Ngày 11/7, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng làm việc với bốn đơn vị thuộc khối chuyển đổi số gồm: Cục Chuyển đổi số Quốc gia, Trung tâm Chứng thực điện tử Quốc gia (NEAC), Vụ Kinh tế và xã hội số, Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia.

Sau gần bốn tiếng trao đổi, thảo luận và tháo gỡ vướng mắc, Bộ trưởng đánh giá khối chuyển đổi số là bộ tứ hoàn chỉnh, có vai trò đặc biệt trong kiến tạo hệ sinh thái chuyển đổi số quốc gia.

Đã đến giai đoạn thay đổi cách làm chuyển đổi số

Theo Bộ trưởng, Việt Nam khởi động chuyển đổi số được 7 năm và thành công lớn nhất là khiến nó trở thành nhu cầu cấp thiết của toàn xã hội. Chuyển đổi số không còn là khái niệm xa lạ mà đã trở thành định hướng phát triển của đất nước, là con đường để Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.

“Khối chuyển đổi số đã tạo ra nhận thức xã hội thay đổi từ trên xuống dưới”, Bộ trưởng nhận xét.

Tuy nhiên, Bộ trưởng nhận định giai đoạn hiện nay đòi hỏi sự thay đổi trong cách tiếp cận, cách làm chuyển đổi số, đi cùng với những đổi mới về nhận thức. Đây là giai đoạn cần đến sự đồng bộ về thể chế bởi chuyển đổi số Việt Nam không hoàn chỉnh, thiếu nhiều mảnh ghép. Bộ đang soạn thảo Luật Chuyển đổi số để giải bài toán này.

Thay vì tập trung vào chính quyền, chuyển đổi số cần hướng đến người dân và doanh nghiệp – những chủ thể trực tiếp tạo ra tăng trưởng. Vì vậy, 20-30% ngân sách chuyển đổi số sẽ dành cho hai nhóm này.

Về dữ liệu, Bộ trưởng yêu cầu điều chỉnh cách làm, thay vì xây dựng cơ sở dữ liệu trước rồi tìm ứng dụng, cần khởi đầu từ ứng dụng gắn với dữ liệu cụ thể. Sau đó, cơ sở dữ liệu đã hình thành có thể được sử dụng tiếp trong những việc khác. Ví dụ, tạo công cụ tra cứu cho cán bộ xã về chính quyền hai cấp, từ đó phát triển thành trợ lý ảo phục vụ cán bộ công chức.

Ông nhấn mạnh chuyển đổi số chỉ có tác động rõ ràng đến tăng trưởng kinh tế khi gắn với đổi mới sáng tạo và có đo lường cụ thể. Sau quá trình “khởi động”, giờ là lúc chuyển đổi số tạo ra được kết quả cuối cùng. Các nhiệm vụ Bộ yêu cầu khối chuyển đổi số hoàn thành sớm gồm: dịch vụ công trực tuyến toàn trình, trung tâm điều hành thông minh (IOC) và trục kết nối chia sẻ dữ liệu.

Khối chuyển đổi số phải nâng tầm tư duy

Bộ trưởng yêu cầu các đơn vị nâng tầm tư duy lên cấp quốc gia, trở thành tổng công trình sư, người thiết kế tổng thể cho một quốc gia số. Trong đó, Cục Chuyển đổi số Quốc gia cần chuyển vai trò từ đơn vị kỹ thuật sang điều phối về thể chế số. Cục không chỉ là đơn vị kỹ thuật, hỗ trợ các bộ ngành mà phải trở thành hạt nhân kiến tạo chính sách, thể chế số cho quốc gia.

“Cục cũng phải trở thành cục hạ tầng về tư duy số, nghĩa là xây dựng và vận hành hệ thống metadata quốc gia. Đây là dữ liệu về dữ liệu, giống từ điển chung để các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp chia sẻ, sử dụng một cách thống nhất, an toàn và có trách nhiệm”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng gợi mở.

Cục cũng cần làm đầu mối triển khai các mô hình thử nghiệm (sandbox) cấp quốc gia, tái định hình trung tâm điều hành thông minh (IOC) quốc gia, theo hướng chuyển từ việc giám sát dashboard sang mô hình quản trị dữ liệu, có mô phỏng, dự báo, giúp ra quyết định dựa trên dữ liệu, dùng dữ liệu lớn, AI vào phân tích chính sách công.

