Ảnh minh họa. (Nguồn: metrohospitalfaridabad.com)

 

Các nhà khoa học Nga đã thử nghiệm thành công ca ghép tim nhân tạo trên động vật.

 

Những động vật được cấy ghép bộ phận này đã có thể duy trì được sự sống trong khoảng hai tuần. 

 

Thành công này đem lại hy vọng có thể cấy ghép tim nhân tạo cho người.

 

Các chuyên gia cho biết trong trường hợp người bệnh phải chờ đợi để tìm nguồn hiến tim phù hợp, trái tim nhân tạo được cấy ghép có thể giúp họ duy trì sự sống trong vòng 3-5 năm.

 

Trái tim nhân tạo được các nhà khoa học Nga chế tạo từ thép không gỉ, nhựa và titan. 

 

Trái tim này có trọng lượng khoảng 600 gram và hoạt động nhờ vào pin cơ động đi kèm được gắn vào thắt lưng của bệnh nhân, từ đó cho phép người bệnh duy trì cuộc sống gần như bình thường.

 

Các nghiên cứu cho biết mức giá của trái tim nhân tạo được bán tại nước ngoài là 250.000 – 300.000 USD, trong khi sản phẩm tương tự được sản xuất tại Nga ước tính sẽ rẻ hơn 10 lần. Mức giá hợp lý này thực sự mở ra cơ hội sống lớn cho những người mắc bệnh tim.

 

Theo kế hoạch, các nhà khoa học Nga sẽ hoàn tất các cuộc thử nghiệm lâm sàng trong tháng Tư này và dự kiến sang năm 2017, họ sẽ công bố phát minh tim nhân tạo đặc biệt này, đồng thời triển khai việc cấy ghép tim nhân tạo lần đầu tiên trên người./

 

(TTXVN/VIETNAM+) 

 

 

Ảnh chỉ có tính minh họa. (Ảnh: Dương Ngọc/TTXVN)

 

Nhóm các nhà khoa học thuộc Bệnh viện Trung ương Huế vừa nghiên cứu và áp dụng thành công phẫu thuật nội soi qua lỗ tự nhiên để điều trị ung thư đại trực tràng. 

Tiến sỹ Phạm Như Hiệp – đồng chủ nhiệm đề tài với phó giáo sư-tiến sỹ Phạm Như Hiệp, tiến sỹ Hồ Hữu Thiện, phó giáo sư-tiến sỹ Phạm Anh Vũ – cho biết hiện chưa có trung tâm nào của Việt Nam công bố đã thực hiện phẫu thuật nội soi cắt đại trực tràng hoàn toàn qua lỗ tự nhiên. 

 

Do vậy có thể nói bệnh viện Trung ương Huế là đơn vị đầu tiên triển khai và đã làm chủ được kỹ thuật này. Bệnh viện đã báo cáo kết quả nghiên cứu trong nhiều hội thảo khoa học lớn trên thế giới và nhiều tác giả đã thừa nhận bệnh viện là đơn vị tiến hành với số lượng lớn nhất các trường hợp mổ cắt trực tràng qua lỗ hậu môn. 

 

Đối với các trường hợp cắt đại tràng hoàn toàn qua lỗ âm đạo cho bệnh nhân ung thư đại tràng, bệnh việni là nơi đầu tiên trên thế giới tiến hành kỹ thuật này. 

 

Phẫu thuật nội soi qua lỗ tự nhiên cắt đại trực tràng là phẫu thuật mà tất cả dụng cụ phẫu thuật được đưa qua lỗ hậu môn hoặc âm đạo để tiến hành phẫu tích, sau đó lấy bệnh phẩm và khâu nối đều qua duy nhất con đường này, khác với các kỹ thuật nội soi cắt đại trực tràng truyền thống khác là hầu hết các kênh thao tác đều tiến hành từ đường bụng. 

 

Ưu điểm của kỹ thuật là phẫu thuật ít xâm lấn, tận dụng các lỗ tự nhiên để đặt dụng cụ nên ít gây nên cảm giác đau cho bệnh nhân, bệnh nhân nhanh phục hồi hơn, trung tiện sau 1-2 ngày, trở lại với cuộc sống bình thường nhanh hơn, giảm thời gian nằm viện do đó giảm được chi phí điều trị cho bệnh nhân, cũng như giảm được nguy cơ nhiễm trùng và thoát vị vết mổ. Có lợi thế về sẹo mổ thẩm mỹ đối với những bệnh nhân có nhu cầu. 

