Tin Bộ KH&CN, Tin tức - sự kiện

Khởi động Giải thưởng Trần Đại Nghĩa năm 2025

Posted on by admin2
09
Th8

Giải thưởng Trần Đại Nghĩa tôn vinh nhà khoa học có công trình nghiên cứu ứng dụng xuất sắc, mang lại hiệu quả kinh tế và giải quyết vấn đề thực tiễn đời sống, quốc phòng an ninh.

Tại buổi phát động Giải thưởng sáng 8/8, GS.TS Chu Hoàng Hà, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho biết đây là lần thứ ba tổ chức giải. Trong 2 lần trước, vào những năm 2016 và 2019, có 6 công trình được vinh danh, thuộc nhiều lĩnh vực, phạm vi ứng dụng.

Giải thưởng Trần Đại Nghĩa năm 2025 tiếp nhận hồ sơ từ ngày 1/10-31/12, xét trên 9 lĩnh vực khoa học tự nhiên và công nghệ gồm: Toán học; Cơ học; Khoa học thông tin và khoa học máy tính; Vật lý; Hóa học; Khoa học về sự sống; Khoa học về trái đất; Khoa học biển; Khoa học môi trường và năng lượng.

Công trình phải được công bố trên các tạp chí khoa học quốc tế có uy tín hoặc được cấp bằng độc quyền sáng chế trong và ngoài nước. Các công trình khoa học ứng cử phải được triển khai ứng dụng ở Việt Nam, có đóng góp hoặc có triển vọng đem lại hiệu quả lớn về kinh tế – xã hội và an ninh quốc phòng cho đất nước.

Giải thưởng không giới hạn với nhà khoa học trẻ và có thể được trao cho một nhà khoa học nước ngoài có công trình mang giá trị ứng dụng với kinh tế, xã hội và sự phát triển về con người, đất nước Việt Nam.

GS.TS Chu Hoàng Hà phát biểu khai mạc họp báo phát động giải thưởng sáng 8/8. Ảnh: VAST

GS.TS Chu Hoàng Hà phát biểu tại lễ phát động giải thưởng sáng 8/8. Ảnh: VAST

GS.TS Nguyễn Đại Hưng, Chủ tịch Hội đồng Khoa học chuyên ngành Vật lý và Cơ học, cho biết, Giải thưởng Trần Đại Nghĩa hướng tới công trình khoa học công nghệ mang tính ứng dụng “đặt rõ tiêu chí về nghiên cứu đột phá trong công bố, sáng chế và chứng tỏ được tính ứng dụng lâu dài, mang tính quy mô, thực tiễn đời sống xã hội.

Giải thưởng Trần Đại Nghĩa lần thứ ba (năm 2025) dự kiến trao vào dịp kỷ niệm Ngày Khoa học công nghệ và 50 năm Ngày thành lập Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Giải thưởng bắt đầu từ năm 2016, đến nay các công trình được vinh danh gồm: “Nghiên cứu và phát triển công nghệ xử lý chất thải nguy hại công nghiệp và y tế”, của GS.TS Nguyễn Văn Tuyên (năm 2019); “Quy trình công nghệ sản xuất vaccine cúm gia cầm subtype A/H5N1 ở Việt Nam” của PGS.TS Đinh Duy Kháng (năm 2019) hay “Nghiên cứu chọn tạo giống lúa phục vụ đồng bằng sông Cửu Long” của GS.TS Nguyễn Thị Lang (năm 2019)…

Như Quỳnh

Tin Bộ KH&CN, Tin tức - sự kiện

‘Cải thiện chỉ số PII theo đặc thù từng địa phương’

Posted on by admin2
09
Th8

Cải thiện chỉ số PII là cần thiết, song mỗi địa phương có đặc thù, định hướng phát triển khác nhau nên không nhất thiết cải thiện toàn bộ.

Ý kiến được Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh nói tại hội thảo hướng dẫn thu thập và cung cấp dữ liệu, hồ sơ minh chứng phục vụ tính toán Bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) năm 2024 tổ chức tại TP HCM, chiều 8/8. Hội thảo nhằm hướng dẫn cho đại diện các Sở Khoa học và Công nghệ khu vực phía Nam (từ Thừa Thiên – Huế trở vào) phương pháp khai thác chỉ số PII.

Theo Thứ trưởng Minh, PII được coi là công cụ giúp lãnh đạo các địa phương quản lý, thúc đẩy kinh tế xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Bộ chỉ số này cung cấp công cụ, thước đo, bức tranh toàn cảnh thực trạng kinh tế xã hội dựa trên khoa học công nghệ các địa phương.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Hà An

Thứ trưởng Hoàng Minh phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Hà An

Lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ đánh giá, PII được coi là bộ công cụ đầu tiên, duy nhất phản ánh chỉ số kinh tế tổng hợp dựa trên khoa học công nghệ, thể chế, hạ tầng, điều kiện sản xuất, vốn con người, tài chính vi mô, cho vay… PII được Chính phủ và các tổ chức quốc tế ghi nhận.

Theo ông Minh, việc công bố PII hàng năm giúp các Sở khoa học và Công nghệ địa phương có nguồn dữ liệu thực trạng kinh tế xã hội địa phương làm cơ sở xây dựng các hội thảo, báo cáo tham vấn, đề xuất các giải pháp ngắn, dài hạn cho lãnh đạo trong phát triển kinh tế xã hội. “PII có vai trò tổng hợp kinh tế xã hội cho địa phương”, ông nói.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ đánh giá thông qua điểm số của PII sẽ giúp địa phương có căn cứ cải thiện điểm số. Tuy nhiên, ông Minh cho rằng, mỗi địa phương có định hướng phát triển khác nhau. Lấy ví dụ, các thành phố lớn có các điều kiện phát triển khoa học công nghệ như trường đại học, môi trường, nguồn ngân sách… Còn các địa phương khác, đặc biệt các tỉnh vùng sâu, vùng xa cần tập trung cải thiện các chỉ số phù hợp với định hướng phát triển, không nhất thiết cải thiện toàn bộ chỉ số.

Thứ trưởng Minh cam kết Bộ sẽ phối hợp chặt chẽ với các Sở Khoa học và Công nghệ địa phương trong tham mưu giúp chính quyền các tỉnh thành phê duyệt kế hoạch tổ chức triển khai PII. Nghị quyết 02 của Chính phủ cũng yêu cầu các tỉnh ưu tiên nguồn lực xây dựng bộ chỉ số PII và sử dụng kế quả của nó vào công tác chỉ đạo, điều hành và đưa vào kế hoạch cải thiện hàng năm.

Ông Nguyễn Võ Hưng, Viện Chiến lược và Chính sách Khoa học công nghệ, Học viện Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo, cho rằng PII khá toàn diện, với các chỉ số phản ánh đầy đủ khía cạnh về thể chế, hạ tầng, trình độ phát triển con người, kinh doanh, sản phẩm sáng tạo… Ông cho rằng, với bối cảnh mỗi địa phương, cần nhìn nhận và lựa chọn mô hình nào cho tăng trưởng, phát triển dựa trên khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo. “Mỗi trình độ phát triển khác nhau sẽ đưa lại những cách dựa chọn mô hình phát triển dựa trên khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo khác nhau”, ông Hưng nói, thêm rằng với 52 chỉ số của PII mỗi địa phương sẽ biết mình đang ở đâu, có điểm mạnh, yếu gì để có định hướng phù hợp.

Năm 2023, lần đầu tiên PII được Học viện Khoa học Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng trên toàn quốc. PII là bộ công cụ có cơ sở khoa học và thực tiễn cho lãnh đạo các cấp để ra quyết định, xây dựng và thực thi chính sách, cũng như cung cấp thông tin tham khảo hữu ích về môi trường đầu tư, điều kiện nguồn lực cho hoạt động sản xuất, kinh doanh ở địa phương.