Trung tâm Chứng thực điện tử Quốc gia được giao kiến tạo thể chế cho giao dịch điện tử, phổ cập chữ ký số đạt 100% vào năm 2026, đồng thời tích hợp chữ ký số vào mọi hoạt động số.

Vụ Kinh tế và xã hội số có nhiệm vụ dẫn dắt phát triển kinh tế số, chuyển trọng tâm từ số hóa dữ liệu sang kinh tế dữ liệu. Vụ được giao xây dựng khung kinh tế dữ liệu quốc gia, phát triển thị trường dữ liệu sơ cấp, thứ cấp phục vụ kinh tế số, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ chuyển đổi số và tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, chuẩn hóa các hệ thống thống kê chỉ số và phân tích kinh tế số, định hình công nghệ nền tảng cho kinh tế số.

Về xã hội số, Vụ cần đảm bảo mọi người dân đều được tiếp cận dịch vụ số cơ bản, hỗ trợ nâng cao năng lực số toàn dân, đặc biệt là nhóm người yếu thế. Bộ trưởng cũng giao Vụ giảm bất bình đẳng số và tạo sự công bằng trong tiếp cận công nghệ, song song đó là việc tái định nghĩa, thiết kế lại một không gian số an toàn, nhân văn.

Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia được giao vai trò “think tank” chiến lược, nơi nghiên cứu chính sách, công nghệ, thử nghiệm, mô phỏng mô hình chuyển đổi số quốc gia. Viện không phát triển công nghệ nhưng phải hiểu công nghệ, nơi đề xuất các công nghệ cho khu vực công, giúp lựa chọn công nghệ phù hợp. Cơ quan này phải có “tư duy trước người khác 5-10 năm, tập trung nghiên cứu mô hình, công nghệ mới, phân tích sâu”.

Một nhiệm vụ chung Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng giao cho khối chuyển đổi số là thành lập Văn phòng Nghị quyết 57, nơi xử lý cả các vấn đề về chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.

Theo số liệu của Cục Chuyển đổi số Quốc gia, tỷ lệ hồ sơ dịch vụ công trực tuyến toàn trình tháng 6 đạt 39,51%, tăng 5,06% so với cùng kỳ 2024. Đã có hơn 90 bộ, ngành, địa phương, tổ chức, doanh nghiệp kết nối vào Nền tảng chia sẻ dữ liệu quốc gia (NDXP), với 3,4 tỷ giao dịch từ khi khai trương. Số liệu từ Vụ Kinh tế và xã hội số cho thấy, trong quý I/2025, tỷ trọng kinh tế số trên GDP đạt 18,72%, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước. Việt Nam cũng có hơn 18 triệu chứng thư chữ ký số được cấp, tương đương 28,42% dân số trưởng thành. Trung tâm Chứng thực điện tử Quốc gia cho biết số lượng chữ ký số tăng mạnh trong 6 tháng qua, bằng tổng lượng chữ ký số của nhiều năm trước cộng lại.

Trọng Đạt

Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia (NAFOSTED) – Bộ Khoa học và Công nghệ (Bộ KH&CN) sẽ tài trợ cho các đề tài tiềm năng với các hướng nghiên cứu thuộc danh mục 11 nhóm công nghệ chiến lược và 35 nhóm sản phẩm công nghệ chiến lược theo Quyết định 1131 được Chính phủ phê duyệt hồi tháng 6.

Các nhóm công nghệ chiến lược và nhóm sản phẩm công nghệ chiến lược gồm:

Nhóm trí tuệ nhân tạo, bản sao số, thực tế ảo/thực tế tăng cường với sáu sản phẩm: mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Việt, trợ lý ảo, AI chuyên ngành, AI phân tích, bản sao số (Digital Twin) và vũ trụ ảo (Metaverse).

Nhóm điện toán đám mây – lượng tử – dữ liệu lớn gồm ba sản phẩm: dịch vụ điện toán đám mây, điện toán và truyền thông lượng tử, trung tâm dữ liệu quy mô lớn.

Nhóm blockchain tập trung vào tài sản số, tiền số, tiền mã hóa; hạ tầng mạng blockchain và hệ thống truy xuất nguồn gốc.

