Tin khoa học, Tin tức, Tin tức - sự kiện

Hơn 7.000 tia sét dội xuống Hà Nội đo bằng cách nào?

Posted on by admin2
06
Th6

Theo chuyên gia khí tượng thủy văn, việc thống kê các cú sét nhờ vào mạng lưới định vị được thiết kế, phân tích, phân phối số liệu theo thời gian thực.

Từ 6h đến 9h ngày 5/6, hơn 10.200 tia sét xuất hiện trên bầu trời Hà Nội, trong đó hơn 7.000 tia đánh xuống mặt đất, theo Tổng cục Khí tượng Thủy văn. Trung bình, cứ 10 phút có hơn 470 cú sét đánh xuống đất. Trong đó khung 7h40 đến 8h50 sét đánh mạnh nhất. Khu vực Thường Tín, Phú Xuyên, Thanh Oai, Ứng Hòa xuất hiện sấm, sét dày đặc.

Bản đồ thể hiện thống kê nhanh từ 6h-9h tại khu vực Hà Nội và một phần lãnh thổ các tỉnh lân cận như Hải Dương, Hưng Yên (dải mây gây ra sét trong sáng nay). Nguồn: Trung tâm Mạng lưới Khí tượng Thủy văn quốc gia

Bản đồ thống kê nhanh từ 6h-9h tại khu vực Hà Nội và một phần lãnh thổ các tỉnh lân cận như Hải Dương, Hưng Yên (dải mây gây ra sét trong sáng nay). Nguồn: Trung tâm Mạng lưới Khí tượng Thủy văn quốc gia

Ông Nguyễn Đức Phương, Trưởng phòng Rada thời tiết, Trung tâm Mạng lưới Khí tượng Thủy văn quốc gia, Tổng cục Khí tượng Thủy văn cho biết hiện nay Việt Nam có mạng lưới gồm 18 trạm định vị sét. Mạng lưới này được kết nối với hệ thống định vị sét quốc tế, được thiết kế để phát hiện, định vị, phân tích, hiển thị, lưu trữ và phân phối số liệu theo thời gian thực các sự kiện sét trong mây và xuống mặt đất (CG) và trong mây (IC). Hiện tại mạng lưới có các đầu đo có thể phát hiện được sét trong dải từ 400-600 km. Như vậy ngoài khu vực đất liền của Việt Nam, các trạm định vị sét có thể phát hiện cả sét trên biển và khu vực gần biên giới các nước lân cận.

“Với một khoảng không gian rộng như trên, việc thống kê được 400 cú sét đánh xuống đất trong vòng 10 phút hoàn toàn có thể xảy ra”, theo ông Phương.

Cụ thể nếu thống kê cho khu vực, các chuyên gia cần chọn theo kinh vĩ độ để xác định số lượng sét xảy ra tại khu vực đó trong khoảng thời gian nhất định. Thống kê nhanh từ 6 giờ đến 9 giờ tại Hà Nội và một phần lãnh thổ các tỉnh lân cận như Hải Dương, Hưng Yên (dải mây gây ra sét trong sáng nay) cho thấy lúc 6-7h, có hơn 3.500 tia sét trên bầu trời Hà Nội, trong đó hơn 2.300 tia đánh xuống đất. Khoảng 7-8h, hơn 4.000 tia sét hình thành thì gần 2.900 tia dội xuống đất. 8-9h có hơn 2.600 tia sét thì hơn 1.800 dội xuống mặt đất. Đến 9h-9h30, tổng số sét còn hơn 290 với gần 130 tia dội xuống đất.

 với các đợt mưa giông, sấm sét gần đây ở miền Bắc, ông đánh giá số tia sét ở Hà Nội không phải bất thường. Gần nhất vào 15-18h ngày 19/5 tại khu nam đồng bằng Bắc Bộ (trọng tâm tại các tỉnh Nam Định, Thái Bình, Hà Nam), bầu trời xuất hiện hơn 107.000 tia sét, trong đó gần 40.000 tia sét đánh xuống mặt đất. Lúc 17-19h ngày 30/5, bầu trời Yên Bái xuất hiện 11.980 tia sét, trong đó hơn 3.700 tia đánh xuống đất. Như vậy “với số lượng sét tại Hà Nội với 475 cú/10 phút là hoàn toàn bình thường khi so sánh với 2 đợt trên”, ông Phương nói.

Ông Nguyễn Đức Phương, Trưởng phòng Rada thời tiết, Trung tâm Mạng lưới Khí tượng Thủy văn quốc gia. Ảnh: Tổng cục Khí tượng Thủy văn

Ông Nguyễn Đức Phương, Trưởng phòng Rada thời tiết, Trung tâm Mạng lưới Khí tượng Thủy văn quốc gia. Ảnh: Tổng cục Khí tượng Thủy văn

Ông Phương cho biết thêm, Trung tâm Mạng lưới Trung tâm Mạng lưới Khí tượng Thủy văn quốc gia đang vận hành hệ thống mạng lưới phát hiện, định vị, sét hiển thị website hymetnet.gov.vn. Trang web này có thể thực hiện việc theo dõi liên tục các thông tin về sét và rada thời tiết. “Người dân có thể theo dõi các cảnh báo nguy cơ sét trên trang web và các vùng cảnh báo phản hồi vô tuyến mây của rada thời tiết, đồng thời tham khảo để phòng, tránh các rủi ro do do giông sét gây ra”.

Việt Nam nằm ở tâm giông châu Á – một trong ba tâm giông trên thế giới, có hoạt động giông sét mạnh. Số ngày giông trung bình của Việt Nam là 100, số giờ trung bình là 250 giờ mỗi năm. Cả nước mỗi năm hứng chịu tới 2 triệu cú sét. Tần suất sét lớn hơn ở vùng núi, vùng trung du phía Bắc và đồng bằng Nam Bộ. Giông sét thường xuất hiện vào tháng 5-6 ở miền Bắc. Hiện Hà Nội cũng như các tỉnh miền Bắc chịu ảnh hưởng rãnh áp thấp trục 23-25 độ vĩ bắc nên từ sáng qua đến nay xuất hiện mưa giông.

Như Quỳnh

Tin tức, Tin tức - sự kiện, Tin xuất bản

Tăng cường xử phạt, áp dụng công nghệ cao để chống nạn sách giả

Posted on by admin2
06
Th6

Cuối tháng 5, lực lượng chức năng tỉnh Đồng Nai đã phát hiện lô hàng gần 34.000 cuốn sách giáo khoa nghi giả mạo nhãn hàng hóa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN).

Sự việc diễn ra vào ngày 22/5, Đoàn kiểm tra của Đội Quản lí thị trường (QLTT) số 1 phối hợp với Công an huyện Nhơn Trạch kiểm tra đột xuất doanh nghiệp tư nhân T.T., địa chỉ ở khu phố Mỹ Khoan, thị trấn Hiệp Phước, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai do ông Nguyễn T.T. là chủ doanh nghiệp.

Sach gia anh 1

Đoàn Kiểm tra của Đội Quản lý thị trường tỉnh Đồng Nai thực hiện kiểm tra, niêm phong hàng hóa là sách giáo khoa các loại có dấu hiệu giả mạo nhãn hàng hóa.

Qua kiểm tra, đoàn phát hiện Công ty đang kinh doanh, buôn bán các loại sách giáo khoa trên bìa có logo “GD” ghi tên NXBGDVN, có tem chống hàng giả và có dấu hiệu giả mạo nhãn hàng hóa của NXBGDVN. Hơn 33.800 cuốn sách các loại với tổng giá trị hàng hóa theo giá bán niêm yết hơn 600 triệu đồng.

Tại thời điểm kiểm tra, chủ doanh nghiệp chưa xuất trình được hóa đơn chứng từ của toàn bộ số hàng hóa này.

Lực lượng chức năng đang thực hiện thẩm tra, xác minh toàn bộ số sách giáo khoa có dấu hiệu giả mạo nhãn hàng hóa nói trên để xử lý theo quy định.

Theo cơ quan chức năng, sách giả, sách in lậu luôn được coi là vấn nạn của ngành xuất bản. Sách in lậu với nhiều chủng loại không đảm bảo chất lượng được bán tràn lan trên các vỉa hè, không gian mạng với giá rẻ làm thiệt hại kinh tế cho các đơn vị làm sách chân chính cũng như gây thiệt hại cho người tiêu dùng, làm thất thu ngân sách, ảnh hưởng đến uy tín của đất nước trên trường quốc tế…

Sach gia anh 2

Các đối tượng thường trà trộn số lượng lớn sách in lậu, sách giả để đưa xuống các cửa hàng giả mạo sách giáo khoa.

Sách giả thường được chào bán với chiết khấu cao (do không phải trả các chi phí bản quyền, nhuận bút, phí quản lý…, đặc biệt là trốn thuế) kích thích các nhà sách, các cơ sở giáo dục, trường học nhận về bán chung với sách thật để lừa người mua. Các đối tượng kinh doanh sách giả thường mua số lượng nhỏ sách thật từ Công ty Sách-Thiết bị trường học tại địa phương với đầy đủ hóa đơn chứng từ, sau đó kèm vào, trà trộn số lượng lớn sách in lậu, sách giả để đưa xuống các cửa hàng, các cơ sở giáo dục bán cho người tiêu dùng.

Trước đó, trong năm 2023, các cơ quan chức năng đã phát hiện và xử phạt nhiều vụ phát hành sách giả, sách lậu tại các tỉnh Thanh Hóa, Bình Dương, Cà Mau, Quảng Ngãi, Bến Tre, trong đó sách giáo khoa, sách tham khảo của NXBGDVN luôn là một trong những loại sách bị làm giả với số lượng lớn.

Theo thống kê sơ bộ của NXBGDVN, từ năm 2010 đến nay, gần 37 triệu bản sách giáo dục và hơn 18 tấn bán thành phẩm sách giáo dục in lậu dở dang đã bị phát hiện và xử lý tại hầu hết các tỉnh, thành trong cả nước. Các cơ quan chức năng đã tiến hành nhiều đợt kiểm tra và phát hiện các hành vi in lậu, phát hành sách giáo khoa giả nổi cộm trong cả nước. Điển hình như vụ việc xảy ra trong tháng 6 năm 2021, Bộ Công an tiến hành kiểm tra, phát hiện và bắt giữ hơn 3,2 triệu cuốn sách giáo khoa giả tại Công ty Cổ phần In, Văn hóa truyền thông Hà Nội và Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Phú Hưng Phát. Năm 2022 và 2023, lực lượng chức năng đã phát hiện nhiều cửa hàng phát hành sách giáo khoa giả tại Bình Dương, Bến Tre, Quảng Ngãi, Cà Mau, Đồng Nai, Đắk Lắk, Thanh Hóa, Nghệ An…

Theo NXBGDVN, trong số các sách giáo khoa, sách tham khảo bị in lậu thì sách Tiếng Anh bị làm giả với số lượng nhiều nhất. Sách Tiếng Anh theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở lớp 6, 7, 8, 10, 11 cũng đã bị làm giả.

Sách giả được làm khá tinh vi, mặc dù nhìn bên ngoài giống sách thật, nhưng về chất lượng in không đạt yêu cầu; nội dung có thể có những lỗi trình bày; chất lượng giấy in không đạt chuẩn, chế bản cẩu thả; hình ảnh trong bài in không được rõ ràng, nhòe, màu sắc không đều, chữ bị đứt nét, sai sót nghiêm trọng về kiến thức gây tổn hại đến quyền lợi người tiêu dùng và thương hiệu của NXBGDVN.

Ông Phạm Tuấn Vũ, Phó cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành cho biết: “Nạn sách giáo khoa lậu, sách giáo khoa giả và các sản phẩm in lậu, in giả luôn là vấn đề nhức nhối, tồn tại dai dẳng trong nhiều năm qua. Ngăn chặn in lậu sách giáo khoa là vấn đề rất quan trọng cho sự phát triển của ngành xuất bản, đặc biệt thúc đẩy phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng”.

Nhận thức được vấn đề này, từ nhiều năm qua, NXBGDVN đã kết hợp nhiều biện pháp để đấu tranh chống in lậu, phát hành sách giả. Đơn vị cũng đã phối hợp với Bộ Công an và công an các tỉnh/thành, Tổng cục Quản lý thị trường và Cục Quản lý thị trường các tỉnh/thành phố, Thanh tra ngành Thông tin-Truyền thông trong việc cung cấp và xác minh thông tin, cung cấp sách mẫu và hồ sơ pháp lý liên quan đến các sản phẩm trong vụ việc mà tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh xuất bản phẩm lậu để xử lý theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, NXBGDVN cũng chú trọng tuyên truyền, nâng cao ý thức bạn đọc về tác hại của sách giả, sách lậu thông qua tổ chức trưng bày nhận diện sách, sách giả do Tổng cục Quản lý thị trường, Cục Quản lý thị trường Hải Dương, Cục Quản lý thị trường Hà Giang… tổ chức. Đồng thời, NXBGDVN thường xuyên cử cán bộ tham gia hội nghị tập huấn nghiệp vụ phòng chống in lậu, các cuộc hội thảo về chống sách lậu, sách giả.

Ngoài ra, NXBGDVN luôn nỗ lực áp dụng công nghệ, kĩ thuật chống sách giả, sách lậu như sử dụng tem điện tử và tem công nghệ chống giả. Tem công nghệ của NXBGDVN có 5 thông tin và 4 lớp bảo mật giúp xác định được đâu là sách thật, đâu là sách giả.

Trước năm học mới 2024-2025, các cơ quan chức năng sẽ tăng cường phối hợp các biện pháp nhằm khắc phục tình trạng làm sách lậu, sách giả nói chung cũng như sách giáo dục nói riêng thông qua việc kiểm tra, xử phạt nặng đối với hành vi sản xuất và tiêu thụ sách giả; sử dụng các biện pháp kỹ thuật hiện đại, tăng cường các kênh trao đổi thông tin… Và đặc biệt, một yếu tố rất quan trọng là cần truyền thông mạnh mẽ, nâng cao ý thức cho người đọc: “Nói không với sách giả, sách lậu”.