Ở lần xếp hạng đầu tiên, trong 10 địa phương dẫn đầu có 5 thành phố trực thuộc trung ương là Hà Nội (xếp hạng 1), TP HCM (hạng 2), Hải Phòng (hạng 3), Đà Nẵng (hạng 4), Cần Thơ (hạng 5) và 5 địa phương có công nghiệp phát triển nhất là Bắc Ninh (hạng 6), Bà Rịa- Vũng Tàu (hạng 7), Bình Dương (hạng 8), Quảng Ninh (hạng 9) và Thái Nguyên (hạng 10)

Hà An

Tin khoa học

Đưa sách đi tìm độc giả

Posted on by admin2
07
Th8

Trong thời đại công nghệ số với sự nở rộ của mạng xã hội, nếu chỉ quan niệm “hữu xạ tự nhiên hương”, không có những “chiêu bài” nhất định trong khâu truyền thông thì số phận một cuốn sách có thể sẽ rất “thiệt thòi”.

Van hoa doc anh 1
Một buổi giao lưu, giới thiệu sách của tác giả trẻ Hoàng Yến. Ảnh: LLB.

Trước đây, câu chuyện truyền thông sách không nhận được sự quan tâm của nhiều đơn vị xuất bản, một phần bởi các đơn vị này thiếu nhân lực, thiếu tài chính, quan niệm về marketing mờ nhạt. Sau này, khi các đơn vị liên kết xuất bản vào cuộc, truyền thông sách phát triển ngày một mạnh mẽ hơn, đặc biệt là sự xuất hiện ngày một nhiều chuyên mục giới thiệu sách trên các phương tiện truyền thông đại chúng.

Đáng chú ý, trong những ngày giãn cách vì dịch Covid-19, các đơn vị xuất bản, các đơn vị liên kết không đứng yên chờ độc giả tìm đến mà chủ động tìm cách đưa sách đến với độc giả bằng nhiều chương trình giới thiệu, quảng bá, tọa đàm sách online, từ đó mở ra con đường truyền thông sách hiệu quả.

Theo ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, truyền thông sách là phần không thể thiếu khi người làm sách tiếp cận thị trường. Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều đơn vị xuất bản chưa chuẩn bị tốt nguồn lực cho mảng truyền thông. Chọn lối đi an toàn, đa số chọn tổ chức hoạt động truyền thông với các tác giả đã nổi tiếng, với tác phẩm đã nhận nhiều giải thưởng hoặc thuộc “hàng bán chạy”. Điều này cũng khiến cho những cây bút trẻ thiếu đi “bệ đỡ” để mạnh dạn bước vào con đường viết chuyên nghiệp.

Trong nhiều cuộc tọa đàm, giao lưu, không ít cây bút trẻ đã gửi câu hỏi đến các “bậc tiền bối” về “bí quyết” ra mắt sách, về sự tự tin quảng bá sách mà không e ngại bị “thương mại hóa”… Nhà văn Đức Anh cho biết: “Một tác giả trẻ tự truyền thông sách của mình, dám nói ra đứa con tinh thần của mình có chỗ nào hay, chỗ nào dở, chỗ nào cần học hỏi là đã mở thêm cho mình những cơ hội mới, đồng thời khả năng viết lách được rèn luyện thêm. Những tác giả không đủ tự tin viết và xuất bản tiếp, nhất là sau khi một cuốn sách phát hành không được, thì sẽ rất phí tài năng. Đó là điều đáng tiếc cho những viên ngọc thô còn ẩn chứa trong tác phẩm đầu tay”.

Một trong những cách tiếp cận độc giả mà nhiều tác giả trẻ đã và đang thực hiện trong tình cảnh bản thân không đủ nguồn lực tài chính và các đơn vị xuất bản chưa sẵn sàng hợp tác, theo tiktoker Giao Cùn, là “tự truyền thông trước trên mạng xã hội”. Các tác giả này thường đăng trước một phần nội dung lên mạng xã hội để “test” phản ứng của độc giả và các nhà phê bình, hoặc mở riêng những trang fanpage, blog cá nhân để đăng tải tác phẩm của mình. Các tác giả trưởng thành từ việc viết trên mạng đã có một lượng độc giả nhất định và sau một vài năm đã định hình lối viết thì họ mới in cuốn sách đầu tay. Nhờ vậy, sách của họ bán khá chạy, thậm chí tái bản chỉ sau vài ba ngày, như “Tổng đài kể chuyện lúc 0h” của Emma Hạ My, “Tết ở làng Địa Ngục” của Thảo Trang… Trước đó, đã có hàng loạt tác giả thành công nhờ “tiếp thị” trực tiếp tác phẩm của mình đến độc giả thông qua các trang cá nhân trên mạng xã hội như Nguyễn Phong Việt, Anh Khang, Hamlet Trương, Nguyễn Ngọc Thạch… Trong số này, nhiều người đã trở thành “tác giả triệu bản” với số lượng bản in “khổng lồ” so với mặt bằng xuất bản ở Việt Nam.

Với việc truyền thông cho một cuốn sách, điều quan trọng nhất vẫn là chính tác giả. Nhà văn Lữ Mai cho biết: “Đội ngũ truyền thông sách hiện đã tiệm cận trình độ khá tốt. Chẳng hạn, có những tác giả đã không còn trên cuộc đời này nhưng người làm truyền thông vẫn luôn có cách để đưa tác phẩm của họ đến với độc giả. Mỗi tác giả, tác phẩm có nét đặc thù riêng, người làm truyền thông phải nhìn ra và đẩy nét đặc thù ấy đến với độc giả một cách dễ chịu nhất”. Nhưng, dù đội ngũ truyền thông chuyên nghiệp đến đâu thì chính tác giả cũng cần phải cởi mở trong câu chuyện truyền thông. Các tác giả trẻ thường nghi ngại nhiều, lo sợ nhiều, và đó là yếu tố cản trở. Vượt qua những chướng ngại bên trong để ngoại giao với độc giả là điều cần thiết với các tác giả trẻ đương thời.

Nhìn từ góc độ sáng tác, mỗi tác phẩm là đứa con tinh thần của tác giả, song nhìn từ khía cạnh thị trường xuất bản thì đó cũng chỉ là một sản phẩm. Do đó, ngoài chất lượng thì còn đòi hỏi về hình thức và cách giới thiệu sản phẩm đến khách hàng từ phía người sản xuất (gồm tác giả và đơn vị xuất bản, đơn vị liên kết), để khách hàng biết, tìm hiểu và sau đó đi đến quyết định có mua hay không. Tác giả, bởi thế, cần phải bứt ra khỏi vòng an toàn của bản thân, đầu tư thời gian – tinh thần – vật chất đồng hành cùng đội ngũ truyền thông để thực hiện các hoạt động truyền thông cho tác phẩm. Tác giả cần dũng cảm lắng nghe phản ứng từ độc giả, biết tiếp thu và bình tĩnh đón nhận những khen/chê để hoàn thiện, chỉnh lý nếu được tái bản, cũng như rút kinh nghiệm cho tác phẩm sau.

Ngày nay, số lượng sách xuất bản ngày một nhiều, nên nếu chỉ trông chờ “hữu xạ tự nhiên hương” thì rất có thể cơ hội quảng bá tác phẩm sẽ tuột khỏi tầm tay. Truyền thông sách, nếu không quá lố, sẽ không làm cuốn sách mất đi giá trị mà còn giúp văn hóa đọc phát triển. Điều quan trọng, “mỗi tác giả là một cá tính riêng, nếu đi đến cùng với tác phẩm, với đề tài, không nửa vời thì chắc chắn tác phẩm sẽ tự thân thu hút độc giả” – nhà văn Lữ Mai khẳng định.

Hạ Yến

Tin liên quan

Mạo danh đơn vị uy tín để bán sách lậu

Posted on by admin2
07
Th8

Theo chia sẻ của một đơn vị kinh doanh, trong thời gian gần đây có những cuốn sách học thuật đã bị làm lậu, trong số đó có tác phẩm “Hiện tượng học tinh thần” của G.W.F Hegel.

sach gia anh 1

Hai tập của tác phẩm Hiện tượng tọc tinh thần (G.W.F Hegel) bị làm giả. Nguồn: Facebook.