Nhóm mạng di động 5G/6G gồm thiết bị và giải pháp mạng truy cập vô tuyến theo chuẩn ORAN, mạng lõi 5G/6G, giải pháp truyền dẫn IP tốc độ cao.

Nhóm robot và tự động hóa gồm robot di động tự hành, robot công nghiệp, dây chuyền chế biến thực phẩm tiên tiến cho nông – lâm – thủy sản, hệ thống bảo quản và giám sát chất lượng sau thu hoạch.

Nhóm chip bán dẫn gồm chip chuyên dụng, chip AI và chip IoT.

Nhóm y – sinh học tiên tiến tập trung vào vaccine thế hệ mới, liệu pháp gen trong y tế và nông nghiệp, liệu pháp tế bào như tế bào gốc và tế bào miễn dịch.

Nhóm năng lượng và vật liệu tiên tiến gồm lò phản ứng hạt nhân nhỏ an toàn, pin lithium-ion và pin thể rắn, nhiên liệu và điện phân, vật liệu tiên tiến.

Nhóm đất hiếm – đại dương – lòng đất gồm hệ thống đánh giá trữ lượng, khai thác và tinh chế đất hiếm, công nghệ thăm dò địa chất thông minh, giải pháp khai thác biển sâu, công nghệ khai thác năng lượng ngoài khơi.

Nhóm an ninh mạng gồm giải pháp tường lửa và hệ thống bảo đảm an ninh cho hạ tầng trọng yếu, cơ sở dữ liệu quốc gia.

Nhóm công nghệ hàng không, vũ trụ gồm vệ tinh viễn thám và viễn thông tầm thấp, trạm mặt đất và điều khiển vệ tinh, thiết bị bay không người lái.

Các tổ chức và cá nhân đang hoạt động khoa học và công nghệ tại Việt Nam có thể nộp hồ sơ đăng ký thực hiện đề tài. Thời gian tiếp nhận hồ sơ chia thành hai đợt. Đợt 1 từ 8/7 đến trước 17h ngày 22/7 và đợt 2 kết thúc trước 17h ngày 8/8.

Kết quả tài trợ sẽ được thông báo trong tháng 8 và 9.

Hồ sơ có thể nộp trực tiếp tại cổng một cửa của Bộ Khoa học và Công nghệ, hoặc trực tuyến qua hệ thống quản lý nhiệm vụ khoa học và công nghệ của Quỹ NAFOSTED và Cổng sáng kiến Việt.

Chia sẻ với lãnh đạo các đơn vị hồi tháng 5, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhận định, con đường phát triển công nghệ của Việt Nam phải thông qua làm chủ các “sản phẩm chiến lược”, bởi sản phẩm rất tường minh, giải được bài toán Việt Nam, đồng thời đem lại giá trị thực tế.

Bộ trưởng mong muốn cách làm công nghệ của Việt Nam phải sinh ra kết quả thực tế là những vệ tinh, tên lửa, robot, hay lập ra ngành công nghiệp drone…, tức làm chủ các sản phẩm cụ thể để phục vụ Việt Nam, thay vì tư duy làm công nghệ theo kiểu “đề tài” như cách cũ.

Trọng Đạt

Thông tin được ông Trần Minh Tuấn, Vụ trưởng Kinh tế số và xã hội số (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết tại hội thảo “Kinh tế số và TFP: Nền tảng đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam”, ngày 10/7.

Theo ông Tuấn, tại dự thảo Đề án chuyển đổi số doanh nghiệp trình Thủ tướng ban hành, cơ quan soạn thảo đề xuất chương trình chuyển đổi 1 triệu hộ kinh doanh thành doanh nghiệp. Việc này nhằm thực hiện Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân.

Theo dự thảo đề án, Bộ Tài chính sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ ngành, địa phương triển khai miễn phí ứng dụng số cơ bản, hỗ trợ đăng ký doanh nghiệp, chữ ký số, hóa đơn điện tử, thanh toán trực tuyến.