Người tiêu dùng khi phát hiện các hành vi sản xuất và tiêu thụ sách giáo khoa, sách tham khảo giả sản phẩm của NXBGDVN, có thể liên hệ với Tổng cục Quản lý thị trường qua số điện thoại 1900.888.655 (hoạt động 24/7) hoặc đường dây nóng của NXBGDVN: 0344181018.

Tin tức - sự kiện, Tin xuất bản

Ra mắt sách mới về khoa học đời sống cho học sinh Việt Nam

Posted on by admin3
06
Th6

Sách “Một sức khỏe” phổ biến khái niệm về sức khỏe đến từ sự phát triển hài hòa, đồng bộ và bền vững bao gồm con người, động vật và môi trường.

Bayer hợp tác với đơn vị nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (Oxford University Clinical Research Unit – OUCRU) và ấn phẩm Khăn quàng đỏ của báo Tuổi trẻ tổ chức sự kiện ra mắt sách Một sức khỏe. Sự kiện diễn ra tại Đường sách quận 1, TP HCM ngày 5/11 với sự tham gia của đại diện các bên với các nhà khoa học đóng góp cho việc xây dựng nội dung cho quyển sách và đông đảo học sinh, giáo viên từ một số trường học.

Sự kiện ra mắt sách Một sức khỏe thu hút các em học sinh từ các trường trong khu vực TP HCM đến tham dự. Ảnh: Minh Phú

Đây là tác phẩm khoa học thuộc dự án Công tắc khoa học đã được triển khai với nhiều hoạt động thực tiễn và sáng tạo từ năm 2021. Cuốn sách là kết quả của nhóm biên soạn gồm hơn 20 nhà khoa học, chuyên gia thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau như nghiên cứu khoa học sức khỏe, công nông nghiệp, truyền thông và giáo dục. Đồng thời, nội dung quyển sách còn được biên tập bởi nhóm học sinh, sinh viên để văn phong gần gũi hơn với độc giả là thanh thiếu niên.

Một sức khỏe nói về sự cần thiết trong việc phối hợp phát triển đồng bộ và bền vững ở ba yếu tố gồm: con người, động vật và môi trường để tạo một “sức đề kháng” toàn diện cho Trái đất. Nói cách khác, khi môi trường hay động vật bị ảnh hưởng bởi các hoạt động gián tiếp hay trực tiếp của con người thì sức khỏe của chính con người cũng sẽ bị đe dọa, và ngược lại. Thông qua những lý giải khoa học thú vị được thể hiện trong cuốn sách, độc giả sẽ có thêm kiến thức và góc nhìn mới về cơ thể con người, sự vật trong cuộc sống hằng ngày, thế giới của động thực vật, phát hiện và phát minh về y học và khái niệm “Một sức khỏe”.

Từ đây, người trẻ sẽ được truyền cảm hứng mạnh mẽ để bắt tay hành động bảo vệ sức khỏe của môi trường và động vật, vì đây cũng chính là cách bảo vệ sức khỏe của chính các bản thân, gia đình và xã hội. Bên cạnh tác động đến đối tượng thanh thiếu niên, cách tiếp cận của Một sức khỏe còn kêu gọi sự tham gia của các chuyên gia từ nhiều lĩnh vực như y học (sức khỏe con người), thú y, nghiên cứu địa chất và môi trường, cùng chung tay nỗ lực để tạo ra tiền đề kiến thức khoa học có ích cho sức khỏe toàn diện của Trái đất trong tương lai.

Các thành viên trong ban biên soạn sách giao lưu với độc giả. Ảnh: Minh Phú

Là hoạt động thuộc khuôn khổ Công tắc khoa học tại Việt Nam – một phần của sáng kiến hỗ trợ giáo dục khoa học toàn cầu Making Science Make Sense (MSMS), Một sức khỏe tiếp tục thúc đẩy mục tiêu khơi dậy niềm cảm hứng với khoa học cho thanh thiếu niên Việt Nam. Đây là mục tiêu chung đã được triển khai xuyên suốt các hoạt động hợp tác của Bayer, OUCRU và ấn phẩm Khăn quàng đỏ của báo Tuổi trẻ trong những năm qua.

Từ 2021, dự án này đã đạt được những kết quả ấn tượng trên hành trình phổ biến kiến thức và phẩm chất khoa học cho thanh thiếu niên Việt Nam. Hơn 1.8 triệu người trên khắp cả nước tiếp cận được với các nội dung khoa học của dự án khi truyền tải dưới hình thức truyện tranh, podcast, các sự kiện trực tuyến và mạng xã hội trong năm đầu tiên. Sang năm thứ hai, các nội dung minh họa khoa học (science infographic), video giải thích khoa học (science explainer video) hay các hoạt động trực tuyến, sự kiện giao lưu đã thu hút hơn 22.000 lượt tương tác trên mạng xã hội. Năm 2023, ngay sau sự kiện ra mắt sách Một sức khỏe, Công tắc khoa học sẽ thực hiện chuỗi sự kiện “Khoa học đến trường (science tour)” với các hoạt động như tặng sách cho học sinh, cho thư viện và trình diễn khoa học tại các trường THCS, THPT.

Ông Luigi Isabelo Dejos, Giám đốc Nhánh Chăm sóc sức khỏe Người tiêu dùng, Bayer Việt Nam, chia sẻ, cuốn sách này đề cao sự phối hợp giữa các ngành khoa học vì tính toàn diện của sức khỏe toàn cầu. Với tinh thần đó, Bayer chung tay cùng đối tác và các nhà khoa học, các cá nhân có chuyên môn khác, hướng đến mục tiêu thúc đẩy hiểu biết về khoa học cho thanh thiếu niên Việt Nam.

Ông Luigi Isabelo Dejos (phải), Giám đốc Nhánh Chăm sóc sức khỏe người tiêu dùng, Bayer Việt Nam
phát biểu tại sự kiện ra mắt sách. Ảnh: Minh Phú.

“Cuốn sách thể hiện một phần nỗ lực của chúng tôi nhằm thúc đẩy khoa học tới gần hơn với cộng đồng, đặc biệt với lớp trẻ. Chúng tôi tin rằng, với sự phối hợp bài bản của các bên, thông qua các dự án sáng tạo thuộc sáng kiến MSMS, những hoạt động sẽ góp phần truyền cảm hứng cho các nhà khoa học, kỹ sư, chuyên gia công nghệ tương lai”, ông Luigi Isabelo Dejos nói.

Anh Vũ Duy Thanh, Phó phòng Kết nối Khoa học với công chúng, Quản lý Chương trình Khoa học Trường học và Thanh niên tại OUCRU, cho biết, việc thực hiện quyển sách là một trong những minh chứng nổi bật cho nỗ lực mang khoa học đến gần hơn với thanh thiếu niên Việt Nam của đơn vị và các đối tác .

Quyển sách này có thể được xem như một vườn ươm nuôi dưỡng niềm yêu thích khoa học cho các bạn học sinh, đồng thời cũng là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho chính chúng tôi để tiếp tục xây dựng các hoạt động kết nối khoa học hữu ích dành cho thanh thiếu niên và cộng đồng.