Đại diện một công ty kinh doanh sách cho biết, từ đầu năm đến nay, công ty đã bị liên tiếp 4-5 cuốn sách học thuật làm giả. “Mỗi khi chúng tôi lên tiếng bình luận, vạch trần sự thật để độc giả không bị lừa và bảo vệ chút vốn liếng, thì ngay lập tức những bình luận đó bị xóa, kẻ bán sách giả lại đổi nickname khác, giống như Phạm Nhan, chặt đầu này mọc ngay đầu khác!”, đại diện đơn vị này cho biết.

Để cạnh tranh trên thị trường, đơn vị này phải chấp nhận chiết khấu lên tới 35-40%, gần như bán huề vốn do phải gánh thêm nhiều chi phí khác như tác quyền. Thế nhưng, trên mạng xã hội Facebook, sách giả được rao bán với giá chỉ 300.000 đồng cho bộ 2 tập, không hề tốn kém gì ngoài chi phí in ấn. Điều này làm dấy lên câu hỏi: “Còn khách hàng mua lẻ nào sẽ chọn mua sách thật của doanh nghiệp nữa đây?”

Trước sự việc này, đại diện nhà xuất bản Trẻ cho biết: “Đơn vị đã phối hợp cùng với các cơ quan chức năng giải quyết vấn nạn sách lậu và cảnh báo độc giả, khuyến cáo họ nên mua hàng tại các kênh phân phối chính hãng”.

Không chỉ dừng lại ở việc làm giả sách, các đối tượng này còn sử dụng chiêu trò mạo danh để trục lợi. Một sự việc khác liên quan đến công ty Thời Đại, khi một cuốn sách bị mạo danh ghi giá thật cao, sau đó quảng cáo giảm 50%.

Một độc giả mua sách qua kênh online, sau đó ra đường sách thấy giá bán còn thấp hơn 30.000 đồng. Người này đã vào Facebook kêu gọi tẩy chay công ty sách Thời Đại. May mắn thay, có một bạn đọc hiểu rõ sự thật đã lên tiếng thanh minh giùm. Ngay sau đó, kẻ gian đã đổi tên từ Thời Đại thành Tân Thời Đại, rồi Tân Thời, và cuối cùng là Tân Tiến để tiếp tục bán sách giả của Thời Đại, nhà xuất bản Trẻ.

Ngoài thương hiệu sách của công ty Thời Đại, nhiều cái tên khác như Fahasa, Phương Nam cũng không thoát khỏi cảnh bị lạm dụng. Mặc dù các đơn vị thuần phát hành sách ít bị thiệt hại hơn, nhưng vấn nạn này vẫn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và kinh doanh của họ.

Trước thực trạng này, các doanh nghiệp kinh doanh sách chân chính kêu gọi độc giả nâng cao cảnh giác, chọn mua sách từ các nguồn uy tín để tránh bị lừa đảo, đồng thời bảo vệ quyền lợi của bản thân và ngành xuất bản. Sự hợp tác chặt chẽ giữa các doanh nghiệp, cơ quan chức năng và độc giả là yếu tố then chốt để đẩy lùi vấn nạn sách giả, duy trì một thị trường sách lành mạnh và phát triển bền vững.

So với dòng sách văn học, sách kỹ năng, những tác phẩm thường có một lượng in, lượng bán khá thấp. Bởi đặc thù nội dung, sách học thuật hướng tới đối tượng là các nhà nghiên cứu, học giả, những cuốn sách này được làm rất công phu và phải đầu tư nhân lực, tài chính. Do đó, việc làm giả sách học thuật có thể làm ảnh hưởng tới việc kinh doanh của nhiều đơn vị xuất bản. Hơn nữa, nội dung cuốn sách chưa thể được kiểm chứng cũng có thể khiến độc giả nhầm lẫn.

Đức Huy

Tin khoa học

Hàng triệu giống chất lượng cao được cung cấp ra thị trường

Posted on by admin2
07
Th8

Trong 20 năm hoạt động, Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP HCM nghiên cứu, chuyển giao và cung cấp thị trường hàng triệu giống chất lượng cao mỗi năm.

Thông tin được TS Phạm Đình Dũng, Trưởng ban quản lý Khu nông nghiệp Công nghệ cao TP HCM (AHTP), cho biết tại tại lễ kỷ niệm 20 năm thành lập đơn vị tổ chức sáng 6/8. Ông cho biết thông qua các hoạt động nghiên cứu, sưu tập, bảo tồn và khảo nghiệm giống, các nhà khoa học, chuyên gia của đơn vị đã xây dựng, chuyển giao các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất giống cũng như cung cấp cây, con giống chất lượng cao.

Trưởng ban quản lý Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP HCM Phạm Đình Dũng phát biểu tại lễ kỷ niệm 20 năm thành lập, sáng 6/8. Ảnh: Hà An

Trưởng ban quản lý Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP HCM Phạm Đình Dũng phát biểu tại lễ kỷ niệm 20 năm thành lập, sáng 6/8. Ảnh: Hà An

Từ năm 2013 đến nay, các chuyên gia, nhà khoa học tại AHTP đã nghiên cứu, lai tạo và sản xuất thử nghiệm thành công các giống lai F1 trên rau ăn lá, rau ăn quả, hoa lan, cây cảnh, dược liệu và thủy sản. Hiện đơn vị đã làm chủ được công nghệ sản xuất hạt giống lai F1 và công bố tiêu chuẩn cơ sở với các giống dưa lưới, dưa leo, ớt, khổ qua, hoa lan Dendrobium, cà chua bi nữ hoàng. Trong đó, giống dưa lưới đã được Cục trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cấp bằng bảo hộ giống cây trồng với tên giống bảo hộ là AHRD20.

Từ kết quả nghiên cứu, hàng năm các đơn vị thuộc AHTP đã cung cấp ra thị trường 1- 3 triệu cây giống gieo ươm gồm hoa lan, rau ăn quả và 100 kg hạt giống lai F1 các loại rau ăn lá, rau ăn quả. Đơn vị cung cấp hơn 2,7 triệu cây lan nuôi cấy mô và hậu cấy mô như lan Ngọc điểm, lan Dendrobium, lan Mokara, lan Hoàng hậu, lan Hương cát cát, lan Hồ điệp, lan Giả hạc, lan cắt cành. Ngoài ra, AHTP cung cấp hơn 1 triệu con giống cá cảnh, hơn 2 triệu phôi giống nấm, hơn tấn chế phẩm vi sinh, hơn 5.000 cây dược liệu… cho ngành nông nghiệp TP HCM.

Các loại cây giống, con giống cung cấp được đánh giá có tính đồng đều, ít sâu bệnh hại và năng suất ổn định, đáp ứng nhu cầu của nông dân. Các cá nhân, đơn vị tiếp nhận chuyển giao được hướng dẫn cụ thể giúp nắm rõ và làm chủ được công nghệ. Nguồn giống được cung cấp giúp nông dân nâng cao giá trị sản phẩm, tăng tính cạnh tranh trên thị trường, giảm công lao động và vật tư tiêu hao, chủ động được nguồn giống cây trong sản xuất, rút ngắn thời gian ươm cây…

Khu Nông nghiệp công nghệ cao TP HCM đã xây dựng nguồn gene bảo tồn khoảng 800 giống gồm cá cảnh, cây dược liệu, hoa, vi sinh vật hữu hiệu… phục vụ cho nghiên cứu, lai tạo ra các giống thế hệ sau có năng suất cao hơn trung bình 30 – 35% so với thị trường.

