn 50 đầu sách từ điển thuật ngữ và đối ngữ về hầu hết các lĩnh vực toán học, hóa học, sinh học, vật lý, kỹ thuật, vô tuyến – điện tử, sinh học, trái đất, thiên văn, hàng hải, nhiệt – điện… của các quốc gia có nền khoa học, kỹ thuật và công nghệ tiên tiến trên thế giới như Anh, Nga, Đức, Pháp… đã được xuất bản với số lượng lớn. Đặc biệt, có những cuốn được tái bản, nối bản nhiều lần với số lượng hàng vạn bản in, là sách “gối đầu giường” của nhiều nhà khoa học, cán bộ nghiên cứu, quản lý… Mảng sách từ điển đã góp phần tích cực vào việc khai thác sử dụng và chuẩn hóa các thuật ngữ trong nước, đồng thời giúp cho đội ngũ cán bộ khoa học và kỹ thuật có công cụ nghiên cứu và tiếp thu trực tiếp tinh hoa của các nền khoa học tiên tiến trên thế giới.
 
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng thăm gian hàng của NXB KH&KT tại Techfest Quảng Ninh năm 2019.
 
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng thăm gian hàng của NXB KH&KT tại Techfest Quảng Ninh năm 2019.
Trong thời kỳ đẩy mạnh công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nhận thức rõ vai trò của mảng sách khoa học và kỹ thuật trong bối cảnh khoa học và công nghệ trên thế giới ngày càng phát triển mạnh mẽ, tốc độ ngày càng nhanh, đóng góp ngày càng nhiều vào sự phát triển kinh tế – xã hội của quốc gia, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật đã xác định nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu là xây dựng phương hướng xuất bản sách khoa học – kỹ thuật góp phần thiết thực phục vụ việc “nâng cao nhận thức của toàn xã hội và các quan điểm của Đảng đối với khoa học – công nghệ”, đẩy nhanh quá trình đổi mới và nâng cao trình độ công nghệ trong nền kinh tế nhằm nâng cao năng suất và hiệu quả; xây dựng và phát triển năng lực khoa học và công nghệ để tạo khả năng tiếp thu các tri thức mới, thích nghi và làm chủ các công nghệ tiên tiến, đóng góp thiết thực cho sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống nhân dân và củng cố quốc phòng, an ninh. Xây dựng và đổi mới hành lang pháp lý, cơ chế và chính sách quản lý khoa học công nghệ hướng đến tiệm cận với các thông lệ và chuẩn mực quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động nghiên cứu và đổi mới sáng tạo.
 
Công tác xây dựng đề tài sách khoa học và kỹ thuật, tổ chức xây dựng đội ngũ cộng tác viên, khai thác bản thảo sách dịch được đổi mới, chú trọng tính hiệu quả; quy trình biên tập nội dung, trình bày kỹ – mỹ thuật được xây dựng hoàn chỉnh. Nhờ áp dụng sáng tạo khoa học và công nghệ trong công tác quản lý xuất bản, phát hành, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật đã cho ra mắt bạn đọc nhiều cuốn sách, bộ sách có chất lượng nội dung và hình thức tốt, tập trung vào những đề tài trọng điểm trong các lĩnh vực khoa học cơ bản, khoa học sự sống, công nghệ thông tin điện tử viễn thông, khoa học quản lý, khoa học trái đất và khoa học biển…
 
Đặc biệt mảng sách từ điển song ngữ chuyên ngành – “đặc sản” của Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật vẫn được các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu chuyên môn và đông đảo bạn đọc trong cả nước đánh giá cao, nhiều cuốn có khối lượng từ lớn, số lượng in nhiều, như “Từ điển thuật ngữ khoa học Anh-Pháp-Việt” (8.000 cuốn), “Từ điển thủy sản Anh-Việt” (10.000 cuốn), “Từ điển ngoại thương Anh-Việt” (9.000 cuốn), “Từ điển  kỹ thuật vô tuyến điện Nga-Việt” (10.000 cuốn);… Mảng sách Y dược học và Khoa học sự sống có nhiều ấn phẩm tiêu biểu như “Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam”, “Dược thư Quốc gia Việt Nam”,… cùng với thường niên xuất bản “Sách Vàng Sáng tạo Việt Nam” đã kịp thời vinh danh các nhà khoa học và công trình khoa học tiêu biểu góp phần khẳng định năng lực sáng tạo mạnh mẽ của người Việt trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tạo được hiệu ứng rất tích cực.
 
60 năm qua, Nhà xuất bản Khoa học và kỹ thuật đã không ngừng đổi mới và phát triển, là địa chỉ tin cậy của các nhà nghiên cứu, các Viện, Trường trong cả nước.
 
Điều đáng nói ở đây, không phải chỉ là những cuốn sách hay, những bộ từ điển lớn, những tác phẩm có nhiều giải thưởng giá trị, mà quan trọng hơn là Sách Khoa học – kỹ thuật của Nhà xuất bản dưới sự lãnh đạo của Đảng, của Bộ Khoa học và Công nghệ đã từng bước phát triển ngày càng vững mạnh, giữ đúng định hướng xã hội chủ nghĩa, luôn song hàng cùng sự phát triển của Khoa học – Kỹ thuật – Công nghệ qua từng thời kỳ, cùng với những đề tài sách của các nhà xuất bản trong cả nước tạo thành một nền tảng tri thức Việt phục vụ đắc lực cho công cuộc đổi mới đất nước./.
 
CTV Nguyễn Hiền Lương/VOV.VN

Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật: 60 năm hình thành và phát triển

Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật: 60 năm hình thành và phát triển
 
Sách khoa học kỹ thuật luôn gắn chặt với các giai đoạn cách mạng của dân tộc, luôn giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Là công cụ, phương tiện để tuyên truyền phổ biến các tri thức khoa học kỹ thuật tiến bộ, công nghệ mới, công nghệ mũi nhọn, định hướng khoa học của Đảng, Nhà nước cũng như của thế giới trong từng thời kỳ nhất định. Quá trình hình thành và phát triển của Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật (Nhà xuất bản) trong suốt chiều dài sáu thập kỷ đã minh chứng cho tầm nhìn chiến lược đó.
Những dấu mốc quan trọng
 
Ngày 9/6/1960, thay mặt Ủy ban Khoa học nhà nước (UBKHNN) đồng chí Tạ Quang Bửu đã ký Quyết định số 185-KHH/QĐ về việc thành lập Nhà xuất bản Khoa học, (tiền thân của Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật), trực thuộc Ủy ban Khoa học nhà nước. Dù với tên gọi nào thì Nhà xuất bản cũng được giao nhiệm vụ là thực hiện chức năng xuất bản các xuất bản phẩm phục vụ công tác quản lý nhà nước của Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) trong việc hoạch định và triển khai các chủ trương, chính sách pháp luật, thúc đẩy nền Khoa học và kỹ thuật (KH&KT) nước nhà.
 
Nhà xuất bản Khoa học và kỹ thuật đạt giải thưởng sách Việt Nam 2016
Quá trình hình thành và phát triển của Nhà xuất bản trong suốt chiều dài sáu thập kỷ đã minh chứng cho tầm nhìn chiến lược của UBKHNN thời điểm năm 1960 – cần có một Nhà xuất bản chuyên ngành định hướng KH&KT sát với nhu cầu bạn đọc, cung cấp tài liệu đáp ứng được các định hướng lớn của Đảng, Nhà nước về phát triển KHKT, gắn liền với sự ra đời và phát triển của UBKHNN (nay là Bộ Khoa học và Công nghệ).
 