Anh Nguyễn Khắc Cường, Phó tổng biên tập báo Tuổi trẻ chia sẻ, trong thời đại kỹ thuật số phát triển, thông tin được chia sẻ, lan truyền rất nhanh trên mạng xã hội thì những ấn phẩm khoa học mang tính giáo dục dành cho Gen Z rất có giá trị. Đặc biệt khi nội dung, kiến thức khoa học trong quyển sách này được viết cô đọng, sáng tạo và trẻ trung.

Yên Chi

Tin khoa học, Tin tức - sự kiện

Từ cậu học trò trường làng trở thành chủ nhân giải Tạ Quang Bửu

Posted on by admin3
06
Th6

Suốt thời thơ ấu đạp xe hơn 20 km đi học, Trần Mạnh Trí quyết tâm theo đuổi con đường nghiên cứu lĩnh vực hóa học rồi trở thành chủ nhân giải Tạ Quang Bửu 2024.

Trở về với giảng đường từ sau lễ trao giải thưởng Tạ Quang Bửu 2024, PGS.TS Trần Mạnh Trí (43 tuổi) nói không thể quên cảm giác “hạnh phúc khi được ghi nhận” tại một giải thưởng danh giá và liêm chính trong quy trình xét duyệt. Để đến được thành công này, PGS Trí đã trải qua chặng đường không ít chông gai

Thủ tướng Phạm Minh Chính (bìa phải) tặng hoa và Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt (bìa trái) trao giải thưởng cho hai nhà khoa học thắng giải Tạ Quang Bửu 2024, PGS.TS Trần Mạnh Trí và TS Nguyễn Thị Kim Thanh.
Ảnh: Ngọc Thành

PGS Trí sinh ra trong gia đình thuần nông có 5 anh chị em ở xã Chiêu Yên, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. Những đứa học trò quê khi ấy đa số chỉ học hết lớp 5, nên khi đó trường cấp 2 có năm bị xóa sổ do không đủ học sinh đến lớp. Để không gián đoạn, lớp 6, cậu học trò thân hình nhỏ thó đạp xe hơn 20km đến nhà cô ruột ở trọ để đi học. “Đến năm 2019 xã mới có đường nhựa, còn trước đó đều là đường đất, ngày mưa lầy lội không đi nổi”, anh kể.

Bước ngoặt đến với môn Hóa học là giữa năm học lớp 9 khi cậu chuyển từ trường quê xuống thị xã (bây giờ là TP Tuyên Quang) để học. Thời điểm đó, kiến thức về Hóa của Trí lõm bõm, song được các thầy cô và các bạn hỗ trợ đã lấy lại “gốc” môn Hóa. Tình yêu với môn học cũng từ đó được nhen nhóm trong cậu học trò. Mạnh Trí sau đó thi vào lớp chuyên Hóa, trường THPT chuyên Tuyên Quang nhưng chỉ đỗ hệ B. Gia cảnh khó khăn, Trí không đi học thêm, chủ yếu vừa tự học vừa tranh thủ làm các công việc gia đình. Đến năm lớp 12 cậu đã giành giải Khuyến khích môn Hóa học trong kỳ thi học sinh giỏi Quốc gia.

Dù vậy Trí “không có ý niệm về việc thi đại học” – bản thân chỉ suy nghĩ giống như bao người ở quê chỉ cần biết đọc, biết viết rồi về làm nương rẫy. “Tôi xác định chỉ học hết lớp 12 nhưng rồi thầy cô hỏi sao Mạnh Trí không đăng ký thi đại học tôi mới như sực tỉnh”, anh nhớ lại.

Được gia đình ủng hộ, Trí thi đỗ ngành Hóa tại Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội). Tốt nghiệp cử nhân năm 2004, anh tiếp tục học thạc sĩ, tiến sĩ tại đây. Với niềm say mê với khoa học, Mạnh Trí dành nhiều năm tập trung nghiên cứu phát triển các phương pháp hóa học mới sử dụng các thiết bị và công cụ hiện đại nhằm quan trắc, giải thích đánh giá rủi ro và tìm kiếm các giải pháp nhằm xử lý loại bỏ các độc chất hữu cơ phân bố trong môi trường.

Đến năm 2014, anh làm nghiên cứu sau tiến sĩ tại Trung tâm Wadsworth, Sở Y tế bang New York, Mỹ. Sau đó, anh tiếp tục tham gia các khóa đào tạo về thiết bị tại hãng Bruker, Zurich, Thụy Sĩ (2015); kỹ thuật phân tích môi trường tại Đại học Lancaster, Vương Quốc Anh (2017) và phương pháp phân tích hóa học tại Đại học Tokyo, Nhật Bản (2019). Giờ đây anh đảm nhiệm vai trò Trưởng Bộ môn Hóa học hữu cơ của Khoa Hóa học. Anh cũng là một trong 20 nhà khoa học trẻ châu Á nhận giải thưởng dành cho các nhà hóa học trẻ mới khởi nghiệp tại Hội nghị Hóa học khu vực châu Á Thái Bình Dương 2015 tổ chức tại Hawaii, Mỹ.

“Có lẽ chìa khóa cho những thành quả hôm nay đến từ sự quyết tâm. Tôi luôn đặt ý chí, nghị lực ở trạng thái cao nhất để vượt qua thử thách, không ngại khó khăn, thất bại”, anh chia sẻ.

Người tìm ra độc chất gây ô nhiễm không khí và nước

Một trong những nghiên cứu nổi bật của PGS Mạnh Trí gần đây là cụm 3 công trình đột phá phát triển các phương pháp phân tích chính xác các hợp chất hữu cơ gây rối loạn nội tiết mới nổi, nhóm phthalate và siloxane trong môi trường không khí và nước, góp phần giảm thiểu mức độ rủi ro phơi nhiễm đối với con người.

Công trình giúp định hướng chế tạo các vật liệu tiên tiến, thiết bị hiện đại, có thể tự động hóa với mục tiêu làm sạch môi trường không khí (đặc biệt là không khí trong nhà) và nguồn nước. Nghiên cứu được công bố trên các tạp chí khoa học thuộc top 5% hàng đầu thế giới trong các ngành kỹ thuật môi trường, độc học và sức khỏe.

PGS. TS Trần Mạnh Trí tại phòng thí nghiệm. Ảnh: VNU

Theo PGS Trí, cộng đồng khoa học thế giới đặc biệt quan tâm về hai nhóm hợp chất này, tuy nhiên những hiểu biết về độc tính và khả năng phát tán của chúng vào môi trường còn rất hạn chế. Đây là lý do luôn thôi thúc anh có những nghiên cứu thực tiễn, góp phần giải quyết những vấn đề ô nhiễm, đáng quan tâm tại Việt Nam.

Nghiên cứu được lên ý tưởng từ năm 2017. Cụ thể, ở công trình đầu tiên, nhóm nghiên cứu đã tìm và xây dựng thành công bản đồ phân bố chất phthalate và siloxane mạch vòng gây ô nhiễm không khí trong nhà, có nguồn từ vật dụng bằng nhựa, sản phẩm chăm sóc cá nhân, thiết bị điện tử… Nghiên cứu chỉ ra nguồn gốc phát tán chủ yếu các hợp chất phthalate và siloxane vào không khí trong nhà từ chính các sản phẩm chăm sóc cá nhân (như dầu gội đầu, sữa tắm, kem dưỡng da, son phấn…) và đồ dùng bằng nhựa. Nhóm xác định được đồng thời 10 hợp chất thuộc nhóm phthalate và 3 hợp chất siloxane mạch vòng trong không khí.