Theo ông Dũng, đơn vị tiếp tục xây dựng các quy trình kỹ thuật, công nghệ tiên tiến, nghiên cứu và sản xuất các giống cây, giống con có năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế cao đạt tiêu chuẩn trong nước và quốc tế, phục vụ trong và ngoài nước. Lãnh đạo AHTP cho rằng, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là xu hướng tất yếu nhằm hình thành và phát triển một nền nông nghiệp xanh, chuyển đổi số để phát triển bền vững, là trụ đỡ nền kinh tế quốc gia.

Mô hình trồng rau khí canh được giới thiệu tại triển lãm trong khuôn khổ lễ kỷ niệm. Ảnh: Hà An

Mô hình trồng rau khí canh được giới thiệu tại triển lãm trong khuôn khổ lễ kỷ niệm. Ảnh: Hà An

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, Phó ban Tổ chức Thành ủy TP HCM Văn Thị Bạch Tuyết đánh giá, với tốc độ đô thị hóa nhanh khiến diện tích đất ngày càng giảm, cùng tác động biến đổi khí hậu, các chuỗi liên kết sản xuất chưa bền vững là những thách thức lớn cho phát triển nông nghiệp. Bà yêu cầu, Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP HCM nâng cao năng lực nội sinh, tăng cường hoạt động nghiên cứu, chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, công nghệ sau thu hoạch. “Cần thúc đẩy liên kết vùng phát huy tiềm năng, thế mạnh ngành nông nghiệp TP HCM trong tương quan với các địa phương khác”, bà Tuyết nói.

Thành lập ngày 6/8/2004, Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP HCM có quy mô 88,17 ha thuộc xã Phạm Văn Cội, huyện Củ Chi, cách trung tâm TP HCM khoảng 30 km về phía Tây Bắc. Đơn vị có chức năng nghiên cứu khoa học, sưu tập, bảo tồn và khảo nghiệm giống, xây dựng và chuyển giao các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất giống và cung cấp cây giống, con giống chất lượng cao, đào tạo, ươm tạo doanh nghiệp đổi mới sáng tạo lĩnh vực nông nghiệp…

Hà An

Tin khoa học

Những mô hình nông nghiệp công nghệ cao sẵn sàng chuyển giao

Posted on by admin2
07
Th8

Các sản phẩm ứng dụng IoT, công nghệ tuần hoàn… được các nhà khoa học Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP HCM nghiên cứu, triển khai, bước đầu mang lại hiệu quả, sẵn sàng chuyển giao ra thị trường.

Hàng chục mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ, kết quả lai tạo giống… được các nhà khoa học Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP HCM (AHTP) giới thiệu tại lễ kỷ niệm 20 năm thành lập đơn vị, sáng 6/8. Theo TS Phạm Đình Dũng, Trưởng ban quản lý AHTP, qua 20 năm xây dựng và phát triển, AHTP đã được đầu tư hạ tầng, từng bước khẳng định vị trí trong ngành nông nghiệp, trở thành hình mẫu về phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong cả nước.

Trong ảnh, các đại biểu thăm quan phòng nuôi cấy mô, nơi lưu giữ, bảo tồn nguồn gene các cây, con giống năng suất, chất lượng cao.

Mô hình trồng tảo xoắn Spirulina trong hệ thống ống kính ứng dụng công nghệ IoT của Trung tâm Ươm tạo Doanh nghiệp Nông nghiệp Công nghệ cao thuộc AHTP.

Các nhà khoa học tạo ra môi trường sạch, không gây độc hại với hệ thống ống thủy tinh tuần hoàn nước ngọt đã qua xử lý. Hệ thống đèn được bố trí bên ngoài ống giúp tảo có ánh sáng quang hợp. Trong ống thủy tinh, tảo Spirulina chuyển động theo dòng nước liên tục để phát triển. Sau khoảng 2 tuần, người nuôi sẽ căn cứ bằng màu sắc và đo mật độ tảo để tiến hành thu hoạch bằng cách dừng hệ thống tuần hoàn. Khi đó tảo sẽ lắng xuống đáy ống thủy tinh.

Theo thạc sĩ Nguyễn Thị Kim Liên, đại diện nhóm nghiên cứu, tảo sau thu hoạch được xấy thăng hoa thành dạng rắn, có thể phối trộn với các nguyên liệu khác làm thực phẩm chức năng, mỹ phẩm… giúp tăng giá trị của tảo thay vì làm thực phẩm ăn thông thường.

Hệ thống trồng rau ăn lá theo mô hình khí canh trụ đứng. Mỗi trụ có khoảng 60 lỗ trồng tương ứng 60 cây, trọng lượng mỗi cây khoảng 90 – 100 gam khi thu hoạch. Giá thể trồng chủ yếu dùng xơ dừa với ưu điểm khả năng giữ ẩm. Bên trong trụ, máy hơm sẽ đưa chất dinh dưỡng phun sương lên các lỗ trồng thông qua các béc phun. Mô hình phù hợp với gia đình không có nhiều không gian nhưng muốn trồng rau, trải nghiệm làm nông nghiệp.

Theo nhóm nghiên cứu, chi phí đầu tư khoảng 1,2 triệu đồng cho hai trụ trồng rau. Hệ thống điện, điều khiển phun sương có khi phí khoảng 1,5 triệu đồng. Mô hình có thể trồng các loại rau ăn lá như cải, xà lách, rau muống hay các loại rau thơm…

Giống cà chua bi năng suất đạt 6 – 8 tấn mỗi vụ trên diện tích 1.000 m2 do nhóm nghiên cứu Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Nông nghiệp Công nghệ cao, thuộc AHTP lai tạo. Để đạt năng suất cao, nhóm nghiên cứu đã lai tạo cà chua với thời gian thu hoạch 5 – 6 tháng hoặc lâu hơn thay vì 2 – 3 tháng. Ngoài ra, giống cà chua này có khả năng chống chịu bệnh héo xanh, loại bệnh phổ biến gây hại cho cây.

Giống khổ qua có khả năng phòng chống các loại sâu, bọ phấn… giúp giảm rủi ro dịch bệnh cho nông dân.

Mô hình nuôi ba ba trơn bằng bể sử dụng nước tuần hoàn. Anh Tăng Minh Trí, đại diện nhóm nghiên cứu, cho biết do sử dụng hệ thống tuần hoàn nên người nuôi kiểm soát được môi trường sống của ba ba, giúp phòng chống dịch bệnh. Điều này giúp ba ba lớn nhanh, tránh hao hụt. Trong quá trình chăm sóc, người nuôi cần định kỳ tắm diệt khuẩn cho ba ba, tạo bè để chúng tắm nắng. Thức ăn ba ba trơn chủ yếu là cám công nghiệp giai đoạn còn nhỏ và cá tạp, phụ phẩm nông nghiệp ở giai đoạn lớn.

Theo tính toán, chi phí nuôi 1 kg ba ba trơn khoảng 170.000 đồng (chưa tính chi phí đầu tư hệ thống tuần hoàn). Sau thời gian nuôi từ 10 tháng – 1,5 năm sẽ thu hoạch, thu lãi khoảng 40 – 50.000 đồng mỗi kg sau khi trừ chi phí.

Hệ thống nuôi cua lột trong hộp nhựa tuần hoàn nước. Do sử dụng hệ thống tuần hoàn nên người nuôi không tốn nhiều nước, kiểm soát được môi trường và ít tốn không gian, phù hợp với nông nghiệp đô thị. Mô hình trình diễn quy mô 36 nộp nuôi, có giá khoảng 25 – 30 triệu đồng.

Thành lập năm 2004, Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP HCM có quy mô 88,17 ha thuộc xã Phạm Văn Cội, huyện Củ Chi, cách trung tâm TP HCM khoảng 30 km về phía Tây Bắc. Đơn vị được đầu tư ban đầu hơn 152 tỷ đồng từ ngân sách nhằm xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng phát triển nông nghiệp công nghệ cao.

Mục tiêu đến năm 2030, Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP HCM là nơi nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng trong sản xuất nông nghiệp công nghệ cao nhằm dẫn dắt, định hướng cho nông nghiệp của thành phố và khu vực theo hướng hiện đại.