Khẳng định tầm quan trọng của KH&CN trong sự nghiệp đổi mới đồng nghĩa nhấn mạnh vai trò, vị thế sách KH&KT, với mục tiêu phát triển KH&CN “đưa KH&CN thực sự trở thành động lực then chốt, đáp ứng các yêu cầu cơ bản của một nước công nghiệp theo hướng hiện đại”. Vì thế việc tiếp thu và chuyển giao thành tựu KH&CN thông qua sách KH&KT của các nước tiên tiến là con đường ngắn nhất để Việt Nam xây dựng một hệ thống tư liệu KH&KT phù hợp với điều kiện trước mắt và là yêu cầu cấp thiết có ý nghĩa quan trọng đối với sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước.
 
Ra đời ở thời điểm miền Bắc vừa giải phóng mấy năm, trong hoàn cảnh đất nước có chiến tranh, vừa xây dựng CNXH ở miền Bắc vừa vừa phải chuẩn bị cho việc giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà. Trình độ văn hóa của cán bộ và nhân dân còn thấp. Được sự chỉ đạo sát sao Ủy ban Khoa học Nhà nước, ngay từ ngày đầu thành lập, Nhà xuất bản đã nhanh chóng bám sát thực tiễn của đất nước thực hiện nhiệm vụ: xuất bản tài liệu, sách báo, tranh ảnh… phục vụ công tác nghiên cứu và phổ biến khoa học góp phần xây dựng nền khoa học và kỹ thuật nước nhà, đẩy mạnh công cuộc xây dựng CNXH ở miền Bắc và đấu tranh thực hiện thống nhất đất nước.
 
 
Hội nghị về công tác xuất bản được NXB tổ chức hằng năm
 
Từ một cơ sở ban đầu thực hiện nhiệm vụ đưa in các tài liệu của UBKHNN đưa tới. Nhà xuất bản đã bắt tay xây dựng phương hướng phát triển với kế hoạch đề tài và đội ngũ cán bộ trong những chặng đường đầu tiên. Định hướng xuất bản theo hai mảng sách: sách tham khảo (chuyên ngành) cho cán bộ KH&KT và sách phổ biến khoa học cho quần chúng rộng rãi với các mảng đề tài khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật, đặc biệt phục vụ sản xuất và chiến đấu, bảo đảm đời sống nhân dân và đóng góp xây dựng chủ nghĩa xã hội.
 
Những cuốn sách đầu tiên của Nhà xuất bản là là bộ sách Khoa học và đời sống – 2 tập; Giải đáp khoa học – 2 tập; Đời sống thực vật; Nguồn gốc loài người…Xuất bản phẩm chủ yếu thời kỳ này là sách phổ thông, nâng cao dân trí, phục vụ sản xuất, sức khỏe, kinh tế, chống mê tín dị đoan, các sách về văn, sử, địa, các công trình của các Viện nghiên cứu. Từ những kiến thức cơ sở khoa học ban đầu, những cuốn “Về các cấu trúc Buôcbaki" “Những quy luật của tự nhiên” đến những cuốn sách về lĩnh vực nông nghiệp như “Cơ sở khoa học tăng năng suất lúa chiêm”… Nhà xuất bản đã xuất bản với sự cộng tác của các Nhà khoa học tổ chức dịch và biên soạn để nâng cao trình độ văn hóa của cán bộ và nhân dân thời kỳ đó.
 
Tháng 8/1965, đế quốc Mỹ bắt đầu cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc. Sách của Nhà xuất bản đã kịp thời phục vụ sản xuất nông nghiệp, phục vụ phong trào thủy lợi ở nông thôn, hướng dẫn phòng chống vũ khí hóa học của địch, sửa chữa ô tô và đường sá phục vụ chiến đấu như cuốn “Một số kinh nghiệm thi công mặt đường thời chiến”,“Những điều cần biết về chiến tranh hóa học”, “Phòng và chống chiến tranh vi trùng”… có giá trị rất lớn trong hoàn cảnh chiến tranh, là hành trang của các nhà khoa học, các kỹ sư, các cán bộ, chiến sĩ thực hiện nhiệm vụ trên khắp các nẻo đường Tổ quốc.
 
Ngay từ thời kỳ đầu tiên đó, Nhà xuất bản đã thiết lập quan hệ hợp tác quốc tế với Nhà xuất bản Tiếng Nga (Liên Xô) và năm 1973, cuốn Từ điển kỹ thuật Nga – Việt ấn phẩm hợp tác với Liên Xô đã được xuất bản.
 
Đặc biệt, trong hoàn cảnh đế quốc Mỹ ném bom phá hoại miền Bắc, làm việc trong điều kiện vô cùng khắc nghiệt, những cuốn sách tổng hợp những công trình khoa học Việt Nam có giá trị, sách về chiến lược phát triển khoa học của các nước, sách về cách mạng kỹ thuật và công nghệ của thế giới được ra đời phục vụ công tác lãnh đạo và quản lý khoa học và kỹ thuật như “Đổi mới chính sách và chiến lược” của Lê Trọng Hiến và Nguyễn Ngọc dịch, “Tiêu chuẩn hóa và cách mạng khoa học kỹ thuật” của Hoàng Mạnh Tuấn, bộ sách 5 tập “Những vấn đề cốt yếu của quản lý” của H. Koonatz, C.O’Donnel, H.Weithrich… Cũng trong khoảng thời gian này bộ sách về dược liệu “Những cây cỏ thường thấy ở Việt Nam bộ 6 tập” của GS. Võ Văn Chi …“Những cây thuốc và vị thuốc ở Việt Nam” của GS.TS Đỗ Tất Lợi gồm 6 tập, được bổ sung, sữa chữa và tái bản đến nay là 19 lần, với tổng số trên 100 nghìn bản in – một kỷ lục, khó có một cuốn cách khoa học chuyên ngành nào vượt qua. Những cây thuốc, bài thuốc ấy là những cây cỏ, trái cây có ở quanh ta, áp dụng hướng dẫn trong sách để dự phòng hoặc chữa trị bệnh trong điều kiện y dụng cụ thuốc men thiếu thốn, nguồn cung cấp hạn chế của thời chiến.
 
 
Các ấn phẩm của Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật
 
Những khó khăn, điều kiện vật chất thiếu thốn, lạc hậu không ngăn cản những con người khát vọng, tiên phong trong việc xây dựng những nền tảng ban đầu về hệ thống tài liệu khoa học và kỹ thuật, đưa nhanh các tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, đời sống và quốc phòng, mau chóng xây dựng một nền khoa học và kỹ thuật tiên tiến, tự mình giải quyết được những vấn đề của đất nước. Kết quả ấy đã chứng minh tầm quan trọng của sách KH&KT cũng như sự đóng góp đáng kể của Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật trong lịch sử góp phần vào thắng lợi của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
 
Sau Đại thắng mùa xuân năm 1975, thống nhất đất nước. Trước yêu cầu to lớn và cấp bách về phát triển KH&CN trong giai đoạn mới trước đây chỉ giới hạn trong phạm vi miền Bắc Việt Nam. Sách KH&KT lại tiếp tục phục vụ nhiệm vụ khôi phục và phát triển kinh tế, xây dựng nền khoa học Việt Nam thống nhất. Cuốn "Thiên nhiên Việt Nam" ra đời trong điều kiện GS. Lê Bá Thảo chưa đi khảo sát được khắp nước sau ngày thống nhất đã sử dụng rất nhiều tư liệu từ các tác giả Pháp, nhất là nhà địa lý P. Gourou và được dư luận đánh giá cao. Sách in ra kịp thời biếu tặng các đại biểu quốc hội lần đầu tiên họp sau khi Việt Nam thống nhất hai miền Nam – Bắc.
 
