Ra mắt bộ sách về DeepSeek: Đưa trí tuệ nhân tạo đến gần hơn với cộng đồng

Trong khuôn khổ Tuần lễ Sách Khoa học và Công nghệ 2025, chào mừng Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5, ngày 16/5/2025 tại Hà Nội, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật (Bộ KH&CN) tổ chức tọa đàm ra mắt và giới thiệu bộ sách “DeepSeek – AI cho mọi người – Tri thức cho mọi ngành”.

Phát biểu tại tọa đàm, ông Bùi Minh Cường – Giám đốc Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật khẳng định, sự ra đời của bộ sách DeepSeek không đơn thuần là một sự kiện xuất bản, mà là một dấu mốc quan trọng trong hành trình đưa trí tuệ nhân tạo (AI) đến gần hơn với cộng đồng. Bộ sách không chỉ phổ biến kiến thức, mà còn góp phần hình thành tư duy và kỹ năng ứng dụng AI một cách hiệu quả, sáng tạo và có trách nhiệm – từ giảng viên, sinh viên, cán bộ hành chính cho đến người làm truyền thông, kinh doanh, khởi nghiệp và quản trị.

img

Ông Bùi Minh Cường khẳng định cuốn sách là một dấu mốc quan trọng trong hành trình đưa AI đến gần hơn với cộng đồng.

Cuốn sách đầu tiên trong bộ DeepSeek  “Sử dụng hiệu quả DeepSeek: Tối ưu năng suất một cách thông minh, hiệu quả và sáng tạo” – được phát hành tại Trung Quốc vào ngày 10/3/2025. Chỉ sau 7 ngày ra mắt, hơn 100.000 bản đã được phát hành, đưa tác phẩm lên vị trí số 1 trong bảng xếp hạng sách công nghệ – Internet trên nền tảng thương mại điện tử Dangdang. Đồng thời, cuốn sách được chọn làm tài liệu tham khảo chính thức trong Cuộc thi Sáng tạo AI toàn quốc Trung Quốc, khẳng định giá trị học thuật và tính ứng dụng cao của nội dung.

img

Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật ra mắt bộ sách “DeepSeek”.

Tiếp nối thành công đó, cuốn sách thứ hai “Hướng dẫn sử dụng toàn diện: Ứng dụng thực tiễn trong mọi lĩnh vực nghề nghiệp” – mang đến hơn 30 tình huống sử dụng AI cụ thể, thiết thực trong công việc. Từ tạo biên bản cuộc họp chỉ trong 3 phút, vẽ sơ đồ tư duy ngay tức thì, viết kịch bản nội dung truyền thông, chỉnh sửa văn bản pháp lý, đến trực quan hóa dữ liệu học thuật… tất cả đều được trình bày dễ hiểu, sinh động, giúp người đọc tiết kiệm đến 80% thời gian, đồng thời khai mở khả năng sáng tạo và tối ưu hóa hiệu suất cá nhân trong môi trường làm việc hiện đại.

Lý giải lý do lựa chọn xuất bản bộ sách DeepSeek tại Việt Nam, ông Bùi Minh Cường cho biết, quyết định này được đưa ra dựa trên ba tiêu chí then chốt: “Đúng thời điểm – Đúng nhu cầu – Đúng tác giả”.

Theo ông Cường, thời điểm hiện tại là giai đoạn vàng cho sự phát triển và phổ cập AI tại Việt Nam. Bộ sách DeepSeek hoàn toàn phù hợp với Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI đến năm 2030 (theo Quyết định 127/QĐ-TTg), trong đó xác định rõ mục tiêu đưa Việt Nam trở thành một trong bốn quốc gia dẫn đầu ASEAN về AI.

Bên cạnh đó, AI đang ngày càng được tích hợp sâu rộng trong chương trình đào tạo của các bộ, ngành và trường đại học; đồng thời trở thành công cụ quan trọng trong hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp công nghệ và chuyển đổi số. DeepSeek được kỳ vọng sẽ là cẩm nang khởi đầu hiệu quả cho sinh viên, giảng viên, chuyên gia công nghệ và người lao động, giúp họ tiếp cận và làm chủ công nghệ AI một cách thực tế, có định hướng.

img

Tọa đàm ra mắt và giới thiệu bộ sách “DeepSeek”

Khác với nhiều tài liệu mang tính hàn lâm, bộ sách DeepSeek chú trọng đến tính thực hành, mô phỏng các tình huống ứng dụng gần với đời sống, giúp người học thấy được giá trị cụ thể và khả năng ứng dụng của AI trong thực tiễn. Cấu trúc sách được thiết kế khoa học, nội dung logic, ngôn ngữ dễ tiếp cận – là lựa chọn lý tưởng cho người mới bắt đầu nhưng cũng hữu ích cho những người đang làm việc trong lĩnh vực công nghệ.

Nhà Xuất bản đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị để triển khai thủ tục bản quyền, biên dịch, hiệu đính, thiết kế và phát hành sách chỉ trong vòng chưa đầy 60 ngày – một thời gian rất ngắn về tiến độ cho một bộ sách học thuật, đảm bảo cuốn sách ra mắt đúng dịp Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam (18/5). Đây là một nỗ lực vượt bậc cho một đầu sách chuyên ngành có hàm lượng học thuật cao.

Công tác biên dịch và hiệu đính cũng được tiến hành kỹ lưỡng, với sự tham gia của đội ngũ chuyên môn dày dạn kinh nghiệm. Hàng trăm khái niệm chuyên sâu như Prompt Engineering, trí tuệ hiện thân, GenAI… đã được rà soát và chuyển ngữ cẩn trọng nhằm giữ nguyên giá trị học thuật nhưng vẫn đảm bảo gần gũi và dễ hiểu với độc giả Việt. Mỗi dòng sách được chăm chút như một “bản dịch trí tuệ” không chỉ là quá trình chuyển ngữ thuần túy, mà còn là sự chuyển hóa tư duy và phương pháp tiếp cận công nghệ mới cho cộng đồng học thuật và thực hành tại Việt Nam.

Trước đó, trong khuôn khổ Tuần lễ Sách Khoa học và Công nghệ 2025, Nhà Xuất bản Khoa học và Kỹ thuật đã giới thiệu cuốn sách “40 năm đi tìm và tháo gỡ những nút thắt của nền kinh tế” của tác giả Nguyễn Hồng Hạnh. Cuốn sách là một công trình đặc biệt, mang tính tổng kết 40 năm đổi mới, được kể lại sinh động qua chân dung doanh nhân Nguyễn Đức Ninh – người tiên phong trong khối kinh tế tư nhân thời kỳ đầu, đồng thời là chứng nhân trong nhiều thời khắc bước ngoặt của nền kinh tế. Không đơn thuần là hồi ký, tác phẩm khai thác sâu sắc mối quan hệ giữa thực tiễn kinh doanh với chuyển động thể chế, những “nút thắt” và nỗ lực gỡ bỏ để nền kinh tế vươn lên mạnh mẽ hơn. Đây là tư liệu quý để hiểu rõ hơn về vai trò của kinh tế tư nhân trong kiến tạo tăng trưởng, thúc đẩy cải cách và hội nhập.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Tuần lễ Sách Khoa học và Công nghệ 2025: Khơi nguồn tri thức, kiến tạo tương lai

Hưởng ứng Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5, Cục Thông tin, Thống kê (Bộ Khoa học và Công nghệ) phối hợp với Nhà xuất bản Khoa học & Kỹ thuật đã tổ chức chuỗi sự kiện mang tên “Triển lãm Sách KH&CN: Khám phá tri thức – Kiến tạo tương lai”.

Từ ngày 15 đến 17/5/2025, tại trụ sở Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia (số 24 Lý Thường Kiệt, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), đã diễn ra Tuần lễ Sách Khoa học và Công nghệ năm 2025 – sự kiện thường niên do các đơn vị trực thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp tổ chức. Đây là năm thứ ba sự kiện được tổ chức, quy tụ hơn 20 nhà xuất bản, công ty phát hành, doanh nghiệp văn hóa – truyền thông và công nghệ, mang đến cho bạn đọc hơn 10.000 đầu sách phong phú.

Triển lãm lần này không chỉ dừng lại ở việc trưng bày sách khoa học và công nghệ, mà còn được thiết kế như một không gian mở để kết nối học thuật, chia sẻ ý tưởng, giao lưu công nghệ và lan tỏa mạnh mẽ tinh thần đổi mới sáng tạo trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra ngày càng sâu rộng.

Phát biểu tại lễ khai mạc, ông Trần Đắc Hiến – Cục trưởng Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) – nhấn mạnh: “Chúng ta đang sống trong một thế giới liên tục vận động và thay đổi với tốc độ chưa từng có, dưới tác động của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, quá trình chuyển đổi số toàn diện và sự bùng nổ mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo. Ngày nay, việc tiếp cận, phổ biến và ứng dụng tri thức khoa học – công nghệ trở nên nhanh chóng, linh hoạt và tiện lợi hơn bao giờ hết. Các nền tảng công nghệ tiên tiến, đặc biệt là các công cụ Chatbot AI như GPT, DeepSeek, Grock hay Gemini, đang góp phần hỗ trợ hiệu quả cho việc học tập, nghiên cứu và phát triển tri thức trong nhiều lĩnh vực. Trong bối cảnh ấy, sách khoa học và công nghệ – dù dưới dạng in truyền thống hay phiên bản điện tử – vẫn giữ vai trò không thể thay thế. Sách không chỉ là phương tiện lưu giữ tri thức, mà còn là cầu nối để chia sẻ, truyền cảm hứng và khơi dậy đam mê học hỏi trong cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, đội ngũ trí thức và những người làm công tác nghiên cứu – sáng tạo.”

Các đại biểu thực hiện nghi thức cắt băng khai mạc Triển lãm

Triển lãm Sách Khoa học và Công nghệ 2025 không chỉ là sự kiện giới thiệu các ấn phẩm khoa học – công nghệ tiêu biểu, mà còn là không gian tương tác mở, nơi công chúng có thể trực tiếp trải nghiệm các công nghệ mới, tham gia vào các hoạt động học thuật và trao đổi tri thức. Đây cũng là diễn đàn khơi nguồn cảm hứng, kết nối những người yêu sách, yêu khoa học – đặc biệt là thế hệ trẻ – với những giá trị tri thức bền vững trong thời đại số.

Nguyên Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ, Chủ tịch Hội tự động hóa Việt Nam Nguyễn Quân cùng đại diện lãnh đạo các đơn vị của Bộ Khoa học và Công nghệ tham quan các gian trưng bày.

Tại lễ khai mạc, ông Bùi Minh Cường – Giám đốc Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật – đã trao tặng nhiều đầu sách khoa học và công nghệ cho các thư viện trường đại họcHoạt động này không chỉ mang giá trị biểu trưng cho việc lan tỏa tri thức, mà còn là hành động thiết thực nhằm hỗ trợ công tác học tập, nghiên cứu và phát triển học thuật trong các cơ sở giáo dục đại học.

Ông Bùi Minh Cường, Giám đốc Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật trao tặng sách khoa học và công nghệ cho các thư viện của một số trường đại học.

Một điểm nhấn đáng chú ý trong khuôn khổ chuỗi hoạt động là cuộc thi “Thanh niên Việt Nam với tri thức Khoa học và Công nghệ”, tổ chức vào ngày 15/5, thu hút sự tham gia tích cực của đông đảo sinh viên đến từ các trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Cuộc thi được tổ chức với mục tiêu tạo điều kiện cho thế hệ trẻ thể hiện sự quan tâm, hiểu biết và niềm đam mê với khoa học – công nghệ thông qua việc chia sẻ những câu chuyện truyền cảm hứng về các nhà khoa học Việt Nam, cũng như giới thiệu các đầu sách khoa học có ý nghĩa. Đây là hoạt động thiết thực nhằm cổ vũ tinh thần nghiên cứu, tư duy phản biện và lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng thanh niên.

Song hành cùng đó là tọa đàm giới thiệu các xuất bản phẩm mới của Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, với sự ra mắt của những bộ sách tiêu biểu như “DEEPSEEK – AI cho mọi người, Tri thức cho mọi ngành”“AI & Coding – Khơi dậy tiềm năng công nghệ cho thế hệ tương lai”. Các ấn phẩm này được đánh giá cao không chỉ bởi hàm lượng học thuật phong phú mà còn ở tính thực tiễn, khả năng tiếp cận đa đối tượng, đặc biệt phù hợp với học sinh, sinh viên và đội ngũ làm công tác nghiên cứu, đào tạo.

Bên cạnh đó, chuỗi hội thảo chuyên đề như “Khai thác hệ sinh thái tri thức số – Tạo đột phá trong nghiên cứu”“AI cho sinh viên – Khai phá bản thân, làm chủ tương lai” đã mang đến không gian trao đổi học thuật sâu rộng, góp phần kết nối giới nghiên cứu, chuyên gia công nghệ và sinh viên. Thông qua các tham luận, chia sẻ và thảo luận chuyên sâu, các hội thảo đã khơi mở nhiều góc nhìn mới, đồng thời đề xuất các hướng tiếp cận hiệu quả trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo và khai thác tri thức số nhằm phục vụ công tác đào tạo, nghiên cứu và phát triển đổi mới sáng tạo trong bối cảnh hiện nay.

 

Công nghệ giúp FBI nhìn xuyên tường

Hệ thống radar nhỏ bằng hộp cơm có thể giúp FBI phát hiện người đang di chuyển hoặc đứng yên bằng cách nhìn xuyên tường qua sóng vô tuyến.Mô phỏng hệ thống Detect Presence of Life của công ty Maxentric Technologies. Ảnh: Maxentric Technologies

Mô phỏng hệ thống Detect Presence of Life của công ty Maxentric Technologies. Ảnh: Maxentric Technologies

Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) dự định mua công nghệ radar có khả năng phát hiện người ở phía bên kia tường dù họ đang di chuyển, đứng yên hay thậm chí đang nằm, New Scientist hôm 13/5 đưa tin.

Ý tưởng sử dụng radar, hệ thống dùng sóng vô tuyến phản xạ từ các vật thể để xác định vị trí của chúng, đã tồn tại ít nhất 20-30 năm, theo nhà nghiên cứu Hugh Griffiths tại Đại học London. Nhưng các thử nghiệm thực địa với hệ thống mới cho kết quả ấn tượng trong việc chứng minh nó giải quyết được nhiều vấn đề kỹ thuật cần thiết để sử dụng thực tế.

Hệ thống Detect Presence of Life phát triển bởi công ty Maxentric Technologies được mô tả chi tiết trong thông báo ngày 3/4 đăng trên cơ sở dữ liệu của chính phủ Mỹ. Công ty đã phát triển và thử nghiệm hệ thống radar với sự hỗ trợ của Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS).

Lực lượng phản ứng nhanh đã thử nghiệm nguyên mẫu radar trên cả tường trong nhà và ngoài trời tại cơ sở của công ty ở California vào ngày 18/10/2022, theo báo cáo của DHS. Cơ quan này sau đó tổ chức một thử nghiệm khác tại Washington DC vào tháng 9/2023 và lên kế hoạch thử nghiệm thêm với các cơ quan liên bang, tiểu bang và đơn vị thực thi pháp luật vào cuối 2024.

Hệ thống radar hoạt động bằng cách tựa trực tiếp vào tường trong khi gắn trên chân đế, người dùng đứng cách khoảng 1,5 mét và điều khiển hệ thống bằng ứng dụng trên máy tính bảng hoặc điện thoại. Ứng dụng sẽ hiển thị kết quả radar dưới dạng bản đồ màu từ xanh đến đỏ với các biểu tượng hình người để chỉ vị trí.

Băng thông 8 gigahertz của hệ thống radar có thể cung cấp hình ảnh độ phân giải cao, cho phép phân biệt giữa các cá nhân”, theo Griffiths. Khả năng xuyên qua tường của tín hiệu điện từ từ hệ thống radar như vậy phụ thuộc vào vật liệu. Ví dụ, tường gạch dày sẽ ít trong suốt hơn tường gỗ nhẹ.

Hệ thống cũng có thể phân biệt giữa chuyển động của con người và chuyển động cơ học lặp lại như quạt trần hoặc hệ thống điều hòa không khí, theo Tyler Ralston, nhà nghiên cứu từng làm việc ở Viện Công nghệ Massachusetts. Ông mô tả công nghệ này thích hợp nhất để giám sát khu vực cố định bên trong tòa nhà và có thể cần nhiều hệ thống radar để bao phủ khu vực lớn hơn.

Trong quá trình thử nghiệm, nhà chức trách cho biết công nghệ rất trực quan và dễ sử dụng. Tuy nhiên, họ cũng mô tả những khó khăn và sự thiếu nhất quán trong khả năng xác định chính xác số lượng và vị trí của người trong phòng của radar.

An Khang (Tổng hợp)

Công nghệ giúp FBI nhìn xuyên tường – Báo VnExpress

 

‘Đưa nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản về các đại học hàng đầu’

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết Nhà nước sẽ chuyển dịch nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản về các đại học theo lộ trình, coi đây là những trung tâm nghiên cứu lớn với nhân lực dồi dào.

Chiều 13/5, Quốc hội thảo luận dự án Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Phát biểu giải trình một số ý kiến của đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói một trong những chính sách lớn của dự luật là chuyển nghiên cứu cơ bản về các cơ sở giáo dục đại học.

Theo Bộ trưởng, đây là định hướng lớn của Nhà nước. Việc chuyển dịch cũng phù hợp với thông lệ quốc tế. Tất cả quốc gia đều coi cơ sở giáo dục đại học là trung tâm nghiên cứu, đặc biệt là nghiên cứu cơ bản và tập trung nhiều nhân lực, gồm cả nhân lực trẻ, giảng viên, giáo sư, nghiên cứu sinh…

Ông cho rằng việc chuyển dịch này không có nghĩa loại bỏ vai trò của Viện nghiên cứu trong nghiên cứu cơ bản. Ngược lại, các viện nghiên cứu, nhất là hai Viện hàn lâm Khoa học của Việt Nam tiếp tục thực hiện nghiên cứu cơ bản phù hợp thế mạnh, cơ cấu tổ chức và định hướng phát triển của mình.

Đồng thời, dự luật cũng thúc đẩy các trường đại học phát triển mô hình ba chức năng: Đào tạo – Nghiên cứu – Đổi mới sáng tạo. Đây là mô hình phổ biến ở các quốc gia có nền khoa học, công nghệ tiên tiến. Mô hình này tạo ra hệ sinh thái học thuật bền vững, năng động và có sức lan tỏa sâu rộng.

Dự luật cũng chuyển trọng tâm phát triển về doanh nghiệp. Lần đầu tiên dự thảo có chương riêng gồm các chính sách thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp. Doanh nghiệp được trao quyền và khuyến khích mạnh mẽ đầu tư cho nghiên cứu phát triển không chỉ bằng nguồn lực của mình mà còn được hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước thông qua chính sách mồi. “Nguyên tắc Nhà nước chi một thì thu hút 3 – 4 đồng của doanh nghiệp”, Bộ trưởng Hùng nói.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng. Ảnh: Giang Huy

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng. Ảnh: Giang Huy

Phát huy năng lực của các Viện nghiên cứu quốc gia

Phát biểu trước đó, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Phó đoàn Hải Dương, đồng tình với chủ trương chuyển dịch hoạt động nghiên cứu cơ bản về các cơ sở giáo dục đại học.

Bà nói đây là một hướng đi đúng, phù hợp thông lệ quốc tế. Tại các quốc gia phát triển, hoạt động nghiên cứu khoa học cơ bản chủ yếu được thực hiện trong các trường đại học, nơi vừa thực hiện đào tạo, vừa là trung tâm sản xuất tri thức mới. Các đại học cũng thúc đẩy công bố quốc tế và phát hiện khoa học nền tảng. “Việc đưa nghiên cứu cơ bản về cơ sở giáo dục đại học giúp tối ưu hóa đầu tư công, tránh trùng lặp và phân tán nguồn lực giữa các đơn vị”, đại biểu Nga nói.

Tuy nhiên, bà cho rằng việc chuyển dịch này cần lộ trình và chính sách cụ thể, tránh những hệ lụy không mong muốn và bảo đảm tính bền vững của hệ sinh thái khoa học, công nghệ quốc gia.

Theo bà, cần đánh giá đúng năng lực hiện tại của các trường đại học. Hiện nay, nhiều trường đại học còn thiếu thốn về cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm, đội ngũ nghiên cứu chuyên sâu. Số lượng công bố quốc tế, nghiên cứu cơ bản cấp quốc gia còn hạn chế. “Nếu chuyển dịch không đi kèm đầu tư bài bản, chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến chất lượng và uy tín khoa học quốc gia”, bà nói.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Phó đoàn Hải Dương). Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Phó đoàn Hải Dương). Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội

Theo đại biểu, các Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Toán học, Vật lý, Hóa học… đang là nơi quy tụ đội ngũ tinh hoa nhất trong nghiên cứu cơ bản. Nếu xem nhẹ vai trò của các viện này hoặc cắt giảm đầu tư đột ngột có thể làm gián đoạn các nghiên cứu dài hạn, làm mất tính liên tục và nền tảng của khoa học nước nhà.

Do đó, thay vì chuyển dịch theo nghĩa rút từ nơi này sang nơi khác, bà đề nghị đầu tư có chọn lọc cho các trường đại học có năng lực, định hướng phát triển mô hình đại học nghiên cứu. Đồng thời, Nhà nước cần duy trì và phát triển các viện nghiên cứu chuyên sâu để thực hiện những nhiệm vụ khoa học chiến lược, dài hạn, mà trường đại học khó đảm đương.

Ngoài ra, bà đề nghị có cơ chế phối hợp và chia sẻ nguồn lực giữa viện và trường; hình thành các nhóm nghiên cứu liên viện, liên trường, đồng hướng dẫn nghiên cứu sinh, đồng tài trợ đề tài.

Viện và trường có thể chia sẻ cơ sở vật chất nghiên cứu dùng chung, sử dụng hiệu quả các phòng thí nghiệm trọng điểm. Các viện có thể tham gia đào tạo. Các trường có thể nhận nhiệm vụ nghiên cứu chuyên sâu cấp quốc gia.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Thị Mai Hoa cho rằng dự luật chưa có chính sách đặc thù cho các tổ chức khoa học công nghệ trọng điểm, nhất là hai đại học Quốc gia và hai Viện Hàn lâm khoa học Việt Nam.

Đây là những trung tâm khoa học công nghệ hàng đầu về số lượng các nhà khoa học cũng như vị thế, đóng góp quan trọng trong xây dựng chính sách, chiến lược, quy hoạch phát triển kinh tế xã hội; đào tạo nhân lực; xây dựng tiềm lực khoa học và công nghệ của đất nước.

Vì vậy, đại biểu đề nghị dự luật cần làm rõ hơn những chính sách đặc thù cho các cơ sở nghiên cứu này. Nhất là cơ chế để hai Viện Hàn lâm làm tốt nhiệm vụ “cung cấp luận cứ khoa học cho công tác xây dựng chính sách, chiến lược, quy hoạch phát triển kinh tế, xã hội”.

Cần hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng khoa học

Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội

Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội

Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa, chuyên trách tại Ủy ban Văn hóa và Xã hội, cho rằng phát triển khoa học, đổi mới sáng tạo đòi hỏi sự tham gia của Nhà nước, thị trường và xã hội. Trong đó, Nhà nước cung cấp khung pháp lý, đầu tư hạ tầng và nguồn lực ban đầu. Thị trường chuyển đổi các kết quả thành sản phẩm và dịch vụ có giá trị. Xã hội định hình nhu cầu, cung cấp tri thức và giám sát để bảo đảm tính bền vững.

Tuy nhiên, các quy định trong Dự thảo chưa tạo ra một cơ chế liên kết chặt chẽ giữa ba bên, dễ dẫn đến tình trạng “việc ai đấy làm”. Vì vậy, ông Nghĩa đề nghị nghiên cứu, bổ sung cơ chế đối thoại, phối hợp với sự tham gia của đại diện Chính phủ, doanh nghiệp, cơ sở nghiên cứu và tổ chức xã hội. Cơ chế này sẽ xác định các nhiệm vụ ưu tiên, đánh giá hiệu quả chính sách và đề xuất chiến lược, định hướng trong phát triển khoa học.

Trong đó, ông đề nghị dự luật bổ sung cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được miễn chi phí khi sử dụng dịch vụ nghiên cứu, tư vấn, hoặc công nghệ từ các viện nghiên cứu và trường đại học. Đây là cơ chế đã được nhiều quốc gia áp dụng thành công, giúp doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và hiện đại hóa quy trình sản xuất, kinh doanh. Việc này cũng giúp sớm thương mại hóa các kết quả nghiên cứu khoa học.

Dự án Luật sẽ được Quốc hội thảo luận hội trường ngày 13/5 và dự kiến thông qua trong đợt họp thứ hai của kỳ họp.

Sơn Hà

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: ‘Đưa nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản về các đại học hàng đầu’

 

 

Hà Nội, TP HCM có thể áp dụng quy chuẩn khí thải xe máy từ năm 2027

Hai thành phố lớn nhất cả nước dự kiến áp dụng quy chuẩn khí thải đầu tiên vào năm 2027, bốn thành phố trực thuộc trung ương còn lại áp dụng sau một năm.

Dự thảo Quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe môtô, xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam đang được Bộ Nông nghiệp và Môi trường lấy ý kiến bộ ngành.

Theo dự thảo, từ ngày 1/1/2028 quy chuẩn sẽ áp dụng cho Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế. Các tỉnh, thành còn lại áp dụng từ 1/1/2030. Tùy theo tình hình thực tế, các tỉnh, thành phố có thể quy định áp dụng thời hạn sớm hơn.

Về định mức, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất, đối với xe môtô sản xuất trước năm 2008 áp dụng mức một (mức thấp nhất trong quy chuẩn). Xe sản xuất 2008-2016 áp dụng mức hai. Mức ba áp dụng với xe sản xuất từ năm 2017 đến 30/6/2026. Mức bốn áp dụng cho các xe sản xuất sau 1/7/2026.

Quốc lộ 1, đoạn qua xã Tân Túc, huyện Bình Chánh cửa ngõ TP HCM về miền Tây thường xuyên đông đúc. Ảnh: Đình Văn

Quốc lộ 1, đoạn qua xã Tân Túc, huyện Bình Chánh cửa ngõ TP HCM về miền Tây thường xuyên đông đúc. Ảnh: Đình Văn

Với xe gắn máy, mức một áp dụng với xe sản xuất trước năm 2016; mức hai với xe sản xuất từ năm 2017 đến 30/6/2027. Xe sản xuất 1/7/2027 áp dụng mức bốn.

Riêng Hà Nội, xe môtô, xe gắn máy đi vào vùng phát thải thấp sẽ theo quy định của Luật Thủ đô, nghị quyết của HĐND thành phố. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất từ ngày 1/1/2032 xe môtô, xe gắn máy lưu hành ở Hà Nội và TP HCM phải đáp ứng quy định về khí thải mức hai trở lên.

Bộ Xây dựng được đề xuất chủ trì kiểm tra, chứng nhận xe môtô, xe gắn máy đáp ứng mức khí thải quy định đồng thời giám sát các cơ sở kiểm định khí thải tuân thủ mức khí thải trong kiểm tra, chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Ba bộ Xây dựng, Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công an tổ chức kiểm tra định kỳ, đột xuất hoạt động kiểm định khí thải xe môtô, xe gắn máy.

Bộ Khoa học và Công nghệ được đề nghị nghiên cứu, rà soát quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhiên liệu để sửa đổi, bổ sung phù hợp với lộ trình áp dụng các mức khí thải; rà soát các quy định về việc công nhận, chỉ định tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn phương tiện đo khí thải theo quy định của pháp luật về đo lường.

Với việc xử phạt, Ban soạn thảo đề xuất Bộ Công an hướng dẫn công an các địa phương kiểm tra, kiểm soát xe môtô, xe gắn máy tham gia giao thông tuân thủ mức khí thải quy định và xử lý trường hợp vi phạm.

Trước đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã lấy ý kiến về quy chuẩn khí thải đối với xe máy. Hai thông số kiểm định dự kiến là Cacbon Monoxit (CO) và Hydrocacbon (HC). Cả hai thông số này đều được chia làm bốn mức.

Thông số khí thải Xe môtô, xe gắn máy
Mức 1 Mức 2 Mức 3 Mức 4
CO (% thể tích) 4,5 4,5 3,5 2
HC (ppm thể tích) Động cơ 4 kỳ 1.500 1.200 1.100 1.000
Động cơ 2 kỳ 10.000 7.800 7.000 7.000

 

 

 

 

 

Theo Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ, xe môtô bao gồm xe có hai hoặc ba bánh chạy bằng động cơ, được thiết kế, sản xuất để hoạt động trên đường bộ, trừ xe gắn máy; đối với xe ba bánh thì khối lượng bản thân không lớn hơn 400 kg.

Xe gắn máy là xe có hai hoặc ba bánh chạy bằng động cơ, được thiết kế, sản xuất để hoạt động trên đường bộ, có vận tốc thiết kế không lớn hơn 50 km/h. Nếu động cơ dẫn động là động cơ nhiệt thì dung tích làm việc hoặc dung tích tương đương không lớn hơn 50 cm3. Nếu động cơ dẫn động là động cơ điện thì công suất của động cơ không lớn hơn 04 kW; xe gắn máy không bao gồm xe đạp máy.

Từ năm 2009-2023, số phương tiện cá nhân tăng trung bình mỗi năm 10-15%. Đến tháng 12/2023, cả nước có trên 74,3 triệu xe môtô. Những năm gần đây, lượng xe môtô đăng ký mới lớn, đơn cử năm 2022 hơn 3,5 triệu, 6 tháng đầu năm 2024 là 1,4 triệu. Việt Nam hiện chỉ có quy chuẩn khí thải và thực hiện kiểm định khí thải đối với ôtô; xe môtô, xe gắn máy chưa có.

Gia Chính

Hà Nội, TP HCM có thể áp dụng quy chuẩn khí thải xe máy từ năm 2027 – Báo VnExpress

Vệ tinh VNREDSat-1 gửi hình ảnh về sau hai năm lỗi hệ thống

VNREDSat-1 – vệ tinh quang học quan sát Trái Đất đầu tiên của Việt Nam bị lỗi không thu nhận hình ảnh sau 10 năm hoạt động, hiện được khắc phục, hoạt động trở lại.

Trung tâm Vũ trụ Việt Nam (VNSC) cho biết sau khi hoạt động trở lại vào sáng 30/4, vệ tinh VNREDSat-1 liên tục gửi về các hình ảnh chụp bề mặt Trái Đất.

Từ ngày 30/4 đến 5/5, vệ tinh VNREDSat-1 đã chụp 8 dải ảnh với chiều dài hơn 1.500 km trên lãnh thổ Việt Nam, tương đương khoảng 90 cảnh ảnh. Đánh giá bước đầu cho thấy sản phẩm ảnh đảm bảo chất lượng sử dụng.

Đội ngũ vận hành cho biết hiện VNREDSat-1 vẫn ở tình trạng tốt. “Vệ tinh vẫn có thể cung cấp hình ảnh cho Việt Nam trong một hai năm tới”.Hình ảnh  chụp khu vực cửa biển Thuận An (Thừa thiên Huế) do vệ tinh VNREDSat-1 gửi về ngày 1//5/2025. Ảnh: VNSC

Hình ảnh chụp khu vực cửa biển Thuận An (Thừa thiên Huế) do vệ tinh VNREDSat-1 gửi về ngày 1/5/2025. Ảnh: VNSC

Trước đó, vào cuối năm 2023, vệ tinh gặp sự cố lỗi hệ thống điều khiển, dẫn đến việc không thu nhận được hình ảnh. Sau đó Trung tâm Điều khiển và Khai thác Vệ tinh nhỏ, đơn vị trực thuộc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam đã tìm cách khắc phục.

Theo phân tích ban đầu, vệ tinh VNREDSat-1 có sai lệch nhỏ về vị trí so với thiết kế. “Nguyên nhân do vệ tinh chưa được hiệu chỉnh quỹ đạo một thời gian dài. Sai lệch nằm trong tầm kiểm soát, có thể khắc phục theo các quy trình kỹ thuật vận hành”, đại diện Trung tâm Vũ trụ Việt Nam nói.

Trung tâm điều khiển và vận hành vệ tinh tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc - Hà Nội. Ảnh: Giang Huy

Trung tâm điều khiển và vận hành vệ tinh tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc – Hà Nội. Ảnh: Giang Huy

VNREDSat-1 là vệ tinh quan sát Trái Đất đầu tiên của Việt Nam, được phóng lên quỹ đạo ngày 7/5/2013, từ bãi phóng Kourou, Guyana thuộc Pháp. VNREDSat-1 có kích thước 600 mm x 570 mm x 500 mm, trọng lượng 120 kg. Vệ tinh do công ty EADS Astrium của Pháp thiết kế, chế tạo.

VNREDSat-1 có tuổi thọ dự kiến 5 năm, nhưng đến nay đã vận hành quá 7 năm so với thiết kế. Sau 10 năm hoạt động, vệ tinh đã bay hơn 53.000 vòng quanh Trái Đất, tương đương 2,4 tỷ km, cung cấp 160.000 ảnh chụp.

Vệ tinh được sử dụng như một công cụ giám sát, cung cấp nguồn dữ liệu có giá trị, giúp các cơ quan chức năng chủ động trong quản lý tài nguyên môi trường, phòng chống giảm nhẹ thiên tai, phục vụ nghiên cứu khoa học, góp phần khẳng định chủ quyền quốc gia trên quỹ đạo.

Trọng Đạt

Việt – Nga mở rộng hợp tác khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo

Tại Điện Kremlin, tối 10/5, Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chứng kiến lễ trao các văn kiện hợp tác giữa hai nước về khoa học công nghệ.

Trước lãnh đạo hai nước, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng và Bộ trưởng Khoa học và Giáo dục Đại học Liên bang Nga Valery Nikolaevich Falkov đã trao đổi Thỏa thuận hợp tác về tổ chức tuyển chọn dự án nghiên cứu khoa học chung giai đoạn 2025-2035. Đây là cơ sở quan trọng để thúc đẩy toàn diện các chương trình hợp tác giữa hai nước về nghiên cứu khoa học trong 10 năm tới.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng và Bộ trưởng Valery Nikolaevich Falkov trao Thỏa thuận hợp tác về tổ chức tuyển chọn dự án nghiên cứu khoa học chung. Ảnh: Bộ Khoa học và Công nghệ

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng và Bộ trưởng Valery Nikolaevich Falkov trao Thỏa thuận hợp tác về tổ chức tuyển chọn dự án nghiên cứu khoa học chung. Ảnh: Bộ Khoa học và Công nghệ

Tại buổi làm việc giữa hai Bộ trưởng, hai bên đã thảo luận cụ thể về việc triển khai và mở rộng các chương trình hợp tác nghiên cứu chung. Hai Bộ sẽ thiết lập cơ chế kết nối giữa các viện nghiên cứu, trường đại học của hai nước. Các nhóm công tác chung của hai Bộ cũng được thành lập để hỗ trợ các viện, trường và doanh nghiệp công nghệ xây dựng dự án hợp tác.

Nhân dịp này, Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Tập đoàn Nhà nước về năng lượng nguyên tử Nga (Rosatom) cũng đã ký Thỏa thuận hợp tác về sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình. Hai bên sẽ tăng cường các chương trình đào tạo, nâng cao năng lực và hợp tác nghiên cứu trong lĩnh vực này.

Phát huy các tiềm năng và thế mạnh của mỗi nước, Việt Nam và Liên bang Nga thống nhất dành ưu tiên sử dụng nguồn lực để mở rộng các chương trình hợp tác về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, góp phần củng cố và phát triển quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện giữa hai nước.

Trọng Đạt

Việt – Nga mở rộng hợp tác khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo – Báo VnExpress

Thủ tướng chỉ đạo nghiên cứu san lấp biển mở rộng Côn Đảo

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nghiên cứu phương án san lấp biển mở rộng Côn Đảo, tạo dư địa phát triển kinh tế xã hội trên cơ sở bảo vệ môi trường và hệ sinh thái.

Thông tin được nêu trong thông báo kết luận của Thủ tướng tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bà Rịa – Vũng Tàu, do Văn phòng Chính phủ công bố ngày 9/5.

Thủ tướng yêu cầu địa phương sớm xây dựng đề án phát triển đặc khu Côn Đảo, trong đó nhấn mạnh vai trò của đảo tiền tiêu đặc biệt quan trọng về an ninh – quốc phòng. Côn Đảo cần khai thác các thế mạnh về kinh tế biển, du lịch văn hóa, lịch sử, tâm linh, sinh thái biển đảo, hướng tới trở thành điểm đến tầm cỡ khu vực và quốc tế.

Thủ tướng đề nghị quy hoạch phát triển Côn Đảo theo định hướng nhanh, bền vững, sáng – xanh – sạch – đẹp – hiện đại, đồng thời xây dựng mô hình chính quyền đặc khu và cơ chế đặc thù phù hợp. Việc này cần tham khảo, rà soát các nội dung trong Nghị quyết năm 2023 của Quốc hội về thí điểm cơ chế đặc thù cho TP HCM, để từ đó xây dựng cơ chế phát triển Côn Đảo “thông thoáng nhưng có quản lý, kiểm soát”.

Cảng tàu khách Côn Đảo. Ảnh: Báo Bà Rịa - Vũng TàuCảng tàu khách Côn Đảo. Ảnh: Báo Bà Rịa – Vũng Tàu

Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu được giao kêu gọi nhà đầu tư nghiên cứu phương án kéo dài đường băng sân bay Côn Đảo nhằm đáp ứng điều kiện tiếp nhận các chuyến bay quốc tế trong tương lai. Bên cạnh đó, Công viên nghĩa trang Hàng Keo và Hàng Dương cần được quy hoạch bài bản để trở thành điểm nhấn du lịch tâm linh, góp phần tôn vinh giá trị lịch sử, văn hóa cách mạng, thu hút du khách trong và ngoài nước.

Chính phủ cũng khuyến khích các nhà đầu tư chiến lược triển khai những dự án động lực, vừa thúc đẩy phát triển kinh tế, vừa đảm bảo quốc phòng – an ninh tại khu vực đảo. Xác định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, Thủ tướng yêu cầu địa phương tích cực thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới như dầu khí, dịch vụ, du lịch, nhằm tạo bứt phá trong phát triển kinh tế địa phương.

Cách đất liền Bà Rịa – Vũng Tàu hơn 185 km, Côn Đảo gồm 16 hòn đảo, tổng diện tích tự nhiên khoảng 76 km2, dân số 12.000 người. Những năm qua, địa phương có những bước phát triển đáng kể, hạ tầng được đầu tư nhằm đáp ứng nhu cầu dân sinh và hỗ trợ ngành du lịch – lĩnh vực mũi nhọn của huyện cùng với việc bảo vệ di tích lịch sử.

Theo kế hoạch của Ban Chỉ đạo Chính phủ về sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, các huyện đảo, thành phố đảo sau sáp nhập sẽ chuyển thành 13 đặc khu, gồm: Phú Quốc và Thổ Châu (Kiên Giang); Vân Đồn và Cô Tô (Quảng Ninh); Cát Hải, Bạch Long Vĩ (TP Hải Phòng); Trường Sa (Khánh Hòa); Hoàng Sa (TP Đà Nẵng); Phú Quý (Bình Thuận); Kiên Hải (Kiên Giang); Cồn Cỏ (Quảng Trị); Lý Sơn (Quảng Ngãi) và Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu).

Vũ Tuân

Thủ tướng chỉ đạo nghiên cứu san lấp biển mở rộng Côn Đảo-VNExpress

Giá điện tăng 4,8% lên hơn 2.200 đồng một kWh từ ngày mai

Từ ngày 10/5, mỗi kWh điện có giá hơn 2.204,7 đồng áp dụng, theo quyết định của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Tại họp báo chiều 9/5, EVN thông báo giá bán lẻ điện bình quân tăng từ 2.103,11 đồng lên 2.204,07 đồng một kWh (chưa gồm thuế VAT), tương đương tăng 4,8%. Mức tăng này tương tự hồi tháng 10/2024.

Giá điện được xét thay đổi ba tháng một lần, khi chi phí đầu vào tăng từ 2% trở lên, theo Nghị định 72 của Chính phủ. Tức là, mỗi năm sẽ có 4 đợt thay đổi giá. Gần nhất giá điện được điều chỉnh vào 11/10/2024, duy trì từ đó cho đến nay. Như vậy, sau 8 tháng giá mới được thay đổi và đây là lần tăng đầu tiên trong năm nay.

Biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt từ ngày 10/5:

Giá cũ (đồng/kWh) Bậc Mức sử dụng Giá mới (đồng/kWh) Tiền điện tăng (đồng/tháng)
1.893 1 0-50 kWh 1.984 4.550
1.956 2 51-100 kWh 2.050 9.250
2.271 3 101-200 kWh 2.380 20.150
2.860 4 201-300 kWh 2.998 33.950
3.197 5 301-400 kWh 3.350 49.250
3.302 6 401 kWh trở lên 3.460 65.050

Theo số liệu đánh giá của Cục Thống kê, việc điều chỉnh giá điện lần này dự kiến làm chỉ số giá tiêu dùng CPI 2025 tăng khoảng 0,09%.

Ông Võ Quang Lâm, Phó tổng giám đốc EVN cho biết mức tăng lần này được cân nhắc kỹ trên cơ sở biến động chi phí đầu vào (giá than, khí cho sản xuất điện) và chi phí tiền điện phải trả của người dân, doanh nghiệp. Theo tính toán của EVN, mỗi hộ gia đình sẽ phải trả thêm 4.350-62.150 đồng một tháng.

Hộ nghèo vẫn được hỗ trợ bằng tiền tương ứng 30 kWh, tương đương 59.520 đồng một tháng. Hộ chính sách cũng được hỗ trợ tương đương, với điều kiện dùng ít hơn 50 kWh gần 56.800 đồng một tháng (chưa gồm thuế VAT). Chính sách này nhằm giảm bớt gánh nặng chi phí điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách, giúp đảm bảo an sinh xã hội.

Quyết định tăng giá lần này được đưa ra trong bối cảnh EVN vẫn lỗ lũy kế từ sản xuất kinh doanh điện. Năm ngoái, tập đoàn này cân bằng tài chính và có lợi nhuận từ mảng kinh doanh này. Song 2 năm trước đó, họ lỗ tổng cộng hơn 70.000 tỷ đồng từ bán điện. Khoản lỗ này chưa gồm 18.032 tỷ đồng chênh lệch tỷ giá của hợp đồng mua bán điện treo trong 5 năm (2019-2023).

Theo kết quả kiểm tra của Bộ Công Thương công bố cuối năm 2024, tổng chi phí sản xuất 2023 của EVN là hơn 528.600 tỷ đồng. Mức này tương đương giá sản xuất 2.088,9 đồng một kWh, tăng 2,79% so với năm 2022.

Năm nay, nhu cầu sử dụng điện dự kiến tăng khoảng 12,2%, tương ứng tổng sản lượng điện toàn hệ thống thêm 33,6 tỷ kWh so với 2024. Theo ông Lâm, sản lượng điện tăng thêm chủ yếu từ nguồn giá thành cao. Cụ thể, thủy điện với giá thấp không còn nhiều dư địa, chỉ cung cấp được khoảng 25% nhu cầu. Còn lại 75% sản lượng đến từ các nguồn điện giá cao như điện than, khí, dầu, năng lượng tái tạo…

Bên cạnh đó, tỷ giá ngoại tệ diễn biến khó lường, tăng cao thời gian qua. Điều này ảnh hưởng đến chi phí khâu phát điện, vốn chiếm tỷ trọng khoảng 83% trong giá thành sản xuất điện, theo Phó tổng giám đốc EVN.

Phương Dung

Giá điện tăng 4,8% lên hơn 2.200 đồng một kWh từ ngày mai – Báo VnExpress Kinh doanh

Startup tham vọng xây dựng mạng blockchain Make in Viet Nam

Startup 1Matrix cho biết sẽ phát triển các dịch vụ công, tài chính, xác thực, truy xuất nguồn gốc trên mạng blockchain của người Việt.

1Matrix ra đời thông qua sự hợp tác giữa One Mount, Techcombank cùng các đối tác. One Mount là một trong những doanh nghiệp nhận nhiệm vụ làm chủ công nghệ, trước sự chứng kiến của Tổng Bí thư Tô Lâm, tại Diễn đàn quốc gia về doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam giữa tháng 1. Khi đó, Tổng giám đốc One Mount Nguyễn Thị Dịu cho biết công ty dự kiến đầu tư 200-500 triệu USD để xây hạ tầng chuỗi khối Make in Viet Nam. Mạng blockchain layer 1 này được thiết kế với cơ chế vận hành khai thác, tương tác và liên thông giữa các loại hình mạng chuỗi khối tại Việt Nam nhằm phục vụ các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người dân, góp phần thúc đẩy sự phát triển công nghệ số trên mọi lĩnh vực.

“Nhiều mạng blockchain quốc tế thuê lập trình viên, tổ chức sự kiện tại Việt Nam và phát token cho chính người Việt. Vậy sao chưa có mạng blockchain do người Việt tự thiết kế, vận hành và đưa vào ứng dụng thực tế?”, ông Phan Đức Trung, Chủ tịch 1Matrix, đặt vấn đề trong buổi ra mắt công ty ngày 6/5.

Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam sẽ nắm giữ vai trò chủ tịch 1Matrix. Ảnh: VBA

Lý giải sự cần thiết của mạng blockchain Việt, ông Trung cho rằng điều này xuất phát từ nhu cầu của thị trường, khi Việt Nam là quốc gia có chỉ số chấp nhận tài sản mã hóa hàng đầu thế giới.

Theo số liệu của hai công ty thống kê Chainalysis và Triple-A, Việt Nam nằm trong top ba toàn cầu về chỉ số chấp nhận tài sản mã hóa, với hơn 17 triệu người sở hữu năm 2024. Trong ba năm, từ 2022 đến 2024, mỗi năm hơn 100 tỷ USD dòng vốn từ tài sản mã hóa chảy vào Việt Nam.

Nhắc đến blockchain, theo ông Trung, “Việt Nam có khoảng trống về chủ quyền công nghệ rất lớn”. Ông lý giải, các dịch vụ công, dịch vụ tài chính, xác thực, truy xuất nguồn gốc, văn bản… đều có thể ứng dụng blockchain, nhưng chưa thể thực hiện vì các mạng blockchain gốc chủ yếu từ nước ngoài, phụ thuộc vào hạ tầng đám mây ở những nơi khác.

Trong bối cảnh đó, “việc làm chủ công nghệ không chỉ giúp Việt Nam chủ động phát triển kinh tế số, xã hội số, mà còn củng cố chủ quyền quốc gia về dữ liệu, an ninh thông tin, nâng tầm vị thế trên trường quốc tế”, Chủ tịch 1Matrix nhấn mạnh.

Theo ông, Việt Nam từng có một số mạng blockchain layer 1, nhưng chưa phát triển như kỳ vọng. Do vậy, 1Matrix mong muốn xây dựng mạng blockchain Make in Viet Nam hoàn toàn mới, dự kiến hoàn thành vào năm 2027.

Trên vai trò kiến trúc sư trưởng, ông Trung cho biết mạng blockchain này sẽ là hạ tầng số phi tập trung cho dữ liệu công, dịch vụ công, tài chính số và các ứng dụng sổ cái phân tán cho Việt Nam. “Tên chính thức của mạng sẽ do chính cộng đồng đặt”, ông nói.

Theo chuyên gia công nghệ Nguyễn Thành Nam, một trong những nhà sáng lập FPT, sự xuất hiện của công nghệ blockchain là cầu nối hiện thực hóa hai mong muốn: vừa tập trung để quản lý hiệu quả, vừa phân tán để đảm bảo an toàn, hạn chế rủi ro.

Ủng hộ tham vọng phát triển mạng blockchain Make in Viet Nam, ông cho rằng chỉ có những dự án lớn mới tập hợp được tài năng. “Phải có nhà máy thủy điện Hòa Bình sau đó mới có đội ngũ xây dựng nhà máy thủy điện ở khắp nơi. Phải có cầu Thăng Long sau đó mới có những cây cầu khác”, ông nói. “Chúng ta đang thiếu những dự án lớn trong ngành công nghệ thông tin. Đây là cơ hội để các bạn trẻ thể hiện tài năng”.

Trọng Đạt

Startup tham vọng xây dựng mạng blockchain Make in Viet Nam – Báo VnExpress