 

Hà An

Tin khoa học

Tại sao con người cảm thấy ít đói hơn khi trời nóng?

Posted on by admin2
07
Th8

Nhiều yếu tố như hormone, protein và môi trường, ảnh hưởng đến cách thức, nguyên nhân con người cảm thấy cơn đói giảm khi trời nóng.

Con người cảm thấy ít đói hơn khi trời ấm lên. Ảnh: Vaya

Con người cảm thấy ít đói hơn khi trời ấm lên. Ảnh: Vaya

Các nhà khoa học từ lâu đã xem xét ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự thèm ăn. “Điều chúng ta biết là những người ở môi trường lạnh hơn sẽ tiêu thụ nhiều calo hơn”, Allison Childress, chuyên gia dinh dưỡng kiêm phó giáo sư tại Đại học Công nghệ Texas, cho biết. Có một lý do sinh học cho điều này. Calo là một đơn vị năng lượng, đốt cháy calo có thể giải phóng nhiệt, giúp con người duy trì thân nhiệt trong thời tiết lạnh.

Nhưng khi mùa đông qua đi và trời ấm lên, mọi người nhận thấy mình ít đói hơn nhiều. Giới khoa học vẫn chưa rõ chính xác cơ chế đằng sau hiện tượng này. Childress cho biết, có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến lượng calo nạp vào.

Matt Carter, nhà khoa học thần kinh tại Đại học Williams ở Massachusetts, cũng đồng tình với ý kiến này. Theo ông, nhiều biến số – bao gồm hormone, protein và các yếu tố môi trường – tác động đến cách thức, nguyên nhân con người cảm thấy đói, cũng như lý do cảm giác đó giảm khi trời nóng.

Cơ thể người luôn cố gắng duy trì ổn định các điều kiện bên trong, gọi là cân bằng nội môi. Đó là lý do tại sao con người đổ mồ hôi dưới ánh nắng Mặt Trời oi bức hay uống nước sau khi tập luyện vất vả. Đói cũng là cân bằng nội môi. Con người thấy đói khi cơ thể ít calo và no sau khi ăn.

Những món ăn đông lạnh như kem thực chất có thể làm tăng thân nhiệt vì thường giàu calo. Ảnh: PM Images

Những món ăn đông lạnh như kem thực chất có thể làm tăng thân nhiệt vì thường giàu calo. Ảnh: PM Images

Nhiều quá trình cân bằng nội môi được duy trì nhờ các hormone, chúng hoạt động như “người đưa tin” hóa học trong cơ thể. Hai hormone ghrelin và leptin đóng vai trò lớn trong cảm giác thèm ăn và no. Dạ dày giải phóng ghrelin khi đói. Leptin được các tế bào mỡ tiết ra, giúp thông báo cho não khi cơ thể đã no.

Để tác động đến cảm xúc và hành vi của con người, các hormone này sẽ báo hiệu cho vùng dưới đồi, phần não có chức năng điều chỉnh những khía cạnh như thân nhiệt, cơn đói, cơn khát. Carter cho biết, ở đáy vùng dưới đồi là một khối tế bào thần kinh chuyên biệt điều phối cảm giác đói và no. Tại đó, ghrelin kích thích những tế bào thần kinh gắn liền với cơn đói, gọi là AgRP. Trong khi đó, leptin ức chế chúng và kích thích tế bào thần kinh POMC, gây ra cảm giác no.

Tuy nhiên, cách nhiệt độ ảnh hưởng đến hệ thống phức tạp này vẫn cần nghiên cứu thêm. Não có cảm biến nhiệt là các protein thay đổi hình dạng khi cơ thể đạt độ ấm nhất định. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí eLife năm 2020 phát hiện, ở chuột, một số tế bào não sẽ truyền thông tin cho tế bào thần kinh AgRP khi nhiệt độ thấp, làm tăng cảm giác đói.

Theo một nghiên cứu khác trên tạp chí PLOS Biology năm 2018, các tế bào thần kinh POMC có một loại protein cảm biến nhiệt được kích hoạt khi thân nhiệt tăng. Nhưng theo Carter, những mạch thần kinh khác cũng có thể phối hợp với nhau tác động đến lượng thức ăn mà con người tiêu thụ.

“Con người có những cơ chế sinh học và nhiệt độ nóng lạnh, nhưng một điều quan trọng cần biết là chúng ta có thể bỏ qua những cơ chế sinh học đó”, Childress nói. Đôi khi con người mất khả năng lắng nghe những tín hiệu cơ thể, ví dụ như ăn vượt mức no hoặc không ăn khi đói.

Childress lưu ý rằng vào mùa hè, cần giữ cho cơ thể đủ nước, dù bằng cách ăn những thực phẩm nhiều nước như rau quả hay uống nước trực tiếp. Những món đông lạnh như kem thực chất có thể làm tăng thân nhiệt vì thường giàu calo.

Thu Thảo (Theo Live Science)

Tin liên quan

Rắc rối bủa vây dự án lò phản ứng nhiệt hạch lớn nhất thế giới

Posted on by admin2
07
Th8

Dự án ITER quy tụ 35 quốc gia nhằm tạo ra năng lượng sạch vô hạn đang trên đà trở thành dự án bị trì hoãn và lạm phát chi phí nhiều nhất trong lịch sử.

Lò tokamak ITER ban đầu được lên lịch hoạt động năm 2020. Ảnh: ITER

Lò tokamak ITER ban đầu được lên lịch hoạt động năm 2020. Ảnh: ITER

Các nhà nghiên cứu sẽ sử dụng công nghệ tiên tiến nhất thế giới để thiết kế cỗ máy có thể hợp nhất nguyên tử trong quá trình cung cấp năng lượng cho các ngôi sao, qua đó tạo ra năng lượng chi phí rẻ không gây ô nhiễm. Đó là mục tiêu của Lò phản ứng Thử nghiệm Nhiệt hạt nhân Quốc tế (ITER) mà 35 nước, bao gồm nhiều nước châu Âu, Trung Quốc, Nga và Mỹ, hợp tác xây dựng tại Saint-Paul-lez-Durance ở miền nam nước Pháp với chi phí khởi điểm 6 tỷ USD. Quá trình xây dựng bắt đầu vào năm 2010 với cam kết thực hiện phản ứng sản xuất năng lượng năm 2020, theo Guardian.

Tuy nhiên, thực tế hoàn toàn khác. Chi phí phát sinh, Covid-19, xói mòn những bộ phận chủ chốt, thiết kế lại vào phút chót và việc đối phó với nhà chức trách an toàn hạt nhân gây ra nhiều lần trì hoãn, khiến ITER không thể sẵn sàng hoạt động trong một thập kỷ tới. Tệ hơn là phản ứng hạt nhân sản xuất năng lượng sẽ không diễn ra cho tới năm 2039, trong khi ngân sách của dự án ITER vốn đã tăng vọt lên 20 tỷ USD và sẽ còn tăng thêm 5 tỷ USD nữa.

Các ước tính khác chỉ ra chi phí cuối cùng sẽ vượt xa con số này, biến ITER thành “dự án khoa học bị trì hoãn và lạm phát chi phí nhiều nhất trong lịch sử”, tạp chí Scientific American cảnh báo. Tạp chí Science kết luận ITER đang gặp “rắc rối lớn” trong khi Nature ghi nhận dự án “chìm ngập trong một chuỗi trì hoãn, chi phí leo thang và vấn đề quản lý”. Hàng chục công ty tư nhân hiện nay hứa hẹn tạo ra lò phản ứng nhiệt hạch trong khung thời gian ngắn hơn, bao gồm Tokamak Energy ở Oxford và Commonwealth Fusion Systems ở Mỹ.

“Vấn đề là ITER đã diễn ra trong thời gian dài như vậy và trải qua quá nhiều lần trì hoãn đến mức thế giới đã chuyển dịch”, chuyên gia hạt nhân Robbie Scott ở Hội đồng điều phối khoa học và công nghệ Anh, cho biết. “Hàng loạt công nghệ mới đã ra đời từ khi ITER được lên kế hoạch. Điều đó khiến dự án thực sự có vấn đề”.

Một câu hỏi hiện nay gắn liền với dự án công nghệ tham vọng nhất thế giới là nỗ lực khai thác quá trình cung cấp năng lượng cho các ngôi sao. Quá trình đó bao gồm kết hợp hạt nhân của hai nguyên tử nhẹ để tạo ra hạt nhân nặng hơn, đồng thời giải phóng năng lượng khổng lồ. Đây là phản ứng nhiệt hạch chỉ xảy ra ở nhiệt độ cực cao. Nhằm tạo ra nhiệt lượng lớn như vậy, lò phản ứng hình bánh vòng gọi là tokamak sẽ sử dụng từ trường để kìm hãm plasma của hạt nhân hydro, sau đó bắn bằng chùm hạt và vi sóng. Khi nhiệt độ đạt hàng triệu độ C, hỗn hợp hai đồng vị hydro là deuterium và tritium sẽ hợp nhất thành helium, neutron và giải phóng năng lượng dư thừa.

Kìm hãm plasma ở nhiệt độ cao như vậy cực kỳ khó khăn. Kế hoạch ban đầu là phủ lớp bảo vệ beryllium lên thành lò tokamak nhưng cách đó rất rắc rối. Hợp chất khá độc hại và cuối cùng các kỹ sư quyết định thay thế nó bằng tungsten. Đó là một thay đổi thiết kế quan trọng được đưa ra rất muộn, theo David Armstrong, giáo sư khoa học vật liệu và kỹ thuật ở Đại học Oxford.

Tiếp theo, những bộ phận khổng lồ của lò tokamak sản xuất ở Hàn Quốc không khớp hoàn hảo với nhau. Mối đe dọa rò rỉ vật liệu phóng xạ buộc nhà điều phối hạt nhân dừng thi công nhà máy. Nhiều lần trì hoãn khác trong xây dựng xảy ra khi vấn đề chồng chất, sau đó là đại dịch Covid dẫn tới đóng cửa nhà máy cung cấp các bộ phận, giảm nhân công liên quan, kéo theo ảnh hưởng như vận chuyển dồn ứ và thách thức trong kiểm soát chất lượng, tổng giám đốc dự án ITER là Pietro Barabaschi thừa nhận. Vì vậy, ITER một lần nữa lùi mốc hoàn thành cho tới thập kỷ sau.

Cùng lúc, các nhà nghiên cứu sử dụng phương pháp khác để hợp nhất hạt nhân nguyên tử đã thu được thành tựu. Năm 2022, Cơ sở đánh lửa quốc gia Mỹ ở California sử dụng laser để làm nóng deuterium và tritium, hợp nhất chúng để tạo ra helium và năng lượng dư thừa. Những dự án nhiệt hạch khác cũng thông báo họ có thể sớm tạo ra đột phá. Vấn đề với ITER là dự án có thể vượt qua khủng hoảng và các nhà tài trợ có tiếp tục cung cấp kinh phí hay không. Đại diện ITER phủ nhận dự án đang gặp “rắc rối lớn” và bác bỏ kết luận đây là dự án khoa học lập kỷ lục về chi phí phát sinh và số lần trì hoãn.

An Khang (Theo Guardian)

Tin Bộ KH&CN

Công đoàn Khối thi đua I tích cực bảo vệ quyền lợi, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho đoàn viên