Nhóm tác giả cũng đã đề xuất công thức ước lượng mức độ rủi ro phơi nhiễm của các hóa chất này qua con đường hít thở không khí cho các nhóm lứa tuổi khác nhau. Kết quả nghiên cứu bước đầu cho thấy mức độ ô nhiễm phthalate trong các hộ gia đình ở thành phố lớn như Hà Nội cao hơn đáng kể so với các thành phố khác. Trẻ em có nguy cơ phơi nhiễm phthalate với liều lượng cao hơn so với người trưởng thành. Các môi trường nghề nghiệp như hiệu làm tóc, nhà trẻ, xe hơi hoặc trong chính hộ gia đình cũng có nguy cơ phơi nhiễm phthalate cao đáng kể.

Ở công trình tiếp theo, nhóm nghiên cứu thu thập, quan trắc mức độ phân bố của các chất siloxane mạch vòng trong các loại mẫu nước thu thập tại khu vực nội đô Hà Nội. Nhờ phương pháp sắc ký khí ghép nối khối phổ (GC-MS) và kỹ thuật chiết pha rắn (SPE) nhóm nghiên cứu định lượng các chất siloxane trong mẫu nước ở mức lượng vết.

Phát hiện này là cơ sở để nhóm phát triển công trình tiên phong về đối tượng hóa chất nhóm phthalate và mẫu nước được nghiên cứu tại Việt Nam. Nghiên cứu này cũng bước đầu đánh giá liều lượng rủi ro phơi nhiễm phthalate qua con đường nước uống theo các nhóm lứa tuổi và rủi ro sinh thái cho động vật sống trong môi trường nước bị ô nhiễm phthalate.

PGS Trí cho hay độc tính của nhóm hợp chất phthalate và siloxane đã được nghiên cứu trên động vật phòng thí nghiệm và được xác định là tác nhân gây rối loạn nội tiết do làm thay đổi hệ hormone sinh sản ở thỏ và chuột. “Nếu chỉ tìm ra tính chất vật lý, nồng độ của các chất trong điều kiện chuẩn chưa nói lên được gì. Quan trọng phải xác định thông số vật lý trong điều kiện thực tế, phát triển đánh giá rủi ro phơi nhiễm của những chất phổ biến trong môi trường”, anh nói.

Theo GS.TS Nguyễn Hữu Đức, thành viên Hội đồng Giải thưởng, các công trình của nhà khoa học Trần Mạnh Trí ngoài việc công bố trên các tạp chí có chỉ số ảnh hưởng IF cao, chỉ số trắc lượng của riêng của bài báo (article metrics) rất ấn tượng. Đến nay, cụm công trình có tổng trên 100 trích dẫn trong vòng 2,5 năm.

Như Quỳnh

 

Tin Bộ KH&CN, Tin tức, Tin tức - sự kiện

Bộ trưởng Bộ KH&CN kiểm tra, đánh giá tại Công trình Thủy điện Hòa Bình và Thủy điện Hòa Bình mở rộng

Posted on by admin2
05
Th6

Ngày 5/6/2024 tại Hòa Bình, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Huỳnh Thành Đạt, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn KH&CN đánh giá an toàn đập, hồ chứa trên bậc thang thủy điện Sông Đà (Hội đồng); ông Ngô Sơn Hải, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam; đại diện lãnh đạo Công ty Thủy điện Hòa Bình, Ban quản lý dự án điện 1 cùng các nhà khoa học, chuyên gia Hội đồng đã có buổi kiểm tra, đánh giá thực tế tại Công trình Thủy điện Hòa Bình và Thủy điện Hòa Bình mở rộng.

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cùng đoàn công tác kiểm tra đánh giá thực tế tại Công trình Thủy điện Hòa Bình và Thủy điện Hòa Bình mở rộng.
Tại buổi làm việc, đại diện Công ty Thủy điện Hòa Bình và Ban quản lý dự án điện 01 triển khai dự án Hòa Bình mở rộng đã báo cáo thực hiện công tác kiểm tra tổng thể, đánh giá an toàn đập, hồ chứa nước; sửa chữa và củng cố các hạng mục công trình, thiết bị; thực hiện các biện pháp chủ động phòng, chống, xử lý kịp thời các hư hỏng của kết cấu công trình và các thiết bị quan trắc để bảo đảm an toàn đập, hồ chứa nước của Công trình Thủy điện Hòa Bình. Đồng thời, Ban quản lý dự án điện 01 cũng đã báo cáo tình hình triển khai thực hiện của dự án thủy điện Hòa Bình mở rộng.
Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt cùng đoàn công tác nghe báo cáo tại Công trình Thủy điện Hòa Bình.
Thông qua báo cáo và đánh giá sơ bộ của Tổ chuyên gia cho thấy công trình thủy điện Hòa Bình đang làm việc trong trạng thái ổn định, an toàn sẵn sàng vận hành mùa lũ năm 2024. Việc triển khai thi công công trình thủy điện Hòa Bình mở rộng đang đáp ứng theo kế hoạch và không ảnh hưởng đến công trình hiện hữu.
Phát biểu tại buổi kiểm tra, Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt, Chủ tịch Hội đánh giá cao Tập đoàn Điện lực Việt Nam, các Công ty Thủy điện đã hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý, vận hành công trình, điều tiết hồ chứa nước. Đồng thời, đề nghị Tập đoàn điện lực Việt Nam, Công ty Thủy điện Hòa Bình và Ban quản lý dự án điện 1 tiếp tục theo dõi, đánh giá và thực hiện các biện pháp để vận hành công trình an toàn trong mùa lũ sắp tới.
Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN
Tin khoa học, Tin tức, Tin tức - sự kiện

Hội chứng khiến con người say dù không uống rượu

Posted on by admin2
05
Th6

Một người phụ nữ Canada liên tục say xỉn dù không uống một giọt rượu nào do mắc phải hội chứng hiếm gặp mang tên “hội chứng tự lên men”.

Hình ảnh nấm men bia dưới kính hiển vi. Ảnh: Love Employee

Hình ảnh nấm men bia dưới kính hiển vi. Ảnh: Love Employee

Người phụ nữ 50 tuổi ở Toronto, Canada, liên tục phải vào phòng cấp cứu do ngủ quá nhiều, nói nhịu, hơi thở có mùi rượu, dù không uống một giọt rượu nào. Thực chất, vi khuẩn trong đường ruột của bà tự lên men và khiến bà bị say, theo Live Science.

Các bác sĩ cuối cùng chẩn đoán người phụ nữ mắc hội chứng hiếm gặp gọi là hội chứng tự lên men. Nhưng trước đó, bà đã từng vào khoa cấp cứu 7 lần trong hai năm. Mỗi lần, triệu chứng của bà đều giống nhau và khiến bà dường như say xỉn. Đặc biệt, cơn buồn ngủ của bệnh nhân gây rắc rối lớn bởi bà đột nhiên ngủ gật khi sẵn sàng làm việc hoặc chuẩn bị bữa ăn. Chứng buồn ngủ này khiến người phụ nữ không thể làm việc suốt nhiều tuần và ảnh hưởng tới khẩu vị của bà.

Trong mỗi lần vào phòng cấp cứu, trừ lần cuối cùng, các bác sĩ đều chẩn đoán người phụ nữ bị ngộ độc rượu. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, bà đã ngừng uống rượu do vấn đề tín ngưỡng, theo bài báo hôm 3/6 trên tạp chí của Hiệp hội Y khoa Canada. Gia đình bệnh nhân cũng xác nhận bà không uống rượu. Cuối cùng, bác sĩ phát hiện tiền sử bệnh của bệnh nhân có manh mối về nguyên nhân gây ra những triệu chứng giống say rượu.

Trước khi trải qua các triệu chứng say xỉn này, người phụ nữ có tiền sử 5 năm mắc bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI), căn bệnh liên tục tái lại và rất khó ngăn chặn. Để điều trị bệnh, bà được kê uống thuốc kháng sinh thường xuyên. Bác sĩ của người phụ nữ nghi ngờ ngoài chữa trị UTI, những liều kháng sinh mạnh cũng tiêu diệt lợi khuẩn trong ruột. Điều này nhiều khả năng dọn đường cho vô số loại nấm xâm chiếm ruột. Một số loại nấm trong đó có thể lên men carbohydrate, ủ ra rượu của chúng.

Hội chứng tự lên men phát sinh khi các loại nấm như vậy, bao gồm Saccharomyces cerevisiae (nấm men bia) và Candida albicans phát triển tới mật độ đủ cao và tiếp cận đủ carbohydrate thông qua chế độ ăn của người nhiễm chúng. Một số loại vi khuẩn cũng gắn liền với hội chứng này. Những người có đường huyết cao và khả năng phân hủy rượu kém sẽ dễ mắc hội chứng hơn. Những đặc điểm này một phần do di truyền. Hội chứng tự lên men rất khó dự đoán do cực hiếm gặp. Có chưa đến 100 trường hợp được ghi nhận hội chứng kể từ khi phát hiện vào cuối thập niên 1940.

Trong trường hợp người phụ nữ Canada, trước khi được chẩn đoán mắc hội chứng, chuyên gia tâm thần ở phòng cấp cứu đã đánh giá bà vài lần để tìm dấu hiệu rối loạn sử dụng rượu. Lần thứ 7 người phụ nữ vào phòng cấp cứu, bác sĩ đoán hội chứng tự lên men có thể là nguyên nhân và chỉ định bà điều trị kháng nấm. Sau khi chuyển sang khoa tiêu hóa, bà cũng được hướng dẫn áp dụng chế độ ăn low-carb để hạn chế lượng đường giúp nấm lên men.

An Khang (Theo Live Science)

Tin khoa học, Tin tức, Tin tức - sự kiện

Hoàn thiện quy trình giám sát rác thải nhựa trên bãi biển

Posted on by admin2
05
Th6

Các nhà khoa học thuộc Viện Địa lý – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Viện Hàn lâm) đã lần đầu tiên áp dụng chỉ số làm sạch bãi biển CCI (Clean Coast Index) để đánh giá độ sạch của các bãi biển tại tỉnh Thanh Hóa trong một đề tài nghiên cứu hướng về khoa học và công nghệ biển. Trong nghiên cứu này, quy trình giám sát rác thải nhựa trên các bãi biển, phù hợp với thực tế tại Việt Nam, đã được xây dựng. Kết quả nghiên cứu là cơ sở khoa học giúp các cơ quan chức năng đưa ra các giải pháp phù hợp nhằm giảm thiểu rác thải vào môi trường biển, đồng thời hỗ trợ phát triển kinh tế – xã hội bền vững.

ThS. Nguyễn Thị Lan Hương và cộng sự trong phòng thí nghiệm và ngoài thực địa

Rác thải nhựa, với đặc tính khó phân hủy, đã trở thành một chất ô nhiễm phổ biến toàn cầu, hiện diện ở mọi nơi từ môi trường nước, trầm tích sông lớn, lớp băng cực đến các khu bảo tồn và quần đảo xa xôi. Nghiên cứu gần đây đã chứng minh rác thải nhựa ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái và sức khỏe con người, vận chuyển các loài sinh vật ngoại lai và vi sinh vật gây bệnh, xâm nhập vào chuỗi thức ăn và lan rộng ra môi trường biển. Nhiều loài sinh vật biển đang chịu ảnh hưởng nghiêm trọng từ rác thải nhựa.

Ô nhiễm rác thải nhựa trong môi trường biển là mối đe dọa lớn đối với sự phát triển bền vững, gây tác động xấu đến hệ sinh thái thủy sinh, nền kinh tế, và sức khỏe con người. Việt Nam hiện là nước có lượng rác thải nhựa lớn, sau Indonesia và Philippines trong ASEAN. Rác thải nhựa gia tăng về mật độ và diện tích, làm mất mỹ quan các khu vực ven biển, gây mất cân bằng sinh thái, thu hẹp nơi sinh sản và môi trường sống của nhiều loài sinh vật bản địa.

Đối mặt với tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng, ThS. Nguyễn Thị Lan Hương và cộng sự đã thực hiện nghiên cứu đánh giá mức độ tích lũy rác thải nhựa tại bãi biển tỉnh Thanh Hóa. Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã xây dựng quy trình giám sát rác thải nhựa cỡ lớn (>5mm) tại bãi biển, cũng như giám sát vi nhựa trong môi trường nước cửa sông, nước biển, và trầm tích bãi biển.

Nhóm nghiên cứu đã đánh giá mức độ tích lũy rác thải cỡ lớn tại các bãi biển Sầm Sơn, Hải Tiến, Hải Hòa thông qua số lượng và mật độ rác. Rác thải nhựa cỡ lớn được phân loại theo vật phẩm và tính chất polymer, xác định nguồn gốc của rác. Đồng thời, nồng độ vi nhựa trong môi trường nước và trầm tích tại các bãi biển và khu vực Cửa Hới cũng được xác định và phân loại theo kích thước, màu sắc, hình dạng để đánh giá rủi ro sinh thái.

Thông qua việc tính toán chỉ số CCI, độ sạch của các bãi biển ở tỉnh Thanh Hóa được đánh giá từ mức sạch trung bình đến bẩn. Vào mùa du lịch, chỉ số CCI tại các bãi biển lớn hơn so với mùa vắng khách. Kết quả nghiên cứu đã đề ra các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa phù hợp với điều kiện thực tiễn của Thanh Hóa.

ThS. Nguyễn Thị Lan Hương cho biết, việc quan trắc và giám sát rác thải nhựa cần được thực hiện định kỳ, liên tục nhằm cung cấp dữ liệu cho các nhà hoạch định chính sách ở cấp trung ương và địa phương. Điều này giúp tạo ra một bức tranh tổng thể về tình trạng rác thải nhựa xâm nhập vào môi trường biển. Bà cũng đề xuất xây dựng hướng dẫn kỹ thuật giám sát rác thải nhựa tại các địa phương, giúp các cơ quan liên quan theo dõi định kỳ việc thực hiện chính sách về rác thải nhựa.

Nhóm nghiên cứu mong muốn thực hiện thêm nhiều chuyến khảo sát để đánh giá tác động của hoạt động du lịch và dịch vụ đến mức độ tích lũy rác thải nhựa trong môi trường ven biển Thanh Hóa. Những dữ liệu này sẽ là cơ sở khoa học cho các đơn vị chức năng để đề ra các giải pháp giảm thiểu rác thải nhựa vào môi trường biển, góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

P.A.T

Tin khoa học, Tin tức

Hệ thống năng lượng thông minh: tương lai của hệ thống năng lượng

Posted on by admin2
05
Th6

Hệ thống năng lượng thông minh (Smart Energy System) đại diện cho một bước tiến vượt bậc trong việc quản lý và sử dụng năng lượng, dựa trên việc tích hợp các công nghệ thông minh vào mạng lưới năng lượng để tối ưu hóa sản xuất, phân phối và tiêu thụ năng lượng. Sự kết hợp của công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) với các thành phần của hệ thống năng lượng, từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng, giúp cải thiện hiệu quả, độ tin cậy và tính bền vững của mạng lưới này.

Các thành phần chính của Hệ thống năng lượng thông minh gồm

Nền tảng của hệ thống năng lượng thông minh là lưới điện thông minh (Smart Grid). Lưới điện này sử dụng công nghệ cảm biến, đo lường và điều khiển tiên tiến để quản lý dòng điện một cách hiệu quả. Một trong những lợi ích lớn của lưới điện thông minh là khả năng tích hợp các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời và gió. Nhờ vào việc tối ưu hóa truyền tải và phân phối điện, lưới điện thông minh không chỉ giảm thiểu sự cố mất điện mà còn giúp duy trì sự ổn định của hệ thống trong những tình huống khẩn cấp.

Công nghệ đo lường thông minh (Smart Metering) đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và quản lý việc sử dụng năng lượng theo thời gian thực. Các thiết bị đo lường thông minh cung cấp dữ liệu chính xác và kịp thời, giúp người tiêu dùng hiểu rõ hơn về mô hình sử dụng năng lượng của mình và điều chỉnh hành vi tiêu thụ để tiết kiệm chi phí. Đồng thời, nhà cung cấp năng lượng cũng có thể sử dụng dữ liệu này để tối ưu hóa việc cung cấp năng lượng và phản ứng nhanh chóng với các sự cố.

Hệ thống quản lý năng lượng (Energy Management Systems) là một phần không thể thiếu của hệ thống năng lượng thông minh, sử dụng AI và các thuật toán tối ưu hóa để quản lý việc tiêu thụ năng lượng trong các tòa nhà, khu công nghiệp và các cơ sở hạ tầng khác. Những hệ thống này có khả năng tự động điều chỉnh các thiết bị và hệ thống dựa trên nhu cầu thực tế và điều kiện thời tiết, từ đó giảm chi phí năng lượng và giảm thiểu lãng phí.

Nguồn năng lượng phân tán (Distributed Energy Resources – DERs) như năng lượng mặt trời và gió đóng góp quan trọng vào sự linh hoạt và khả năng phục hồi của hệ thống năng lượng thông minh. Thay vì dựa vào các nhà máy điện lớn và tập trung, hệ thống năng lượng thông minh có thể tích hợp hàng loạt các nguồn năng lượng nhỏ, phân tán, tạo ra một mạng lưới năng lượng linh hoạt hơn. Điều này không chỉ giúp tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo mà còn giảm thiểu rủi ro của sự cố mất điện diện rộng.

Hệ thống lưu trữ năng lượng (Energy Storage Systems) là một công nghệ quan trọng khác trong hệ thống năng lượng thông minh. Các công nghệ lưu trữ như pin lithium-ion và hệ thống lưu trữ nhiệt cho phép lưu trữ năng lượng dư thừa từ các nguồn tái tạo và sử dụng khi cần thiết. Điều này giúp cân bằng cung và cầu năng lượng, cải thiện độ tin cậy của lưới điện và hỗ trợ việc tích hợp năng lượng tái tạo vào hệ thống.

Lợi ích của hệ thống năng lượng thông minh

Lợi ích của hệ thống năng lượng thông minh rất đa dạng và sâu rộng. Trước hết, hệ thống này giúp tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng, giảm thiểu lãng phí và nâng cao hiệu quả tổng thể. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí cho cả nhà cung cấp và người tiêu dùng mà còn góp phần bảo vệ môi trường bằng cách giảm phát thải khí nhà kính. Ngoài ra, hệ thống năng lượng thông minh cải thiện độ tin cậy và an ninh năng lượng, nhờ vào khả năng giám sát và quản lý thời gian thực, phát hiện và khắc phục sự cố nhanh chóng.

Thách thức và tương lai của hệ thống năng lượng thông minh

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, hệ thống năng lượng thông minh cũng đối mặt với một số thách thức. Vấn đề bảo mật thông tin và dữ liệu cá nhân là mối quan tâm lớn khi các thiết bị thông minh kết nối với mạng lưới. Chi phí đầu tư ban đầu cho việc triển khai công nghệ cũng là một rào cản không nhỏ. Tuy nhiên, với sự tiến bộ không ngừng của công nghệ và các chính sách hỗ trợ từ chính phủ, hệ thống năng lượng thông minh được kỳ vọng sẽ trở thành nền tảng quan trọng cho một tương lai năng lượng bền vững và hiệu quả. Sự kết hợp của công nghệ thông minh với hệ thống năng lượng hứa hẹn sẽ mang lại những thay đổi tích cực, cải thiện chất lượng cuộc sống và bảo vệ hành tinh của chúng ta.

P.A.T (NASATI)

Tin khoa học, Tin tức - sự kiện

Máy in 3D lớn nhất thế giới xây nhà trong 48 giờ

Posted on by admin3
05
Th6

Máy in 3D ở Đại học Maine có thể tăng quy mô để in 454 kg vật liệu mỗi giờ và hoàn thành một ngôi nhà trong hai ngày.

Nhà in 3D BioHome3D bằng máy in 3D lớn nhất thế giới. Ảnh: Đại học Maine

Habib Dagher, giám đốc điều hành Trung tâm vật liệu composite và cấu trúc cao cấp (ASCC) thuộc Đại học Maine, và cộng sự phát triển máy in 3D polymer lớn nhất thế giới mang tên “Nhà máy tương lai 1.0”, có thể giải quyết khủng hoảng nhà ở tại bang này và cách mạng hóa in nhà 3D, theo CNN. “Mọi người không thể tìm thấy nhà ở bởi chúng quá đắt đỏ. Chúng ta cũng có dân số lão hóa, ngày càng ít thợ điện, thợ lắp ống nước hay thợ xây”, Dagher nói.

Trong những năm gần đây, công nghệ in 3D được sử dụng để xây dựng mọi thứ từ cầu, nhà thờ tới nhà ở. Đại đa số máy in 3D hiện nay dùng bê tông, với cánh tay robot trang bị vòi phun từng lớp bê tông ướt theo hình dạng phù hợp. ASCC đi theo một hướng khác. Máy in khổng lồ của họ cùng với phiên bản tiền nhiệm được Tổ chức Kỷ lục thế giới Guinness công nhận là “máy in 3D polymer nguyên mẫu lớn nhất thế giới” là những máy in duy nhất xây nhà bằng gỗ thừa, theo Dagher.

Công nghệ trên của ASCC đã được thử nghiệm. Cuối năm 2022, Đại học Maine giới thiệu “BioHome3D”, ngôi nhà rộng 55,7 m2 cho một hộ gia đình, là nhà in 3D đầu tiên trên thế giới từ 100% sợi gỗ và nhựa sinh học. Khi dùng bê tông, máy in chỉ có thể in tường, nhưng phần sàn, mái và tường của BioHome3D đều được in 3D, Dagher cho biết. Nhà bê tông cũng cần xây tại chỗ. Đó có thể là vấn đề lớn, đặc biệt vào mùa đông nhiều tuyết rơi. Khi thời tiết xấu trong hai tuần liên tiếp, máy in không thể hoạt động được. Ngược lại, ASCC in sẵn các module ở trường đại học và ráp lại tại chỗ để tạo ra BioHome3D.

Máy in mới có thể in vật thể dài 29,3 m, rộng 9,8 m và cao 5,5 m, đồng thời in tới 227 kg vật liệu mỗi giờ. Dagher chia sẻ mục tiêu của nhóm nghiên cứu là in 454 kg vật liệu mỗi giờ. Ở tốc độ đó, họ có thể in BioHome3D trong 48 giờ. Nếu có thể đáp ứng mục tiêu trên, những ngôi nhà in 3D của họ sẽ có giá cạnh tranh so với chi phí xây dựng nhà ở hiện nay. Ngôi nhà cũng có tính bền vững. Khi chủ nhà không cần sử dụng nữa, ngôi nhà có thể được nghiền nhỏ để in thứ khác. ASCC sử dụng gỗ thừa từ nhà máy cưa ở địa phương trong nghiên cứu và đang tìm cách mở rộng sản xuất bằng nguồn phụ phẩm này.

Tuy nhiên, việc xử lý vật liệu gỗ ở tốc độ cao có thể khó khăn. Ngay cả máy in tốc độ kỷ lục của ASCC đôi khi cũng bị tắc. Ví dụ, trong khi in BioHome3D, máy in ngừng hoạt động do mùn gỗ tích tụ. Ngoài ra, có một số chướng ngại vật cần vượt qua như thiết lập quy chuẩn xây dựng mà các công ty cần phải đáp ứng. Máy in 3D không thể thay thế xây dựng nhà theo phương pháp truyền thống.

Hiện nay, ASCC đang tìm cách để tích hợp đường dây điện và ống nước trong quá trình in. Dự án lớn tiếp theo của máy in là một khu dân cư 9 ngôi nhà cho người vô gia cư. ASCC đang hợp tác với một tổ chức phi chính phủ địa phương để thiết kế công trình và dự kiến bắt đầu in vào năm 2025.

An Khang (Theo CNN)



 

 

Tin khoa học, Tin tức - sự kiện

Sáng kiến giúp tàu NASA nguyên vẹn khi bay sát Mặt Trời

Posted on by admin3
05
Th6

Tàu OSIRIS-APEX không bị hư hỏng sau lần bay gần Mặt Trời nhất gần đây nhờ thay đổi cách bố trí tấm pin quang điện.

Tàu vũ trụ OSIRIS-REx của NASA. Ảnh: Sci Tech Daily

Tàu thăm dò OSIRIS-REx thực hiện thành công nhiệm vụ đưa mẫu vật từ tiểu hành tinh Bennu về Trái Đất và hiện nay đang tiến đến tiểu hành tinh Apophis trong nhiệm vụ mở rộng. Với nhiệm vụ mới, OSIRIS-APEX sẽ bay gần Mặt Trời hơn 40 triệu km so với thiết kế của tàu. Các nhà khoa học cho rằng vài lần bay gần như vậy rất cần thiết để tàu thăm dò bay đúng lộ trình tới Apophis vào năm 2029, Space hôm 30/5 đưa tin.

OSIRIS-APEX đang bay theo quỹ đạo elip xung quanh Mặt Trời, khiến tàu đi qua điểm gần Mặt Trời nhất 9 tháng một lần. Lần bay gần đầu tiên của nó rơi vào ngày 2/1. Để chuẩn bị đối phó bức xạ cực mạnh, hồi đầu tháng 12 năm ngoái, đội phụ trách nhiệm vụ thu gọn một trong hai tấm pin quang điện để che phủ những thiết bị nhạy nhất của tàu thăm dò, trong khi tấm pin còn lại hướng về phía Mặt Trời để cung cấp điện cho tàu.

Cách giải quyết sáng tạo trên giúp bảo vệ tàu vũ trụ trong trong suốt lần bay gần Mặt Trời cực nguy hiểm, đúng như mô phỏng máy tính dự đoán trước đó. “Thật ấn tượng khi cấu hình mới bảo vệ tàu OSIRIS-APEX rất tốt”, Ron Mink, kỹ sư hệ thống nhiệm vụ OSIRIS-APEX tại Trung tâm bay vũ trụ Goddard của NASA ở Maryland, cho biết.

Dữ liệu viễn trắc tải từ tàu vũ trụ hồi giữa tháng 3 giúp nhà khoa học chắc chắn về tình trạng tốt của nó. Đầu tháng 4, con tàu bay đủ xa Mặt Trời để khôi phục hoạt động bình thường, theo thông báo của NASA. Các nhà khoa học và kỹ sư cũng rất bất ngờ khi nhận thấy camera trên tàu hoạt động thậm chí còn tốt hơn sau khi tiếp xúc với nhiệt độ cao trong lần bay gần này. MapCam, camera từng lập bản đồ có màu của Bennu và sau này là Apophis, giảm 70% đốm màu từ tháng 4 năm ngoái, lần cuối cùng camera được kiểm tra.

Đốm màu xảy ra do phơi lâu dưới bức xạ Mặt Trời và là vấn đề phổ biến đối với camera trong vũ trụ. Dù thường được giải quyết với nhiệt lượng từ máy sưởi, camera của OSIRIS-APEX khôi phục hoạt động tự nhiên nhờ nhiệt lượng tăng vọt từ lần bay gần Mặt Trời hồi đầu năm. Các thành viên nhóm phụ trách đều nhẹ nhõm khi OSIRIS-APEX vẫn an toàn sau lần bay gần Mặt Trời mới nhất. Họ không rõ 5 lần bay gần tiếp theo có ảnh hưởng tới tàu thăm dò và thiết bị bên trong hay không. Lần bay gần tiếp theo sẽ rơi vào ngày 1/9, con tàu tiếp tục bay cách bề mặt Mặt Trời 74,8 triệu km, bên trong quỹ đạo của sao Kim và vượt xa giới hạn hoạt động ban đầu của nó.

An Khang (Theo Space)