Năm 2013 Nhà xuất bản hợp tác với Nhà xuất bản giao thông Tây Nam Trung Quốc và Trường Đại học Xây dưng Hà Nội xuất bản cuốn sách “Fundamen of Environmental Science anh Engineering”. Cũng trong thời gian này Nhà xuất bản đã làm việc trao đổi mua bản quyền sách của Nhà xuất bản Wiley Là NXB chuyên về các ấn phẩm khoa học, kỹ thuật và công nghệ và O'Reilly là một công ty của Hoa Kỳ trong lĩnh vực xuất bản các sách kỹ thuật về máy tính, lập trình và internet để xuất bản những cuốn sách phục vụ nhu cầu tìm hiểu kiến thức về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp ở Việt Nam. Tuy kết quả còn rất khiêm tốn, nguồn lực vật lực hạn chế, nhưng hy vọng sẽ là cơ sở ban đầu đặt nền móng cho sự hợp tác của Nhà xuất bản trong tương lai.
 
Nhiều kết quả ấn tượng
 
Những năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, Nhà xuất bản đã xuất bản các ấn phẩm thông tin chọn lọc, các tổng luận phân tích chuyên đề và các chuyên khảo với tổng số hàng trăm đầu sách, phát hành hàng vạn bản in, hướng vào những vấn đề ưu tiên của phát triển kinh tế – xã hội, KH&CN “Tóm tắt tài liệu khoa học – kỹ thuật Việt Nam”; “Thông tin chiến lược khoa học, kỹ thuật, kinh tế”; “Tổng luận khoa học, kỹ thuật, kinh tế”; “Thông tin chuyển giao công nghệ” Vietnamese Scientific and Technical Abstracts… “45 năm khoa học – kỹ thuật Việt Nam”
 
Nhiều cuốn sách của Nhà xuất bản được in với số lượng hàng vạn bản, tái bản, nối bản nhiều lần; nhiều cuốn sách tham gia triển lãm sách quốc tế. Trong bối cảnh đất nước mới thống nhất, nền kinh tế còn mất cân đối, chưa ổn định, đời sống còn nhiều khó khăn, cơ chế quản lý kinh tế còn mang nặng tính chất hành chính bao cấp, song hoạt động của Nhà xuất bản đã từng bước ổn định, nhiều đổi mới, đạt những kết quả đáng khích lệ. Với những thành tích, kết quả đạt được và đóng góp trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Năm 1980 Nhà xuất bản KH&KT vinh dự được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất.
 
Cho đến nay, Nhà xuất bản đã trải qua các thời kỳ lịch sử, nhiều lần chuyển đổi mô hình hoạt động, nhưng ở mô hình nào Nhà xuất bản cũng đổi mới phương thức hoạt động chuyển đổi cơ chế, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, đồng thời cải thiện đời sống cán bộ, nhân viên Nhà xuất bản. Sau 60 năm thành lập, sau 34 năm Đổi mới, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật đã cho ra mắt bạn đọc trên 20.000 đầu sách với hàng tỷ bản in tăng vượt trội so với thời điểm năm 1960 là 26 đầu sách và hàng nghìn trang in.
 
 
Sự quan tâm của độc giả đối với các ấn phẩm của NXB KHKT
 
Trong suốt 60 năm qua, nhà Xuất bản đã xuất bản trên 40 mảng đề tài sách bao phủ các ngành khoa học, Xuất bản trên 200 tên Từ điển các loại, phủ khắp hầu hết các ngành khoa học tự nhiên và khoa học cơ bản, một số ngành khoa học kỹ thuật quan trọng; Đạt hơn 100 giải thưởng trong nước và quốc tế, Giải thưởng sách Việt Nam và một số giải thưởng của các hội, ngành, lĩnh vực KHCN sách khoa học – công nghệ và quản lý.
 
Từ năm 2010 Nhà xuất bản tham gia Chương trình hỗ trợ tài liệu và sách đến 28 Trường đại học và Viện nghiên cứu mới thành lập hoặc ở những địa bàn khó khăn. Từ năm 2018 Nhà Xuất bản đã xây dựng mạng lưới Kết nối các tổ chức có nhu cầu xây dựng và phát triển Không gian đọc Đổi mới và sáng tạo. Cho ra đời của Không gian đọc đổi mới và sáng tạo (IRS): giới thiệu các cuốn sách hay, kinh điển và quan trọng về đổi mới sáng tạo.
 
Bên cạnh đó, Nhà xuất bản đã tổ chức biên tập, xuất bản và phát hành “Sách vàng Sáng tạo Việt Nam” từ năm 2016 đến năm 2020. 75 công trình sáng tạo của tác giả, nhóm tác giả được tuyển chọn tuyên truyền, vận động, khơi dậy niềm tự hào về trí tuệ Việt Nam, phát huy năng lực sáng tạo của dân tộc để góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước. Tổ chức biên tập, xuất bản “Sách Trắng Khoa học và Công nghệ Việt Nam” từ năm 2014. Cung cấp nhiều thông tin mới về đường lối, chủ trương, chính sách của Nhà nước về KH&CN, những cải cách về chính sách phát triển KH&CN, tiềm lực, thành tựu KH&CN giúp các nhà quản lý, hoạch định chính sách có những quyết sách hợp lý để thúc đẩy KH& CN Việt Nam phát triển.
 
Trong suốt sáu thập kỷ qua, tùy theo từng thời kỳ lịch sử với nhiệm vụ của mình, các thế hệ cán bộ Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật đã xuất bản những bộ sách, mảng sách, đề tài hữu ích, phục vụ sự phát triển KH&CN. Là kết quả lao động gian khổ của nhiều thế hệ đội ngũ tác giả, cộng tác viên, biên tập viên, cán bộ NXB qua các thời kỳ phục vụ sự phát triển KH&CN. Góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước thực hiện nhiệm vụ quản lý và phát triển KH&CN của Bộ KH&CN; từng bước trang bị và nâng cao tri thức KH&CN trong và ngoài nước cho các đối tượng học sinh, sinh viên, các nhà khoa học, các cán bộ doanh nghiệp, các nhà hoạch định chính sách thuộc các lứa tuổi, vùng miền; đóng góp tích cực cho việc nhận thức, hiểu biết, ứng dụng KH&CN, giúp nâng cao năng suất lao động của doanh nghiệp, địa phương, quốc gia. Quá trình đó đã diễn ra không biết mệt mỏi, trải qua nhiều năm tháng với những nỗ lực không ngừng của nhà xuất bản với mạng lưới liên kết đội ngũ tác giả, cộng tác viên và các độc giả…
 
Định hướng phát triển
 
Ngày nay, trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng và tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đến mọi lĩnh vực trong đời sống xã hội. Xu thế hội nhập ngày càng sâu rộng với thế giới và khu vực, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo đã trở thành một triết lý tiến bộ về tư duy và phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Nhu cầu đọc, hiểu và thực hành về nó trở nên thôi thúc hơn bao giờ hết trong thời điểm này, Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật chủ động nắm lấy cơ hội đổi mới và tìm kiếm những bước chuyển mình có ý nghĩa.
 
