Thông tin được Thủ tướng nói tại Lễ khai mạc Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia (Techfest Vietnam) 2024 với chủ đề “Chung tay phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo” chiều 27/11.

Trong bài phát biểu Thủ tướng đánh giá cao vai trò của Bộ Khoa học và Công nghệ đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tổ chức hoạt động có ý nghĩa đối với việc thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam.

Theo Thủ tướng, khởi nghiệp sáng tạo đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh của từng chủ thể, doanh nghiệp. Khởi nghiệp sáng tạo cũng tạo ra những thay đổi, kiến tạo thị trường, ngành và lĩnh vực mới.

Ông cũng chỉ ra nhiều điểm cần có sự chung tay để xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, tạo động lực mới cho phát triển trong kỷ nguyên mới. Thủ tướng nhấn mạnh phương châm 3 chung: chung sức đồng lòng, chung tay hành động, chung hưởng thành quả. Từ đó, ông mong muốn cộng đồng doanh nghiệp, nhất là thế hệ trẻ, dám đối diện với khó khăn, tạo nên những “kỳ lân” tầm cỡ khu vực và thế giới.

Trước đó trong phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt đã dẫn kết quả cho thấy hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ.

Bộ trưởng cho biết, năm 2024, Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu của Việt Nam đã tăng hai bậc từ vị trí thứ 58 lên 56 (đứng thứ 5 tại khu vực Đông Nam Á và thứ 12 tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương). Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu liên tục được cải thiện qua các năm. Năm 2024 tăng 4 bậc so với năm 2022, xếp thứ 44/133 quốc gia, nền kinh tế.

“Nhờ hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo phát triển mạnh mẽ, Việt Nam đang nổi lên là một trong những nền kinh tế năng động mới nổi và là trung tâm phát triển cho các doanh nghiệp khởi nghiệp ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương”, Bộ trưởng nói.

Theo Bộ trưởng, quá trình phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể số lượng và chất lượng. Từ những bước đầu tiên, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam đã thành điểm sáng không chỉ trong khu vực mà trên toàn thế giới, nâng tầm Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Ba nhóm khó khăn cần gỡ để thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo

Tại lễ khai mạc, ông Lim Jungwook, Thứ trưởng, Bộ Doanh nghiệp vừa và nhỏ & Khởi nghiệp Hàn Quốc đã chia sẻ kinh nghiệm xây dựng chính sách phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Hàn Quốc. Theo ông nhà nước cần có chính sách hỗ trợ, tạo cơ chế thúc đẩy phát triển hệ sinh thái, tạo hành lang giúp các doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển.

Đại diện góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Bá Diệp, đồng sáng lập MOMO – kỳ lân công nghệ Việt Nam, chia sẻ về sự khác biệt giữa Doanh nghiệp SME – và Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong hệ sinh thái khởi nghiệp.

Theo ông Diệp, hai loại hình doanh nghiệp này đang bị hiểu nhầm lẫn nhau, trong khi có sự khác biệt lớn. Các doanh nghiệp startup sử dụng công nghệ bằng những phương pháp đột phá, chưa có tiền lệ để tạo ra những mô hình kinh doanh mới. Doanh nghiệp này sẽ sử dụng bài toán lớn, cần vốn nhiều và mô hình rộng. Ngược lại doanh nghiệp SME là doanh nghiệp sinh kế, triển khai trên những mô hình đã được kiểm chứng, như mở một quán phở hay xưởng may. Mô hình này ưu tiên có doanh thu ngay và thường sự phát triển rất chậm, ổn định, tính rủi ro thấp.

Hiện Chính phủ đang thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam vượt qua bẫy thu nhập trung bình, “mô hình khởi nghiệp sáng tạo sẽ là đòn bẩy để thực hiện điều này”, ông Diệp nói và cho rằng những doanh nghiệp thành công trên thế giới đều là doanh nghiệp công nghệ như Google, Facebook…

Tuy nhiên đối với các doanh nghiệp công nghệ ở Việt Nam hiện còn gặp nhiều khó khăn, lớn nhất là chính sách và hành lang pháp lý. Vấn đề này cũng được đề cập ở phần 2 của chương trình, Diễn đàn với chủ đề “Chung tay phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia”.

Thảo luận tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hoàng Thanh Bình cho biết hơn 10 năm qua, Bộ Ngoại giao đồng hành cùng Bộ Khoa học và Công nghệ, Kế hoạch và Đầu tư cụ thể hóa chương trình, các chính sách với 6 nhóm hoạt động lớn liên quan hỗ trợ đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo. Qua thực tế chỉ ra có ba nhóm khó khăn thách thức kết nối mạng lưới người Việt Nam ở nước ngoài hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo.

Thứ nhất về thể chế chính sách với hệ thống pháp luật chưa bắt kịp nhu cầu, tốc độ hội nhập với đổi mới sáng tạo, tương thích với tiêu chuẩn thông lệ quốc tế.

Thứ hai là hỗ trợ nguồn lực không chỉ tiền mà cơ chế chính sách đãi ngộ mang tính đặc thù vì khởi nghiệp sáng tạo cần đầu tư ban đầu cao, thu hồi vốn kéo dài, thậm chí có rủi ro. Nên cần có cơ chế hỗ trợ đặc thù về tài chính, vốn ưu đãi hơn so với các ngành khác.

Thứ ba, hoạt động kết nối trong mạng lưới người Việt Nam ở nước ngoài, giữa mạng lưới, trong và ngoài nước đang ở giai đoạn bước đầu, chưa thật sự mở rộng về diện nâng cao về chất.

Các đại diện đến từ Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam; Bộ Giáo dục và Đào tạo; Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Trung ương Đoàn TNCS HCM… đều đồng tình với những khó khăn doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đang đối mặt. Các ý kiến đề xuất tạo cơ chế, không gian và thiết bị cho các thành tố trong hệ sinh thái có thể hoạt động, giúp Việt Nam bắt kịp các công nghệ thay đổi nhanh chóng trên thế giới.

Techfest Việt Nam là một trong những sự kiện trọng điểm do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, nhằm thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia theo Quyết định số 844/QĐ-TTg của Thủ tướng. Kể từ năm 2015, Techfest Việt Nam đã được tổ chức tại Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng, Bình Dương và Quảng Ninh…

Năm nay chương trình phối hợp với UBND Thành phố Hải Phòng, triển khai bởi Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ (Natec), Sở KH&CN Thành phố Hải Phòng. Sự kiện diễn ra tại khách sạn Pullman, số 12 Trần Phú, quận Ngô Quyền, Hải Phòng.

Chương trình là sự kiện thường niên lớn nhất dành cho khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam nhằm quy tụ các chuyên gia, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp uy tín trong và ngoài nước để đưa ra các định hướng phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo.

Lê Tân – Phương Minh – Hà An/VnExpress

Tọa đàm “Ô nhiễm không khí và giao thông: Cơ hội, thách thức cho Việt Nam và thế giới” diễn ra ngày 5/12 tại Hà Nội nhằm tìm giải pháp cho ô nhiễm không khí, giao thông xanh.

Sự kiện quy tụ các nhà khoa học hàng đầu như Giáo sư Yafang Cheng từ Viện Hóa học Max Planck (Đức), Giáo sư Daniel Kammen từ Đại học California, Berkeley (Mỹ) và Phó Giáo sư Hồ Quốc Bằng từ Đại học Quốc gia TP HCM. Những chuyên gia này cùng nhau trao đổi ý tưởng về ô nhiễm không khí và giao thông, trong phiên thảo luận do Giáo sư Susan Solomon từ Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ) chủ tọa.

Trước thềm sự kiện, Giáo sư Susan Solomon nhấn mạnh đây là cơ hội để các chuyên gia từ Việt Nam và quốc tế trao đổi ý tưởng. “Chỉ cần nhìn vào hệ thống giao thông tại Hà Nội, chúng ta có thể thấy ngay những đóng góp đáng kể của tọa đàm với vấn đề ô nhiễm không khí”, bà nói.

Tới tọa đàm, Phó giáo sư Hồ Quốc Bằng sẽ đánh giá toàn diện về thực trạng ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn ở Việt Nam. Ông từng tư vấn cho nhiều tổ chức quốc tế như Clean Air Asia, Ngân hàng Thế giới và USAID.

Ông Bằng chia sẻ nhóm nghiên cứu đã thực hiện nhiều dự án tại Hà Nội và TP HCM, tập trung kiểm kê phát thải từ các nguồn khác nhau, gồm cả giao thông. Gần đây, nhóm đánh giá được những lợi ích môi trường khi chuyển đổi từ xe sử dụng năng lượng hóa thạch sang xe điện.

Giáo sư Yafang Cheng nghiên cứu về các yếu tố gây ô nhiễm không khí đô thị. Bà cho biết đã phát hiện hai cơ chế quan trọng ảnh hưởng đến ô nhiễm không khí đô thị: sự tương tác giữa khí NOx và quá trình hình thành sulfate trong điều kiện độ ẩm cao, tác động của muội than đến sự phát triển của lớp biên khí quyển.

Nghiên cứu của Giáo sư Cheng chỉ ra khi nồng độ muội than vượt ngưỡng tới hạn, có thể ngăn cản sự phát triển của lớp biên khí quyển hoạt động vào ban ngày. Hiện tượng này dẫn đến các đợt ô nhiễm không khí nghiêm trọng trong điều kiện độ ẩm cao.

Bên cạnh đó, Giáo sư Daniel Kammen sẽ nhấn mạnh tiến bộ trong việc điện khí hóa phương tiện giao thông. “Chúng ta đang chứng kiến bước tiến vượt bậc trong việc điện khí hóa phương tiện giao thông. Trung Quốc đã vượt mốc 22 triệu xe điện. Nghiên cứu gần đây của Đại học California ghi nhận cải thiện khoảng 2% về chất lượng không khí tại khu vực vịnh San Francisco nhờ xe điện”, ông nói.

Ông Kammen cũng cho biết nhiều thành phố đã chuyển đổi đội xe taxi sang xe điện thành công, chứng minh tính khả thi của việc chuyển đổi quy mô lớn và mở ra triển vọng áp dụng mô hình tương tự tại các thành phố khác.

Về tài chính, vị giáo sư nêu rõ vai trò hỗ trợ quốc tế trong thúc đẩy chuyển đổi xanh ở các nước đang phát triển. Ông dẫn chứng Kenya có 50 công ty sản xuất xe hai bánh chạy điện nhờ sáng kiến như Net Zero World. Senegal và Nigeria cũng nhận được hỗ trợ tương tự.

Ông Kammen cũng khẳng định tầm quan trọng của việc kết hợp công nghệ với chính sách phù hợp. Kinh nghiệm từ chương trình hỗ trợ xe điện tại Mỹ qua Đạo luật Giảm Lạm phát (IRA) và mô hình tài trợ của Công ty Lưới điện Nhà nước Trung Quốc cung cấp bài học quý giá cho Việt Nam.

Tọa đàm “Ô nhiễm không khí và giao thông: Cơ hội, thách thức cho Việt Nam và thế giới” là một trong chuỗi 4 tọa đàm khoa học nằm trong Tuần lễ trao giải VinFuture 2024. Ngoài tọa đàm này, quỹ VinFuture tổ chức thêm các tọa đàm khác với chủ đề: Vật liệu cho tương lai bền vững (4/12), Triển khai AI trong thực tế (4/12) và Những đổi mới trong chăm sóc sức khỏe tim mạch và điều trị đột quỵ (5/12).

Thanh Thư/VnExpress.

Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh chia sẻ thông tin trên tại buổi họp báo về Techfest 2024, sáng 21/11. Techfest 2024 diễn ra trong ba ngày (26-28/11) tại Hải Phòng với nhiều hoạt động đổi mới.

Theo Thứ trưởng Minh, Techfest năm nay là dịp để chuyển đổi sang giai đoạn mới của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo – giai đoạn mở rộng. Vì vậy, hình thức, thành phần, nội dung có điều chỉnh so với những năm trước.

Theo đó, bên cạnh các báo cáo của Bộ, ngành, địa phương, năm nay sẽ có sự tham gia với vai trò nòng cốt, rõ nét hơn của đại diện cơ quan quản lý nhà nước ở nước ngoài và các tập đoàn, doanh nghiệp lớn.

“Họ sẽ đưa ra những nhìn nhận về hệ sinh thái của Việt Nam, đưa ra đầu bài, thậm chí nguồn kinh phí để thúc đẩy đổi mới sáng tạo”, ông Minh nói.

Ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường khoa học công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ thông tin thêm, Techfest Việt Nam lần thứ 10 với tinh thần “Chung tay phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam”.

Ngày hội gồm nhiều sự kiện như diễn đàn đối thoại chính sách cấp cao, triển lãm các sản phẩm, dịch vụ khởi nghiệp sáng tạo, chuỗi hội thảo chuyên sâu về phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, kết nối đầu tư, cuộc thi Tìm kiếm tài năng khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam.

Qua các sự kiện, Techfest sẽ đánh giá hành trình 10 năm hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam và định hướng phát triển trong giai đoạn mới. Ngày hội cũng mong muốn thúc đẩy khả năng thu hút doanh nghiệp, nguồn nhân lực công nghệ, quỹ đầu tư, chuyên gia trong nước và quốc tế…

Ông Quất cho biết mục tiêu đặt ra là 8.000 người tham dự Techfest năm nay, nhiều hơn khoảng 1.500 so với năm ngoái. Tuy nhiên, Bộ Khoa học và Công nghệ dự đoán không dưới 10.000 người tham dự bởi các hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc tế vẫn đăng ký liên tục, trong khi còn 5 ngày nữa ngày hội diễn ra.

Ông Quất nhìn nhận với việc tham gia của các tập đoàn lớn trong nước và quốc tế, các startup Việt Nam sẽ được hưởng lợi rất nhiều thông qua các hoạt động đặt đề bài, mua hàng, huấn luyện bởi các chuyên gia cấp cao.

“Chúng tôi cũng kỳ vọng Techfest là nơi có thêm nguồn lực cho đầu ra của sản phẩm, vừa là nơi đặt hàng, tiêu thụ, kêu gọi vốn để các startup tăng trưởng”, ông Quất bày tỏ.

Ông Hoàng Minh Cường, Phó chủ tịch UBND TP Hải Phòng, đơn vị đồng tổ chức, thông tin thành phố đã có chuẩn bị kỹ lưỡng từ rất sớm nhằm tạo không gian tốt nhất cho ngày hội.

Bên cạnh những hoạt động chính, Hải Phòng sẽ tổ chức nhiều hoạt động bên lề như khai trương chương trình cà phê đổi mới sáng tạo, khai giảng khóa học về chip bán dẫn cho nhân lực kỹ thuật cao, khai trương dự án chính quyền số của TP Hải Phòng…

“Chúng tôi hy vọng giới thiệu được tới bạn bè quốc tế, cộng đồng khoa học và công nghệ về TP Hải Phòng năng động, đổi mới, kết nối được với các đơn vị khác, phát triển nhiều doanh nghiệp hơn, hướng tới mục tiêu đưa Hải Phòng vào danh sách 200 thành phố đổi mới sáng tạo toàn cầu”, ông Cường nói.

Năm 2024, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam xếp thứ 56 trong bảng xếp hạng Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu của Startup Blink. Hà Nội và TP HCM lọt vào top 200 thành phố khởi nghiệp toàn cầu.

Từ năm 2017 đến nay, chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) của Việt Nam liên tục cải thiện, tăng từ vị trí 59 vào năm 2016 lên 44 năm nay. Kết quả GII năm nay của Việt Nam có ba chỉ số đứng đầu thế giới, trong đó lần đầu dẫn đầu về chỉ số xuất khẩu hàng hóa sáng tạo.

Đầu tư mạo hiểm ở Việt Nam có xu hướng phát triển tốt thể hiện qua chỉ số Số thương vụ đầu tư mạo hiểm, cải thiện từ thứ hạng 77 năm 2022 lên thứ hạng 50 năm nay, chỉ số Số thương vụ nhận được vốn đầu tư mạo hiểm tăng 10 hạng sau 3 năm, lên vị trí 44.

Techfest đóng góp rất lớn vào kết quả trên. Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết các startup tham gia Techfest hàng năm được đào tạo chuyên nghiệp, dự các cuộc thi toàn cầu. Nhiều startup kêu gọi được vốn từ 0,5 đến hơn một triệu USD, được các nhà đầu tư thế giới đánh giá cao.

Techfest Việt Nam được tổ chức lần đầu năm 2015, trở thành hoạt động thường niên được Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với các đơn vị tổ chức. Sau 9 năm, Techfest đã trở thành sự kiện quan trọng, thu hút quan tâm của các cơ quan ban hành chính sách, nhà quản lý, doanh nghiệp, các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, quỹ đầu tư trong nước và quốc tế, góp phần khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ khởi nghiệp sáng tạo toàn cầu.

Dương Tâm/VnExpress