Posted on by admin2
06
Th8
Hội nghị sơ kết công tác Công đoàn Khối thi đua I diễn ra vào ngày 2/8/2024 tại Hoà Bình với những kết quả nổi bật của tổ chức trong 6 tháng đầu năm 2024. Báo cáo tại Hội nghị đã cho thấy những nỗ lực không ngừng của Công đoàn Khối thi đua I trong bảo vệ quyền lợi, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho đoàn viên, góp phần tích cực vào sự phát triển chung của các đơn vị.
Hội nghị sơ kết công tác Công đoàn Khối thi đua I.
Nỗ lực không ngừng vì quyền lợi đoàn viên và sự phát triển chung
Tại Hội nghị, ông Hà Quốc Trung – Chủ tịch Công đoàn Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2024, Công đoàn Khối thi đua I đã chủ động tham gia vào quá trình xây dựng và hoàn thiện các chính sách, pháp luật liên quan đến người lao động, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của đoàn viên luôn được đặt lên hàng đầu. Bằng việc tích cực tham gia các hội nghị, tọa đàm, Công đoàn Khối thi đua I đã đưa ra những ý kiến đóng góp quan trọng vào việc xây dựng một môi trường làm việc công bằng, minh bạch.
Bộ Khoa học và Công nghệ đã chú trọng đến việc nghiên cứu và xây dựng chính sách pháp luật liên quan đến đoàn viên. Đặc biệt, các Công đoàn trực thuộc Bộ đã tích cực tham gia các buổi tọa đàm về chế độ chính sách đối với đoàn viên và đóng góp ý kiến về vị trí việc làm, chế độ phụ cấp và biên chế của công đoàn cấp trên cơ sở. Ngoài ra, các Công đoàn trực thuộc Bộ còn phổ biến các quy định liên quan đến quyền lợi hợp pháp của người lao động như Luật Công đoàn, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật An toàn vệ sinh lao động và Luật phòng chống tham nhũng.
Ông Hà Quốc Trung cũng thông tin thêm, Công đoàn Bộ tham gia thực hiện dân chủ ở cơ sở theo Nghị định số 59/2023/NĐ-CP và Quyết định số 346/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Các hoạt động tuyên truyền và phổ biến pháp luật được tổ chức rộng rãi, góp phần nâng cao nhận thức của đoàn viên về quyền và nghĩa vụ của mình.
Bên cạnh đó, Công đoàn Khối thi đua I đã kịp thời tiếp nhận và giải quyết các khiếu nại, tranh chấp lao động, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho đoàn viên. Việc đại diện đoàn viên tham gia đối thoại với người sử dụng lao động đã góp phần xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định.
Công đoàn đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực để chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho đoàn viên, đặc biệt là những trường hợp khó khăn. Các hoạt động như thăm hỏi, tặng quà, hỗ trợ tài chính đã giúp đoàn viên vượt qua khó khăn và ổn định cuộc sống.
Song song đó, Công đoàn đã tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao sôi nổi, tạo cơ hội cho đoàn viên giao lưu, giải trí và nâng cao sức khỏe. Việc xây dựng quỹ phúc lợi đã tạo nguồn lực ổn định để hỗ trợ các hoạt động chăm lo đời sống đoàn viên.
Công đoàn đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền các chính sách pháp luật liên quan đến người lao động, giúp đoàn viên nắm vững quyền lợi và nghĩa vụ của mình. Thông qua tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo, Công đoàn đã nâng cao nhận thức và kỹ năng cho cán bộ công đoàn và đoàn viên.
Các đại biểu ý kiến tại Hội nghị.
Đồng thời, Công đoàn đã chú trọng đến việc bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ cán bộ công đoàn, nâng cao năng lực lãnh đạo, quản lý. Nhờ đó, đội ngũ cán bộ công đoàn ngày càng chuyên nghiệp và làm việc hiệu quả hơn.
Tại Hội nghị sơ kết, các đại biểu cũng đã được nghe báo cáo về các hoạt động thể thao, văn hóa văn nghệ được tổ chức sôi nổi chào mừng các ngày kỷ niệm lớn. Công đoàn Bộ Ngoại giao và Công đoàn Bộ Tài chính đã tổ chức và tham gia nhiều giải thi đấu thể thao, đạt được nhiều thành tích cao. Chăm lo đời sống đoàn viên cũng là một nhiệm vụ quan trọng, với các hoạt động thăm hỏi, tặng quà và hỗ trợ các đoàn viên có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024. Hoạt động từ thiện được đẩy mạnh, với nhiều hoạt động hỗ trợ cộng đồng, tặng quà cho các gia đình liệt sỹ, cựu chiến binh và các hộ nghèo.
Trong 6 tháng đầu năm 2024, Công đoàn Khối thi đua I đã tích cực ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động, xây dựng các hệ thống quản lý thông tin, nâng cao hiệu quả làm việc. Việc đổi mới phương thức làm việc đã giúp Công đoàn đáp ứng tốt hơn nhu cầu của đoàn viên. Nhiều Công đoàn Bộ đã tích cực tham gia vào các hoạt động chuyển đổi số, cải cách hành chính, và ứng dụng phần mềm V-Office trong quản lý văn bản. Các hoạt động tập huấn và triển khai ứng dụng phần mềm được thực hiện đầy đủ và hiệu quả.
Nhìn chung, trong 6 tháng đầu năm 2024, công tác công đoàn của Công đoàn Khối thi đua I đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Công tác xây dựng chính sách pháp luật, bảo vệ quyền lợi đoàn viên, giáo dục tư tưởng, chăm lo đời sống đoàn viên, từ thiện và xây dựng đội ngũ đoàn viên đều được thực hiện tốt. Các hoạt động này đã góp phần nâng cao vị thế và uy tín của công đoàn, thúc đẩy phong trào thi đua và hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của các cơ quan, đơn vị.
Động lực mới cho Công đoàn Việt Nam
Những thành tựu đã đạt được trong nửa đầu năm 2024, Công đoàn Khối thi đua I tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi và nâng cao đời sống cho người lao động. Nhằm hướng tới một năm thành công hơn nữa, tại cuộc họp các đại biểu đã đưa ra những phương hướng và nhiệm vụ trọng tâm cho 6 tháng cuối năm 2024.
Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đoàn viên, Công đoàn Khối thi đua I sẽ tiếp tục tham gia tích cực vào quá trình nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện các chính sách, pháp luật liên quan. Bà Đỗ Ngọc Thuỷ, Chủ tịch Công đoàn Bộ Ngoại giao nhấn mạnh, việc tổ chức các buổi tọa đàm, hội thảo chuyên đề nhằm trao đổi và góp ý cho các chính sách mới ban hành, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền để mọi đoàn viên nắm vững và thực hiện đúng quy định pháp luật. Công tác giám sát cũng sẽ được tăng cường, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để kịp thời giải quyết các tranh chấp lao động, bảo đảm an toàn vệ sinh lao động và phòng chống tham nhũng.
Bà Đỗ Ngọc Thuỷ thông tin, trong 6 tháng cuối năm Công đoàn Bộ Ngoại giao sẽ tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng nhằm nâng cao nhận thức cho đoàn viên về các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và các quy định của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc thi tìm hiểu về lịch sử, truyền thống và các sự kiện quan trọng của đất nước, đặc biệt là kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam sẽ được phát động mạnh mẽ. Công tác vận động đoàn viên tham gia các hoạt động xã hội, từ thiện cũng sẽ được chú trọng, góp phần tích cực vào sự phát triển cộng đồng.
Bà Đỗ Ngọc Thuỷ phát biểu tại Hội nghị. 
Công đoàn Việt Nam sẽ không ngừng đổi mới và sáng tạo trong việc chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho đoàn viên. Bên cạnh các hoạt động truyền thống như thăm hỏi, tặng quà, Công đoàn sẽ tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao đa dạng, phong phú hơn. Các câu lạc bộ thể dục thể thao, các cuộc thi tài năng sẽ được tổ chức thường xuyên, tạo không khí vui tươi, lành mạnh cho đoàn viên. Đặc biệt, Công đoàn sẽ chú trọng đến việc xây dựng các không gian làm việc thân thiện, tổ chức các hoạt động team building để tăng cường tinh thần đoàn kết, nâng cao hiệu quả làm việc.
Để nâng cao chất lượng đời sống của đoàn viên, Công đoàn sẽ tập trung vào các vấn đề an toàn vệ sinh lao động, sức khỏe và dinh dưỡng. Các chương trình khám sức khỏe định kỳ, tư vấn dinh dưỡng sẽ được triển khai rộng rãi. Công đoàn cũng sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng để nâng cao chất lượng bữa ăn tại các bếp ăn tập thể, đảm bảo an toàn thực phẩm cho đoàn viên.
Song song với đó, Công đoàn sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, giúp đoàn viên nắm vững quyền lợi của mình và biết cách bảo vệ quyền lợi đó. Các buổi tọa đàm, hội thảo về pháp luật lao động, bảo hiểm xã hội sẽ được tổ chức thường xuyên, đáp ứng nhu cầu của đoàn viên.
Các đại biểu nêu quan điểm của mình tại Hội nghị. 
Phong trào thi đua yêu nước sẽ được phát động mạnh mẽ, khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong hoạt động công đoàn và công tác chuyên môn. Công tác thi đua, khen thưởng sẽ là động lực thúc đẩy đoàn viên phấn đấu, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Với những phương hướng và nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng, Công đoàn Việt Nam tin tưởng sẽ tạo ra những bước phát triển mới, đem lại lợi ích thiết thực cho đoàn viên, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh.
Các đại biểu chụp hình kỉ niệm tại Hội nghị. 

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN

Tin Bộ KH&CN, Tin tức - sự kiện

Phát triển lực lượng khoa học trẻ, tạo môi trường phát huy sức sáng tạo của thanh niên