Đổi mới sáng tạo công nghệ là thông qua việc tạo ra, truyền bá và sử dụng tri thức, biến tri thức thành giá trị. Trong dòng chảy đó, xuất bản sách KH&CN là một trong những công cụ chính cho việc truyền bá, phổ biến kiến thức, đáp ứng nhu cầu giải quyết những vấn đề mới, trước những thách thức của xã hội hiện đại.
 
Sách luôn mang lại những nấc thang mới cho sự phát triển. Bởi một cuốn sách, có thể làm thay đổi số phận của một con người, có thể làm thay đổi định hướng của một doanh nghiệp, có thể làm thay đổi vận mệnh của cả một dân tộc… vì vậy Nhà xuất bản cần xây dựng các chương trình, dự án sách đúng mức và đầu tư đúng hướng, vì sách, vừa là một công cụ vừa là một nguồn lực trọng tâm để đạt được khát vọng phát triển.
 
Ngành công nghiệp xuất bản đang trải qua giai đoạn thay đổi quan trọng. Những xuất bản phẩm mới này cần được xem xét trong bối cảnh kỹ thuật số phát triển nhanh chóng bằng nội dung hấp dẫn và riêng biệt hơn trên các nền tảng khác nhau để bắt kịp, đáp ứng yêu cầu đổi mới của đất nước và của ngành.
 
Hiện nay, Việt Nam đang xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 10 năm 2021 – 2030, tầm nhìn đến 2045 với khát vọng đưa đất nước phát triển thịnh vượng. Hơn bao giờ hết, cần phải tiếp tục đổi mới tư duy cũng như hành động một cách quyết liệt nhằm phát huy mạnh mẽ nguồn vốn trí tuệ và sức sáng tạo của con người. Những ấn phẩm mới của Nhà xuất bản phải mang hơi thở mới của Chiến lược phát triển KH&CN, có thương hiệu trong chiến lược đổi mới; tác động tốt và có sức lan tỏa mạnh mẽ, góp phần nâng cao nhận thức về vai trò và ý nghĩa của đổi mới sáng tạo trong quá trình đổi mới công nghệ Quốc gia;
 
Với yêu cầu đó, nhiệm vụ đặt ra đối với Nhà xuất bản và đội ngũ cán bộ quản lý, cán bộ xuất bản, đội ngũ biên tập viên là rất vẻ vang nhưng cũng rất nặng nề. Trong thời gian tới, Nhà xuất bản cần thực hiện các giải pháp khơi dậy sự đam mê nghề nghiệp, tình yêu sách, sức sáng tạo, hành động mạnh mẽ, để thúc đẩy phát triển KH&CN nước nhà, trong đó tập trung vào một số nội dung sau:
 
Thứ nhất, với vai trò bà đỡ “Nhà xuất bản có trách nhiệm phối hợp với các đơn vị trong hợp tác xuất bản sách để xây dựng chương trình, dự án, tủ sách” cho ra đời những cuốn sách, bộ sách hay, có giá trị định hướng thị trường, hướng tới nền văn hóa đọc và nghiên cứu khoa học tốt, tạo ra nền tảng tri thức mạnh. Chú trọng phát triển mảng đề tài có tính ứng dụng cao. Những đề tài góp phần nâng cao năng suất, chất lượng lao động, làm chủ và đổi mới công nghệ của doanh nghiệp, hiệu quả sản xuất kinh doanh của nền kinh tế. Xây dựng những tủ sách phổ biến khoa học kỹ thuật, đưa tiến bộ khoa học và kỹ thuật cho bà con nông dân, đưa tiến bộ khoa học và kỹ thuật tới vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Đưa ra các giải pháp hiệu quả để tăng cường liên kết xuất bản phục vụ doanh nghiệp, các viện nghiên cứu, trường đại học. Đề xuất cơ chế Nhà nước đặt hàng những xuất bản các công trình nghiên cứu khoa học, công nghệ có tính ứng dụng cao trọng điểm, công nghệ mũi nhọn, tuyên truyền phổ biến khoa học công nghệ cho đại chúng và nông dân. Thu hút các nguồn lực xã hội, nhất là nguồn lực đầu tư của doanh nghiệp để thực hiện các nhiệm vụ này.
 
Thứ hai, với vai trò truyền bá kiến thức KH&CN, Nhà xuất bản phối hợp với Trung tâm nghiên cứu và phát triển truyền thông KH&CN, Cục Thông tin KH&CN Quốc gia cũng như các hệ thống các Trung tâm thông tin KH&CN và các đơn vị báo chí trong Bộ… xây dựng chương trình truyền thông, truyền bá, phổ biến tri thức KH&CN tuyên truyền cơ chế, chính sách, pháp luật về KH&CN. Tạo hiệu ứng mạnh mẽ về truyền thông, góp phần thay đổi quan điểm về hình ảnh, vai trò của khoa học đối với sự phát triển của đất nước.
 
Thứ ba, với chức năng xuất bản các xuất bản phẩm phục vụ công tác quản lý của Bộ, Nhà xuất bản cần xây dựng cơ chế phối hợp giữa Nhà xuất bản với các cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ trong công tác xuất bản. Trên cơ sở hợp tác vì nhiệm vụ chung, giải quyết lợi ích giữa ba bên Nhà xuất bản, đơn vị hợp tác và Bộ chủ quản trong việc tổ chức, quản lý và kiểm soát lĩnh vực xuất bản một cách có hệ thống thực hiện đúng các quy định của Đảng và pháp luật về xuất bản.
 
Thứ tư, đổi mới, nâng cấp và từng bước hiện đại hóa cơ sở vật chất – kỹ thuật và công nghệ xuất bản, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị và công nghệ để cải tiến Nhà xuất bản và tạo lợi thế cạnh tranh quốc tế, áp dụng công nghệ thông tin để hiện đại hóa quy trình biên tập và thực hiện quản lý xuất bản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế. Đặc biệt là xây dựng nhiệm vụ công nghệ xuất bản điện tử (dự báo sẽ đóng vai trò then chốt trong tương lai) sẽ đem lại sự thay đổi hữu hiệu cho Nhà xuất bản.
 
Thứ năm, đổi mới về cơ chế sử dụng và trọng dụng cán bộ xuất bản, biên tập viên, trong đó quan tâm đến 3 đối tượng chính là: Những cán bộ tổ chức đề tài, dự án, các biên tập viên được giao chủ trì các nhiệm vụ quan trọng và các biên tập viên trẻ. Đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế về xuất bản sách khoa học, hợp tác xuất bản chung với đối tác chiến lược, các nước tiên tiến; tăng cường phát triển mạng lưới cộng tác viên tại các địa bàn trọng điểm có công nghệ nguồn, công nghệ cao… Phát triển mạng lưới kết nối cộng đồng các Nhà khoa học,….
 
Xã hội loài người phát triển được một phần lớn là nhờ con người có khả năng học tập lẫn nhau cộng hưởng các sức mạnh cá nhân tạo nên sức mạnh to lớn của cộng đồng. Sách báo sẽ là một nguồn tài nguyên vô giá giúp cho con người học tập và không ngừng vươn lên để tự hoàn thiện mình. Trên hành ấy, Nhà xuất bản luôn nhận được những đóng góp miệt mài, sáng tạo không mệt mỏi của các thế hệ nhà khoa học, đội ngũ cán bộ Nhà xuất bản, đội ngũ tác giả, cộng tác viên đối với công tác Xuất bản bản sách khoa học kỹ thuật phục vụ sự nghiệp phát triển KH&CN.
 