 

Kỹ thuật này được áp dụng tại Bệnh viện Trung ương Huế, các bệnh viện về phẫu thuật nội soi tiêu hóa trên toàn quốc. 

 

Nghiên cứu thành công sẽ mở ra một hướng phát triển mới là phẫu thuật nội soi qua lỗ tự nhiên trong điều trị ung thư đại trực tràng. Nghiên cứu cũng sẽ giúp khẳng định xu hướng phẫu thuật nội soi cắt đại trực tràng qua lỗ tự nhiên là xu hướng hoàn toàn khả thi và hiệu quả trong điều trị ung thư đại trực tràng. 

 

Sự thành công của đề tài giúp khẳng định vị thế của nền y học Việt Nam đối với các nước trên thế giới. Người dân Việt Nam sẽ được thụ hưởng kỹ thuật mới, an toàn, hiệu quả với chi phí thấp. 

 

Đây là 1 trong 6 công trình đã giành giải Nhất hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ 13 vừa được Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trao giải trong năm 2016./. 

 

MINH NGUYỆT (TTXVN/VIETNAM+) 

 

 

 

Đến tuổi dậy thì, bộ não chứa hầu như đầy đủ neuron thần kinh cho cả cuộc đời. Nhưng ở một vài khu vực, để tiếp tục phát triển các tế bào thần kinh mới, cần đến một số tế bào miễn dịch chuyên dụng giữ cho não an toàn bằng cách loại bỏ các tế bào chết hoặc rối loạn chức năng.

Các nhà khoa học ở viện Nghiên cứu sinh học Salk đã có phát hiện đáng ngạc nhiên về cơ chế loại bỏ tế bào thần kinh chết hoặc bị lão hóa, và xác định được điểm mấu chốt của cơ chế này. Công trình này đã được công bố trên tạp chí Nature ngày 6/4/2016.

 

“Chúng tôi phát hiện ra các thụ thể (receptors) trên các tế bào miễn dịch trong não rất cần thiết cho cả trạng thái khỏe mạnh và bị thương tổn. Các thụ thể có thể là mục tiêu điều trị tiềm năng cho chứng thoái hóa thần kinh hoặc rối loạn thần kinh do chứng viêm”, giáo sư sinh học Greg Lemke ở viện Salk cho biết.

 

Từ hai thập kỷ trước, phòng thí nghiệm Lemke đã phát hiện ra rằng các tế bào miễn dịch giải phóng ra các phân tử quan trọng được gọi là thụ thể TAM. Hai trong số các thụ thể TAM được đặt tên là Mer và Axl, giúp các tế bào miễn dịch gọi là đại thực bào “thu gom rác” từ hơn 100 tỉ tế bào chết do cơ thể tạo ra mỗi ngày.

 

Trong nghiên cứu mới này, nhóm nghiên cứu đặt ra câu hỏi Mer và Axl đã làm công việc tương tự trong não như thế nào. Các đại thực bào của hệ thống thần kinh trung ương được gọi là tiểu thần kinh đệm (microglia) chiếm khoảng 10 phần trăm của các tế bào trong não, nơi chúng phát hiện, phản ứng lại và tiêu diệt mầm bệnh. Các nhà nghiên cứu loại bỏ Axl và Mer thuộc tiểu thần kinh đệm ở những con chuột khỏe mạnh. Và họ rất ngạc nhiên rằng, sự thiếu hụt hai thụ thể này dẫn đến một lượng lớn tế bào bị chết, nhưng không phải ở tất cả các khu vực trong não bộ. Các tế bào chết chỉ được tìm thấy ở trong một số khu vực nhỏ – nơi sản xuất ra tế bào thần kinh mới.

 

Rất nhiều tế bào thần kinh ở người trưởng thành bị chết đi, nhưng ngay lập tức bị các tiểu thần kinh khu đệm “ăn” mất. “Rất khó để phát hiện ra một tế bào đơn lẻ bị chết ở não bộ bình thường, bởi vì nó thường bị tiểu thần kinh khu đệm phát hiện ra và xóa sổ ngay. Nhưng ở những vùng não của chuột bị xóa mất thụ thể Mer và Axl, chúng tôi phát hiện được rất nhiều tế bào chết”, Paqui G. Través, đồng tác giả của nghiên cứu này cho biết.

 

Phòng thí nghiệm Lemke đã thực hiện một loạt thí nghiệm về vai trò của thụ thể TAM đối với bệnh tật: theo dõi hoạt động của Mer và Axl trong mô hình bệnh Parkinson trên chuột. Bệnh này tạo ra một loại protein hiện diện trong hình thức di truyền bệnh tật – kết quả của việc não bị thoái hóa chậm. Nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng Axl hoạt động mạnh trong môi trường này, tương tự các nghiên cứu khác cũng chỉ ra sự gia tăng Axl là một chỉ số đáng tin cậy cho thấy có tình trạng viêm mô.

 

Nhưng các nhà nghiên cứu đã rất ngạc nhiên khi họ loại bỏ thụ thể Mer và Axl ra khỏi những con chuột bị Parkinson. Thay vì yếu đi so với những con chuột có tiểu thần kinh đệm bình thường, những con chuột này còn sống lâu hơn. Điều này xảy ra có thể do Axl và Mer nhắm tới, tiêu diệt tế bào mắc bệnh và bị rối loạn chức năng. Khi có bệnh, sẽ có nhiều tế bào thần kinh bị rối loạn chức năng hơn bình thường, và Axl cùng Mer có thể phá hủy quá nhiều tế bào thần kinh, nhằm đẩy nhanh quá trình tiêu diệt bệnh.

 

“Có vẻ như chúng ta có thể tác động vào tiến trình bệnh tật bằng cách điều chỉnh thụ thể Axl và Mer”, Lawrence Fourgeaud trong nhóm nghiên cứu cho biết.

 

Bảo Như lược dịch 

http://www.salk.edu/news-release/brain-guardians-remove-dying-neurons/

 

 

 

 

TS. Nguyễn Tuấn Khải, Phó Viện trưởng Viện Khoa học và kỹ thuật hạt nhân

 

Bước đầu góp phần đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực an toàn bức xạ và hạt nhân  là một trong những kết quả mà nhóm nghiên cứu thuộc Viện Khoa học và kỹ thuật hạt nhân (Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam) đạt được khi thực hiện đề tài KC-05.04/11-15 “Nghiên cứu đánh giá tác động môi trường của phóng xạ phát ra từ nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 trong điều kiện hoạt động bình thường và khi xảy ra sự cố, tai nạn theo các cấp độ khác nhau”.

Với yêu cầu phục vụ cơ quan pháp quy Việt Nam trong đánh giá phát thải phóng xạ của NMĐHN Ninh Thuận 1 sử dụng công nghệ VVER-1000, cung cấp số liệu tính toán phân bố liều bức xạ trong điều kiện làm việc bình thường và đánh giá phát thải phóng xạ, xây dựng bản đồ phân bố liều bức xạ, kế hoạch ứng phó sự cố trong một số kịch bản tai nạn giả định xảy ra tại NMĐHN Ninh Thuận 1, Viện Khoa học & Kỹ thuật hạt nhân đã được Bộ KH&CN giao thực hiện đề tài KC-05.04/11-15 "Nghiên cứu đánh giá tác động môi trường của phóng xạ phát ra từ nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 trong điều kiện hoạt động bình thường và khi xảy ra sự cố, tai nạn theo các cấp độ khác nhau" thuộc chương trình KH&CN cấp nhà nước giai đoạn 2011-2015: Nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ năng lượng (KC-05).

 

Nghiên cứu phát tán phóng xạ bằng bộ phần mềm của cơ quan pháp quy Mỹ

 

Đây là đề tài nghiên cứu với phạm vi chuyên môn rộng, đòi hỏi sự tham gia của các chuyên gia và cán bộ nghiên cứu ở các lĩnh vực khác nhau, từ vật lý hạt nhân, công nghệ NMĐHN, an toàn bức xạ và đánh giá tác động môi trường, khí tượng học. TS. Nguyễn Tuấn Khải, Phó Viện trưởng Viện Khoa học kỹ thuật hạt nhân được giao nhiệm vụ chủ nhiệm đề tài, GS.TS. Phạm Duy Hiển, chuyên gia hàng đầu về an toàn bức xạ và đánh giá tác động môi trường, được mời với vai trò cố vấn khoa học của đề tài. Với thời gian thực hiện 3,5 năm (từ 1/2012 đến tháng 6/2015), đề tài đã hoàn thành ba mục tiêu quan trọng: 1. Đánh giá an toàn bức xạ đối với dự án NMĐHN Ninh Thuận 1 dựa trên yêu cầu xây dựng cơ sở dữ liệu đầu vào, vận hành và làm chủ bộ phần mềm NRCDose72 do Cơ quan Pháp quy hạt nhân Hoa Kỳ cung cấp trong trường hợp NMĐHN vận hành bình thường, 2. Xây dựng các kịch bản tai nạn tại NMĐHN Ninh Thuận 1 theo thang sự cố/tai nạn hạt nhân quốc tế (INES), từ đó thu được các kết quả đánh giá số hạng nguồn phóng xạ phát thải, đánh giá các hậu quả tai nạn dựa trên các đặc trưng khí tượng và địa hình của vùng Ninh Thuận, xây dựng bản đồ phân bố liều và đề xuất kế hoạch ứng phó sự cố tùy theo cấp độ tai nạn. 3. Bước đầu góp phần đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực an toàn bức xạ và hạt nhân dựa trên yêu cầu nghiên cứu mô hình tính toán và đánh giá vận chuyển, phát tán chất phóng xạ trong môi trường. Các kết quả thu được trong khuôn khổ đề tài có thể hỗ trợ Cơ quan Pháp quy Việt Nam trong đánh giá an toàn và thẩm định báo cáo phân tích an toàn (SAR) đối với dự án ĐHN Ninh Thuận 1.

 

Quy trình đánh giá liều bức xạ đối với dân chúng mà nhóm nghiên cứu thực hiện đã được thực hiện theo hướng dẫn chặt chẽ của Cơ quan Pháp quy hạt nhân Hoa Kỳ (USNRC), bao gồm xây dựng cơ sở dữ liệu về công nghệ điện hạt nhân sử dụng, vềkhí tượng thủy văn và địa hình, về phân bố dân cư, sản lượng trồng trọt, chăn nuôi, đánh bắt thủy hải sản, chế biến sữa… Tất cả số liệu này được thu thập và xử lý để xây dựng bộ số liệu đầu vào cho các tính toán số hạng nguồn phóng xạ phát thải và phân bố liều bức xạ trong bán kính 80 km từ vị trí nhà máy trên cơ sở sử dụng bộ phần mềm tiêu chuẩn NRCDose72 do Trung tâm Ứng phó sự cố (NRA) trực thuộc USNRC cung cấp, bao gồm các phần mềm LADTAP2, GASPAR2, XOQDOQ, và hai phần mềm khác GALE86 và RASCAL4.3. Đây là bộ phần mềm mà NRA đã dùng để cấp phép cho các dự án nâng cấp, cải tạo và xây dựng mới NMĐHN, gần đây nhất được sử dụng vào việc đánh giá an toàn bức xạ cho dự án NMĐHN của Hàn Quốc xây dựng ở Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE). Bản quyền phần mềm do NRA trao đã cho phép nhóm nghiên cứu có thể sử dụng cho 4 copy, 4 máy tính với thời gian vĩnh viễn, thậm chí nếu phát triển tính năng mới, NRA sẽ gửi bản cập nhật để các nhà nghiên cứu Việt Nam kịp thời bổ sung, chỉnh sửa. Từ việc xử lý dữ liệu trên bộ phần mềm NRCDose72, các kết quả đánh giá cho phép kết luận: công nghệ lò phản ứng VVER được xem xét lựa chọn đối với dự án NMĐHN Ninh Thuận 1 đáp ứng các yêu cầu an toàn phóng xạ đối với con người và môi trường trong điều kiện làm việc bình thường theo quy định của Việt Nam và nhiều nước trên thế giới.

 

 

Sách chuyên khảo "Đánh giá phát tán phóng xạ từ nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1", một trong những sản phẩm của đề tài nghiên cứu.

 

Để tìm hiểu số hạng nguồn và nghiên cứu phát tán phóng xạ trong trường hợp xảy ra tai nạn NMĐHN, nhóm đề tài đã xây dựng 4 kịch bản tai nạn giả định đối với NMĐHN Ninh Thuận 1 từ cấp độ 4 đến 7 theo thang phân loại cấp độ sự cố/tai nạn quốc tế (INES). Kịch bản được xây dựng dựa trên các hiện tượng và sự cố tiêu biểu vẫn thường xảy ra với các NMĐHN trên thế giới như mất nước tải nhiệt vùng hoạt (LOCA), nứt (vỡ) đường ống trong hệ thống tải nhiệt, sự cố mất nguồn điện lưới (SBO). Các kết quả thu được bao gồm phân bố hoạt độ và liều bức xạ, tỉ số nồng độ tương đối D/Q, xây dựng cácbản đồ phân bố hoạt độ phóng xạ và liều bức xạ, đề xuất quy hoạch vùng bảo vệ khẩn cấp (PAZ), vùng lập kế hoạch bảo vệ khẩn cấp (UPZ), vùng cấm dân cư (EBA) và kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân. Đây là các số liệu cần thiết đối với Cơ quan pháp quy tham khảo, sử dụng trong phân tích an toàn vàtrong việc hoạch định các kế hoạch ứng phó khẩn cấp khi có tai nạn hạt nhân xảy ra cũng như hỗ trợ đánh giá mức rủi ro, thiệt hại trong xem xét tính khả thi, hiệu quả kinh tế cùng mối tương quan với an toàn hạt nhân, bảo vệ bức xạ của dự án NMĐHN.

 

Quá trình thực hiện đề tài cho thấy vai trò hết sức quan trọng của số liệu quan trắc khí tượng trong môi trường khí và số liệu đo đạc thủy văn, dòng chảy ở môi trường biển Ninh Thuận. Đây là các số liệu có yếu tố quyết định đến độ chính xác trong đánh giá kết quả tính toán cả về giá trị và hướng quỹ đạo di chuyển. Trong giai đoạn tới khi chúng ta tích cực hoàn thiện cơ sở hạ tầng cho hai dự án ĐHN Ninh Thuận thì việc bổ xung thiết bị đo cho các trạm quan trắc đã có, xây dựng thêm một số trạm quan trắc để có được cơ sởsố liệu theo yêu cầu như hướng gió, tốc độ gió, bức xạ mặt trời,độ mây, nhiệt độ tại một số độ cao tiêu chuẩn tại hai vị trí NMĐHN Ninh Thuận 1 và 2.

 

Những đề xuất

 

Song song với việc chuẩn bị cho các dự án xây dựng NMĐHN Ninh Thuận 1 và 2, chúng ta cũng cần xây dựng năng lực nghiên cứu đánh giá đối với tác động từ các chương trình phát triển năng lượng hạt nhân của các nước láng giềng. Theo dự kiến trong thời gian 2015-2016, Trung Quốc đưa vào vận hành 2 lò phản ứng CPR-1000 với công suất 1080 MW thuộc dự án NMĐHN tại thành phố cảng Phòng Thành, Quảng Tây. Vị trí nhà máy chỉ cách thành phố Móng Cái, Quảng Ninh khoảng 60 km. Điều này đặt ra yêu cầu cần nghiên cứu vấn đề phát tán phóng xạ và đánh giá tác động môi trường đối với nước ta do phát thải phóng xạ từ NMĐHN Phòng Thành trong trường hợp nhà máy hoạt động bình thường và khi xảy ra sự cố/tai nạn. Từ suy nghĩ này, nhóm đề tài đề xuất một số nội dung nghiên cứu và công việc cần triển khai trong thời gian tới:

 

– Nghiên cứu đánh giá và thu thập các tham số kỹ thuật đặc trưng của công nghệ lò phản ứng CPR-1000, cần thiết để xây dựng cơ sở số liệu đánh giá số hạng nguồn phóng xạ phát thải;

 

– Xây dựng trạm quan trắc khí tượng tại một số tỉnh giáp biên giới để có được cơ sở số liệu khí tượng cần thiết cho nghiên cứu phát tán;

 

– Thu thập và xử lý số liệu địa hình từ NMĐHN Phòng Thành đến các tỉnh biên giới của nước ta;

 

– Xây dựng trạm quan trắc phóng xạ môi trường tại một số tỉnh biên giới (đã có trong dự án mạng quan trắc và cảnh báo phóng xạ quốc gia);

 

–  Nghiên cứu xây dựng một số kịch bản tai nạn giả định tại NMĐHN Phòng Thành;

 

Để xây dựng kế hoạch tổng thể trong triển khai và thực hiện các đề xuất nói trên cần có sự phối hợp và chỉ đạo thống nhất của lãnh đạo ba đơn vị trong ngành năng lượng nguyên tử của Bộ KHCN là Viện NLNTVN, Cục ATBXHN và Cục NLNT.  

 

Khi đi vào hoạt động NMĐHN sẽ thải một lượng phóng xạ nhất định ra môi trường, chất phóng xạ khi vận chuyển trong môi trường, lắng đọng trên mặt đất sẽ gây ra tác động có hại đối với môi trường và sức khỏe con người. Vì thế, nghiên cứu quá trình vận chuyển, phát tán các chất phóng xạ phát thải từ NMĐHN, đánh giá liều bức xạ đối với dân chúng trong điều kiện nhà máy vận hành bình thường là yêu cầu rất cấp thiết, mang tính pháp quy đối với một dự án NMĐHN.  

 

Nguyễn Tuấn Khải

 

Nguồn: tiasang.com.vn