Đây là một trường hợp đặc biệt về sự thích nghi bằng cách sửa chữa các đột biến có lợi mới theo trình tự trong quần thể thực vật hoang dã. Khám phá này sẽ gợi mở nhiều hướng đi mới trong tương lai trong lĩnh vực sinh học tiến hóa và cải tiến cây trồng.

Cải xoong thale (Arabidopsis thaliana) tại Vườn Bách thảo Paris. Ảnh: Marie-Lan Nguyen/Wikimedia Commons

Một nhóm nghiên cứu quốc tế do Angela Hancock thuộc Viện Max Planck về Nghiên cứu Giống cây trồng ở Cologne (Đức) dẫn dắt đã nghiên cứu một quần thể cải xoong thale dại (Arabidopsis thaliana) mọc trên một núi lửa dạng tầng (stratovolcano) đang hoạt động ở Đảo Fogo. Họ phát hiện ra rằng một quá trình phân tử gồm hai bước đã tái thiết quá trình vận chuyển chất dinh dưỡng trong quần thể.

Các phát hiện, được công bố trên tạp chí Science Advances, là một trường hợp đặc biệt về sự thích nghi bằng cách sửa chữa các đột biến có lợi mới theo trình tự trong quần thể thực vật hoang dã. Khám phá này sẽ gợi mở nhiều hướng đi mới trong tương lai trong lĩnh vực sinh học tiến hóa và cải tiến cây trồng.

Thích nghi với môi trường đất mới

Quá trình cân bằng nội môi chất dinh dưỡng vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của cây, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất cây trồng. Việc xác định chính xác những thay đổi về di truyền cho phép thực vật phát triển trong điều kiện đất lạ sẽ cung cấp cho các nhà khoa học những thông tin chuyên sâu về quá trình quan trọng này. Tuy nhiên, với kích thước khổng lồ của một bộ gen, rất khó để họ xác định cụ thể đâu là biến thể chức năng giúp cây thích ứng với môi trường mới. “Trong trường hợp này, chúng tôi muốn biết: Cải xoong cần có yếu tố gì để tồn tại và sinh trưởng dưới chân núi lửa đang hoạt động? Các loài thực vật đã thích nghi với đất núi lửa Fogo như thế nào?”, Hancock nói.

Nhóm nghiên cứu đã có những phát hiện đáng ngạc nhiên. “Các cây cải xoong mọc ở Fogo sinh trưởng tốt trong môi trường tự nhiên hoang dã nhưng lại phát triển kém trong đất trồng cây tiêu chuẩn”, Emmanuel Tergemina, tác giả thứ nhất của nghiên cứu, cho biết. Phân tích hóa học trong đất Fogo cho thấy đây là đất nghèo mangan, một nguyên tố quan trọng trong sản xuất năng lượng và sự phát triển của cây trồng. Trong khi đó, nếu mang cải xoong ở núi lửa Fogo trồng trên đất trồng cây tiêu chuẩn, lá của chúng sẽ chứa hàm lượng mangan rất cao, chứng tỏ cây đã phát triển một cơ chế để tăng khả năng hấp thụ mangan.

Hai bước tiến hóa để thích nghi

Nhằm khám phá các bước phân tử cho phép thực vật sinh sống trên vùng đất nghèo mangan của Fogo, các nhà khoa học đã kết hợp phương pháp lập bản đồ gen và phân tích tiến hoá.

Trong bước tiến hóa đầu tiên, một đột biến đã gây gián đoạn gen vận chuyển sắt sơ cấp (IRT1), loại bỏ chức năng của nó. Đây là điều đáng lưu ý, vì gen quan trọng này tồn tại nguyên vẹn trong tất cả các quần thể cải xoong khác trên toàn thế giới – lần đầu tiên các nhà khoa học ghi nhận được sự gián đoạn chức năng của gen này. Hơn nữa, các dạng biến đổi di truyền trong vùng gen IRT1 cho thấy rằng biến thể bị gián đoạn của IRT1 rất quan trọng với quá trình thích nghi. Sử dụng công nghệ CRISPR-Cas9, các nhà nghiên cứu nhận thấy sự gián đoạn IRT1 ở Fogo chính là nguyên nhân giúp gia tăng khả năng hấp thụ mangan ở lá.

Trong bước tiến hóa thứ hai, gen vận chuyển kim loại NRAMP1 được nhân đôi nhiều lần. Hiện tại, gần như tất cả các cây cải xoong ở Fogo đều mang nhiều bản sao của NRAMP1 trong bộ gen của chúng. Điều này giúp khuếch đại chức năng gen NRAMP1, tăng cường vận chuyển sắt và bù đắp tình trạng thiếu hụt sắt do sự gián đoạn IRT1 gây ra. “Chúng giúp cân bằng nội môi chất dinh dưỡng, một yếu tố quan trọng trong quá trình thích nghi”, Hancock nhận định. “Nhìn chung, kết quả của chúng tôi đã minh hoạ đặc biệt rõ ràng về cách những thay đổi di truyền đơn giản có thể điều chỉnh quá trình xử lý chất dinh dưỡng trong thực vật, cho phép chúng thích nghi với môi trường đất mới.”

“Hoá ra một quy trình hai bước đơn giản cũng có thể làm thay đổi quá trình vận chuyển chất dinh dưỡng, điều này chứng tỏ chúng ta có thể tìm kiếm phương án đơn giản nào đó giúp cải thiện cây trồng, để chúng sinh trưởng thuận lợi hơn trong môi trường đất địa phương. Hơn nữa, quá trình phá vỡ gen và khuếch đại gen, như trong trường hợp IRT1 và NRAMP1 ở cải xoong Fogo, khá đơn giản đối với các nhà nghiên cứu, họ có thể học hỏi để ứng dụng lên các loài cây trồng khác,” Tergemina gợi mở.

Hà Trang dịch

Nguồn: Two-step molecular process rewires nutrient transport in wild thale cress

Báo điện tử : Tia Sáng

Chinh phục người dùng bằng âm thanh, sách nói đang trên đà phát triển, trở thành lựa chọn phù hợp cho người trẻ trong xã hội hiện đại.

Kể từ khi đại dịch bùng phát, sách nói có tốc độ tăng trưởng mạnh. Nhiều quốc gia như Anh, Mỹ, Trung Quốc có doanh thu sách nói đạt mức ấn tượng. Tại Việt Nam, sách nói cũng dần khẳng định được vị thế của mình đối với người dùng.

Doanh số sách nói tại Mỹ đạt 1,6 tỷ USD năm 2021

Ngày 7/6, Hiệp hội các nhà xuất bản âm thanh (Audio Publishers Association) công bố 2021 là năm thứ mười tăng trưởng hai con số đối với sách nói tại thị trường Mỹ. Cụ thể, doanh thu sách nói của Mỹ tăng 25% trong năm qua, theo Publishing Perspectives.

Để hoàn thành báo cáo này, 28 nhà xuất bản đã tham gia cung cấp dữ liệu, bao gồm những tên tuổi lớn như Audible, Blackstone, Brilliance Audio, Hachette Audio, HarperCollins, Macmillan, Penguin Random House, Recorded Books và Simon & Schuster…

                Sách nói là lựa chọn của nhiều người trẻ ở Mỹ. Ảnh: Amroestudiantes.

Michele Cobb – Giám đốc điều hành Hiệp hội các nhà xuất bản âm thanh – chia sẻ: “Chúng tôi rất vui khi có một thập kỷ tăng trưởng cũng như việc mở rộng thị trường sách nói tiếp tục vượt quá mong đợi. Các thành viên của chúng tôi gây ấn tượng với người tiêu dùng bằng sự sáng tạo qua các ấn phẩm sách nói và họ đã ‘thưởng’ cho chúng tôi bằng số giờ nghe nhiều hơn”.

Cũng theo báo cáo, số lượng đầu sách được chuyển sang định dạng sách nói trong năm qua là gần 74.000 cuốn, tăng 6% so với năm 2020. Thể loại lãng mạn tăng trưởng mạnh nhất với doanh thu tăng 75%, tiếp theo là sách kỹ năng với 34% và khoa học viễn tưởng là 32%.

Trước đó, cuộc khảo sát người tiêu dùng của Edison Research cho thấy trong năm qua, số người Mỹ trên 18 tuổi nghe sách nói tăng 45% so với năm 2020. Thành viên của các ứng dụng sách nói cũng tăng lên, với 41% người nghe cho biết họ đã đăng ký ít nhất một ứng dụng như vậy.

Khoảng 54% người nghe sách nói cho biết họ dưới 45 tuổi. 70% người tiêu dùng phản hồi rằng sách nói là một lựa chọn tốt để thư giãn. 61% phụ huynh cũng thông tin con cái họ nghe sách nói nhiều hơn trong giai đoạn dịch bệnh và chịu sự gián đoạn của việc học.

Đó cũng là một trong những lý do khiến sách nói có tốc độc tăng trưởng khả quan không chỉ ở Mỹ mà còn ở nhiều quốc gia khác.

Theo báo cáo vào cuối tháng 4 của Hiệp hội xuất bản Anh, số lượt sách nói được tải về tăng 14%, đạt 197 triệu USD trong năm qua.

Tây Ban Nha cũng là một trong những thị trường sách nói có sức tăng trưởng mạnh. Theo một nghiên cứu do Bookwire và Dosdoce thực hiện, nền tảng Audible ghi nhận số lượt nghe sách nói tăng không ngừng. Ước tính, doanh thu sách nói ở Tây Ban Nha vượt quá 10 triệu euro và mức tăng trưởng hàng năm là 30%.

Diễn viên điện ảnh Tây Ban Nha Aitana Sánchez Gijón đang thu âm cho một ấn bản sách nói. Ảnh: Audible.

Chiến lược cho sách nói

Các chuyên gia trong ngành ước tính sách nói có khả năng đạt mức tăng trưởng hơn 25% cho đến năm 2027, theo Straive.

Định dạng này đã trở nên phổ biến trong 3 năm qua và có lẽ các lệnh giãn cách xã hội do đại dịch đã làm tăng thêm "sự thèm muốn của mọi người đối với sách nói". Nó đã giúp họ có được trải nghiệm âm thanh mọi lúc, mọi nơi.

Tại Pháp, tháng 5 vừa qua đã diễn ra “Tháng sách nói”, nhằm tập trung vào việc phát triển sách nói tại quốc gia này.

Tại Tây Ban Nha, dùng giọng nói của người nổi tiếng để thu âm cho ấn bản sách nói vẫn là chiến lược ghi nhận được hiệu quả cao.

Hiện tại, Mỹ và Trung Quốc là 2 quốc gia có mức tăng trưởng hàng đầu về sách nói, chiếm khoảng một phần ba thị trường. Các quốc gia còn lại chiếm hai phần ba thị phần kinh doanh sách nói.

Theo một báo cáo trên Publishers Weekly, một số nhà xuất bản lớn trên thế giới đã đầu tư hàng triệu USD để thành lập các phòng thu âm sách nói và có chiến lược dùng diễn viên lồng tiếng để đọc sách nói. Điều này đã dẫn đến số lượng đầu sách sách nói mới được phát hành tăng.

Đại dịch đã dẫn đến việc các hiệu sách đóng cửa hơn 3 tháng ở nhiều quốc gia, vì vậy mọi người chuyển sang sử dụng sách nói để duy trì sở thích đọc của mình. Trong bối cảnh đó, nhiều đơn vị đã cung cấp nội dung sách nói miễn phí để thu hút nhiều người hơn nữa trải nghiệm định dạng kỹ thuật số này.

Cùng Mỹ, Trung Quốc được coi là "ông lớn" trên thị trường sách nói. Theo báo cáo của trang People's Daily, 32,7% người trưởng thành Trung Quốc có thói quen nghe sách nói vào năm 2021. Nhiều nhà xuất bản đã tung ra bản in sách giấy, sách nói và sách điện tử cùng lúc để phục vụ nhu cầu đa dạng của người yêu sách.

Zhao Chen – Gám đốc bộ phận xuất bản kỹ thuật số và công nghệ, Nhà xuất bản People’s Literature – cho biết: “Giờ đây, chúng tôi thường tung ra các phiên bản sách giấy, sách điện tử và sách nói cùng một lúc. Cho dù bạn là người tiếp nhận thông tin tốt bằng thị giác hay thính giác, cũng sẽ luôn có sự lựa chọn phù hợp nhất với bạn”.

Zhao Chen cho hay với sách tái bản (cuốn sách ở lần in đầu chưa có phiên bản sách nói), đơn vị ông in thêm một trang có mã QR nhằm cung cấp cho bạn đọc quyền truy cập vào phiên bản âm thanh của cuốn sách đó.

Tại Trung Quốc, sách nói của nhà văn, học giả nổi tiếng Yu Qiuyu có số lượt nghe lên tới hơn 100 triệu trên ứng dụng Ximalaya FM.

AI (trí tuệ nhân tạo) đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển đổi nội dung sách giấy sang sản phẩm âm thanh, từ đó đáp ứng nhu cầu nghe sách ngày càng tăng.

“Công nghệ chuyển văn bản thành giọng nói có thể cải thiện một cách hiệu quả nội dung âm thanh. Cho đến nay, nội dung âm thanh của chúng tôi được tạo ra bằng công nghệ mới nhất khó có thể phân biệt được với giọng nói của con người”, Lu Heng – Gám đốc phòng thí nghiệm giọng nói AI của Ximalaya FM – chia sẻ.

                                                                                                   Nguồn : Zingnews

Tắc đường là vấn đề muôn thuở mà người dân ở nhiều nước trên thế giới phải đối mặt, và nó đang diễn ra vô cùng nghiêm trọng ở Israel. Vì lẽ đó, các công ty hoạt động trong lĩnh vực AI tại quốc gia này đang nỗ lực tìm tòi những công nghệ mới giúp cải thiện hoạt động giao thông vận tải và giảm phát thải.

Ùn tắc giao thông trên đường cao tốc Ayalon ở Tel Aviv, vào ngày 2/12/2021. Ảnh: Tomer Neuberg / Flash90

ITC, hay Intelligent Traffic Control (Kiểm soát giao thông thông minh), một trong những công ty phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) lớn ở Israel, mới đây đã tham gia buổi trưng bày EcoMotion được tổ chức tại Tel Aviv. Buổi trưng bày là dịp để các công ty hoạt động trong lĩnh vực AI giới thiệu những công nghệ mới giúp cải thiện hoạt động giao thông vận tải và giảm phát thải.

“Bằng các phương pháp tính toán, chúng tôi đã chứng minh được rằng ta có thể ‘ngăn chặn’ nhiều vụ tắc đường nếu có cách thức điều chỉnh phù hợp từ sớm,” Dvir Kenig, đồng sáng lập và giám đốc công nghệ của ITC, cho biết. Khi sử dụng hệ thống của họ, lưu lượng xe cộ tại hai nút giao thông đã giảm 30%.

Cụ thể, phần mềm AI của ITC đã thu thập dữ liệu thời gian thực từ camera đường phố, sau đó gửi hướng dẫn điều khiển đèn giao thông dựa trên luồng di chuyển của các phương tiện.

ITC cho biết tắc đường là vấn đề muôn thuở mà người dân ở nhiều nước trên thế giới phải đối mặt. Công ty tính toán trung bình mỗi năm người lái xe dành một khoảng thời gian tương đương ba ngày chịu đựng cảnh kẹt xe, đồng thời phát thải một lượng lớn khí gây hiệu ứng nhà kính.

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), vấn đề này đang diễn ra vô cùng nghiêm trọng ở Israel, “cơ sở hạ tầng giao thông vận tải tụt hậu đáng kể so với hầu hết các nước thành viên và “tắc đường là một trong những bài toán nan giải nhất trong OECD “.

Nhà sáng lập của EcoMotion, Meir Arnon, chia sẻ với AFP rằng người dân trên thế giới ngày càng quan tâm đến các loại phương tiện giao thông thông minh, điều này đã khiến Israel trở thành một quốc gia phát triển mạnh về công nghiệp xe hơi, mặc dù họ hầu như không có nhà máy sản xuất xe hơi hay dây chuyền lắp ráp xe.

“Xe hơi hiện tại đã khác xưa,” Meir Arnon nhận định. “Xe hơi vẫn được làm từ kim loại, bánh xe; nhưng ngày nay, những thứ này không quan trọng, chúng đều được sản xuất hàng loạt bởi các công ty.” Theo ông, “điểm khác biệt giữa các nhà sản xuất xe hơi ngày nay là trải nghiệm lái, khả năng tự thích ứng của xe đối với từng tài xế”.

Ngành công nghiệp quốc phòng và quân đội của Israel đã phát triển các hệ thống – đặc biệt là công nghệ giám sát, liên lạc và cảm biến. Những hệ thống này ngay lập tức hấp dẫn các nhà sản xuất xe hơi.

Với hơn 600 công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực này – “chỉ đứng sau Thung lũng Silicon” – Israel đã trở thành một “trung tâm của xe hơi”, Arnon nói, đồng thời lưu ý rằng có 35 công ty xe hơi toàn cầu đặt văn phòng đại diện tại quốc gia này, bao gồm cả General Motors.

“Tương lai của phương tiện giao thông không nằm ở chính phương tiện đó — mà nằm trong dịch vụ lưu trữ đám mây, điện thoại của chúng ta, và tất cả những yếu tố này tạo ra một nền tảng mở”, Gil Golan, người đứng đầu trung tâm kỹ thuật General Motors tại Israel, cho biết.

“Nền tảng mở này là chìa khoá dẫn đến tinh thần đổi mới và sáng tạo – đây cũng chính là điểm mạnh của người Israel.”

Một công ty nổi bật khác cũng tham gia triển lãm EcoMotion là Rider Dome, công ty cung cấp các camera gắn ở phía trước và sau của xe máy, sử dụng AI để cảnh báo người đi xe về những nguy hiểm gần đó.

“Trợ lý ảo là tính năng phổ biến trong xe hơi, nhưng lại không được ứng dụng với xe máy”, giám đốc điều hành Yoav Elgrichi cho biết: “Đó là lý do tại sao chúng tôi quyết định thành lập Rider Dome.”

Nhưng một số chuyên gia cảnh báo rằng lĩnh vực công nghệ của Israel, bao gồm cả xe hơi thông minh, có thể đang bắt đầu bước vào giai đoạn thoái trào.

Cơ quan Đổi mới Israel cho biết lĩnh vực công nghệ ở nước này đang “chín muồi” và số lượng công ty khởi nghiệp mới đang giảm.

Lisya Bahar Manoah, chuyên gia tại Catalyst Investments, lập luận rằng Israel cần nhiều kỹ sư hơn, nếu họ muốn bắt kịp với tốc độ phát triển của lĩnh vực xe hơi, dự kiến ​​sẽ tăng “gấp đôi quy mô” trên toàn cầu trong những năm tới. “Israel cần nghĩ ra phương án đào tạo nguồn nhân lực kỹ sư có khả năng hỗ trợ hệ thống khởi nghiệp. Muốn thế, chúng ta cần điều chỉnh hệ thống giáo dục của mình sao cho phù hợp với xu thế phát triển.”

Hà Trang dịch

Nguồn: https://techxplore.com/news/2022-05-traffic-maths-problem-israeli-ai.html

Nhiều năm trước, sách lậu chỉ xuất hiện ở hình thức “in và bán lậu", nay các đơn vị xuất bản còn phải đối phó với hình thức lan truyền sách giả trên môi trường mạng.

Sách giả, sách lậu nhiều năm nay vẫn luôn là vấn đề nhức nhối của ngành xuất bản. Giai đoạn dịch bệnh hoành hành khiến việc mua bán sách thông qua các sàn thương mại điện tử, các trang mạng xã hội trở nên phát triển.

Bên cạnh yếu tố thuận tiện, nhanh chóng thì việc giao dịch online lại vô tình tạo “đất sống” cho sách giả. Vàng thau lẫn lộn, không ít độc giả bị thu hút bởi những lời quảng cáo như “xả kho sách giá rẻ”, “trọn bộ Harry Potter tồn kho”… để rồi “ôm cục tức” khi nhận được những cuốn sách kém chất lượng.

Đông đảo phụ huynh, học sinh thành phố tham quan tại Hội sách thiếu nhi Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Thanh Vũ/TTXVN

Mê trận sách giả trên mạng

Thị trường sách trên mạng xã hội đang phát triển mạnh mẽ. Những kẻ kinh doanh sách lậu cũng nhanh chóng nắm bắt xu thế để thay đổi hình thức tiếp cận người đọc. Thay vì bày tràn lan các vỉa hè hay len lỏi vào các cửa hàng sách như trước đây, sách lậu đang được chào bán trên mạng, với hình ảnh quảng cáo là những bộ sách thật.

Đó là thông tin ông Nguyễn Văn Phước, Giám đốc Công ty First News (Trí Việt) cung cấp cho phóng viên VietnamPlus khi đề cập đến vấn đề sách lậu. Ông khẳng định sách giả, sách lậu đang lan truyền trên không gian mạng nhanh, mạnh và nhiều không kém gì con virus nguy hiểm đã tấn công loài người hai năm qua.

“Việc buôn bán sách giả trên mạng đang cực kỳ khó kiểm soát. Các đối tượng đăng ảnh sách thật, quảng cáo hấp dẫn, giảm giá 50-70% để thu hút độc giả sau đó ‘ship’ đến những cuốn sách đầy lỗi chính tả, in ấn kém chất lượng”, ông Phước cho biết.

Giám đốc Công ty First News cho biết trước đây mọi người thường hay nói đến khái niệm “sách in lậu” nhưng hiện nay, bên cạnh sách in thì audio book (sách nói) và e-book (sách điện tử) cũng dễ dàng bị sao chép, do đó chúng ta cần tiếp nhận khái niệm mới là “sách giả” để có thể nhận thức toàn diện mối nguy hại và từ đó tìm ra giải pháp phù hợp với tình hình mới.

Ông Nguyễn Xuân Minh, Giám đốc Kế hoạch – Bản quyền của Công ty Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam cũng đồng tình với quan điểm đó và cho rằng tình trạng sách lậu đã trở thành thực trạng khiến các đơn vị phát hành sách “đau đầu” nhiều năm nay.

“Tình trạng buôn bán sách lậu không những không thuyên giảm mà còn có chiều hướng bùng nổ, được rao bán ngày một công khai trên các trang mạng xã hội và thậm chí cả trên các sàn thương mại điện tử lớn”, ông Minh nói.

Không chỉ có các đầu sách bán chạy của Nhã Nam được “điểm mặt gọi tên” trên thị trường sách lậu, những tựa sách đã ngừng xuất bản, được nhiều bạn đọc yêu thích tìm kiếm, sưu tập cũng bị làm giả ngang nhiên và bị rao bán với giá trên trời như: Thiên táng, Mật mã Tây Tạng, Ma thổi đèn…

Nếu nhiều năm trở về trước sách lậu chỉ xuất hiện ở hình thức “in và bán lậu” thì nay Nhã Nam còn chịu ảnh hưởng không nhỏ từ việc nhiều cá nhân tự ý sao chép và lưu hành e-book. Ông Minh cho rằng công nghệ hiện đại khiến cho việc lưu hành e-book thậm chí còn nhanh chóng và dễ dàng hơn rất nhiều so với in lậu.

                       Một cán bộ thu giữ sách giả ở Hà Đông. Ảnh: Minh Thu/Vietnam+

Hình sự hóa trách nhiệm

Trước thực trạng đó, các đơn vị phát hành sách đã chủ động dùng nhiều biện pháp để đối phó với nạn sách giả, sách lậu.

Với mong muốn nâng cao ý thức và nhận thức của bạn đọc về việc tiêu thụ các sản phẩm vi phạm bản quyền, Công ty Nhã Nam đã triển khai nhiều chiến dịch truyền thông, nổi bật là việc lan tỏa thông điệp “Mua bán sách giả là giết chết sách thật".

Đơn vị này gắn logo Nhã Nam kèm thông điệp lên mỗi cuốn sách, hướng dẫn độc giả cách phân biệt sách thật/sách giả, công bố các địa chỉ đảm bảo để độc giả có thể tìm mua sách thật. Bên cạnh đó, Nhã Nam duy trì hoạt động của nhóm Facebook “Nhã Nam reading club” để hình thành một cộng đồng thông thái, nơi độc giả tự chia sẻ kinh nghiệm mua sách, không tiếp tay cho nạn sách lậu và sách giả.

Song song nỗ lực tuyên truyền, các đơn vị xuất bản cùng chung mong muốn các cấp cơ quan quản lý Nhà nước có chế tài xử phạt nghiêm khắc hơn để răn đe các cá nhân và tập thể có hành vi vi phạm luật bản quyền, không để tình trạng buôn bán tràn lan kéo dài thêm nữa.

“Dù rất muốn nhanh chóng có phương cách đối phó với nạn sách giả, sách lậu nhưng các đơn vị phát hành như Nhã Nam lại không có đủ quyền hạn để có thể can thiệp vào hành vi sản xuất và tiêu thụ sách lậu. Hơn thế nữa, với tình trạng sách lậu bày bán công khai và tràn lan như hiện nay, chắc chắn cần những chế tài xử phạt và sự can thiệp từ các cơ quan quản lý”, ông Minh nói.

Các đơn vị khác như First News, Alpha Books, Nhà xuất bản Trẻ, Nhà xuất bản Giáo dục cũng tích cực trong công tác tuyên truyền, giúp độc giả phân biệt sách giả-sách thật. First News và Alpha Books còn phối hợp để thường xuyên cập nhật các trang Fanpage, các tài khoản Facebook rao bán sách giả để người đọc không bị mua nhầm.

Giám đốc Công ty First News cho hay chính ông đã tự đặt mua sách trên Lazada để xác minh thông tin phản hồi của bạn đọc rằng trang thương mại điện tử này bán sách giả.

“Năm 2019, chúng tôi nhận được nhiều phản hồi của bạn đọc về vấn đề sách kém chất lượng, in sai sót được mua từ các gian hàng trên Lazada, trong đó, có nhiều đầu sách mà First News là đơn vị duy nhất giữ bản quyền xuất bản và in ấn tại thị trường Việt Nam”, ông Phước cho biết.

Quả nhiên, những cuốn sách được gửi tới là sách giả, sao chép bản in của First News. Đơn vị này đã liên hệ với Lazada nhưng không nhận được bất cứ phản hồi nào. First News sau đó đã lập vi bằng, gửi đơn kiện lên Tòa án Nhân dân TP.HCM. Tuy nhiên, đã 2 năm qua, vụ việc vẫn chưa được xử lý.

Ông Phước cho rằng việc sản xuất, in ấn và tiêu thụ sách giả không chỉ vi phạm Luật Bản quyền, Công ước Berne, Luật Xuất bản Việt Nam mà còn vi phạm quy định của Luật hình sự về tội sản xuất, tiêu thụ hàng giả, tuy nhiên hiện nay, chế tài xử lý vi phạm còn nương nhẹ, chưa đủ sức răn đe, đa số vẫn chỉ dừng lại ở phạt vi phạm hành chính.

“Từ sự việc Lazada, chúng tôi cho rằng cần các cơ quan quản lý cần xem lại khâu pháp chế. Đối với hàng nhái, hàng giả, phải hình sự hóa trách nhiệm, xử lý thật mạnh mới mong lập lại trật tự”, ông Phước kiến nghị.

Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, ông Nguyễn Nguyên cũng thừa nhận rằng công tác phòng, chống in lậu đã đạt được nhiều kết quả tích cực, song tình trạng tiêu cực vẫn còn rất phổ biến, thậm chí xảy ra ngay trong cả doanh nghiệp, cơ sở in.

“Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Phạm Anh Tuấn đã trực tiếp chỉ đạo các ban ngành phải tập trung hơn về quy định, đảm bảo chính sách rõ ràng, bám sát điều kiện thực hiện của cơ sở, doanh nghiệp in. Thời gian tới, các đơn vị sẽ tiến hành rà soát, kiểm tra điều luật liên quan in lậu. Không chỉ riêng luật về bản quyền mà nhiều vấn đề khác cũng sẽ được xem xét, bổ sung", ông Nguyên cho biết.