Posted on by admin2
06
Th8
Nghị quyết số 25/NQ-CP ngày 25/7/2008 về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa” (Nghị quyết số 25/NQ-CP) xác định thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định đến sự phát triển của đất nước. Do đó, chăm lo phát triển cho thanh niên vừa là mục tiêu vừa là động lực để góp phần phát triển đất nước nhanh và bền vững.
Đồng chí Lê Xuân Định, Phó Bí thư Ban cán sự Đảng, Bí thư Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã nhấn mạnh như trên tại buổi làm việc của đoàn khảo sát Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 25/NQ-CP ngày 25/7/2008 (Nghị quyết số 25/NQ-CP) và 10 năm thực hiện kết luận số 80/KL-TW ngày 25/12/2013 về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW (kết luận số 80/KL-TW) với Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ KH&CN diễn ra ngày 5/8/2024 tại Hà Nội.
Đồng chí Lê Xuân Định phát biểu tại buổi làm việc.
Đồng chí Trần Vũ Hải, Phó Chánh Văn phòng Ban cán sự Đảng Bộ KH&CN cho biết, thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW lãnh đạo Bộ KH&CN đã ban hành các chương trình, kế hoạch, văn bản để cụ thể hóa các nhiệm vụ, chỉ tiêu nêu tại Nghị quyết số 25-NQ/TW và Nghị quyết số 45/NQ-CP ngày 11/9/2009. Bộ đã xây dựng và ban hành Quyết định số 3054/QĐ-BKHCN phê duyệt Chương trình phát triển thanh niên Bộ KH&CN giai đoạn 2013-2020 và Quyết định số 3055/QĐ-BKHCN ngày 03/10/2013 phê duyệt Kế hoạch thực hiện Chương trình phát triển thanh niên Bộ KH&CN giai đoạn 2013-2020.
Trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách về sử dụng, trọng dụng cán bộ KH&CN trẻ, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển KH&CN, Bộ KH&CN đã xây dựng trình Chính phủ, Quốc hội khóa XIII thông qua Luật KH&CN năm 2013. Cùng với Luật KH&CN, Bộ KH&CN đã tham mưu Chính phủ ban hành các văn bản hướng dẫn Luật tạo hành lang pháp lý, tạo điều kiện cho hoạt động KH&CN nói chung và cán bộ KH&CN nói riêng, trong đó có chính sách ưu đãi cho nhà khoa học trẻ; chính sách đào tạo, bồi dưỡng, phát triển lực lượng khoa học trẻ và tạo môi trường phát huy sức sáng tạo của thanh thiếu nhi; chính sách hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST) cho học sinh, sinh viên; chính sách thu hút tài năng trẻ đang học tập, công tác, sinh sống ở nước ngoài.
Bộ KH&CN đã phối hợp với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xây dựng Chương trình phối hợp hoạt động trong từng giai đoạn 5 năm nhằm nâng cao nhận thức, kiến thức cho đoàn viên, thanh niên; khơi dậy tinh thần sáng tạo, khuyến khích thanh niên đề xuất ý tưởng, giải pháp sáng tạo có hàm lượng tri thức cao; đồng thời tạo môi trường thuận lợi để thanh niên tiếp cận, làm chủ KH&CN; bồi dưỡng nguồn nhân lực trẻ, có chất lượng.
Toàn cảnh buổi làm việc.
Bộ KH&CN đã triển khai 07 đề tài nghiên cứu lý luận, đề xuất chính sách, xây dựng mô hình phát triển thanh niên trong giai đoạn 2015-2025 như: “Phát triển mô hình thanh niên ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp”; “Chính sách và giải pháp phát triển nhân lực KH&CN trẻ trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam trong giai đoạn 2021-2030”; “Ứng dụng sử dụng khoa học dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo trong việc xây dựng mô hình can thiệp chăm sóc dinh dưỡng tối ưu và nâng cao thể lực cho thanh niên Việt Nam”; “Nghiên cứu đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và các tổ chức thanh niên Việt Nam trong tình hình mới”; “Nghiên cứu phát triển các mô hình áp dụng những biện pháp xử lý thay thế dựa vào cộng đồng đối với thanh thiếu niên vi phạm pháp luật thông qua hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh”; “Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn xây dựng hệ thống tư pháp dành riêng cho người chưa thành niên ở Việt Nam”; “Những sai lệch xã hội trong thanh niên – Thực trạng và giải pháp”.
Nhằm thúc đẩy đội ngũ khoa học trẻ tích cực trong nghiên cứu khoa học, Bộ KH&CN thông qua Quỹ Phát triển KH&CN quốc gia triển khai 02 Chương trình phục vụ cho các nhà nghiên cứu trẻ dưới 35 tuổi là Chương trình nghiên cứu cơ bản và Chương trình hỗ trợ nâng cao năng lực KH&CN quốc gia, trong đó có các hoạt động hỗ trợ dành riêng cho nhà khoa học trẻ tài năng.
Từ năm 2015, Bộ KH&CN phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức sự kiện thường niên “Ngày hội STEM quốc gia” nhằm kết nối, lan tỏa và nâng cao nhận thức về vai trò của KH,CN&ĐMST tới cộng đồng, đặc biệt là các bạn trẻ, cùng xây dựng văn hóa yêu và đam mê nghiên cứu khoa học.
Trong khuôn khổ Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST quốc gia đến năm 2025” (Đề án 844) và Đề án “Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025” (Đề án 1165), Bộ KH&CN đã phối hợp với các cơ quan có liên quan nghiên cứu xây dựng khung chương trình đào tạo, chuyển giao tài liệu, hỗ trợ tổ chức đào tạo cơ bản, đào tạo nâng cao, chuyên sâu về khởi nghiệp ĐMST tại các trường đại học, cao đẳng, dạy nghề; phối hợp với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức các diễn đàn đối thoại chính sách cấp cao với sự tham gia của lãnh đạo Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương tổ chức Hành trình khởi nghiệp ĐMST để lan toả tinh thần ĐMST tới lực lượng thanh niên trên cả nước.
Phát biểu tại buổi làm việc, đồng chí Lê Xuân Định khẳng định, để triển khai hiệu quả Nghị quyết số 25/NQ-CP, Kết luận 80/KL-TW cần tập trung triển khai các giải pháp sau:
Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về KH&CN phù hợp với cơ chế thị trường, thông lệ quốc tế và tôn trọng đặc thù của lao động sáng tạo, chấp nhận rủi ro và độ trễ trong hoạt động nghiên cứu.
Thứ hai, xây dựng và triển khai chính sách vượt trội về KH,CN&ĐMST và tạo dựng khuôn khổ pháp lý để triển khai cơ chế thử nghiệm và đặc thù đối với mô hình kinh tế mới dựa trên KH,CN&ĐMST.
Thứ ba, tăng cường thu hút đa dạng hóa nguồn lực đầu tư cho KH,CN&ĐMST, tập trung vào nguồn lực xã hội, trong đó doanh nghiệp là chủ yếu, tạo môi trường thuận lợi cho các nhà khoa học trẻ, đặt hàng và thực hiện nghiên cứu KH,CN&ĐMST trong môi trường doanh nghiệp.
Thứ tư, phát triển mạnh nhân lực KH&CN, khuyến khích khu vực tư nhân, tăng cường các hình thức hợp tác công – tư, tham gia đào tạo nhân lực KH&CN, chú trọng phát triển nguồn nhân lực trẻ, chất lượng cao bắt kịp xu thế công nghệ tiên tiến mới nổi của thế giới, chú trọng đào tạo nhân lực kỹ thuật, nhân lực quản trị công nghệ, quản trị doanh nghiệp, quản trị ĐMST, tăng cường thu hút nhà khoa học Việt Nam, nhà khoa học quốc tế, nhà khoa học trẻ tham gia phát triển KH,CN&ĐMST của Việt Nam.
Thứ năm, phát triển hệ thống ĐMST quốc gia và nâng cao năng lực ĐMST của doanh nghiệp, trọng tâm là năng lực ĐMST công nghệ và năng lực quản trị của doanh nghiệp.
Thứ sáu, hoàn thiện cơ chế chính sách để tổ chức, cá nhân sử dụng kết quả, sản phẩm KH,CN&ĐMST như một loại hàng hóa đặc biệt có giá trị, có quyền sở hữu và được lưu thông trên thị trường.
Thứ bảy, tăng cường đầu tư cho công tác nghiên cứu lý luận để xây dựng chính sách cho công tác thanh niên trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số.
Kết luận buổi làm việc, đồng chí Triệu Văn Cường, Thứ trưởng Bộ Nội vụ, thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết Nghị quyết số 25/NQ-CP, kết luận số 80/KL-TW khẳng định trong thời gian qua, Bộ KH&CN đã nghiêm túc thực hiện Nghị quyết số 25/NQ-CP, kết luận số 80/KL-TW và đạt nhiều kết quả. Bộ KH&CN trong phạm vi quản lý ngành đã chủ động và tích cực xây dựng cơ chế, chính sách nhằm phát triển lực lượng khoa học trẻ và tạo môi trường phát huy sức sáng tạo của thanh niên, đồng thời lồng ghép nội dung liên quan đến đối tượng này vào trong các Chương trình, Đề án phát triển ngành và nhân lực KH&CN. Nhiều hoạt động đã được triển khai nhằm khơi dậy đam mê, đưa KH&CN đến gần hơn với thanh thiếu niên. Đồng chí Triệu Văn Cường nhấn mạnh, trong thời gian tới cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền thực hiện Nghị quyết số 25/NQ-CP, kết luận số 80/KL-TW; nghiêm túc triển khai hiệu quả công tác quản lý nhà nước về thanh niên; thực hiện tốt cơ chế phối hợp với các bộ, ngành, địa phương…
Đồng chí Triệu Văn Cường phát biểu tại buổi làm việc.
Tại Hội nghị, các đại biểu đã thảo luận, đóng góp ý kiến vào dự thảo báo cáo của Bộ KH&CN để làm rõ thêm những kết quả tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 25/NQ-CP, 10 năm thực hiện Kết luận số 80-KL/TW để từ đó đề xuất các giải pháp tiếp tục thực hiện tốt các Nghị quyết, Kết luận của Chính phủ.

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN