Nông dân làm máy tách vỏ quả sachi năng suất 600 kg mỗi giờ

Anh Nguyễn Trung Khánh, 41 tuổi, ngụ huyện Ea Kar, Đăk Lăk chế tạo máy tách vỏ quả sachi, năng suất 600 kg mỗi giờ, trong khi tách thủ công một ngày được 20 kg/người.

Từ năm 2012, nông dân ở xã Ea Kmút trồng cây sachi để phát triển kinh tế. Cây này trồng để lấy hạt làm thực phẩm hoặc ép dầu vì có giá trị dinh dưỡng cao, tốt cho sức khỏe, đặc biệt là giàu Omega 3, 6 và 9. Tuy nhiên quả sachi khi tách hạt rất khó khăn. Mỗi nông dân làm thủ công cả ngày mới tách được hơn 20 kg hạt.

Vốn có kiến thức khi trước kia từng học Trung cấp cơ khí, anh Khánh lên mạng xem các video nước ngoài tìm hiểu cách chế tạo máy tách vỏ sachi. Mất khoảng một năm, anh cho ra đời chiếc máy tách vỏ quả sachi.

Chiếc máy anh chế tạo gồm hệ thống tách vỏ theo cơ chế hai đĩa thép hình côn. Hệ tách vỏ này có ưu điểm có thể tách vỏ hạt ở nhiều kích thước, hình dạng khác nhau. Hạt sau khi tách không bị vỡ, tỷ lệ hao hụt thấp.Anh Khánh bên máy tách vỏ sachi do mình chế tạo. Ảnh: NVCC

Anh Khánh bên máy tách vỏ sachi do mình chế tạo. Ảnh: NVCC

Theo anh Khánh, các máy tách vỏ của nước ngoài chủ yếu dùng hai mâm đĩa bằng đá phẳng để sát nhau. Tuy nhiên, kỹ thuật này có nhược điểm hạt vỡ nhiều, tỷ lệ lãng phí cao. Để làm chủ kỹ thuật tách vỏ với đĩa thép hình côn, anh Khánh từng nhiều lần thất bại khi thử nghiệm. Mỗi mẻ hạt sachi thất bại, anh tổn thất hơn 1 triệu đồng tiền mua nguyên liệu. “Thử nghiệm hàng chục mẻ, tôi mới có được thiết kế tối ưu nhất”, anh kể.

Ngoài hệ thống tách vỏ, anh Khánh cải tiến thiết kế van tiết lưu đường gió và bầu quạt gió xả vỏ nhằm giúp tách hạt và vỏ triệt để hơn, không bị lẫn vào nhau. Theo anh, một số máy tách hạt hiện nay sử dụng nguyên lý quạt đập, cho lượng gió không đều, nên hút cả hạt và vỏ bị lẫn vào nhau. Anh sử dụng quạt cao áp công nghiệp, chỉnh lượng gió đều hơn, có nhiều chế độ hoạt động nên hạt sau khi tách có độ sạch cao. Máy tách vỏ sachi sử dụng động cơ điện 1 pha hoặc 3 pha tùy nhu cầu.

Anh cũng cải tiến hệ thống bánh đà ly tâm nhằm tăng công suất hoạt động của máy, giúp người dùng điều chỉnh cường độ hoạt động để máy tách được đối với hạt sachi có độ dai. Máy còn có hệ thống sàn rung phân loại kích thước hạt trước khi đưa xuống khay hạt thành phẩm.

Trong một giờ hoạt động, máy tách được 600 kg quả sachi, thu được 300 – 350kg hạt đen, 250kg hạt trắng. Tùy nhu cầu mà người sử dụng có thể điều chỉnh máy cho ra hạt đen hay hạt trắng. Tỷ lệ hạt bị vỡ, hao hụt khoảng 1%.

Anh Khánh cho biết, giá máy quy mô hộ gia đình khoảng 14,5 triệu đồng, máy lớn dùng trong doanh nghiệp giá 70 triệu đồng. Hiện anh đã chuyển giao cho một số HTX nông nghiệp trong và ngoài địa phương. Sản phẩm cũng được anh xuất khẩu sang một số thị trường như Đài Loan, Malaysia, Lào… Máy tách vỏ sachi của anh Khánh được trao giải Nhất Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật lần 9 do Liên Hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật tỉnh Đăk Lăk tổ chức hồi cuối năm 2023.

Ông Nguyễn Minh Chuyền, Phó chủ tịch UBND huyện Ea Kar đánh giá, anh Nguyễn Trung Khánh với đam mê khoa học kỹ thuật, tự chế tạo máy tách vỏ hạt sachi năng suất cao, giảm sức lao động giúp nông dân địa phương phát triển kinh tế. Lãnh đạo huyện Ea Kar cho biết sẽ hỗ trợ, hướng dẫn tác giả làm các thủ tục về sở hữu trí tuệ, đăng ký kiểu dáng công nghiệp cho sản phẩm.

Vĩnh Hà

Nhựa sinh học “sống” thân thiện với môi trường có khả năng tự phân hủy

Một nghiên cứu mới đây được đăng tải trên Tạp chí Nature Chemical Biology đã công bố một loại nhựa sinh học “sống” có khả năng tự phân hủy (trong điều kiện nhất định)

Khi được kích hoạt loại vi khuẩn này sẽ tiến hành phân hủy nhựa (Nguồn: Newatlas).

Bào tử là dạng trạng thái “nghỉ ngơi” của một số loại vi khuẩn, thường hình thành khi nguồn dinh dưỡng cạn kiệt. Bào tử được bảo vệ bởi lớp vỏ cứng, giúp chúng sống sót qua nhiệt độ cao, áp suất lớn, môi trường khô hạn và hóa chất ăn mòn. Điều này làm cho chúng trở thành một trong những dạng sống bền bỉ nhất. Bào tử có thể duy trì trạng thái không hoạt động trong nhiều năm, thậm chí hàng thế kỷ và chỉ kích hoạt lại khi gặp điều kiện môi trường thích hợp. Bên cạnh đó, một số loại vi khuẩn cũng được biết đến với khả năng phân hủy rác thải nhựa. Tận dụng những đặc tính đó, các nhà khoa học của Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc đã sử dụng bào tử của những vi khuẩn này và gắn chúng vào nhựa rắn, loại nhựa này vẫn bền chắc cho đến khi bào tử được kích hoạt trở lại.

Nhóm nghiên cứu đã tạo ra một dạng vi khuẩn Bacillus subtilis được biến đổi gen để tiết ra enzyme phân hủy nhựa có tên là lipase BC. Khi vi khuẩn này bị căng thẳng do tiếp xúc với ion kim loại nặng chúng sẽ chuyển sang dạng bào tử. Những bào tử này sau đó được trộn với các hạt nhựa PCL (polycaprolactone), hỗn hợp này sau đó được nung chảy và ép thành các mảnh nhựa rắn.

Các thử nghiệm cho thấy, nhựa “sống” này hoạt động tương tự như nhựa PCL thông thường trong điều kiện sử dụng hằng ngày. Tuy nhiên, khi một enzyme đặc biệt được dùng lên bề mặt nhựa, nó sẽ ăn mòn bề mặt và kích hoạt các bào tử bên trong. Khi bào tử được kích hoạt, vi khuẩn bắt đầu tiết ra lipase BC một lần nữa và hoàn toàn phân hủy nhựa trong vòng 6-7 ngày. Nhóm nghiên cứu cho biết, bào tử cũng có thể được kích hoạt khi nhựa được ủ phân. Các mẫu nhựa được đặt trong đất đã hoàn toàn phân hủy sau 25-30 ngày. Mặc dù, nhựa PCL thông thường cũng có khả năng tự phân hủy theo thời gian, tuy nhiên quá trình này diễn ra rất chậm. Thực tế, các nhà khoa học cũng có thể tích hợp bào tử vào các loại nhựa không phân hủy sinh học như polyethylene, sau đó kích hoạt lại bào tử để tiết ra lipase BC bằng cách nghiền nhựa. Theo nhóm nghiên cứu, sẽ cần thực hiện thêm thí nghiệm để xác định mức độ phân hủy của các loại nhựa sống này bởi enzyme. Nhưng với kết quả tích cực, nghiên cứu đã mở ra hướng đi mới cho ngành sản xuất nhựa thân thiện với môi trường.

Xuân Bình (theo Newatlas)

Phát triển thành công dây chằng nhân tạo phân hủy sinh học

Chấn thương dây chằng, đặc biệt ở đầu gối, là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ảnh hưởng đến hàng triệu người trẻ trên toàn thế giới. Theo thống kê, cứ 100.000 người trong độ tuổi từ 16 đến 39, có tới 85 người dễ mắc phải loại chấn thương này. Các vận động viên, người lao động nặng và những người thường xuyên vận động sai cách là những đối tượng có nguy cơ cao. Mới đây, TS Nguyễn Ngọc Tuân và cộng sự tại Đại học Ecole Normale Superieure (Cộng hòa Pháp) đã nghiên cứu và phát triển thành công dây chằng nhân tạo phân hủy sinh học từ sợi polycaprolactone, mở ra hướng điều trị mới hiệu quả hơn cho hàng triệu bệnh nhân bị tổn thương dây chằng.

Hình ảnh dây chằng nhân tạo phân hủy sinh học được phát triển từ sợi polymer sinh học.

Dây chằng nhân tạo phân hủy sinh học được phát triển từ sợi polymer sinh học (polycaprolactone và trước đây là Polyethylene terephthalate) có thể thúc đẩy quá trình tái tạo của mô dây chằng đã đứt. Nó được dùng để ghép thay thế tạm thời dây chằng bị tổn thương nhằm giữ cố định khớp gối và trở thành khung vật liệu để thúc đẩy sự tái tạo tế bào mô thành dây chằng mới. Bề mặt của các sợi polymer này được chức năng hóa bởi các nhóm phân tử có hoạt tính sinh học cho phép cho phép chúng tăng cường sự bám dính của tế bào. Khi đó, các tế bào sợi (fibroblast) sẽ bám dính trên bề mặt khung sợi và phát triển thành mô dây chằng mới, đồng thời các sợi polymer sẽ phân hủy chậm trong cơ thể mà không gây độc tế bào cho đến khi dây chằng mới được tái tạo, thay thế dây chằng nhân tạo mà không cần đến phẫu thuật loại bỏ.

Bó sợi polymer sinh học của dây chằng nhân tạo được thử nghiệm hoạt tính sinh học trên tế bào mô sợi trong ống nghiệm.

Nhóm nghiên cứu đã thực hiện phủ bề mặt bằng phương pháp ghép phân tử theo cơ chế ghép polymer bằng gốc tự do (Atom transfer radical polymerization), tiếp cận theo hướng từ dưới lên (Bottom-up) và sử dụng các phân tích hóa lý, cơ học, và nuôi cấy tế bào invitro để đánh giá tính chất lý hóa và khả năng sinh học của bề mặt vật liệu với các tế bào sợi. Một trong những phương pháp tiền xử lý bề mặt để ghép các phân tử chức năng mà nhóm nghiên cứu tập trung là hoạt hóa bề mặt bằng ozone với các ưu điểm về khả năng xử lý đồng đều bề mặt của các đối tượng có cấu trúc không gian phức tạp với phạm vi ứng dụng rộng rãi từ polymer cho đến kim loại.

Việc phát triển dây chằng nhân tạo đặt ra những yêu cầu vô cùng khắt khe về tính tương thích sinh học. Vật liệu không chỉ cần phù hợp với cơ thể mà còn phải tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tế bào mô mới. Đối với dây chằng nhân tạo, việc đáp ứng các yêu cầu về tính cơ học là vô cùng quan trọng. Sợi biopolymer phải đủ bền để chịu được lực kéo, xoắn và trọng lực tác động lên khớp gối trong quá trình vận động. Đồng thời, bề mặt vật liệu cần được thiết kế để tăng cường khả năng bám dính và kích thích sự phát triển của tế bào sợi thành mô dây chằng mới.

Nhóm nghiên cứu đã tập trung vào việc chức năng hóa bề mặt sợi polymer bằng các phân tử sinh học, tạo ra một môi trường vi mô mô phỏng ma trận ngoại bào tự nhiên. Nhờ đó, tế bào có thể dễ dàng bám dính và phát triển, hình thành nên mô dây chằng mới một cách tự nhiên và bền vững. Đầu tiên, bề mặt của các sợi polymer được hoạt hóa bằng cách phủ một lớp polystyrene sulfonate. Loại phân tử này không chỉ có khả năng bám dính tốt mà còn tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của tế bào. Để đảm bảo lớp phủ phân bố đều trên toàn bộ bề mặt sợi, đặc biệt là ở những khu vực có cấu trúc phức tạp, nhóm nghiên cứu đã sử dụng kỹ thuật ozone hóa nhằm kiểm soát khả năng phủ hoàn toàn bề mặt 3D của các bó sợi polymer.

Hình ảnh mô phỏng dây chằng nhân tạo.

Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu đã phát triển các lớp phủ mới có gốc sulfonate và acrylic acid lên bề mặt của vật liệu sinh học để ngăn chặn sự bám dính của vi khuẩn và tế bào. Trong đó tập trung vào cấu trúc nano bề mặt và tương tác tĩnh điện để hạn chế sự tiếp xúc của vi khuẩn với bề mặt và cản trở sự kết dính của chúng, tránh gây bệnh đến cơ thể chủ. Ngoài ra trong một số trường hợp, việc cấy ghép khung vật liệu vào cơ thể chỉ mang tính tạm thời để cố định chỗ gãy, nứt, hoặc che chắn vết thương cho đến khi phần tổn thương đó lành lại, khi đó sự bám dính của mô lên các vật liệu lại trở thành vấn đề cần giải quyết. Do đó, nhóm nghiên cứu đã phát triển các lớp phủ lên bề mặt của vật liệu sinh học (như titanium, cellulose, màng collagene) để ngăn chặn sự bám dính. Toàn bộ quá trình nghiên cứu, chế tạo sản phẩm đều trải qua sự kiểm soát nghiêm ngặt về điều kiện y tế trước khi thử nghiệm và cấy ghép trên chuột, cừu, sau đó là con người.

Với những ưu thế về vật liệu, phương pháp này có thể thúc đẩy sự hồi phục chấn thương nhanh hơn, ít rủi ro, hiệu quả và ít tốn kém hơn so với các phương pháp phẫu thuật nối ghép mô truyền thống, vốn là những phương pháp dễ gây viêm nhiễm, lây truyền bệnh và chi phí cao. Đây là giải pháp hữu ích cho bệnh nhân gặp chấn thương liên quan tới đầu gối, thường gặp ở người chơi thể thao, đặc biệt là với các cầu thủ bóng đá, người lao động nặng hoặc vận động sai cách. Hiện tại, công nghệ chế tạo dây chằng sinh học của nhóm nghiên cứu đã được 2 công ty của Pháp là Texinov và Movmedix đưa vào sản xuất và thử nghiệm lâm sàng (sau khi vượt qua các tiêu chuẩn kiểm định khắt khe của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ, cũng như các tiêu chuẩn liên quan của châu Âu).

Trong thời gian tới, nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục phối hợp với Đại học Công nghệ Compiègne (Pháp) và Đại học Saarland (Đức) trong phát triển chuyển gen và gen hướng dẫn bằng giàn giáo cho tái tạo mô xương, sụn và dây chằng, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh khám phá và ứng dụng các vật liệu sinh học mới, nhằm tối ưu hóa quá trình tương tác giữa vật liệu và tế bào. Mục tiêu của nhóm là tạo ra các giải pháp toàn diện cho việc tái tạo không chỉ dây chằng, mà còn cả các mô xương và sụn khớp, giúp bệnh nhân phục hồi chức năng một cách nhanh chóng và hiệu quả. Bên cạnh đó, nhóm cũng sẽ tích cực tham gia đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần xây dựng một cộng đồng nghiên cứu mạnh trong lĩnh vực kỹ thuật mô tại Việt Nam.

TS Nguyễn Ngọc Tuân

Đại học Ecole Normale Superieur, Cộng hòa Pháp

Viettel AI giới thiệu 3 giải pháp tăng hiệu suất công việc

Phó giám đốc Khối nền tảng Trí tuệ nhân tạo Viettel AI Lê Đăng Ngọc nói về hệ sinh thái Viettel AI và công nghệ hàng đầu trong tham luận tại AI4VN 2024.

Viettel AI góp mặt tại AI4VN với phiên thảo luận “Ứng dụng AI trong tự động hóa thay thế các tác vụ truyền thống của con người”, dưới sự trình bày của ông Lê Đăng Ngọc, Phó giám đốc Khối nền tảng Trí tuệ nhân tạo, Viettel AI.

Ông đưa tới sự kiện bức tranh hệ sinh thái của doanh nghiệp, trong đó nhấn mạnh vào 3 giải pháp được ứng dụng hiệu quả nhất hiện nay tại Viettel AI: giải pháp KYC tự động hóa xác minh danh tính khách hàng, OCR tự động hoá tác vụ xử lý giấy tờ hành chính và Cyberbot hỗ trợ giao tiếp và tương tác với khách hàng.Ông Lê Đăng Ngọc, Phó giám đốc Khối nền tảng Trí tuệ nhân tạo, Viettel AI trong bài tham luận tại Ngày hội Trí tuệ nhân tạo Việt Nam 2024. Ảnh: Giang Huy

Ông Lê Đăng Ngọc, Phó giám đốc Khối nền tảng Trí tuệ nhân tạo, Viettel AI trong bài tham luận tại Ngày hội Trí tuệ nhân tạo Việt Nam 2024. Ảnh: Giang Huy

Trong bài tham luận ông cho biết, Viettel AI hiện có hơn 300 nhân sự là những chuyên gia trình độ cao trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, 98% trình độ đại học trở lên, 13% là thạc sĩ, tiến sĩ và trên 80% có TOEIC 550 trở lên. “Chúng tôi đặt mục tiêu trở thành công ty AI hàng đầu tại Việt Nam vào năm 2025, hướng đến mở rộng ra khu vực Châu Á vào năm 2035 với nền tảng đạt nhiều giải thưởng quốc tế nhờ công nghệ tiến bộ, đặc biệt trong việc giảm thiểu gian lận và cải thiện trải nghiệm khách hàng”, ông Ngọc nói tại sự kiện, nhắc đến các giải thưởng như IT World Awards, Kaggle, AI City Challenge… mà Viettel nhận trong các năm gần đây.

Đại diện Viettel AI cho biết công nghệ eKYC của doanh nghiệp giúp tự động hóa quá trình xác thực danh tính khách hàng nhanh chóng và hiệu quả. eKYC (electronic Know Your Customer) là quy trình xác minh danh tính khách hàng điện tử nhằm thay thế cho phương thức xác minh thủ công truyền thống. Công nghệ này sử dụng các phương pháp kỹ thuật số để thu thập, xác thực và lưu trữ thông tin khách hàng.

Tại Ngày hội Trí tuệ nhân tạo Việt Nam 2024, đại diện Viettel AI cho biết Công nghệ nhận diện khuôn mặt của doanh nghiệp lọt vào top 4 thế giới về nhận diện ở góc nghiêng, có độ chính xác và khả năng chống gian lận cao nhất.Các chuyên gia và khách mời nghe phiên tham luận của đại diện Viettel AI tại sự kiện. Ảnh: Giang Huy

Các chuyên gia và khách mời nghe phiên tham luận của đại diện Viettel AI tại sự kiện. Ảnh: Giang Huy

Với nền tảng trợ lý ảo tiếng Việt Viettel Cyberbot, công nghệ giúp nâng cao năng suất giao tiếp với khả năng xử lý 200 lần so với nhân viên thông thường và tỷ lệ hài lòng của khách hàng lên tới 96%, theo công bố của Viettel AI. Nền tảng này giúp doanh nghiệp xây dựng hệ thống tổng đài tự động qua Callbot và Chatbot, có thể ứng dụng đa ngành nghề để nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Cuối cùng là giải pháp OCR của Viettel AI – nhằm giúp tự động hóa việc xử lý hồ sơ, tiết kiệm thời gian, nâng cao độ chính xác, khả năng tự động nhập thông tin từ ảnh hoặc file scan trong kho dữ liệu.

“Ứng dụng giải pháp OCR của Viettel AI giúp giảm thời gian 50 lần so với thao tác thủ công, giảm 80% thời gian phê duyệt tài liệu, số hóa hàng triệu tài liệu trong kho dữ liệu chỉ trong vài ngày”, Phó giám đốc Khối nền tảng Trí tuệ nhân tạo, Viettel AI cho biết. “Độ chính xác của công nghệ này đạt 99%, thời gian xử lý dưới 2 giây mỗi trang. Công nghệ này đã giúp nhiều tổ chức lớn ở Việt Nam nâng cao hiệu suất một cách vượt trội”.

Ngày hội Trí tuệ nhân tạo Việt Nam (AI4VN) 2024 diễn ra tại Trung tâm hội nghị Quốc gia Hà Nội hôm 23/8, do Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ đạo, Báo VnExpress, Công ty Cổ phần Dịch vụ trực tuyến FPT (FPT Online) tổ chức với sự phối hợp của Câu lạc bộ Các Khoa – Viện – Trường Công nghệ thông tin -Truyền thông (FISU), bắt đầu từ năm 2018.

Sau 6 năm tổ chức, AI4VN trở thành diễn đàn quốc gia quan trọng, tập hợp nguồn lực thực hiện thành công Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, triển khai và ứng dụng trí tuệ nhân tạo của Việt Nam giai đoạn 2020-2030.

Tuấn Vũ

Cơ hội cho Việt Nam ở làn sóng AI tạo sinh thứ hai

GS Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học VinBigdata nhận định Việt Nam đứng trước cơ hội mở ra kỷ nguyên mới, đưa AI tạo sinh ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, tại AI4VN 2024.

Làn sóng AI tạo sinh thứ hai

Làn sóng AI tạo sinh đầu tiên đã mang đến những công cụ đột phá, thay đổi cách tiếp cận các công việc đơn giản. ChatGPT giúp chatbot trò chuyện tự nhiên. Gemini chứng minh AI có thể sáng tác thơ và nhạc. Các mô hình như Llama hỗ trợ các nhiệm vụ hàng ngày như soạn email, tạo thuyết trình và viết code, làm mờ ranh giới giữa con người và máy móc.GS Vũ Hà Văn cho rằng Việt Nam có nhiều cơ hội để mở ra một kỷ nguyên mới nếu làm chủ được AI tạo sinh. Ảnh: Vingroup

GS Vũ Hà Văn cho rằng Việt Nam có nhiều cơ hội để mở ra một kỷ nguyên mới nếu làm chủ được AI tạo sinh. Ảnh: Vingroup

Các chuyên gia dự đoán làn sóng AI tiếp theo sẽ tập trung vào ứng dụng AI trong doanh nghiệp, sử dụng Mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) và dữ liệu nội bộ để phát triển các giải pháp tùy chỉnh. Làn sóng này có thể nâng cao khả năng ra quyết định của doanh nghiệp, xử lý dữ liệu lớn, phân tích xu hướng và tạo báo cáo chi tiết hỗ trợ chiến lược và hợp tác.

Với các lĩnh vực tài chính, ngân hàng hay bảo hiểm, AI có thể cung cấp thông tin cho nhà đầu tư. Với ngành sản xuất, các doanh nghiệp sử dụng AI để tối ưu hóa quy trình, dự đoán thị trường. Với bán hàng và marketing, AI có thể phân tích hành vi khách hàng, đưa ra các khuyến nghị mang tính chiến lược.

“Làn sóng đầu tiên đã mở đường bằng cách chứng minh khả năng của Gen AI trong các tác vụ hàng ngày, giúp cuộc sống thuận tiện hơn”, GS Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học VinBigdata (thuộc Tập đoàn Vingroup) nói trong tham luận của Ngày hội Trí tuệ Nhân tạo Việt Nam 2024. “Giờ đây, khi chuẩn bị đón làn sóng thứ hai, chúng ta đang đứng trước cơ hội mở ra kỷ nguyên mới, nơi AI tạo sinh sẽ trở thành công cụ không thể thiếu trong quá trình ra quyết định phức tạp trên nhiều lĩnh vực”.

Cơ hội cho Việt Nam

Đại diện VinBigdata nhận định ba trụ cột phát triển AI của Việt Nam gồm: con người, tài nguyên và công cụ. Với dân số trẻ và kỹ năng kỹ thuật số cao, Việt Nam được nhận định có tiềm năng lớn trong lĩnh vực AI.

Đào tạo nhân lực AI trong nước được chú trọng với nhiều trường đại học triển khai các chương trình chuyên ngành. Việt Nam cũng sở hữu nguồn tài nguyên dữ liệu phong phú nhờ tỉ lệ sử dụng smartphone cao (84% dân số) và phủ sóng 4G rộng rãi (99,8%), nhưng nguồn tài nguyên dữ liệu này vẫn chưa được khai thác triệt để, còn nằm ở dạng tiềm năng, theo VinBigdata.

Cùng với đó sự đầu tư từ Chính phủ và các công ty công nghệ lớn đang tạo đà cho sự phát triển mạnh mẽ của AI trong đời sống hàng ngày, với những trợ lý ảo AI “made in Vietnam”, mô hình ngôn ngữ lớn thuần Việt…

Mới đây, VinBigdata cho ra mắt Trợ lý ảo ViVi 2.0 tích hợp AI tạo sinh trên dòng xe VinFast VF 8 Lux Plus. Trợ lý ảo thế hệ mới này có khả năng tìm kiếm và tổng hợp thông tin từ internet để đưa ra các câu trả lời phù hợp và hoàn thiện hơn cho người dùng. “Công nghệ AI tạo sinh giúp trợ lý ảo tự học và liên tục cập nhật thông tin mới, trở nên thông minh hơn theo thời gian, mang lại trải nghiệm tương tác tự nhiên hơn giữa người và xe”, đại diện doanh nghiệp nói.Tích hợp công nghệ AI tạo sinh, trợ lý ảo ViVi 2.0 hứa hẹn sẽ mang đến trải nghiệm thú vị và tự nhiên hơn cho người lái. Ảnh: Vingroup

Tích hợp công nghệ AI tạo sinh, trợ lý ảo ViVi 2.0 hứa hẹn sẽ mang đến trải nghiệm thú vị và tự nhiên hơn cho người lái. Ảnh: Vingroup

Bên cạnh ViVi, VinBigdata còn phát triển các sản phẩm khác như ViChat, ViVoice hay ViGPT. Các sản phẩm AI này đang được triển khai trong hệ sinh thái Vingroup và nhiều doanh nghiệp. Cơ quan chính phủ như Bộ Thông tin và Truyền thông với Trợ lý ảo hỗ trợ dịch vụ công (MIVI), đang thử nghiệm cùng Trung tâm Thông tin để cung cấp những thông tin liên quan đến văn bản pháp luật, chính sách, quy định về các thủ tục hành chính trong lĩnh vực.

Ngoài ra, VinBigdata đã cho ra mắt trợ lý ảo Gen AI Bot và được tích hợp trực tiếp vào Cổng Thông tin Quốc gia về Đăng ký doanh nghiệp thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Nhiệm vụ của trợ lý ảo này là hỗ trợ người dùng giải đáp thắc mắc liên quan đến thông tin đăng ký kinh doanh, các dịch vụ công trực tuyến như đăng ký doanh nghiệp, dịch vụ thông tin và báo cáo điện tử. Ngoài ra, Gen AI Bot còn cung cấp hướng dẫn chi tiết về hồ sơ, thủ tục đăng ký doanh nghiệp, thông tin về các văn bản pháp luật và cách xử lý các vấn đề thường gặp.

Các Trợ lý ảo này đều được phát triển từ mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) do VinBigdata tự xây dựng từ tầng lõi sâu nhất với khối lượng dữ liệu lên tới 3.500 TB, bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau. Các công nghệ mới nhất được ứng dụng gồm: Trí tuệ nhân tạo tạo sinh (Generative AI), Khả năng nhận diện đa ý định (Multiple-intention), Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), Trích xuất thông tin dựa trên ngữ cảnh (Information Retrieval).

Các sản phẩm ứng dụng AI tạo sinh của VinBigdata đang được triển khai cho các doanh nghiệp trong đa lĩnh vực như Ngân hàng ACB, Lado Taxi… giúp tự động hóa vận hành và tối ưu hiệu suất công việc.

“Mục tiêu của VinBigdata là phát triển các giải pháp AI dựa trên dữ liệu người Việt, mang lại giá trị cho hàng triệu doanh nghiệp. Việt Nam hoàn toàn có cơ hội rút ngắn khoảng cách với thế giới trong lĩnh vực AI tạo sinh, bằng cách tận dụng các lợi thế sẵn có, thúc đẩy chuyển đổi số và phát triển bền vững”, TS Nguyễn Kim Anh, Giám đốc Sản phẩm VinBigdata chia sẻ. “Trong tháng 9 tới đây, VinBigdata sẽ ra mắt bộ giải pháp thế hệ mới tích hợp AI tạo sinh mang tên ViFi dành riêng cho nhóm ngành BFSI. Chúng tôi cam kết đồng hành cùng các doanh nghiệp Việt để tạo ra bước tiến lớn khi ứng dụng công nghệ này, thúc đẩy nền kinh tế số và nâng cao vị thế của công nghệ Việt Nam”.

Với những cú hích từ chính sách và sự đầu tư lớn của các công ty công nghệ, AI – đặc biệt là AI tạo sinh được đánh giá có tiềm năng lớn trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống và hiệu quả công việc tại Việt Nam.

Quang Anh

Việt Nam sẽ xuất 150.000 liều vaccine tả lợn châu Phi sang Philippines

Lô hàng 150.000 liều vaccine phòng Dịch tả lợn châu Phi (ASF) do công ty Cổ phần Avac Việt Nam nghiên cứu, phát triển sẽ xuất sang Philippines vào ngày 29/8 tới.

Lô hàng này nằm trong tổng số 600.000 liều Avac ASF Live mà chính phủ Philippines đã đặt sau khi cho phép lưu hành tại nước này từ tháng 7/2024.

Ngày 26/8, đoàn công tác của Philippines sang kiểm tra kho lưu trữ của Nhà máy Avac tại Hưng Yên. Ông Engr. Rosendo O.So, Chủ tịch Sinag và bà Pinky Pe Tobiano, Giám đốc điều hành Công ty KPP Powers Commodites Inc – đơn vị nhập khẩu vaccine dịch tả lợn châu Phi của Avac cho biết mục đích chuyến thăm để giám sát, giúp sau này phân biệt được vaccine Chính phủ Philippines mua và vaccine nhập lậu.

Hiện Việt Nam là nước duy nhất nghiên cứu, phát triển thành công và thương mại hóa loại vaccine này. TS Nguyễn Văn Điệp, Tổng giám đốc Avac Việt Nam, cho biết Philippines là quốc gia thứ 2 ngoài Việt Nam cho phép lưu hành vaccine dịch tả lợn châu Phi.

“Chính phủ Philippines hy vọng sẽ giải quyết được ASF bằng giải pháp vaccine”, ông Engr. Rosendo O.So nói.

Theo bà Pinky Pe Tobiano, hiện các đánh giá về an toàn, hiệu lực bảo hộ và các hồ sơ nghiên cứu, các dữ liệu hợp tác với Avac Việt Nam đều đảm bảo. Tiến độ đăng ký phù hợp với yêu cầu của Cục Quản lý Dược phẩm Philippines. Các quyết định đưa ra đều dựa trên cơ sở và bằng chứng khoa học.

Ngoài Philippines, Nigeria cũng đặt hàng nhập khẩu 5.000 liều để đánh giá. Các quốc gia như Malaysia, Indonesia, Ấn Độ, Nepal, Myanmar đang tiến hành đăng ký.Nhân viên kiểm đếm vaccine AVAC ASF LIVE tại kho. Ảnh: Quỳnh Trang

Nhân viên kiểm đếm vaccine Avac ASF Live tại kho. Ảnh: Quỳnh Trang

Theo TS Điệp, việc chủ động sản xuất trong nước giúp Việt Nam có sản phẩm chiến lược mũi nhọn xuất khẩu ra nước ngoài, tạo cơ hội cho những sản phẩm tiếp theo.

Avac mất gần 3 năm để nghiên cứu và phát triển thành công, đưa vaccine ra thị trường. TS Điệp, trưởng nhóm, cho hay khi nghiên cứu sau tiến sĩ tại Nhật Bản, ông được giới thiệu tham gia dự án dịch tả châu Phi. Về nước, ông cùng các cộng sự bắt tay vào nghiên cứu. “Chúng tôi làm hơn 115 thí nghiệm trên động vật, nhiều thí nghiệm trong phòng lab, giải trình tự gene, liên tục cải tiến chủng giống, quy trình sản xuất vaccine để làm ra các quy trình tốt nhất”, ông nhấn mạnh.

Kết quả vaccine do nhóm phát triển được cấp phép từ tháng 7/2023. Sau đó Avac đã cung ứng gần 300.000 liều vaccine Avac ASF Live cho Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Ninh, Lai Châu… Lợn sau khi tiêm vaccine, được giám sát và lấy mẫu kiểm tra sau 28 ngày tiêm. Tất cả lợn tiêm vaccine đều khỏe mạnh, chưa có cơ sở nào bị bùng phát dịch.

Hiện Avac Việt Nam có thể cung cấp khoảng 2-5 triệu liều mỗi tháng. Với công suất này đủ để cung cấp cho thị trường Việt Nam và một số nước Đông Nam Á.Đơn vị nghiên cứu và phát triển vắc xin AVAC ASF LIVE. Ảnh: Nhóm nghiên cứu

Đơn vị nghiên cứu và phát triển vaccine Avac ASF Live. Ảnh: Nhóm nghiên cứu/Chăn nuôi Việt Nam

Lãnh đạo Avac Việt Nam cho biết, hiện thế giới chưa có tiêu chuẩn về vaccine tả lợn châu Phi. “Đây là rào cản khiến một số quốc gia vẫn chờ đợi tiêu chuẩn để đánh giá vaccine này”, ông Điệp nói và cho biết dự kiến năm 2025 sẽ có tiêu chuẩn về vaccine tả dịch châu Phi để các nước có hướng dẫn xây dựng quy trình an toàn riêng.

Vaccine Avac ASF Live là vaccine nhược độc đông khô được nuôi cấy trên dòng tế bào DMAC. Vaccine này được khuyến cáo tiêm một liều duy nhất và thời gian bảo hộ ít nhất 5 tháng. Hiện một liều tiêm vaccine cho lợn giá từ 61.000-69.000/liều. Theo ông Điệp, mức giá này là cao nên công ty lên kế hoạch sau thời gian thương mại sẽ có lộ trình giảm giá để phù hợp cho người chăn nuôi.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong 7 tháng đầu năm 2024, cả nước đã xảy ra 632 ổ dịch bệnh dịch tả lợn châu Phi tại 44 tỉnh, thành phố, buộc tiêu hủy trên 40.500 con lợn. So với cùng kỳ năm 2023, số ổ dịch tả lợn châu Phi tăng gấp 2,4 lần và số lợn bị chết và buộc tiêu hủy tăng gấp 3,25 lần.

Tại Việt Nam, ngoài Avac còn có Navetco và Dabaco cũng nghiên cứu vaccine dịch tả lợn châu Phi.

Như Quỳnh

Xây dựng tiêu chuẩn chất lượng của dược liệu từ đinh lăng

Với các giá trị kinh tế – xã hội và môi trường mang lại, cây đinh lăng có thể trở thành một dược liệu có giá trị cao, không chỉ phục vụ trong nước mà còn có tiềm năng xuất khẩu ra thị trường quốc tế trong tương lai.
Thông tin được chia sẻ tại Hội thảo “Đa dạng hóa sản phẩm từ đinh lăng – Cơ hội và thách thức” do Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam – Hàn Quốc (VKIST) phối hợp với Công ty Cổ phần Traphaco tổ chức ngày 23/8/2024 tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc. Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ nhiệm vụ khoa học và công nghệ (KH&CN) “Sàng lọc tác dụng sinh học và xác định thành phần hóa học có hoạt tính của một số loài đinh lăng tại Việt Nam”, được triển khai từ ngày 9/9/2020 đến ngày 9/9/2024 theo Nghị định thư Việt Nam – Hàn Quốc.
Hội thảo cũng đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc khai thác và phát triển bền vững chuỗi giá trị đinh lăng tại Việt Nam. Mục tiêu chính là sàng lọc tác dụng sinh học tiềm năng và xác định thành phần hóa học có hoạt tính từ các loài đinh lăng tại Việt Nam, đặc biệt là đinh lăng lá nhỏ (Polyscias fruticosa), nhằm phát triển bền vững chuỗi giá trị dược liệu đinh lăng. Nghiên cứu này không chỉ bổ sung và nâng cao các tiêu chuẩn chất lượng cho dược liệu từ rễ, thân, lá, và cao đặc đinh lăng mà còn mở ra hướng nghiên cứu mới cho các loài đinh lăng khác như đinh lăng lá to, lá trổ và lá tròn.
Toàn cảnh Hội thảo.
Theo PGS.TS. Vũ Đức Lợi, Viện trưởng VKIST, sau một thời gian nghiên cứu, ba đơn vị gồm VKIST, Viện KH&CN Hàn Quốc (KIST) và Traphaco đã đạt được một số kết quả mới và có thể xem xét ứng dụng vào thực tiễn. Hội thảo lần này không chỉ nhằm chia sẻ những kết quả nghiên cứu mà còn là cơ hội để đề xuất các hướng đi mới cho các nghiên cứu tiếp theo, từ đó thúc đẩy ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. PGS.TS. Vũ Đức Lợi hy vọng, với sự đóng góp của các nhà khoa học, các doanh nghiệp và các cơ quan quản lý, cây đinh lăng có thể trở thành cây dược liệu có giá trị cao, không chỉ phục vụ trong nước mà còn có tiềm năng xuất khẩu ra thị trường quốc tế trong tương lai.
Tại Hội thảo, các nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và các bên liên quan cũng đã thảo luận về tiềm năng và thách thức trong việc đa dạng hóa các sản phẩm từ cây đinh lăng. Các ý kiến đều cho rằng, với các giá trị kinh tế – xã hội và môi trường mà cây đinh lăng mang lại, chuỗi giá trị đinh lăng tại Việt Nam hứa hẹn sẽ phát triển hơn nữa trong tương lai.
PGS.TS. Nguyễn Thế Thịnh, Cục trưởng Cục quản lý Y, Dược Cổ truyền, Bộ Y tế cho biết, Chính phủ cũng đang thực hiện cải cách hành chính thông qua Luật Dược sửa đổi, với mục tiêu tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc đăng ký và lưu hành thuốc. Bên cạnh đó, có nhiều thách thức trong việc phát triển dược liệu như: cải thiện chất lượng hồ sơ đăng ký, thiếu nhân lực, điều kiện kinh tế cho các nhà đầu tư… Do đó, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp và nhà nông để phát triển bền vững ngành dược liệu.
PGS.TS. Nguyễn Thế Thịnh, Cục trưởng Cục quản lý Y, Dược Cổ truyền phát biểu tại Hội thảo.
Theo nhóm nghiên cứu tới từ Trường Đại học Dược Hà Nội, dược điển Việt Nam 5 hiện quy định đối với cao đặc đinh lăng được điều chế từ rễ cây đinh lăng, trong đó có quy định về chỉ tiêu chất lượng về hàm lượng acid oleanolic chế phẩm không được ít hơn 0.04% hàm lượng. Tuy nhiên lại chưa có quy định hàm lượng acid oleanolic trong nguyên liệu đầu vào, do vậy cần xây dựng phương pháp định lượng axit oleanolic trong mẫu rễ đinh lăng để kiểm soát chất lượng sản phẩm ngay từ khâu nuôi trồng trước khi đưa ra thị trường.
Tại Hội thảo, đại diện nhóm nghiên cứu của Công ty Cổ phần Traphaco, Thạc sỹ Vũ Hương Thuỷ cũng đã đưa ra Bộ dấu vân tay đinh lăng lá nhỏ bao gồm: dấu vân tay di truyền ITS-rADN; dấu vân tay TLC của các mẫu rễ, gốc thân – cành, lá; dấu vân tay HPLC của các mẫu lá. Từ đó xác định chỉ tiêu chất lượng dược liệu từ đinh lăng, làm cơ sở cho việc kiểm soát chất lượng cao đặc đinh lăng, tránh tình trạng trộn các thành phần khác của cây đinh lăng.
Thạc sỹ Vũ Hương Thuỷ cho biết, việc thu hái hiện chỉ tập trung vào rễ và củ cây đinh lăng, trong khi quá trình nuôi trồng kéo dài lên tới 4 năm, gây lãng phí nguyên liệu lớn. Để khai thác và sử dụng thân cây đinh lăng hiệu quả, nhóm nghiên cứu đã xây dựng tiêu chuẩn theo các hướng dẫn của Dược điển Việt Nam 5, Dược điển châu Âu về xây dựng tiêu chuẩn dược liệu và các chế phẩm dược liệu. Các kết quả định tính sơ bộ bằng phản ứng hóa học và sắc ký lớp mỏng cho thấy không có nhiều khác biệt giữa mẫu rễ và thân.
Ông Nguyễn Huy Văn, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Traphaco cho biết, hiện Traphaco đã xây dựng và phát triển vùng trồng đinh lăng tại nhiều địa phương như: Nam Định, Thái Nguyên, Phú Thọ, và Đắk Lắk. Những vùng trồng này được lựa chọn kỹ lưỡng dựa trên các tiêu chí như điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, và khả năng sinh trưởng của cây đinh lăng. Đặc biệt, vùng trồng tại huyện Hải Hậu và huyện Nghĩa Hưng (tỉnh Nam Định) được đánh giá là lý tưởng nhờ vào đất đai màu mỡ, không bị ô nhiễm, và có điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bền vững của cây đinh lăng.
Ông Nguyễn Huy Văn, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Traphaco trình bày tham luận tại Hội thảo.
Theo ông Nguyễn Thế Hùng, Vụ KH&CN các ngành kinh tế – kỹ thuật, Bộ KH&CN, hiện các nhóm nghiên cứu đang dùng những phương pháp khác nhau để xác định hàm lượng chất các thành phần của cây đinh lăng, cần phải rà soát lại các kết quả nghiên cứu, thống nhất phương pháp định lượng, định tính chỉ tiêu chất lượng, nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất so sánh đối chiếu sản phẩm cũng như bảo vệ người tiêu dùng.

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN

Phát triển trí tuệ nhân tạo phải lấy lợi ích quốc gia, người dân làm trung tâm

Theo Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, Việt Nam luôn khẳng định, việc phát triển và ứng dụng AI phải lấy lợi ích quốc gia, lợi ích của xã hội, người dân làm trung tâm, không được lạm dụng công nghệ để xâm phạm các quyền, lợi ích hợp pháp này.

Ứng dụng AI sáng tạo và có trách nhiệm ở Việt Nam

Ngày 23/8/2024, Ngày hội trí tuệ nhân tạo – AI4VN 2024 với chủ đề “Mở khóa sức mạnh trí tuệ nhân tạo tạo sinh” họp Phiên toàn thể tập trung thảo luận cách AI có thể được ứng dụng để giải quyết các thách thức toàn cầu và cải thiện cuộc sống. Các diễn giả đề cập tới những tiến bộ mới nhất trong AI, từ việc tối ưu hóa quy trình công việc đến việc phát triển các giải pháp sáng tạo cho những vấn đề phức tạp…


Toàn cảnh Ngày hội trí tuệ nhân tạo – AI4VN 2024.

Phát biểu khai mạc Phiên toàn thể, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Bùi Thế Duy chia sẻ, đây là sự kiện quan trọng, đánh dấu cột mốc mới sau 7 năm tổ chức nhằm thúc đẩy hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo. AI đang phát triển vượt bậc và nhiều tiềm năng trong phát triển kinh tế – xã hội. Đây không chỉ đơn thuần là một sự kiện công nghệ mà còn là cơ hội để gặp gỡ, kết nối các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp, nhà đầu tư quan tâm đến AI ở cả trong và ngoài nước.

Thứ trưởng hy vọng, AI4VN có thể giúp các doanh nghiệp tại Việt Nam tìm kiếm được giải pháp áp dụng AI vào cuộc sống, cũng như cơ hội có thể kết nối với các tổ chức quốc tế, tìm kiếm giải pháp công nghệ phù hợp.
Thời gian qua, Bộ KH&CN và các bộ, ngành liên quan đã nỗ lực trong việc hoàn thiện hành lang pháp lý, triển khai các chính sách nhằm tạo thuận lợi cho phát triển AI ở Việt Nam. Tuy nhiên, sự phát triển của AI không chỉ mở ra cơ hội mới mà còn đặt ra nhiều thách thức trong quản lý, quản trị. Vấn đề về đạo đức AI, phát triển AI có trách nhiệm đang được các quốc gia, các tổ chức quốc tế quan tâm và thảo luận sôi nổi.

Tại Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI đến năm 2030 (Quyết định số 127/QĐ-TTg ngày 26/1/2021), trong đó nêu rõ định hướng phát triển và ứng dụng AI lấy con người và doanh nghiệp làm trung tâm, tránh lạm dụng công nghệ và xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.


Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy phát biểu khai mạc Phiên toàn thể.

Theo Thứ trưởng Bùi Thế Duy, triển khai định hướng này, Bộ KH&CN đã có Quyết định số 1290/QĐ-BKHCN ngày 11/6/2024 hướng dẫn một số nguyên tắc về nghiên cứu, phát triển các hệ thống AI có trách nhiệm. Đây là văn bản đầu tiên ở Việt Nam nêu ra một số nguyên tắc chung cần chú ý trong nghiên cứu, phát triển các hệ thống AI có trách nhiệm và khuyến nghị các tổ chức, đơn vị, cá nhân tự nguyện tham khảo, áp dụng trong quá trình nghiên cứu, thiết kế, phát triển cung cấp các hệ thống AI. Thứ trưởng hy vọng, Ngày hội có thể góp phần phát triển hệ sinh thái AI bền vững, đưa Việt Nam trở thành trung tâm phát triển AI tại khu vực và trên thế giới.

Phát biểu chào mừng sự kiện, bà Renée Deschamps, Đại biện Lâm thời Đại sứ quán Australia tại Việt Nam cho biết, chủ đề “Mở khóa sức mạnh trí tuệ nhân tạo tạo sinh” năm nay phù hợp với sứ mệnh chung của Việt Nam và Australia. Bà cũng nhấn mạnh mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước, nhất là trong việc nâng tầm quan hệ chiến lược toàn diện gần đây, phản ánh tham vọng và cam kết của hai quốc gia ở nhiều lĩnh vực, trong đó, khoa học, sáng tạo là trọng tâm. Theo bà Renée Deschamps, Việt Nam đang ở trong một giai đoạn quan trọng, đó là chuyển đổi số. Hiện AI không chỉ giúp thay đổi đời sống mà còn mở rộng hơn nữa cơ hội phát triển.


Bà Renée Deschamps – Đại biện Lâm thời Đại sứ quán Australia tại Việt Nam phát biểu tại sự kiện.

Phát biểu chào mừng sự kiện, ông Marc Evans Knapper – Đại sứ Mỹ tại Việt Nam gửi lời cảm ơn Bộ KH&CN đã tổ chức một sự kiện khoa học ý nghĩa. Theo ông Marc Evans Knappe, Mỹ và Việt Nam có sự hợp tác chặt chẽ trong lĩnh vực AI, điển hình là sắp tới sẽ kỷ niệm một năm mối quan hệ chiến lược này.
“Đây là minh chứng cho thấy Việt Nam đang có cam kết chặt chẽ trong việc sử dụng AI một cách có đạo đức, trách nhiệm”, ông Marc Evans Knapper nhấn mạnh, cho biết thêm đây cũng là cuộc cách mạng toàn cầu mang lại nhiều giá trị cho xã hội.


Ông Marc Evans Knapper – Đại sứ Mỹ tại Việt Nam phát biểu tại sự kiện.

Phát biểu tại sự kiện, ông Choi Youngsam – Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Hàn Quốc tại Việt Nam chia sẻ, sự phát triển của AI đang có sự tác động sâu sắc đến kinh tế – xã hội. Đặc biệt, GenAI (trí tuệ nhân tạo tạo sinh) đã mở ra một thế giới nơi mọi người có thể sử dụng AI dễ dàng thông qua ngôn ngữ tự nhiên, thay vì ngôn ngữ lập trình. Theo ông, AI4VN có ý nghĩa lớn khi cùng thúc đẩy sự phát biển bền vững. Các quốc gia có nhiều điều để cùng giải quyết như các vấn đề môi trường, thiết lập các chuẩn mực đạo đức mới; xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng cao.


Ông Choi Youngsam – Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Hàn Quốc tại Việt Nam phát biểu chào mừng sự kiện.

Theo ông Iain Frew – Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam, AI4VN là cơ hội thúc đẩy đối thoại giữa Việt Nam và các quốc gia về vấn đề AI, cho thấy tầm nhìn chung của các quốc gia trong việc khai thác AI như công cụ cải thiện chất lượng sống toàn cầu. Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam mong rằng, Ngày hội AI4VN sẽ có nhiều câu chuyện về quản trị và chuyển giao công nghệ, mang lại ý tưởng mới, điều hướng mới cho việc hợp tác phát triển AI giữa hai nước.


Ông Iain Frew, Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam phát biểu tại sự kiện.

Ông Jonathan Wallace Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam cho biết, sự tiến bộ nhanh chóng của AI đã mang đến những thay đổi nhanh chóng cho cuộc sống nhưng cũng không ít thách thức. Các sản phẩm AI được sử dụng trong việc tạo sinh trong ngành y tế, ngân hàng, doanh nghiệp… Ông Jonathan Wallace Baker chia sẻ rất vui mừng vì Bộ KH&CN đã khuyến nghị việc sử dụng AI có đạo đức. Trong thời gian tới, ông mong muốn mọi người sẽ được lắng nghe nhiều hơn nữa về kết quả về việc sử dụng AI thật hữu ích.


Ông Jonathan Wallace Baker – Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam phát biểu tại sự kiện.

Đưa AI trở thành lĩnh vực công nghệ quan trọng

Phát biểu chỉ đạo tại sự kiện, Trưởng ban Kinh tế Trung ương, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang cho biết, AI đã trở thành một trong những công nghệ chủ chốt của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi thế giới và cuộc sống của nhân loại. AI đang được thúc đẩy phát triển rất mạnh mẽ tại nhiều quốc gia với tiềm năng ứng dụng vào rất nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau.
Theo Phó Thủ tướng, nhận thức được tầm quan trọng của AI, thời gian qua, Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn quan tâm, đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách, định hướng cụ thể nhằm thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ AI.

Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030 với mục tiêu đưa AI trở thành lĩnh vực công nghệ quan trọng của Việt Nam. Chiến lược đặt mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, phát triển các giải pháp và ứng dụng AI trong khu vực ASEAN.
Sau 3 năm triển khai Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI, Việt Nam đã đạt một số kết quả bước đầu đáng được khích lệ. Công nghệ AI đang góp phần nâng cao năng suất lao động và cải thiện chất lượng cuộc sống của con người. Trên thực tế, ngày càng nhiều lĩnh vực kinh tế được hưởng lợi từ AI. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của AI cũng đặt ra nhiều thách thức trong quản lý, quản trị không chỉ tại Việt Nam mà tất cả quốc gia trên thế giới. “Việt Nam luôn khẳng định, việc phát triển và ứng dụng AI phải lấy lợi ích quốc gia, lợi ích của xã hội, người dân làm trung tâm, không được lạm dụng công nghệ để xâm phạm các quyền, lợi ích hợp pháp này”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Thông qua AI4VN 2024, Phó Thủ tướng đề nghị tất cả cùng hợp tác, chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, các sáng kiến, giải pháp về xây dựng chính sách và quản lý, các kinh nghiệm thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, ứng dụng về AI, kinh nghiệm trong việc hình thành và phát triển đội ngũ nhân lực chất lượng cao để góp phần thúc đẩy việc phát triển hệ sinh thái AI bền vững tại Việt Nam.
Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, ông ghi nhận, biểu dương sự nỗ lực của các bộ ngành, địa phương liên quan đã chủ động xây dựng, hoàn thiện các quy định, văn bản hướng dẫn, tổ chức các hội thảo, hội nghị về quản trị, nghiên cứu phát triển và ứng dụng AI.

Phó Thủ tướng đánh giá cao nỗ lực xây dựng hơn 10 chương trình đào tạo chuyên biệt về AI, và hoan nghênh một số tổ chức, doanh nghiệp đã chủ động đầu tư nghiên cứu phát triển một số sản phẩm AI phục vụ cho cuộc sống, đặc biệt là các sản phẩm dựa trên nguồn dữ liệu và tri thức đặc thù của Việt Nam. Ông đề nghị, các doanh nghiệp tiếp tục đẩy mạnh hợp tác, đào tạo, đầu tư, phát triển, cung cấp sản phẩm AI để phục vụ đời sống của mọi người.


Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang phát biểu chỉ đạo tại sự kiện.

Trong khuôn khổ sự kiện đã diễn ra 4 phiên hội thảo với chủ đề về giải pháp AI trong các lĩnh vực đời sống như: Tự động hóa và AI – AI Automation; Ứng dụng trí tuệ nhân tạo tạo sinh trong doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam; Data center và AI Cloud; Ứng dụng AI trong lĩnh vực Y tế. Tại đây, những chủ đề liên quan tới việc áp dụng AI trong các lĩnh vực của cuộc sống như: y tế, quản trị doanh nghiệp, tài chính… sẽ được đưa ra thảo luận, nhằm gợi ý, đề xuất từ thực tế hoạt động của doanh nghiệp, cơ quan nghiên cứu, từ đó các nhà quản lý có những giải pháp và định hướng để góp phần hình thành và phát triển một hệ sinh thái AI bền vững tại Việt Nam.
Tại sự kiện AI4VN 2024 còn có triển lãm (AI Expo) gồm các gian hàng trình diễn các sản phẩm AI tiêu biểu của các doanh nghiệp, viện, trường… đang có trên thị trường Việt Nam và trao giải (AI Awards 2024) cho các sản phẩm, giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo nổi bật. Đây là giải thưởng tôn vinh những sản phẩm/giải pháp/nền tảng ứng dụng AI xuất sắc, mang lại những đóng góp cho xã hội. AI Awards 2024 hướng đến các sản phẩm/giải pháp/nền tảng do người Việt nghiên cứu và phát triển, đã được thương mại hóa trên thị trường Việt Nam giai đoạn 2022-2024.


Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cùng các đại biểu tham quan triển lãm.


Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy trao giải cho các sản phẩm/giải pháp ứng dụng AI đoạt giải AI Awards 2024.

 

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN

5 dự án thắng giải AI Awards 2024

Giải bình chọn Sản phẩm ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI Awards 2024) do VnExpress tổ chức đã tìm được chủ nhân top 5 xuất sắc và một giải dự án AI đáng chú ý của năm.

Top 5 dự án thắng giải được chọn từ 16 giải pháp, sản phẩm vào vòng chung kết diễn ra hôm 16/8 sau gần 2 tháng phát động. Trước đó, các nhóm dự thi trải qua vòng sơ loại từ 70 hồ sơ tham dự, tiếp đến chọn 48 dự án vào vòng bình chọn. Chủ nhân giải thưởng sẽ nhận các lợi ích truyền thông trên Báo VnExpress trị giá 100.000.000 VNĐ, được kết nối tới các đối tác quan tâm để ứng dụng, mở rộng thị trường, kinh doanh sản phẩm.Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy (bìa phải) trao giải cho top 5 dự án thắng giải AI Awards.  Ảnh: Giang Huy

Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy (bìa phải) trao giải cho top 5 dự án thắng giải AI Awards. Ảnh: Giang Huy

1. Giải pháp trợ lý ảo tổng đài OmiBot

OmiBot là giải pháp được phát triển bởi Công ty cổ phần Minh Phúc Transformation. Không chỉ đơn thuần là một trợ lý ảo, OmiBot là hệ thống thông minh có khả năng tương tác bằng giọng nói tự nhiên, đáp ứng ngay lập tức với độ trễ dưới 1 giây và xử lý linh hoạt các tình huống phát sinh.

Sử dụng công nghệ AI tạo sinh, OmiBot tạo ra giọng nói chân thực, gần gũi với người nghe, mang lại lợi ích cho doanh nghiệp như tiết kiệm chi phí vận hành, tự động hóa quy trình, mở rộng quy mô và giảm rủi ro bảo mật. Về mặt công nghệ, nhóm nghiên cứu đã sử dụng hệ thống Natural Language Processing (NLP) kết hợp hai thế mạnh của NLP truyền thống và Generative AI tiên tiến. Điều này giúp OmiBot hiểu và phản hồi thông minh, nâng cao trải nghiệm người dùng. Công nghệ Speech to Text (STT) và Text to Speech (TTS), OmiBot biến những cuộc hội thoại trở nên mượt mà và liền mạch.

Sự thông minh của Generative AI mang lại nhiều ưu thế, nhưng theo nhóm tác giá OmiBot vẫn duy trì kiểm soát 100% các tình huống xử lý, đảm bảo không gây ra ảo giác và đáp ứng chính xác nhu cầu của khách hàng. Ngoài ra, OmiBot có thể xử lý trên dữ liệu cá nhân hóa của doanh nghiệp, học hỏi tình huống xử lý từ tri thức nghiệp vụ của chính đội ngũ tổng đài viên, mang đến giải pháp tương tác khách hàng linh hoạt và hiệu quả.Thử nghiệm tính năng giải pháp chat bot mang tên OmiBot của nhóm tác giả. Ảnh: Nhóm tác giả

Thử nghiệm tính năng giải pháp chat bot mang tên OmiBot của nhóm tác giả. Ảnh: Nhóm tác giả

2. MedCAT AI Insurance

MedCAT AI Insurance được phát triển bởi công ty cổ phần MEDCAT với mục tiêu đọc, hiểu và tái cấu trúc dữ liệu từ các hồ sơ y tế.

Nền tảng này sử dụng những tiến bộ mới nhất trong lĩnh vực ngôn ngữ tự nhiên (Natural Language Processing – NLP), trí tuệ nhân tạo và kiến thức y tế chuyên sâu để phân tích và xử lý các tài liệu y tế. Quá trình bắt đầu bằng việc chụp ảnh hoặc quét các hồ sơ y tế của một bộ hồ sơ yêu cầu bồi thường. Những hình ảnh này được phân tích nội dung bằng hệ thống MedCAT IDUS. Hệ thống đọc và hiểu nội dung của hồ sơ y tế và chuyển đổi chúng thành dạng dữ liệu có cấu trúc. Thông tin từ các hồ sơ y tế không chỉ được số hóa mà còn được cấu trúc hóa, giúp dễ dàng truy cập và phân tích sau này.

Sản phẩm có thể trích xuất và tái cấu trúc mọi thông tin trên bất kỳ biểu mẫu y tế nào với độ chính xác cao. Sau khi dữ liệu được tái cấu trúc, hệ thống MedCAT AI Insurance sẽ tiếp nhận và xử lý. Đây là một bước tiến lớn trong việc tự động hóa quá trình bồi thường bảo hiểm.

MedCAT AI Insurance giúp nhân viên tăng năng suất xử lý hồ sơ bồi thường bảo hiểm ít nhất 5 lần, từ 30 bộ mỗi ngày lên 150 bộ mỗi ngày. Điều này giúp khách hàng có thể được nhận bồi thường trong vòng 5 phút thay vì phải đợi tối thiểu 30 phút hoặc thậm chí 2 tuần như hiện nay. Sản phẩm có thể số hóa và quản trị thông tin khám chữa bệnh của hơn 91 triệu người tham gia bảo hiểm y tế Việt Nam .

3. CodeVista

Bằng cách tận dụng Generative AI giải pháp CodeVista của AI Center và FPT Software, cung cấp cho các nhà phát triển phần mềm các công cụ hỗ trợ AI tiên tiến giúp đơn giản hóa quy trình viết mã và giảm độ phức tạp. Khác biệt với các công cụ hiện có, CodeVista tương tác với hệ thống Generative AI thông qua cơ chế prompting, tương tự như ChatGPT nhưng được bổ sung nhiều tính năng chuyên biệt để hỗ trợ các tác vụ lập trình. Điều này mang lại một trải nghiệm hoàn toàn mới, giúp tăng năng suất và tiết kiệm thời gian cho các dự án phần mềm. Sản phẩm CodeVista có thể được lưu trữ trên máy chủ riêng, đảm bảo tính bảo mật và riêng tư của dữ liệu người dùng. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh các doanh nghiệp ngày càng chú trọng đến việc bảo vệ dữ liệu và thông tin khách hàng.

FPT Software ước tính CodeVista sẽ giúp giảm 48% thời gian phát triển trung bình. Công cụ mang đến trải nghiệm hoàn toàn mới trong việc lập trình, giúp tăng năng suất, tiết kiệm thời gian cho các dự án phần mềm, không chỉ đi sát với nhu cầu đặc thù của các lập trình viên mà còn đảm bảo tuyệt đối bảo mật dữ liệu cho doanh nghiệp, khách hàng.

FPT Software đã áp dụng CodeVista làm công cụ nội bộ chính thức cho các sáng kiến phát triển phần mềm của mình. Với 50 đơn vị trong toàn tổ chức đã cam kết sử dụng CodeVista, mục tiêu là đạt 100% việc áp dụng trên toàn bộ lực lượng lao động gồm 30.000 nhà phát triển phần mềm vào cuối năm 2024.

4. FPT AI Mentor

FPT AI Mentor xây dựng dựa trên lượng tri thức khổng lồ được tạo sinh từ dữ liệu của doanh nghiệp. Giải pháp do FPT Smart Cloud phát triển, hướng đến tự động hóa và cá nhân hóa quy trình đào tạo bởi AI. FPT AI Mentor ứng dụng phương pháp Adaptive Micro-learning (Học Vi mô Thích ứng), giúp nâng cao chất lượng đào tạo nhân viên, cải thiện kiến thức và năng lực. Đây được coi là trợ thủ đắc lực đồng hành cùng mọi nhân viên, giúp giải đáp mọi thắc mắc liên quan đến công việc, giúp tăng năng suất và hiệu quả vận hành cho doanh nghiệp. Sản phẩm giúp cho việc đánh giá 100% nhân viên, cải thiện 55% chất lượng kiến thức, tiết kiệm 80% nguồn lực đào tạo.

Hiện FPT Long Châu là đơn vị tiên phong ứng dụng AI trong quy trình đào tạo dược sĩ với quy mô khoảng 4.000 người. Sau khi triển khai FPT AI Mentor 95% trong số 14.000 dược sĩ tham gia mỗi tháng với lộ trình học tập riêng, 70% trong đó là người học thường xuyên. Tỷ lệ trả lời đúng lên tới 80% sau 3 tháng triển khai.Ứng dụng của FPT AI Mentor. Ảnh: Nhóm tác giả

Ứng dụng của FPT AI Mentor. Ảnh: Nhóm tác giả

5. Công nghệ đo và tư vấn dinh dưỡng cho cây trồng

Các kỹ sư và chuyên gia môi trường của Công ty Công nghệ Nông nghiệp Enfarm đã phát minh ra bộ thiết bị đo dinh dưỡng thông minh enfarm bao gồm: cảm biến nằm trong đất, thiết bị phát sóng và app enfarm. Đây là công nghệ cảm biến cầm tay duy nhất có giá rẻ và bền với độ chính xác tương đương phòng thí nghiệm đạt chuẩn ISO. Các kết quả đo đạc dùng thiết bị efarm đạt độ trùng lặp tối thiểu 93% so với phòng thí nghiệm chuẩn ISO của Viện Khoa học Kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên, nơi thực nghiệm trên 6.000 xét nghiệm đất mỗi năm.

Nhóm nghiên cứu cho biết, họ phát triển công nghệ duy nhất tận dụng AI tạo sinh để tư vấn cụ thể bằng tiếng Việt 24/7 dựa trên dữ liệu từ cảm biến cho nông dân, giúp họ tăng năng suất, giảm chi phí và giảm tác động môi trường. Công nghệ này giúp tăng 20% năng suất với cùng chi phí đầu vào hoặc giảm tới 50% chi phí phân bón mà vẫn giữ sản lượng đối với cây cà phê, tạo ra sự đột phá trong sản xuất nông nghiệp.

Công nghệ cũng giúp giảm lượng nước nước tưới 30%, tương đương giảm lượng điện tiêu thụ vào mùa khô để bơm nước ở Tây Nguyên. Bên cạnh đo dinh dưỡng thông minh, app enfarm còn giúp người nông dân cập nhật giá cả thị trường, chẩn đoán sâu bệnh hay quản lý nông trại. Cụ thể với cà phê, app enfarm có thể dự báo giá cả thị trường cây này, tạo cơ sở xây dựng nền tảng giao dịch cà phê trong tương lai và đưa ra quyết định định giá về cho nông dân Việt Nam. Hiện việc này được thực hiện tại sàn London và New York.

Ban tổ chức cũng chọn và vinh danh Dự án AI đáng chú ý năm 2024 cho “Trợ lý chứng khoán ảo Ensa – Giải pháp AI đột phá lĩnh vực tài chính 2024” của Công ty CP Chứng khoán DNSE. Sản phẩm hướng đến mục tiêu đơn giản hóa đầu tư cho người Việt với công cụ trợ lý ảo đầu tiên được xây dựng dưới hình thức chatbot, trả lời câu hỏi và cung cấp ý tưởng đầu tư ngay trên app Entrade X by DNSE.Thứ trưởng Bùi Thế Duy trao giải dự án AI đáng chú ý 2024 choTrợ lý chứng khoán ảo ENSA. Ảnh: Giang Huy

Thứ trưởng Bùi Thế Duy trao giải dự án AI đáng chú ý 2024 choTrợ lý chứng khoán ảo ENSA. Ảnh: Giang Huy

Đội ngũ phát triển sản phẩm áp dụng những thuật toán được ứng dụng AI, mô hình ngôn ngữ lớn, cùng kiến thức của chuyên gia tư vấn hàng đầu. Ensa có khả năng tự động học hỏi, sàng lọc, cập nhật thông tin súc tích nhất về mã cổ phiếu, tin vĩ mô… Chat bot có thể tự động cập nhật tin tức thị trường từ các nguồn tin cậy, gửi đến nhà đầu tư theo thời gian thực. Trợ lý chứng khoán ảo Ensa còn giúp nhà đầu tư tiết kiệm thời gian, cập nhật góc nhìn khách quan từ số liệu, tránh được yếu tố cảm xúc trong giao dịch.

Trong khi môi giới truyền thống chỉ có thể phục vụ số lượng 20-50 nhà đầu tư một lúc, trợ lý chứng khoán ảo có thể phục vụ hàng ngàn khách hàng trong một thời điểm, giúp nhà đầu tư tiết kiệm thời gian, đồng thời công ty chứng khoán tiết kiệm nguồn lực hiệu quả.

Ensa mới ra mắt được nửa năm, đã tiếp cận được hơn 11,1 nghìn người dùng với hơn 135 nghìn câu hỏi, trở thành người bạn đồng hành tin cậy và hiệu quả của nhà đầu tư.giao diện giải pháp trợ lý chứng khoán ảo của nhóm. Ảnh: Nhóm tác giả

Giao diện giải pháp trợ lý chứng khoán ảo. Ảnh: Nhóm tác giả

GS.TS Chử Đức Trình, Hiệu trưởng trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội, thành viên Hội đồng giám khảo đánh giá các doanh nghiệp tham gia giải thưởng có nền tảng về công nghệ thông tin, kỹ thuật, điện tử, xã hội… Các dự án năm nay thể hiện rõ xu hướng tích hợp AI vào các sản phẩm công nghệ, gắn với nhu cầu cuộc sống. Ông tin tưởng AI Awards là một kỳ thi có sức hút hơn nữa trong những năm tới và AI cùng các giải pháp liên quan sẽ trở thành thế mạnh về công nghệ của Việt Nam.

AI Awards 2024 tìm kiếm và vinh danh các sản phẩm, giải pháp hướng tới có tính sáng tạo độc đáo trong việc ứng dụng AI trong doanh nghiệp và cuộc sống con người.

Giải thưởng tổ chức trong khuôn khổ AI4VN 2024 có chủ đề “Mở khóa sức mạnh trí tuệ nhân tạo tạo sinh”. Đây là sự kiện thường niên do Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ đạo, Báo VnExpress, Công ty Cổ phần Dịch vụ trực tuyến FPT (FPT Online) tổ chức với sự phối hợp của Câu lạc bộ Các Khoa – Viện – Trường Công nghệ thông tin -Truyền thông (FISU), bắt đầu từ năm 2018.do Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ đạo, Báo VnExpress tổ chức với sự phối hợp của Câu lạc bộ Các Khoa – Viện – Trường Công nghệ thông tin -Truyền thông (FISU). Đây là năm thứ hai giải thưởng được tổ chức, nhằm vinh danh những sản phẩm, giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) nổi bật trong sản xuất và cuộc sống.

Vĩnh Hà

Giải pháp y tế ứng dụng AI của Digosys

Giải pháp Genous của Digosys ứng dụng AI hỗ trợ điều trị ung thư, cá nhân hóa liệu pháp cho từng người, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống được giới thiệu tại AI4VN, ngày 23/8.

Gian hàng của Digosys thu hút khách tham dự tham quan, trải nghiệm tại Ngày hội Trí tuệ Nhân tạo Việt Nam 2024 (AI4VN 2024). Tại sự kiện, Digosys giới thiệu dịch vụ Genous hướng đến tối ưu việc điều trị, sử dụng liệu pháp trúng đích hoặc miễn dịch dành cho bệnh nhân ung thư tại Việt Nam.Trưởng ban Kinh tế Trung ương, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang và lãnh đạo ban, ngành dành nhiều thời gian tại khu trưng bày của Digosys tại AI4VN 2024, lắng nghe về giải pháp sử dụng AI hỗ trợ nâng hiệu quả điều trị ung thư. Ảnh: Giang Huy

Trưởng ban Kinh tế Trung ương, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang và lãnh đạo ban, ngành dành nhiều thời gian tại khu trưng bày của Digosys tại AI4VN 2024, lắng nghe về giải pháp sử dụng AI hỗ trợ nâng hiệu quả điều trị ung thư. Ảnh: Giang Huy

Nói về dịch vụ này, đại diện Digosys cho biết Genous là giải pháp sử dụng AI để hỗ trợ bác sĩ lâm sàng xác định phác đồ điều trị chính xác và hiệu quả nhất cho từng bệnh nhân ung thư. Bước đầu tiên trong quy trình xử lý của Digosys là khối u sinh thiết của bệnh nhân được giải trình tự đa gen bằng công nghệ giải trình tự gen thế hệ tiếp theo NGS (Next-Generation Sequencing). Mục đích của bước này là để phát hiện những thay đổi ở hơn 500 gen có độ tin cậy cao thuộc “Bộ gen ung thư” liên quan đến khối u ung thư của bệnh nhân. Các thông tin có được sẽ tạo nên hồ sơ phân tử duy nhất của từng bệnh nhân, bao gồm nhiều mục tiêu tiềm năng có khả năng điều trị đích hoặc miễn dịch được nhận diện.

Bước tiếp theo, hệ thống Genous sẽ quét toàn bộ các bằng chứng khoa học về y sinh trong kho dữ liệu lớn đã tích lũy nhiều thập niên và liên tục được cập nhật trên phạm vi toàn cầu. Các thuật toán phức tạp sẽ xác định những mục tiêu cần ưu tiên điều trị trong hồ sơ phân tử của bệnh nhân, và các loại thuốc có sự tác động cao nhất đến mục tiêu (nhóm mục tiêu) ưu tiên sẽ được sàng lọc theo tính chất ghép thành cặp tương tác gen – thuốc, trong một mạng lưới Gen – Mục tiêu – Thuốc ứng với từng cá thể điều trị.

Ở bước thứ 3, hệ thống đưa ra báo cáo để bác sĩ tham khảo và quyết định lựa chọn. Báo cáo này gồm bảng xếp hạng các thuốc (phác đồ) điều trị theo thứ tự từ cao xuống thấp, căn cứ điểm số bằng chứng tổng hợp (AEL) được tính toán cho từng phác đồ và mục tiêu (nhóm mục tiêu) điều trị. Báo cáo cũng chỉ ra những loại thuốc cần tránh sử dụng.Các diễn giả đưa ra giải pháp kéo gần khoảng cách giữa lý thuyết và thực hành trong ứng dụng AI vào y tế. Ảnh: Giang Huy

Các diễn giả đưa ra giải pháp kéo gần khoảng cách giữa lý thuyết và thực hành trong ứng dụng AI vào y tế. Ảnh: Giang Huy

“Hệ thống của Genous hữu ích trong việc trao quyền cho bác sĩ ung thư đưa ra quyết định đúng đắn và hợp lý trong thời gian ngắn ngay từ lần điều trị đầu tiên dựa, trên đặc điểm riêng biệt trong hồ sơ phân tử của mỗi bệnh nhân; giúp lựa chọn khách quan nên điều trị trúng đích hay miễn dịch cho bệnh nhân, và ưu tiên điều trị trên mục tiêu nào, bằng loại thuốc nào nhằm cải thiện tối đa tình trạng bệnh nhân và đạt hiệu quả lâm sàng cao nhất”, đại diện Digosys cho biết.

Cũng theo Digosys, hệ thống chỉ định thuốc ứng dụng AI dành riêng cho lĩnh vực điều trị ung thư của hãng Genous (Mỹ) là CDSS (hệ thống hỗ trợ ra quyết định lâm sàng) đầu tiên và duy nhất hiện nay trên thế giới đã chứng minh hiệu quả lâm sàng trong điều trị ung thư, với những kết quả đăng trên Nature’s NPJ Precision Oncology – tạp chí uy tín hàng đầu thế giới về ung thư học chính xác cùng một số ấn phẩm khoa học khác.

“Genous đang được áp dụng cho khoảng 10.000 bệnh nhân trên thế giới trong vài năm trở lại đây, đạt giải thưởng đổi mới đột phá về AI trong chữa trị ung thư của Hiệp hội ung bướu lâm sàng Mỹ (ASCO), tham gia chương trình hỗ trợ tăng tốc của Mayo Clinic”, TS BS Nguyễn Hải Tuấn, Cố vấn Tin Sinh học Digosys nói tại tham luận ở AI4VN sáng 23/8.TS BS Nguyễn Hải Tuấn, Cố vấn Tin Sinh học Digosys tại sự kiện. Ảnh: Giang Huy

TS BS Nguyễn Hải Tuấn, Cố vấn Tin Sinh học Digosys tại sự kiện. Ảnh: Giang Huy

Theo ông, các bác sĩ và bệnh nhân, hệ thống quản lý, các nhà nghiên cứu, đối tác bảo hiểm đều hưởng lợi khi triển khai dịch vụ Genous. Nếu được áp dụng tại Việt Nam, Genous sẽ nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân ung thư, giảm áp lực gánh nặng chi phí điều trị đích/miễn dịch, và tạo sự đột phá cho ngành y tế.

Tuấn Vũ