Cùng với đó, hai Bộ: Tài chính, Khoa học và Công nghệ sẽ phối hợp xây dựng nền tảng dịch vụ một cửa. Theo đó, cơ quan quản lý sẽ tích hợp thủ tục hành chính liên quan đến chuyển đổi, hỗ trợ tư vấn pháp lý, kế toán, quản trị doanh nghiệp và kết nối với doanh nghiệp cung cấp nền tảng.

Nhà điều hành cũng dự kiến thực hiện trực tuyến 100% thủ tục, định danh qua VNeID, đảm bảo thời gian xử lý nhanh chóng và minh bạch. Ngoài ra, hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã sẽ được hỗ trợ chuyển đổi số, đổi mới công nghệ để tăng năng suất lao động 20-30%.

Ông Trần Minh Tuấn, Vụ trưởng Kinh tế số và xã hội số (Bộ Khoa học và Công nghệ), phát biểu tại hội thảo, ngày 10/7. Ảnh: Nguyễn Thủy

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, đến cuối 2024 cả nước có khoảng 3,6 triệu hộ, cá nhân kinh doanh đang được quản lý thuế. Trong đó, số hộ kinh doanh ổn định là 2,2 triệu hộ. Tổng thuế thu từ khu vực này đạt gần 26.000 tỷ đồng vào năm ngoái.

Trong đó, nhiều hộ kinh doanh có doanh thu lớn, ngang với các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Chẳng hạn, thống kê có hơn 4.000 hộ có doanh thu trên 10 tỷ đồng. Trong đó, 860 hộ kinh doanh thu từ 30 tỷ đồng trở lên. 5 hộ ghi nhận thu trên 200 tỷ đồng mỗi năm, hoạt động trong các lĩnh vực thủy sản, thực phẩm, dược phẩm, giáo dục và nông sản.

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đặt mục tiêu cả nước có 2 triệu doanh nghiệp vào 2030 và 3 triệu tới 2045. Tức là, bình quân mỗi năm cả nước có thêm 30.000-40.000 doanh nghiệp.

Các chuyên gia cho rằng việc phát triển từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp giúp thúc đẩy tăng trưởng khu vực kinh tế tư nhân. Theo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/10, thuế suất ưu đãi 15-17% được áp dụng với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm tối đa lần lượt 3 tỷ và 50 tỷ đồng, thấp hơn so với mức chung 20%.

Cũng tại hội thảo, đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ dẫn số liệu từ Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) cho biết năng suất lao động Việt Nam chỉ bằng một phần mười Singapore và bằng ba phần tư so với Trung Quốc. Điều này cho thấy khoảng cách phát triển giữa Việt Nam với các nước ngày càng lớn nếu không chuyển đổi mạnh mẽ.

Năm nay, Việt Nam dự kiến tăng trưởng ít nhất 8%, tạo nền tảng hướng tới mức hai chữ số trong giai đoạn tới. Để đạt mục tiêu này, ông Tuấn cho rằng việc thúc đẩy chuyển đổi số cho khối doanh nghiệp, đặc biệt là đơn vị nhỏ và vừa, hợp tác xã và hộ kinh doanh trở thành “nhiệm vụ cấp bách”.

“Đây là giải pháp để vượt qua thách thức, cơ hội lớn nâng năng suất lao động, tạo giá trị gia tăng cao, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế”, ông nói.

Phương Dung

https://vnexpress.net/du-kien-ho-tro-1-trieu-ho-kinh-doanh-chuyen-doi-thanh-doanh-nghiep-4912701.html

Trong bối cảnh chuyển đổi số ngành nông nghiệp, trợ lý ảo Đom Đóm AI được thiết kế nhằm giúp người nông dân có thể tiếp cận công nghệ mới, không cần cài đặt ứng dụng hay thao tác phức tạp. Thông qua trình duyệt, người nông dân có thể tra cứu, hỏi đáp thông tin liên quan lĩnh vực nông nghiệp.

Thiết kế giao diện Đom Đóm AI trực quan, dễ sử dụng. Ảnh: Quang Anh

Đơn cử, thông qua cửa sổ chat trên website, người dùng có thể đặt câu hỏi “Lúa đang trổ, trời sắp mưa, có nên bón phân không?”, hoặc “Cây cam bị vàng lá, xử lý thế nào?”… Đom Đóm AI sẽ trả lời các thông tin bằng tiếng Việt, cách trình bày, diễn đạt dễ hiểu dựa trên nền tảng tri thức thực tế. Hoặc người dùng có thể gửi ảnh lá cây, quả hoặc thân cây để nhận dạng loại sâu bệnh, nhận gợi ý phương pháp xử lý.

Ở phiên bản mới nhất, Đom Đóm AI cập nhật khả năng tra cứu địa điểm hành chính mới của các tỉnh/ thành phố, phường/ xã sau sáp nhập hôm 1/7. Ví dụ, người dùng hỏi “Phường 12, quận Bình Thạnh thuộc phường nào sau sáp nhập?”, AI sẽ phản hồi “Trở thành phường Bình Thạnh, TP HCM”… Tính năng này hữu ích với người dân, cán bộ nông nghiệp trong thời điểm thông tin hành chính, trụ sở thay đổi so với trước đây.

Giao diện chatbot Đom Đóm AI trên điện thoại. Ảnh: Quang Anh

Nền tảng Đom Đóm AI không yêu cầu người dùng tạo tài khoản, am hiểu công nghệ hay sử dụng thiết bị có cấu hình cao. Ông Nguyễn Văn Thành, 51 tuổi, TP HCM, một trong những người dùng đầu tiên chia sẻ: “Tôi không rành công nghệ nhưng chỉ cần mở đường link là hỏi được liền. Nó trả lời dễ hiểu, không dùng từ khó”.

Ở phiên bản website, Đom Đóm AI tích hợp các tính năng như: chẩn đoán sâu bệnh qua ảnh, tư vấn phân bón theo mùa vụ, dự báo thời tiết địa phương và cập nhật giá nông sản theo từng tỉnh. Hệ thống này còn thử nghiệm hỗ trợ giọng địa phương, tăng tính thân thiện trong giao tiếp.

Theo nhóm phát triển, Đom Đóm AI sẽ ra mắt phiên bản mobile app trong tháng 7, có nhiều tính năng mở rộng như: nhắc nhở hành động hàng ngày theo thời tiết và cây trồng, nhật ký mùa vụ, danh sách cây trồng đang theo dõi và cảnh báo sâu bệnh theo khu vực.

Nền tảng có thể tra cứu, trả kết quả bằng tiếng Việt. Ảnh: chụp màn hình

“Ứng dụng sẽ hoạt động nhẹ, không quảng cáo và hoàn toàn miễn phí”, đại diện nhóm phát triển nói. “Đom Đóm AI mong muốn phối hợp các hợp tác xã để triển khai rộng rãi trong cộng đồng, nhằm giúp cán bộ nông nghiệp tiết kiệm thời gian, hỗ trợ bà con và xây dựng cơ sở dữ liệu mùa vụ theo từng vùng”.

Với tầm nhìn dài hạn, Đom Đóm AI hướng tới việc góp phần xây dựng nền nông nghiệp thông minh, bền vững, giảm chi phí đầu vào, nâng năng suất, chất lượng cây trồng, giúp người nông dân chủ động ứng phó với thời tiết và sâu bệnh. “Yếu tố quan trọng nhất của Đom Đóm AI là mang tri thức công nghệ đến gần hơn với người nông dân trên khắp Việt Nam”, đại diện nhóm phát triển cho biết.

Tuấn Vũ

Ông Haldane đến Việt Nam cuối tháng 6, theo lời mời của GS Trần Thanh Vân – Chủ tịch Hội Khoa học Gặp gỡ Việt Nam, đồng thời là một trong những thành viên sáng lập ICISE. Trong những ngày đến Việt Nam, ông tham gia và giảng dạy tại “Trường học nâng cao về vật liệu tô pô lượng tử” nhằm truyền đạt, giới thiệu các nhà khoa học, sinh viên trẻ về lĩnh vực khoa học mới mẻ.

Chương trình nhằm cung cấp nền tảng học thuật toàn diện cho các học viên về các định hướng, con đường nghiên cứu mới của hệ lượng tử tô pô – một lĩnh vực nghiên cứu kết hợp tô pô (một nhánh toán học) với cơ học lượng tử.

Bên cạnh giảng dạy, ngày 1/7, ông còn có buổi gặp Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai – ông Phạm Anh Tuấn. Lãnh đạo tỉnh bày tỏ mong muốn được hợp tác cùng các nhà khoa học hàng đầu để phát triển lĩnh vực giáo dục và khoa học cơ bản tại địa phương, thông qua các chương trình học thuật, định hướng nghề nghiệp và truyền cảm hứng cho học sinh vùng cao.

Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn cho biết tỉnh xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là yếu tố quan trọng trong định hướng phát triển giai đoạn mới. Hiện nay, tỉnh đang tích cực hỗ trợ nguồn lực để Trung tâm ICISE thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, công nghệ phù hợp với định hướng, nhu cầu, thúc đẩy kinh tế – xã hội.

Đáp lại, Giáo sư Haldane đánh giá cao nỗ lực của địa phương trong việc đầu tư hạ tầng khoa học, thể hiện quyết tâm xây dựng nền giáo dục theo chiều sâu. Ông đồng thời kỳ vọng ICISE Gia Lai sẽ trở thành một trung tâm học thuật mang tầm quốc tế, tạo ra môi trường học thuật chất lượng cho cả học sinh trong nước và khu vực. Giáo sư cho biết quan tâm đến các hoạt động khoa học tại ICISE, sẵn sàng hỗ trợ, thúc đẩy, tạo cảm hứng cho các thế hệ trẻ yêu thích nghiên cứu khoa học – nhất là trong lĩnh vực STEM.

Trước đó, chủ nhân Nobel Vật lý 2016 cũng có buổi nói chuyện truyền cảm hứng với gần 90 học sinh đến từ Việt Nam, Lào, Campuchia và Pháp. Tại đây, ông khuyến khích các em theo đuổi đam mê nghiên cứu, không ngại sai lầm và luôn đặt câu hỏi.

Giáo sư Haldane sinh ra ở thành phố London, Anh. Ông nhận bằng tiến sĩ tại trường Đại học Cambridge và bắt đầu nghiên cứu của mình tại Institut Laue-Langevin ở Grenoble, Pháp, trước khi đến USC Dornsife năm 1981. Nghiên cứu đột phá về hiệu ứng tôpô – đạt giải Nobel Vật lý 2016, được ông cùng các cộng sự thực hiện phần lớn trong suốt 4 năm làm giảng viên tại USC. Năm 1990 ông làm việc tại trường Đại học Princeton và gắn bó cho đến nay.

Hoài Phương

Theo Live Science, kết luận trên được đề cập trong nghiên cứu công bố trên tạp chí Geophysical Research Letters. Các nhà khoa học nhận thấy đập chứa lượng nước lớn dẫn tới tái phân bố khối lượng trên toàn cầu, thay đổi vị trí lớp vỏ Trái Đất so với lớp phủ có tính chất dẻo (lớp giữa của hành tinh).

“Bất kỳ dịch chuyển nào của khối lượng trong lòng Trái Đất hoặc trên bề mặt đều có thể làm thay đổi hướng của trục quay so với lớp vỏ, quá trình được gọi là sự lệch cực”, nhóm nghiên cứu tại khoa Khoa học Trái Đất và hành tinh ở Đại học Harvard (Mỹ) nói.

Các chuyên gia đã tính toán tác động của 6.862 đập, được xây từ năm 1835 đến 2011, đối với Trái Đất. Lượng nước giữ bởi những đập này có thể lấp đầy hai lần hẻm Grand Canyon của Mỹ, dẫn đến mực nước biển toàn cầu giảm 23 mm, trong khi cực Trái Đất di chuyển tổng cộng 1,1 m.

“Giữ nước sau các con đập không chỉ làm giảm lượng nước từ đại dương, dẫn đến hạ mực nước biển toàn cầu, mà còn tái phân bố khối lượng theo cách khác trên toàn thế giới”, tác giả chính của nghiên cứu Natasha Valencic, nghiên cứu sinh ngành địa chất, địa vật lý và khoa học hành tinh tại Đại học Harvard, chia sẻ.

Dựa trên việc tính toán và mô hình máy tính, nhóm nhận thấy hai giai đoạn lệch cực rõ rệt. Giai đoạn đầu từ năm 1835 đến 1954 phản ánh hoạt động xây đập quy mô lớn ở Bắc Mỹ và châu Âu, khiến cực Bắc dịch chuyển gần 20 cm với kinh tuyến 103 độ đông, đường tưởng tượng chạy theo hướng bắc – nam qua Nga, Mông Cổ và Trung Quốc.

Giai đoạn hai từ 1954 đến 2011 phản ánh hoạt động xây đập mở rộng ở Đông Phi và châu Á. Những đập này thêm khối lượng vào phía đối diện của Bắc Mỹ và châu Âu, dẫn đến cực Bắc dịch chuyển 57 cm về phía kinh tuyến 117 độ tây, chạy qua phía tây Bắc Mỹ và Nam Thái Bình Dương. Quá trình lệch cực không theo đường thẳng tuyến tính mà tạo thành đường cong ngoằn ngoèo, do đó dịch chuyển ròng theo mỗi hướng không quá 1,1 m.

Trước đó, giới khoa học cũng đã nhắc đến việc di chuyển khối lượng nước lớn có thể gây ra tình trạng lệch cực. Một nghiên cứu công bố hồi tháng 3 cho thấy băng tan chảy đáng kể do biến đổi khí hậu có thể làm các cực dịch chuyển 27 m vào cuối thế kỷ.

An Khang (Theo Live Science)

Thông tin được ông Lưu Hoàng Long, Cục trưởng Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ nói tại Kỳ họp thường niên Đại hội đồng các quốc gia thành viên Tổ chức Sở hữu trí tuệ Thế giới (WIPO) khai mạc sáng 8/7. Sự kiện diễn ra tại Geneva – Thụy Sĩ có sự tham dự của hơn 1.600 đại biểu đến từ 194 quốc gia thành viên cùng các tổ chức quan sát viên.

Phát biểu khai mạc, Tổng Giám đốc WIPO, ông Daren Tang nhấn mạnh ba xu hướng lớn đang định hình bối cảnh đổi mới sáng tạo toàn cầu. Đó là sự phát triển vượt bậc của công nghệ số và AI; đổi mới sáng tạo ngày càng trở thành động lực trung tâm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ ngày càng mở rộng.

Trong bối cảnh đó, ông kêu gọi các quốc gia, doanh nghiệp và cộng đồng quốc tế chung tay thúc đẩy đổi mới sáng tạo bền vững, lấy con người làm trung tâm. “Thế giới cần xây dựng hệ sinh thái sở hữu trí tuệ minh bạch, công bằng và toàn diện, nhằm đảm bảo mọi thành phần trong xã hội đều có cơ hội tiếp cận, đóng góp và hưởng lợi từ thành quả đổi mới sáng tạo”, ông Daren Tang nói.

Tại hội nghị, Cục trưởng Lưu Hoàng Long nhấn mạnh quan điểm nhất quán của Việt Nam, coi khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là những yếu tố then chốt, mang tính quyết định trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Ông khẳng định vai trò chiến lược của sở hữu trí tuệ trong tiến trình chuyển mình của Việt Nam, từ cải thiện môi trường đầu tư, gia tăng giá trị doanh nghiệp, thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, đến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế số toàn cầu.

Theo Cục trưởng Lưu Hoàng Long, Việt Nam cam kết là một thành viên tích cực, xây dựng và có trách nhiệm của WIPO. Ông bày tỏ mong muốn tăng cường hợp tác chặt chẽ và hiệu quả với các quốc gia thành viên và với WIPO nhằm xây dựng một hệ sinh thái sở hữu trí tuệ toàn cầu cân bằng, hiệu quả, thích ứng linh hoạt và phù hợp với những thách thức ngày càng phức tạp của thế giới.

Kỳ họp lần thứ 66 của Đại hội đồng WIPO kéo dài đến hết 17/7, với một số nội dung quan trọng, gồm: kế hoạch tổ chức bầu cử Tổng Giám đốc WIPO năm 2026, hoạt động thảo luận và thông qua báo cáo của các Ủy ban chuyên môn và hệ thống đăng ký quốc tế do WIPO quản lý.

Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (Global Innovation Index 2024 – GII) năm 2024 do WIPO thực hiện xếp Việt Nam hạng 44/133 quốc gia, nền kinh tế, tăng 2 bậc so với năm 2023.

Trọng Đạt

Việt Nam cam kết cùng xây dựng hệ sinh thái sở hữu trí tuệ toàn cầu – Báo VnExpress