Đăng Minh
 
 

Khởi động thử nghiệm lâm sàng vắc xin phòng Covid-19 (Nanocovax)

 
Sáng ngày 10/12/2020, tại Học viện Quân y đã diễn ra Lễ khởi động thử nghiệm lâm sàng vắc xin phòng Covid-19 (Nanocovax). Vắc xin này là sản phẩm của nhiệm vụ khoa học và công nghệ độc lập cấp quốc gia do Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đặt hàng, Công ty Cổ phẩn Công nghệ sinh học Dược Nanogen thực hiện.
 
GS.TS. Đỗ Quyết, Giám đốc Học viện Quân y, Bộ Quốc phòng phát biểu khai mạc Lễ khởi động thử nghiệm lâm sàng.
Tiếp nối thành công của các nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19 như sản xuất kít realtime RT-PCR phát hiện SARS-CoV-2, phân lập và nuôi cấy vi rút SARS-CoV-2 v.v… ngày 15/5/2020, Bộ trưởng Bộ KH&CN đã ký Quyết định số 1256/QĐ-BKHCN giao nhiệm vụ cho Công ty Cổ phần Công nghệ sinh học Dược Nanogen thực hiện đề tài độc lập cấp quốc gia: “Nghiên cứu quy trình sản xuất vắc xin phòng Covid-19 bằng công nghệ protein tái tổ hợp và tạo tiểu thể giống vi rút (VLP)”, với mục tiêu tạo ra 02 loại vắc xin phòng Covid-19 bằng 02 công nghệ khác nhau là công nghệ protein tái tổ hợp và công nghệ tạo tiểu thể giống vi rút (VLP – Virus like particles). Sau một thời gian ngắn, với sự nỗ lực của hàng trăm cán bộ nghiên cứu, sự đầu tư nguồn lực của Công ty cổ phần Công nghệ sinh học Dược Nanogen, sự phối hợp chặt chẽ của các tổ chức KH&CN như Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Viện Pasteur thành phố Hồ Chí Minh, Viện Kiểm định quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm Y tế v.v… sự điều phối, hỗ trợ của các cơ quan quản lý nhà nước, đến nay Công ty Cổ phần Công nghệ sinh học Dược Nanogen đã sản xuất được Vắc xin Nanocovax phòng Covid-19 bằng công nghệ protein tái tổ hợp. Vắc xin này đã được đánh giá an toàn trên động vật thông qua thử nghiệm độc tính cấp và độc tính bán trường diễn trên chuột, thỏ và khỉ. Vắc xin có khả năng sinh kháng thể kháng SARS-CoV-2 trên chuột và khỉ, đồng thời kháng thể này có khả năng trung hòa SARS-CoV-2 sống. Đặc biệt, qua test thử thách, vắc xin đã được khẳng định là có khả năng dự phòng Covid-19 trên chuột Hamster. Vắc xin đã được kiểm nghiệm chất lượng độc lập tại Viện Kiểm nghiệm quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm Y tế, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng tốt v.v… Với những kết quả trên, sau khi được Hội đồng đạo đức cấp quốc gia thông qua, sáng ngày 10/12/2020, Vắc xin Nanocovax đã chính thức được khởi động việc triển khai thử nghiệm lâm sàng. Quá trình nghiên cứu sản xuất vắc xin nói chung, đặc biệt vắc xin phòng Covid-19 đòi hỏi phải tuân thủ theo quy trình hết sức chặt chẽ. Nhiều kỹ thuật lần đầu tiên được thực hiện tại Việt Nam như: kỹ thuật đánh giá khả năng trung hòa SARS-CoV-2, kỹ thuật thử thách vắc xin, đặc biệt các kỹ thuật này đòi hỏi chuyên gia nhiều kinh nghiệm và phải thực hiện tại phòng thí nghiệm đạt an toàn sinh học cấp 3 (P3).
 
Theo kế hoạch, vắc xin sẽ được tiến hành thử nghiệm trên người tình nguyện khỏe mạnh qua 03 giai đoạn:
1-Giai đoạn 1: dự kiến triển khai trên 60 người tình nguyện với 03 mức liều 25µg, 50µg và 75µg nhằm đánh giá tính an toàn và khả năng dung nạp của vắc xin;
2-Giai đoạn 2: dự kiến triển khai trên 560 người tình nguyện, nhằm đánh giá tính an toàn, khả năng sinh miễn dịch và xác định liều tối ưu;
3- Giai đoạn 3: dự kiến triển khai trên khoảng 10.000 người tình nguyện nhằm tiếp tục đánh giá tính an toàn, khả năng sinh miễn dịch và đặc biệt là đánh giá hiệu quả dự phòng Covid-19.
Việc thử nghiệm lâm sàng vắc xin trên người tình nguyện đòi hỏi phải tuân thủ quy trình đặc biệt nghiêm ngặt từ khâu tuyển chọn đối tượng, tiêm, theo dõi phản ứng sau tiêm, xử lý phản ứng v.v. Chi phí cho quá trình thử nghiệm lâm sàng vắc xin rất lớn, cần có sự phối hợp của nhiều chuyên ngành, nhiều tổ chức, cơ quan. Nếu thuận lợi, cuối năm 2022 sẽ hoàn thành việc thử nghiệm lâm sàng vắc xin 3 giai đoạn.
 
 
TS. Đỗ Minh Sĩ, Trưởng phòng nghiên cứu và phát triển, Công ty Cổ phần Công nghệ sinh học Dược Nanogen trình bày các giai đoạn thử nghiệm lâm sàng.
 
Theo TS. Đỗ Minh Sĩ, Trưởng phòng nghiên cứu và phát triển, Công ty cổ phần Công nghệ sinh học Dược Nanogen, năng lực sản xuất hiện nay của Công ty vào khoảng 10,0 triệu liều/năm, trong thời gian tới Nanogen sẽ tiếp tục đầu tư để nâng quy mô sản xuất lên 50,0 triệu liều/năm, tuy nhiên đòi hỏi phải đầu tư rất lớn về kinh phí để mua sắm trang thiết bị v.v. dự kiến giá vắc xin khoảng 120.000 đồng/liều, mỗi người cần tiêm 02 liều, cách nhau 28 ngày.
 
Nguồn: Vụ Công nghệ KH&CN các ngành kinh tế – kỹ thuật

Chiến lược Việt Nam và Úc về hợp tác phát triển Công nghiệp 4.0

 
Ngày 11/12/2020 tại Hà Nội diễn ra Tọa đàm Chiến lược Việt Nam – Úc trực tuyến về hợp tác phát triển Công nghiệp 4.0 do Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Đại học RMIT Úc đồng tổ chức.
 
Toàn cảnh tọa đàm
Tăng cường hợp tác giữa Úc và Việt Nam trong việc hỗ trợ chương trình nghị sự chuyển đổi Công nghiệp 4.0 của Việt Nam
Tham dự Tọa đàm về phía Úc có Nhóm đặc nhiệm về Công nghiệp 4.0 của Thủ tướng Úc; lãnh đạo một số công ty toàn cầu có trụ sở tại Úc; đại diện Lãnh đạo Đại học RMIT; và đại diện Đại sứ quán Úc tại Hà Nội. Về phía Việt Nam, có đại diện Lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), thủ trưởng các đơn vị chức năng; đại diện các Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Thông tin và Truyền thông, Công thương; đại diện khu vực hàn lâm và lãnh đạo một số tập đoàn, doanh nghiệp lớn tại Việt Nam.
Mục đích Tọa đàm nhằm tăng cường hợp tác giữa Úc và Việt Nam trong việc hỗ trợ chương trình nghị sự chuyển đổi Công nghiệp 4.0 của Việt Nam thông qua: Chia sẻ kinh nghiệm hợp tác của Úc với các đối tác Đức (quốc gia khởi nguồn của Công nghiệp 4.0); giới thiệu các phương pháp tiếp cận thực tiễn tốt nhất trong ứng phó với Cách mạng công nghiệp 4.0 tại Úc; kết nối các bên liên quan chính (khu vực Chính phủ và các ngành công nghiệp, doanh nghiệp) trong Công nghiệp 4.0.
Phát biểu tại tọa đàm, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy cho biết: “Để chủ động tham gia Cách mạng công nghiệp 4.0, Việt Nam cần mở rộng hợp tác với các đối tác chiến lược có trình độ KH&CN tiên tiến. Việt Nam và Úc đã nâng tầm quan hệ đối tác chiến lược từ tháng 3/2018, tiềm năng hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực Công nghiệp 4.0 là rất lớn. Chúng tôi mong muốn thúc đẩy các liên kết chiến lược giữa các cơ quan Chính phủ, doanh nghiệp và viện, trường hai nước, thiết lập kênh đối thoại và hợp tác về tương lai của Công nghiệp 4.0 tại Việt Nam mà Tọa đàm này là sự kiện khởi đầu”.
Giáo sư Aleks Subic, Thừa hành Phó chủ tịch Hội đồng trường kiêm Phó giám đốc phụ trách Đổi mới kỹ thuật số – Đại học RMIT nhấn mạnh: “Tọa đàm chiến lược tạo điều kiện tăng cường hợp tác giữa các doanh nghiệp cũng như các cơ quan Chính phủ Việt Nam và Úc. Chúng tôi kỳ vọng mang đến cho quan hệ hợp tác này những kinh nghiệm từ việc thiết lập và vận hành mạng lưới các Trung tâm Công nghiệp 4.0 tại Úc và các chương trình thí điểm về công nghệ kỹ thuật số, vốn đang góp phần chuyển đổi toàn diện các ngành sản xuất thông qua hợp tác ba bên giữa Chính phủ, doanh nghiệp và khu vực hàn lâm”.
Sẽ thiết lập các kênh trao đổi thường xuyên để hai bên có thể trao đổi chuyên sâu
Chia sẻ kinh nghiệm tại Australia, các chuyên gia cho biết Chính phủ nước này mất nhiều năm hình thành các liên kết để thúc đẩy Công nghiệp 4.0. Trong đó nhấn mạnh việc giáo dục, đào tạo để có nguồn nhân lực trình độ cao, đủ năng lực để thực hiện các đề xuất, hình thành các mô hình thí điểm, từ đó nhân rộng, thúc đẩy cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
 
 
Các chuyên gia chia sẻ ý kiến tại các điểm cầu.
 
Các thành phần đến từ khu vực chính phủ, các ngành công nghiệp, doanh nghiệp… cùng tham gia chặt chẽ trong mối liên kết. Các chương trình đào tạo, mô hình phát triển được hình thành để phát huy toàn bộ tiềm năng của các thành phần lao động trong xã hội để không ai bị bỏ lại phía sau.
Theo đó, tại tọa đàm, các đại biểu đề xuất hình thành mạng lưới gồm cơ quan quản lý nhà nước, trường đại học, chuyên gia, doanh nghiệp… thúc đẩy chính sách, giải pháp để tận dụng cơ hội cuộc Cách mạng 4.0. Các ý kiến đề xuất các hình thức kết nối như: hình thành mạng lưới liên kết chính phủ – trường đại học – chuyên gia – doanh nghiệp… cũng như thành lập các phòng thí nghiệm, mô hình thí điểm để Việt Nam – Australia có thể chia sẻ, học tập kinh nghiệm phát triển công nghiệp 4.0. Đồng tình với các đề xuất trên, Thứ trưởng Bùi Thế Duy cho biết, sẽ thiết lập các kênh trao đổi thường xuyên để hai bên có thể trao đổi chuyên sâu các nội dung hợp tác. Bên cạnh đó, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ đóng vai trò kết nối các cơ quan, doanh nghiệp, trường đại học, viện nghiên cứu Việt Nam – Australia phát triển các hợp tác trong lĩnh vực này./.
Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN

Vaccine Covid-19 sắp tiêm thử ra đời như thế nào?

 
Hơn 300 chuyên viên tăng ca suốt 6 tháng, nghiên cứu và sản xuất thành công Nanocovax – loại vaccine Covid-19 đầu tiên Việt Nam sẽ tiêm thử trên người.
Một đại diện nhà sản xuất, công ty Công nghệ sinh học dược Nanogen, cho biết dự án vaccine của hãng đã bắt đầu khi Covid-19 bắt đầu bùng phát mạnh trên thế giới. Tháng 6, Bộ Khoa học và Công nghệ chính thức đặt hàng Nanogen thực hiện hai dự án: vaccine phòng ngừa và kháng thể điều trị Covid-19.
 
Trong 6 tháng qua, hơn 300 chuyên viên công ty đã nỗ lực đẩy nhanh tốc độ hoàn thành dự án. Đến nay các khâu cơ bản đã hoàn thành, gồm tổng hợp protein, tinh chế, hoàn thành công thức thành phẩm, thử nghiệm độc tính và đáp ứng miễn dịch nhiều lần trên các loài chuột, sau đó là khỉ.
 
Nanogen cũng đã đề nghị Viện Kiểm định Quốc gia vaccine và Sinh phẩm y tế để thử nghiệm và kiểm định vaccine độc lập trên động vật.
 
 
Chuyên gia của Nanogen đang nghiên cứu sản xuất vaccine tại trụ sở chính công ty, quận 9, TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần.
Lúc đầu, công ty có hai ứng viên là vaccine tiểu thể (sub-unit) dựa trên protein gai của nCoV, và vaccine VLP (virus like particles), sử dụng công nghệ tái tổ hợp. Để đảm bảo tốc độ, Nanogen chọn làm vaccine tiểu thể, thành phẩm là Nanocovax – loại chuẩn bị tiêm thử trên người.
 
Vaccine Covid-19 là hoàn toàn mới, cần nhiều thời gian cho thiết kế đoạn gene và chọn đúng dòng tế bào để tích hợp đoạn gene vào. Chuyên gia lấy trình tự một đoạn S protein gai trên nCoV, tích hợp nó vào một dòng tế bào động vật mà Nanogen đang nuôi cấy. Tế bào phân chia, lớn lên, sản xuất ra protein. Sau đó, protein được tách riêng, làm sạch, trở thành bán thành phẩm. Nó được pha chế với các tá dược khác để tạo thành vaccine.
 
Người đại diện Nanogen nói công ty độc lập nghiên cứu và sản xuất dòng vaccine Nanocovax. Tuy nhiên, Nanogen có dựa trên một số công bố, nghiên cứu về đoạn gene, đoạn protein mà các tạp chí uy tín công bố đầu mùa dịch để thiết kế ra đoạn gene cho riêng mình, từ đó sản xuất ra vaccine kháng nCoV.
 
Trên thế giới, nCoV đang lưu hành nhiều chủng khác nhau. Biến chủng ở Việt Nam lây lan nhanh nhưng ít độc lực. "Chúng tôi đã điều chỉnh đoạn protein cho phù hợp với biến chủng này, nhằm tạo ra đáp ứng miễn dịch tốt nhất", nguồn tin cho biết.
 
 
Ba lọ vaccine Nanocovax hàm lượng 25 mcg, 50 mcg và 70 mcg mà Nanogen sắp đưa vào tiêm thử trên người. Ảnh: Quỳnh Trần.
 
Về tính an toàn và hiệu quả sinh miễn dịch của vaccine, nhà sản xuất khẳng định "hoàn toàn yên tâm". Khi có vaccine, Nanogen đã thử nghiệm nhiều lần trên chuột và khỉ, kết quả khả quan. Riêng hiệu quả trên người cần chờ kết quả thử nghiệm lâm sàng sắp bắt đầu.
 
Vaccine có tác dụng phụ nhưng không đáng kể. Một số con chuột ngứa, kích ứng nhẹ tại chỗ tiêm bắp trong khoảng nửa tiếng. Chuột vẫn tăng cân, ăn uống và sinh hoạt bình thường, không có biểu hiện độc tính trong khoảng thời gian dài sau đó. Khi giải phẫu, các cơ quan tim, thận, phổi chuột đều bình thường, không có bất kỳ tổn thương nào.
 
Ngày 7/12, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đã gửi thông báo kết quả test thử thách Nanocovax trên chuột hamster. Chú chuột này được tiêm vaccine, rồi cho tiếp xúc với nCoV trong 14 ngày. Nó không nhiễm virus, xét nghiệm dịch phổi, âm tính nCoV. Trong khi con chuột khác không tiêm vaccine, nuôi cùng môi trường có kết quả dương tính, biểu hiện bên ngoài rất mệt mỏi.
 
Sáng 9/12, Hội đồng Đạo đức của Bộ Y tế họp tại Hà Nội để thống nhất đề cương làm vacccine, vị trí thực hiện, chọn tình nguyện viên… sẵn sàng thử nghiệm lâm sàng vaccine trên người. Một ngày sau, dự kiến chương trình tiêm thử vaccine Nanocovax sẽ khởi động tại Học viện Quân y, Hà Nội, với 40 tình nguyện viên đầu tiên.
 
"Hy vọng đến quý 2/2021, giai đoạn thử nghiệm hoàn tất, Nanocovax đạt yêu cầu của Bộ Y tế để triển khai tiêm đại trà", đại diện Nanogen nói.
 
Liên kết nguồn tin: https://vnexpress.net/vaccine-covid-19-sap-tiem-thu-ra-doi-nhu-the-nao-4203512.html
 
 
 
Nguồn: vnexpress.net

Bộ KH&CN bổ nhiệm lãnh đạo một số đơn vị thuộc Bộ

 
Chiều ngày 07/12/2020, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã tổ chức Lễ công bố các quyết định bổ nhiệm đối với lãnh đạo 3 đơn vị thuộc Bộ. Trong bối cảnh dịch COVID-19, buổi Lễ được tổ chức dưới hình thức trực tuyến.
 
 
Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt trao Quyết định bổ nhiệm cho lãnh đạo 3 đơn vị. Ảnh: Văn Nguyên
Tại buổi Lễ, thay mặt Lãnh đạo Bộ, PGS.TS Huỳnh Thành Đạt – Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Ban Cán sự Đảng, Bộ trưởng Bộ KH&CN đã trao Quyết định bổ nhiệm có thời hạn ông Lưu Hoàng Long – Quyền Trưởng ban Ban Quản lý Khu Công nghệ cao Hòa Lạc (BQL Khu CNC Hòa Lạc) giữ chức vụ Trưởng ban BQL Khu CNC Hòa Lạc; Quyết định bổ nhiệm có thời hạn ông Chu Thúc Đạt – Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Phát triển KH&CN địa phương giữ chức vụ Vụ trưởng Vụ Phát triển KH&CN địa phương; Quyết định về việc tiếp nhận ông Bùi Minh Cường – Giám đốc Trung tâm Phát hành, Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật về công tác tại Bộ KH&CN và bổ nhiệm giữ chức vụ Phó Giám đốc, giao Quyền Giám đốc Nhà Xuất bản Khoa học và Kỹ thuật (KH&KT).
 
 
Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt phát biểu, giao nhiệm vụ cho các đơn vị. Ảnh: Văn Nguyên
 
Phát biểu tại buổi Lễ, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt thay mặt tập thể Ban Cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ chúc mừng 3 đồng chí trên cương vị mới và giao nhiệm vụ cho lãnh đạo các đơn vị. Theo đó, mỗi đơn vị đều có vai trò quan trọng trong Bộ, ngành. Lãnh đạo nói chung, đặc biệt là 3 đồng chí mới được bổ nhiệm sẽ gánh vác trọng trách rất nặng nề, vinh dự và trách nhiệm đi liền nhau, đòi hỏi các đồng chí trong thời gian tới phải hết sức nỗ lực, phấn đấu để cùng đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
 
“Tôi đề nghị các đồng chí tiếp tục phát huy với tinh thần nỗ lực cố gắng, thực hiện đúng vai trò là đầu tàu, là hạt nhân cùng với tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức trong đơn vị mình giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong nội bộ và tích cực, chủ động phối hợp một cách có hiệu quả với các đơn vị có liên quan để triển khai nhiệm vụ, bám sát yêu cầu công việc của Bộ, của ngành. Mong rằng các đồng chí tiếp tục cố gắng để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao”, Bộ trưởng nói.
 
Thay mặt các đồng chí nhận quyết định bổ nhiệm, đồng chí Lưu Hoàng Long –  Trưởng ban BQL Khu CNC Hòa Lạc gửi lời cảm ơn tới đồng chí Bộ trưởng, các đồng chí Lãnh đạo Bộ, Ban Cán sự Đảng, Thường vụ Đảng ủy đã tín nhiệm các đồng chí.
 
“Tôi và các đồng chí được nhận Quyết định nhận thức sâu sắc với trọng trách được tín nhiệm giao phó này, đặc biệt là nhiệm vụ Bộ trưởng giao, chúng tôi cần quyết liệt hơn nữa để xây dựng tập thể đơn vị vững mạnh, đoàn kết và đạt hiệu quả cao trong nhiệm vụ được giao. Đây là trọng trách lớn chúng tôi cùng với tập thể lãnh đạo đơn vị cần phải cố gắng, nỗ lực để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của đơn vị, qua đó đóng góp vào kết quả thực hiện nhiệm vụ chung của Bộ KH&CN”, đồng chí Lưu Hoàng Long nói.
 
Đồng chí mong muốn tiếp tục nhận được sự chỉ đạo, định hướng thường xuyên của Ban Cán sự Đảng, Bộ trưởng, các đồng chí Lãnh đạo Bộ và sự phối hợp, giúp đỡ của các đơn vị trong Bộ để các đồng chí hoàn thành nhiệm vụ được giao.
 
Đồng chí Lưu Hoàng Long – Trưởng ban BQL Khu CNC Hòa Lạc thay mặt các đồng chí nhận Quyết định bổ nhiệm phát biểu. Ảnh: Văn Nguyên
 
Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN

Ngày Hội Trí tuệ nhân tạo Việt Nam 2020 (AI4VN 2020): Hướng tới nhiều lĩnh vực trọng yếu

 
Ngày hội Trí tuệ nhân tạo Việt Nam 2020 (AI4VN 2020) với chủ đề "Trí tuệ nhân tạo ứng phó với đại dịch COVID-19" đã chính thức khai mạc sáng 27/11, tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Tham dự ngày hội có: Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy; Phó Giám đốc Đại học Quốc gia TP. HCM Vũ Hải Quân; Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM Nguyễn Việt Dũng; Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM Nguyễn Kỳ Phùng; Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Lê Quốc Cường, cùng hơn 500 chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp, startup.
 
Đại biểu tham dự lễ khai mạc AI4VN.
 
AI cần được tiếp cận ở nhiều góc
 
Ngày hội Trí tuệ nhân tạo Việt Nam năm nay có chủ đề "Trí tuệ nhân tạo ứng phó với đại dịch Covid-19"(AI in pandemic: Adapting to the new normal). Sự kiện được tổ chức thường niên, là dịp để các nhà khoa học, công nghệ sẽ chia sẻ công nghệ mới về AI, tiềm năng ứng dụng cũng như kiến nghị giải pháp để phát triển công nghệ AI cho Việt Nam thông qua kết nối các thành phần bên trong hệ sinh thái từ viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, tập đoàn công nghệ, startup đến cộng đồng AI.
 
Chương trình AI4VN 2020 do Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), Bộ Kế hoạch và Đầu tư, UBND TP HCM, Báo điện tử VnExpress tổ chức. AI4VN tổ chức thường niên được kỳ vọng trở thành động lực thúc đẩy công nghệ AI tại Việt Nam, thông qua kết nối các thành phần bên trong hệ sinh thái từ viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, tập đoàn công nghệ, startup đến cộng đồng AI. Mục tiêu nghiên cứu và ứng dụng công nghệ AI hướng tới nhiều lĩnh vực trọng yếu của Việt Nam như y tế, giáo dục, thương mại, tài chính, nông nghiệp…
 
Thứ trưởng Bùi Thế Duy phát biểu tại Lễ Khai mạc
 
Phát biểu tại Lễ Khai mạc, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy, cho rằng, từ khoá trí tuệ nhân tạo (AI) đang được tìm kiếm và quan tâm nhiều trong những năm gần đây. AI là tâm điểm trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhưng đây không phải là lĩnh vực mới. Ở Việt Nam, từ 30-40 năm trước đã có nhiều nhà khoa học nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, trước đây, AI được xếp là một ngành khoa học hàn lâm, dành cho những nhà toán học và công nghệ thông tin xuất sắc, thường tách biệt với người dân, chưa có nhiều ứng dụng.
 
Gần đây, với sự hội tụ của nhiều công nghệ như dữ liệu lớn, công nghệ điện toán đám mây, Deep Learning, trí tuệ nhân tạo gần với cuộc sống, tạo ra nhiều thành tựu mới, làm thay đổi hoàn toàn cuộc sống.
 
"Con người sẽ giao tiếp nhiều với máy tính hơn, máy tính giúp những nhà quản trị đưa ra những quyết định sáng suốt hơn, những người tàn tật có thể trở lại cuộc sống bình thường dễ dàng hơn", Thứ trưởng Bùi Thế Duy chia sẻ.
 
Hiện nay, tiếp cận với AI không đơn thuần chỉ là câu chuyện của các nhà nghiên cứu, đặc biệt không đơn thuần của của các nhà toán học, nhà công nghệ thông tin. AI cần được tiếp cận ở góc độ rộng hơn: quản lý nhà nước, chính sách, khuôn khổ pháp luật, nguồn nhân lực, hạ tầng và nguồn tài sản mới ngày nay là dữ liệu.
 
TP HCM đã phát đi thông điệp về trí tuệ nhân tạo: nền tảng của thành phố thông minh
 
Phát biểu khai mạc, thay mặt UBND TP HCM, Giám đốc Sở KH&CN TP HCM Nguyễn Việt Dũng nói rằng trong những năm qua, TP HCM đã phát đi thông điệp về trí tuệ nhân tạo là đề án xây dựng TP HCM thành đô thị thông minh trong giai đoạn 2020 – 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Mới đây nhất UBND TP HCM đã ban hành chương trình chuyển đổi số.
 
Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Nguyễn Việt Dũng phát biểu tại Lễ Khai mạc
 
"Là một trong những tỉnh thành đầu tiên phê duyệt chương trình chuyển đổi số theo chỉ đạo của Chính phủ về chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, trong đó trọng tâm là chương trình thúc đẩy ứng dụng trí tuệ nhân tạo tại thành phố", ông Nguyễn Việt Dũng nói.
 
Giám đốc Sở KH&CN TP HCM bày tỏ mong muốn sẽ kết nối các nguồn lực từ cộng đồng quốc tế, các bộ, ngành trung ương và cộng đồng nghiên cứu khoa học trí tuệ sáng tạo để hỗ trợ TP HCM trong quá trình xây dựng đô thị thông minh, đô thị sáng tạo và đặc biệt là ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo vào các lĩnh vực quản trị nhà nước, dịch vụ công, sản xuất kinh doanh cũng như các lĩnh vực trong đời sống, xã hội.
 
"Với sự kiện hôm nay, TP HCM mong muốn lắng nghe các tầm nhìn, kinh nghiệm từ cộng đồng nghiên cứu trí tuệ nhân tạo để chia sẻ những tri thức đó, hướng đến những ứng dụng cụ thể cho chương trình phát triển của thành phố trong thời gian tới để sau sự kiện này biến những tri thức đó thành hành động cụ thể đưa những ứng dụng trí tuệ nhân tạo thành hiện thực tại thành phố cũng như cả nước".
 
Các diễn giả tham luận tại AI4VN sáng 27/11
 
Những chuyên gia AI đầu ngành hội tụ tại AI4VN 2020
 
Các chuyên gia về dữ liệu lớn, học máy (machine learning), thị giác máy tính… sẽ chia sẻ kinh nghiệm trong nghiên cứu phát triển và giải pháp kỹ thuật AI.
 
– GS Yoshua Benjo, Thành viên sáng lập Element AI, Canana sẽ có bài trình bày về Phương án tiếp cận đào tạo AI ở các nước đang phát triển và lời khuyên cho nhân lực Việt Nam.
 
– TS Bùi Hải Hưng, Viện Nghiên cứu Trí tuệ Nhân tạo, Vingroup sẽ chia sẻ từ ví dụ thực tế nơi ông đang làm việc.
 
– TS Đỗ Trung Thông sẽ chia sẻ về một số ứng dụng của công nghệ AI. TS Thông có 5 bằng sáng chế về Thị giác máy tính và Trí tuệ nhân tạo.
 
– GS Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học, Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn VinBigdata, Tập đoàn Vingroup, sẽ có bài chia sẻ về Kho dữ liệu mở phục vụ AI.
 
– PGS.TS Thoại Nam Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia TPHCM, sẽ nói về hệ thống cơ sở hạ tầng tính toán cho HPC-AI-Bigdata và triển vọng máy tính lượng tử.
 
– Ông Lê Hồng Việt, Tổng Giám đốc Công ty FPT smart Cloud với chia sẻ về AI thời bình thường mới ở FPT.
 
– PGS.TS Vũ Hải Quân, Phó giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM sẽ có bài trình bày trong phiên khai mạc. Ông Quân lấy bằng Tiến sĩ ngành Khoa học Máy tính tại Đại học Tổng hợp Trento, Italy.
 
 
 
Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN