‘Đại học Bách Khoa Hà Nội phải là nơi sản sinh ra công nghệ’

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng muốn Đại học Bách khoa Hà Nội không chỉ là trường học mà còn là tổ hợp công nghệ quốc gia, sản xuất công nghệ, đưa đất nước phát triển bằng đổi mới sáng tạo.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng và Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã có buổi làm việc với Đại học Bách khoa Hà Nội chiều 4/7. Tại đây, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ dành nhiều giờ đối thoại với giảng viên, lãnh đạo nhà trường, giải đáp trăn trở của thầy cô về những chủ trương lớn của đất nước, quan điểm đầu tư của Bộ và vai trò của các trường đại học trong bức tranh chung.

Thông qua các trao đổi, định hướng, ông mong muốn Đại học Bách Khoa Hà Nội đổi mới về tư duy quản lý, xác định rõ sứ mệnh, mục tiêu và có những giải pháp cụ thể để tạo đột phá.

Cách tạo đột phá cho Đại học Bách Khoa Hà Nội

Đại học Bách Khoa Hà Nội thành lập năm 1956, có 1.069 giảng viên, trong đó 75% có trình độ tiến sĩ, 28% là giáo sư và phó giáo sư. Mỗi năm trường công bố hơn 2.000 bài báo khoa học và 25 bằng sở hữu trí tuệ.

Trong ba năm qua, hơn 10 doanh nghiệp spin-off (doanh nghiệp khởi nguồn từ các tổ chức khoa học công nghệ) ra đời từ trường. Tổng giá trị hợp đồng của trường với các doanh nghiệp giai đoạn 2020-2024 đạt 200 tỷ đồng, với 461 hợp đồng được ký kết.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng. Ảnh: TTTT

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng mong muốn Đại học Bách Khoa Hà Nội đổi mới tư duy quản lý và có giải pháp tạo đột phá. Ảnh: TTTT

Mở đầu buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá Đại học Bách Khoa Hà Nội là một trong những lực lượng nòng cốt trong hệ sinh thái khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại Việt Nam. “Trường có nền tảng vững chắc và năng lượng nội tại lớn để trở thành một trung tâm sản xuất công nghệ, sản sinh đổi mới sáng tạo không chỉ của Việt Nam mà ở cả khu vực”, ông nhận định.

Tuy nhiên, ông chỉ ra một số tồn tại mang tính hệ thống của trường, như hạn chế về khả năng thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Mảng này chỉ chiếm 1% doanh thu của nhà trường, do cơ chế sở hữu trí tuệ chưa rõ ràng, thiếu lực lượng trung gian để thương mại hóa kết quả nghiên cứu.

Trường cũng chưa xác định rõ chiến lược công nghệ ưu tiên và lĩnh vực mũi nhọn. Các nhóm nghiên cứu còn dàn trải và thiếu liên kết. Một số ngành kỹ thuật truyền thống, vốn là thế mạnh như cơ khí, điện tử… chậm đổi mới, tụt lại so với các ngành công nghệ số. Cơ chế đánh giá giảng viên còn thiên về bài báo, nhẹ về ứng dụng. Trường cũng thiếu cơ chế phối hợp cấp nhà nước trong việc nhận các nhiệm vụ lớn quốc gia.

Để tạo đột phá, Bộ trưởng đề nghị Đại học Bách Khoa thành lập trung tâm công nghệ “big tech” với mục tiêu trở thành đầu não quốc gia về công nghệ lõi như AI, vật liệu mới, tự động hóa, cảm biến… Đây là nơi ươm tạo công nghệ, giúp trường chuyển dịch từ mô hình giảng dạy và nghiên cứu sang sáng tạo công nghệ lõi.

Một đề xuất khác là thí điểm mô hình “giảng viên – doanh nhân công nghệ”, nhằm tạo ra đội ngũ nhà khoa học doanh nhân, là trụ cột cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong Đại học Bách Khoa Hà Nội. “Việc đánh giá giảng viên cần gắn với giá trị đổi mới sáng tạo chứ không thuần túy dựa vào số lượng bài báo khoa học, phải chuyển từ văn hóa điểm số sang văn hóa tạo ra giá trị”, ông góp ý.

Bộ trưởng cũng gợi ý Đại học thiết lập quỹ đầu tư công nghệ nội bộ để đầu tư vào các startup do trường sinh ra, góp vốn bằng tài sản trí tuệ. Dòng vốn sẽ quay vòng từ nghiên cứu đến startup, tạo lợi nhuận rồi sau đó trở lại trường để tiếp tục đầu tư cho nghiên cứu mới.

Một hướng đi nữa là trở thành “tổng thầu trí tuệ” cho các dự án công nghệ tích hợp cấp quốc gia. Đại học Bách Khoa Hà Nội cũng nên thí điểm mô hình hệ sinh thái đổi mới sáng tạo theo từng ngành như y sinh, năng lượng, giao thông… Cách tiếp cận này giúp tập trung nguồn lực và tăng tỷ lệ thương mại hóa kết quả nghiên cứu.

Nhiệm vụ đặt ra cho Đại học Bách khoa là chuyển từ đại học nghiên cứu sang đại học đổi mới sáng tạo. “Trong kỷ nguyên mà công nghệ là yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh quốc gia, Việt Nam không thể đi vay mượn mà cần tự bồi dưỡng năng lực công nghệ. Điều này phải được kiến tạo từ bên trong, bởi chính các trường đại học”, Bộ trưởng nhận định.

Giải pháp vượt mô hình truyền thống của đại học phương Tây

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu một số giải pháp giúp Đại học Bách Khoa Hà Nội trở thành đại học đổi mới sáng tạo hàng đầu, vượt qua các mô hình đại học phương Tây.

Theo ông, trường nên cân nhắc phát triển tổ hợp đại học công nghệ quốc gia, trở thành hệ sinh thái vừa đào tạo, sản xuất, vừa thử nghiệm chính sách công nghệ. Một sáng kiến khác là xây dựng cơ chế đại học bảo hộ sáng chế. Theo đó, mọi giảng viên, sinh viên hay kỹ sư trên cả nước nếu có sáng chế kỹ thuật công nghệ có thể nhờ trường hỗ trợ đăng ký, bảo hộ, định giá và thương mại hóa. Đại học Bách Khoa có thể trở thành đơn vị giám hộ tài sản trí tuệ cho cộng đồng kỹ sư Việt Nam. Trường sẽ thu phí dịch vụ và được chia sẻ lợi nhuận nếu sản phẩm thương mại hóa thành công.

Một cách làm khác là trường đứng ra bảo lãnh học thuật cho các nhóm nghiên cứu, startup sinh viên có tiềm năng. Họ sẽ được cấp giấy xác nhận công nghệ có nguồn gốc học thuật từ trường để gọi vốn, tham gia đề án quốc gia hoặc thương thảo với đối tác. Việc bảo lãnh học thuật giúp tăng uy tín cho dự án và giảm rủi ro cho nhà đầu tư.

Bộ trưởng nhấn mạnh sự thay đổi thể chế là bước đi đầu tiên để thực hiện các ý tưởng trên. Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo cùng các luật mới đã mở đường cho việc này.

“Đại học Bách khoa cần đổi mới mạnh mẽ trong tư duy quản lý, từ kiểm soát quy trình đầu vào, hóa đơn chứng từ chi tiết sang quản lý kết quả và hiệu quả đầu ra, chấp nhận rủi ro, quản lý mục tiêu, không quản quá trình, người tạo kết quả được hưởng một phần thành quả”, ông nói.

Theo ông, trường cần ban hành các hướng dẫn cụ thể để giảng viên làm startup, spin-off, góp vốn bằng tài sản trí tuệ. Trường cũng cần thiết lập hệ thống chỉ tiêu đánh giá mới, thông qua số công nghệ chuyển giao, số sản phẩm ra thị trường, doanh thu tạo ra cho doanh nghiệp mỗi năm. Bộ sẽ thí điểm giao các nhiệm vụ công nghệ trọng điểm cho Đại học Bách Khoa theo mô hình tổng thầu tích hợp công nghệ.

“Nếu Việt Nam muốn giàu có bởi khoa học công nghệ, những người làm khoa học công nghệ ở Đại học Bách Khoa phải giàu có”, Bộ trưởng nói. Theo ông, Đại học Bách Khoa Hà Nội “không chỉ cho ra đời các kỹ sư mà còn là nơi sản xuất công nghệ, thông qua đổi mới sáng tạo để giúp đất nước phát triển”.

Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn. Ảnh: TTTT

Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn. Ảnh: TTTT

Về phía Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng: “Những trao đổi của Bộ trưởng Hùng sẽ tác động đến tư duy chính sách khoa học công nghệ của các thầy cô, từ đó thay đổi cách nghĩ cách làm của mỗi người”.

Ông khẳng định sự ra đời Nghị quyết 57 cùng các chính sách mới là cơ hội cho các trường đại học. “Bách Khoa – trường hàng đầu khối khoa học kỹ thuật mà không chớp được cơ hội này thì đó là lỗi của chính chúng ta”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.

Đáp lại chia sẻ của hai Bộ trưởng, PGS. Huỳnh Quyết Thắng, Giám đốc Đại học Bách Khoa Hà Nội, cho biết trường sẽ nhìn nhận lại các vấn đề còn tồn tại, đồng thời thực hiện năm mục tiêu mà Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng định hướng.

Tuấn Hưng – Trọng Đạt

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: Đại học Bách Khoa Hà Nội phải là nơi sản sinh ra công nghệ

Trung Quốc ra mắt turbine 500 MW đầu tiên trên thế giới

Turbine có công suất tối đa 500 MW sẽ giúp nhà máy thủy điện Datang Zala sản xuất lượng điện tương đương đốt 1,3 triệu tấn than đá mỗi năm.

Turbine có đường kính ngoài 6,23 m với 21 gầu nước. Ảnh: Công ty Máy điện Cáp Nhĩ Tân

Turbine có đường kính ngoài 6,23 m với 21 gầu nước. Ảnh: Công ty Máy điện Cáp Nhĩ Tân

Interesting Engineering hôm 3/7 đưa tin, Trung Quốc sẵn sàng lắp đặt turbine xung lớn tại nhà máy thủy điện Datang Zala ở khu tự trị Tây Tạng. Turbine do Trung Quốc tự phát triển có công suất tối đa 500 megawatt (MW) – công suất đơn vị lớn nhất thế giới hiện có. Turbine nặng 80 tấn rời nhà máy của Công ty Máy điện Cáp Nhĩ Tân ở đông bắc Trung Quốc hôm 2/7 sau 4 năm thiết kế và thử nghiệm.

Turbine được làm từ martensite, loại thép không gỉ nổi tiếng về độ bền, cứng và khả năng chống ăn mòn. Nó có 21 gầu nước và đường kính ngoài 6,23 m. Turbine này được ví như “trái tim” của nhà máy thủy điện. Bánh xe kiểu gầu của turbine là thành phần cốt lõi của đơn vị, đóng vai trò quan trọng trong biến đổi động lượng của dòng nước thành cơ năng.

Turbine mới có thể cải thiện hiệu suất phát điện tại nhà máy thủy điện Datang Zala, với khoảng cách thẳng đứng giữa mực nước hồ chứa và turbine là 671 m. Turbine xung là cỗ máy thủy lực dẫn dòng nước qua đường ống áp lực để tác động vào bánh xe kiểu gầu nhằm biến đổi năng lượng. Bánh xe là một trong những thành phần chịu tải và dòng chảy quan trọng nhất. Trong quá trình hoạt động, turbine liên tục chịu áp lực động tần suất cao, góp phần thiết yếu trong vận hành an toàn và ổn định của tổ máy phát điện.

Tao Xingming, giám đốc công nghệ tại Công ty Máy điện Cáp Nhĩ Tân, cho biết đột phá công nghệ này sẽ nâng cao hiệu suất phát điện từ 91 lên 92,6%. “Đối với tổ máy 500 megawatt hoạt động 24 giờ một ngày, hiệu suất tăng thêm 1,6% có nghĩa 190.000 kilowatt-giờ điện được sản xuất thêm mỗi ngày”, Tao nói.

Nhà máy thủy điện Datang Zala nằm trên sông Yuqu, một nhánh của sông Nộ Giang, chảy từ tây nam Trung Quốc qua tỉnh Vân Nam đến miền đông Myanmar và đổ vào biển Andaman. Nhà máy điện có tổng công suất lắp đặt là một triệu kilowatt và được thiết kế để sản xuất gần 4 tỷ kilowatt-giờ hàng năm, theo Tập đoàn Datang Trung Quốc, đơn vị xây dựng nhà máy. Lượng điện được sản xuất sẽ tương đương với đốt 1,3 triệu tấn than tiêu chuẩn mỗi năm, giảm 3,4 triệu tấn khí thải carbon dioxide.

Theo báo cáo tháng 4 từ Ủy ban Giám sát và Quản lý Tài sản Nhà nước, nhà máy thủy điện đang trên đà hoàn thành đúng tiến độ. Quá trình xây dựng khu vực chính bắt đầu năm 2023. Theo Xinhua, dự kiến nhà máy sẽ bắt đầu hoạt động năm 2028.

Trung Quốc nỗ lực xây dựng đập từ năm 2020, nhằm đạt mục tiêu không thải carbon vào năm 2060. Với hơn 200 gigawatt thủy điện tích năng đang xây dựng hoặc phê duyệt, Trung Quốc trên đà vượt mục tiêu 2030 là 120GW, có thể đạt 130GW vào cuối thập kỷ.

Thủy điện tích năng là hệ thống lưu trữ năng lượng chuyển nước giữa hai hồ chứa ở độ cao khác nhau. Khi có điện dư thừa trong mạng lưới, nước được bơm lên hồ chứa cao hơn. Khi nhu cầu tăng, nước được xả xuống để sản xuất điện.

An Khang (Theo Interesting Engineering, Sci Tech Daily)

Trung Quốc ra mắt turbine 500 MW đầu tiên trên thế giới – Báo VnExpress

Công bố 6 bài toán lớn về khoa học công nghệ trong lĩnh vực Quốc phòng

Bộ Quốc phòng vừa công bố Danh mục bài toán lớn về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số năm 2025 để doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam cùng tham gia giải quyết.

Các bài toán tập trung vào những lĩnh vực có tính chiến lược, phục vụ trực tiếp mục tiêu hiện đại hóa quốc phòng và bảo vệ chủ quyền trong bối cảnh mới.

Trong đó, ba bài toán đầu tiên xoay quanh nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền trên không gian mạng – mặt trận mới được Bộ Quốc phòng xác định là trọng yếu. Bài toán đầu tiên yêu cầu xây dựng nền tảng tính toán hiệu năng cao, có khả năng dự báo nguy cơ mất an toàn thông tin, phân tích mã độc, điều tra số, kiểm thử hệ thống và đánh giá hiệu năng phòng vệ mạng.

Bài toán thứ hai tập trung vào việc quản lý cơ sở hạ tầng và tiềm lực công nghệ thông tin phục vụ quốc phòng, thông qua giám sát, cảnh báo nguy cơ trên hạ tầng mạng và thiết lập cơ chế huy động nguồn lực số cho các nhiệm vụ quân sự. Bài toán thứ ba đặt mục tiêu xây dựng cơ chế chia sẻ, khai thác dữ liệu an ninh mạng liên ngành và tự động nhận diện, ngăn chặn các mối đe dọa, đảm bảo trao đổi dữ liệu một chiều an toàn và kiểm soát hiệu quả cơ sở dữ liệu dùng chung.

Loạt tên lửa, bệ phóng và radar phòng không tại Triển lãm Quốc phòng 2024. Ảnh: Giang Huy

Loạt tên lửa, bệ phóng và radar phòng không tại Triển lãm Quốc phòng 2024. Ảnh: Giang Huy

Bài toán thứ tư mở rộng sang lĩnh vực hạ tầng số, với yêu cầu xây dựng giải pháp kết nối an toàn liên mạng phục vụ chuyển đổi số quốc gia, có khả năng kiểm soát lưu lượng Internet, phòng chống thất thoát dữ liệu trong môi trường kết nối hai chiều.

Hai bài toán còn lại tập trung vào công nghệ lõi phục vụ hiện đại hóa quân đội. Trong đó bài toán thứ năm yêu cầu phát triển các hệ thống mô phỏng 3D sát thực tế, có thể huấn luyện kỹ thuật, khai thác – vận hành, đồng thời hỗ trợ nghiên cứu cải tiến và nâng cấp trang bị. Bài toán thứ sáu đặt mục tiêu làm chủ công nghệ chế tạo phần cứng, hệ điều hành và phần mềm cho các thiết bị như máy tính, máy tính bảng, điện thoại sử dụng trong quân sự, quốc phòng – từ phát triển chip bán dẫn đến hoàn thiện dây chuyền sản xuất.

Công bố của Bộ Quốc phòng là bước cụ thể hóa Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Trước đó tại hội nghị đánh giá chương trình phối hợp giữa hai bộ vào giữa tháng 3, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh xây dựng và bảo vệ Tổ quốc như hai mặt của một đồng xu, không thể bên nặng bên nhẹ. Kinh tế mạnh thì mới đảm bảo được chi phí cho quân đội; quân đội mạnh, có sức răn đe thì mới giữ được hòa bình để phát triển đất nước. Ông cho rằng khoa học công nghệ không chỉ để nâng cao tiềm lực kinh tế, mà còn phải được đầu tư tương xứng để nâng cao năng lực quốc phòng.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá Bộ Quốc phòng là một trong những bộ, ngành có tiềm lực nghiên cứu mạnh, với nhiều kết quả nghiên cứu đã được đưa vào sản xuất loạt và trang bị thực tế, góp phần giảm nhập khẩu. Ông cho biết Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ đề xuất tăng ngân sách nghiên cứu cho Bộ Quốc phòng trong năm nay, đồng thời đề nghị tập trung vào các bài toán có tính chiến lược lâu dài.

Trước đó, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố danh mục 21 bài toán lớn về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, trải rộng từ các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp đến phát triển công nghệ lõi như AI, 5G, blockchain và chế tạo vệ tinh. Trong bức tranh đó, các bài toán của Bộ Quốc phòng là điểm nhấn cho cách tiếp cận tích hợp giữa an ninh – quốc phòng và đổi mới sáng tạo quốc gia.

Sơn Hà

Công bố 6 bài toán lớn về khoa học công nghệ trong lĩnh vực Quốc phòng – Báo VnExpress

Tuyết sa mạc vô hiệu hóa kính viễn vọng mạnh nhất thế giới

Cụm kính viễn vọng vô tuyến ALMA tại sa mạc Atacama tạm dừng hoạt động sau khi một trận tuyết hiếm hoi phủ trắng cơ sở vào tuần trước.

Cơ sở của kính viễn vọng ALMA bị tuyết bao phủ. Ảnh: ALMA

Cơ sở của kính viễn vọng ALMA bị tuyết bao phủ. Ảnh: ALMA

Theo Live Science, tuyết rơi hiếm gặp tại nơi khô cằn nhất trên Trái Đất làm gián đoạn hoạt động của một trong những cụm kính viễn vọng hàng đầu thế giới và biến đổi khí hậu có thể khiến đài quan sát này phải đối mặt với nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan hơn trong tương lai. Tuyết phủ trắng một phần sa mạc Atacama, nơi nhận được chưa đến 2,5 cm mưa mỗi năm và là nơi đặt cụm kính viễn vọng lớn Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) tại miền bắc Chile. Tuyết rơi tại Cơ sở hỗ trợ hoạt động của ALMA, nằm ở độ cao 2.900 m và cách Santiago khoảng 1.700 km về phía bắc. Các hoạt động khoa học bị đình chỉ từ hôm 26/6.

Cụm kính viễn vọng vô tuyến của ALMA nằm trên cao nguyên Chajnantor, vùng sa mạc ở độ cao 5.104 m tại khu vực Antofagasta của Chile, thường có tuyết rơi 3 lần/năm. Theo Raúl Cordero, nhà khí hậu học tại Đại học Santiago, cao nguyên nằm ở 3 nước Chile, Bolivia và Peru này thường trải qua bão tuyết trong hai mùa là tháng 2 do khối không khí ẩm từ Amazon gây ra và từ tháng 6 đến tháng 7 vào mùa đông của Nam bán cầu.

“Vào mùa đông, một số cơn bão được tăng cường độ ẩm từ Thái Bình Dương, có thể mở rộng lượng mưa thậm chí đến các khu vực ven biển của sa mạc Atacama”, Cordero cho biết. “Ở độ cao trên 5.000 m, lượng tuyết rơi hàng năm dao động từ 20 đến 80 cm. Tuy nhiên, tuyết rơi ở độ cao 3.000 m, nơi đặt cơ sở của ALMA, rất hiếm”.

Trận tuyết mới nhất được thúc đẩy bởi tình trạng bất ổn khí quyển khác thường ảnh hưởng đến miền bắc Chile. Cục Khí tượng Chile phát cảnh báo về tuyết và gió do chuyển động của một “lõi lạnh” qua khu vực, theo nhà khí tượng học Elio Brufort. Hiện tượng này đi kèm với mưa lớn xảy ra xa hơn về phía bắc, gây lũ lụt và làm hư hại nhiều tài sản. Các trường học được lệnh đóng cửa và có nhiều báo cáo về mất điện và lở đất. Đây là sự kiện thời tiết chưa từng thấy trong gần một thập kỷ qua.

Tính đến ngày 27/6, bão tuyết vẫn hoạt động trên cao nguyên Chajnantor, do đó các hoạt động khoa học của ALMA tiếp tục bị đình chỉ để bảo vệ ăngten khỏi điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Trước đó, vào sáng ngày 26/6, đài quan sát đã kích hoạt giao thức an toàn mang tên “chế độ sinh tồn”. Ngoài tuyết rơi, nhiệt độ trong vùng giảm xuống -12 độ C, khiến công việc tại cơ sở trở nên vô cùng khó khăn.

Theo giao thức, tất cả ăngten lớn của ALMA được điều chỉnh xuôi theo hướng gió, giúp giảm thiệt hại tiềm năng từ tuyết tích tụ hoặc gió mạnh. Khi bão qua đi, đội dọn tuyết sẽ lập tức kiểm tra từng ăngten trước khi tiếp tục quan sát.

ALMA, bao gồm 66 ăngten độ chính xác cao trải rộng trên cao nguyên Chajnantor, là dự án hợp tác quốc tế tạo thành kính viễn vọng vô tuyến mạnh nhất hành tinh, được thiết kế để xử lý sự kiện thời tiết cực đoan kiểu này. Trận tuyết rơi làm gián đoạn hoạt động dấy lên câu hỏi về hoạt động của cụm kính viễn vọng khi khí hậu ấm lên.

Sa mạc Atacama thường chỉ nhận được 1-15 mm lượng mưa mỗi năm. Nhiều khu vực tại đây không ghi nhận bất kỳ lượng mưa hoặc tuyết nào suốt hàng năm trời. Theo Cordero, dù còn quá sớm để kết luận tuyết rơi ở độ cao thấp trên sa mạc có liên hệ trực tiếp với biến đổi khí hậu, mô hình khí hậu dự đoán khả năng gia tăng lượng mưa ở khu vực siêu khô hạn này.

An Khang (Theo Live Science)

Tuyết sa mạc vô hiệu hóa kính viễn vọng mạnh nhất thế giới – Báo VnExpress

Tường lửa thế hệ mới của công ty bảo mật Việt

Tường lửa của công ty NCS sử dụng thuật toán để phát hiện các mối đe dọa ở tầm ứng dụng, trong khi vẫn bảo đảm dung lượng truyền có thể đạt 300 Gbps.

Đây là một trong các giải pháp được giới thiệu tại buổi ra mắt Hệ sinh thái Sản phẩm an ninh mạng của công ty Công nghệ An ninh mạng quốc gia Việt Nam (NCS), ngày 2/7.

Theo Giám đốc công nghệ NCS Vũ Ngọc Sơn, tường lửa (firewall) luôn là thành phần được quan tâm đầu tiên trong mọi thiết kế hệ thống an ninh mạng. Tuy nhiên thực tế cho thấy các hệ thống có tường lửa vẫn gặp tấn công. Điều này đặt ra câu hỏi liệu đây có phải giải pháp đủ tốt cho các hệ thống không. “Tường lửa truyền thống không thể giải quyết vấn đề. Tường lửa thế hệ mới là giải pháp” ông Sơn nói.

Giải thích rõ hơn, chuyên gia này cho rằng giải pháp truyền thống hoạt động bằng cách chặn các kết nối không được phép. Tuy nhiên trong nhiều cuộc tấn công được ghi nhận thời gian qua, hacker thường khai thác lỗ hổng trong website hoặc qua tương tác trực tiếp với người dùng trong hệ thống, như email, chat, khiến tường lửa truyền thống có thể bị qua mặt.

Ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc công nghệ NCS đứng trước hình ảnh một thiết bị tường lửa mới ra mắt, ngày 2/7/2025. Ảnh: Lưu Quý

Ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc công nghệ NCS, đứng trước hình ảnh một thiết bị tường lửa mới, ngày 2/7. Ảnh: Lưu Quý

Giải pháp được NCS đưa ra là tường lửa sử dụng kiến trúc mới, như không dùng các stack Linux truyền thống, hạn chế tối đa việc sao chép các gói dữ liệu để tối ưu hóa tài nguyên. Ngoài ra, họ có thể phân tích sâu gói tin, phân tích nội dung trong gói tin, từ đó phát hiện các mối đe dọa dựa trên kho dữ liệu 8.500 mẫu tấn công.

“Công nghệ mới giúp đọc và xử lý các gói tin, gửi chúng đi trước khi có sự can thiệp của hệ điều hành. Điều này giúp hiệu suất cao hơn và đặc biệt không cần sao chép gói tin, nhờ đó có thể xử lý hàng chục triệu gói tin/giây”, ông Sơn nói.

Về phần cứng, hãng bảo mật Việt Nam sử dụng x86, là loại kiến trúc phổ thông. Theo ông Sơn, điều này giúp cho việc sản xuất thiết bị phần cứng của tường lửa dễ dàng hơn, giảm sự phụ thuộc vào các linh kiện cao cấp từ nước ngoài, từ đó giảm giá thành.

Với giải pháp trên, thay vì kiểm soát theo các luật chặn hay không chặn, tường lửa thế hệ mới có thể kiểm soát ở tầm ứng dụng, ngăn các ứng dụng không trong danh sách giống như các phần mềm mã độc triển khai trong hệ thống, theo ông Sơn. Theo chuyên gia này, giải pháp cũng có thể phát hiện các bất thường như DDoS, tấn công ATP thông qua phần mềm, ngăn chặn mã độc.

Tại sự kiện, đại diện NCS đề cập giải pháp có bảy phiên bản, trong đó mẫu NGFW 1010 có hiệu năng truyền tải 4 Gbps, dùng trong đơn vị quy mô nhỏ, còn mẫu cao cấp nhất NGFW 3040 hỗ trợ 300 Gbps, có thể dùng cho trung tâm dữ liệu quy mô lớn.

Ngoài giải pháp tường lửa, công ty an ninh mạng của Việt Nam ra mắt hệ sinh thái sản phẩm, giải pháp, gồm: Nền tảng tình báo an ninh mạng NCS TI, An ninh mạng điểm cuối NCS EDR, Trung tâm giám sát an ninh mạng NCS SOC với các giải pháp quản lý, phân tích sự kiện an ninh mạng tập trung NCS SIEM, Nền tảng điều phối, ứng phó sự cố NCS SOAR.

Ông Vũ Duy Hiền, Tổng giám đốc NCS, cho biết: “Các sản phẩm trong hệ sinh thái được định hướng xây dựng tuân theo tiêu chuẩn quốc tế và Việt Nam, do các chuyên gia Việt Nam nghiên cứu, sáng tạo và làm chủ”, đồng thời nhận chuyển giao công nghệ từ đối tác nước ngoài nhằm rút ngắn thời gian nghiên cứu.
Đại diện NCS cho biết đã cập nhật gần 300 kỹ thuật tấn công phổ biến của tin tặc, huấn luyện 12 mô hình AI chuyên biệt, giúp tăng khả năng nhận diện nguy cơ an ninh mạng và giảm bớt vận hành thủ công.

Ông Vũ Duy Hiền, Tổng Giám đốc Công ty NCS, phát biểu tại lễ ra mắt Hệ sinh thái sản phẩm an ninh mạng, ngày 2/7/2025. Ảnh: Lưu Quý

Ông Vũ Duy Hiền, Tổng Giám đốc Công ty NCS, phát biểu tại lễ ra mắt Hệ sinh thái sản phẩm an ninh mạng, ngày 2/7. Ảnh: Lưu Quý

Theo báo cáo của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, năm 2024, 46,15% cơ quan, doanh nghiệp ghi nhận sự cố an ninh mạng, với ước tính hơn 659.000 vụ tấn công mạng đã xảy ra. Tuy nhiên, khảo sát cũng cho thấy 52,89% tổ chức tại Việt Nam vẫn chưa trang bị đầy đủ các giải pháp công nghệ để ứng phó với sự cố; 56,16% chưa có đủ nhân sự chuyên trách về an ninh mạng.

“Hệ sinh thái sẽ góp phần giúp các tổ chức, doanh nghiệp bảo vệ được thành quả của chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ”, đại diện NCS nói.

Lưu Quý

Tường lửa thế hệ mới của công ty bảo mật Việt – Báo VnExpress

Nittobo – công ty Nhật ‘không thể thiếu’ với các hãng bán dẫn Mỹ

Năm qua, giám đốc cấp cao từ Nvidia, AMD, Microsoft đều ghé thăm Nittobo – công ty hiếm hoi trên thế giới cung cấp vật liệu vải thủy tinh T-glass trong sản xuất chip AI.

Vải thủy tinh cao cấp T-glass là vật liệu ít người biết đến nhưng đóng vai trò quan trọng trong sản xuất chip AI. T-glass thực chất là thủy tinh có hệ số giãn nở nhiệt (CTE) thấp, được đánh giá cao nhờ sự ổn định kích thước, độ cứng và khả năng thúc đẩy truyền dữ liệu tốc độ cao.

“Nhu cầu về T-glass đang tăng vọt, vì độ cứng của nó giúp ngăn chất nền bị uốn cong trong quá trình đóng gói chip tiên tiến, rất quan trọng với tỷ lệ sản xuất chip AI đạt chuẩn”, một giám đốc cấp cao từ Unimicron giải thích với Nikkei Asia.

Một loại vải thủy tinh của Nittobo. Ảnh: Nittobo

Một cuộn vải thủy tinh của Nittobo. Ảnh: Nittobo

Nittobo cung cấp vải thủy tinh cho các nhà sản xuất vật liệu như Resonac và Mitsubishi Gas Chemical của Nhật Bản để tạo ra tấm phủ đồng (CCL). Sau đó, các đơn vị chuyên về chất nền chip và bảng mạch in như Ibiden, Unimicron sẽ dùng CCL để sản xuất chất nền chip cao cấp, được sử dụng để gắn và đóng gói chip AI từ Nvidia và những hãng khác. Ngoài ra, vải thủy tinh cao cấp cũng rất cần thiết cho chip nhớ và bộ xử lý mạnh mẽ.

Theo Digitimes, máy chủ AI phát triển bùng nổ từ cuối năm 2024 khiến nhu cầu về những công nghệ đóng gói bán dẫn tiên tiến như CoWoS tăng vọt, gây áp lực lên nguồn cung nguyên vật liệu đầu chuỗi. Nittobo không thể tăng sản lượng vải thủy tinh đủ nhanh để đáp ứng nhu cầu cao, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn nguồn cung.

“Nếu bạn mua chừng này vật liệu từ Nittobo vào năm ngoái, số lượng bạn nhận được từ công ty trong năm nay, năm sau, năm sau nữa vẫn sẽ giữ nguyên, trừ khi nhà máy mới của Nittobo đi vào hoạt động. Không phải chỉ cần đến Nittobo với rất nhiều tiền mặt trong tay là có thể mua thêm”, một giám đốc tại Kinsus, nhà cung cấp cho Nvidia và AMD, cho biết.

Theo giám đốc một nhà cung cấp chất nền chip khác, công ty ông đang phải chờ đợi lâu hơn để các đơn đặt hàng CCL cao cấp được hoàn thành. “Giờ chúng tôi phải chờ khoảng 6-8 tuần để được giao hàng”, ông nói.

Nhà máy của Nittobo tại Đài Loan. Ảnh: Nittobo

Nhà máy của Nittobo tại Đài Loan. Ảnh: Nittobo

Chiến lược hoạt động của Nittobo

Nittobo ban đầu là một nhà máy kéo sợi thành lập năm 1898, khi chính quyền Meiji nỗ lực đẩy mạnh nguồn cung dệt may trong nước – một câu chuyện quen thuộc với nhiều nhà sản xuất vật liệu chip tại Nhật Bản.

Đến 1938, công ty thành công sản xuất công nghiệp sợi thủy tinh và tung ra vải thủy tinh cho bảng mạch in hơn ba thập kỷ sau. T-glass ra mắt năm 1984, dần trở thành vật liệu quan trọng trong sản xuất chip AI.

Năm tài chính vừa qua, Nittobo ghi nhận doanh số 109 tỷ yen, tăng 17% so với năm trước. Biên lợi nhuận của công ty tăng từ 9% lên 15,1%, chủ yếu do nhu cầu về AI.

Nhận thấy vấn đề thiếu hụt nguồn cung, Nittobo cam kết đầu tư 80 tỷ yen (550 triệu USD) để mở rộng sản xuất vật liệu bán dẫn, bao gồm T-glass, tại Nhật Bản và đảo Đài Loan. CEO Hiroyuki Tada cho biết, mục tiêu của công ty là đến tháng 3/2028 sẽ đạt công suất gấp đôi năm 2025 tại Đài Loan. “Chúng tôi làm mọi thứ có thể để tránh gây bất tiện cho khách hàng của mình”, Tada nói và khẳng định công ty đang hoạt động hết công suất.

Tuy nhiên, họ không muốn tăng năng lực sản xuất quá nhanh do lo ngại thị trường điện tử biến động và trải nghiệm “đau thương” trước đây của công ty khi nhu cầu đột ngột biến mất.

Tada cũng cho rằng khi có dấu hiệu khan hiếm, một số khách hàng sẽ đặt mua nhiều hơn mức cần thiết. “Khi lo lắng, đôi khi các công ty cuối chuỗi đặt nhiều hơn nhu cầu thực tế để đảm bảo an toàn. Tôi nghĩ có lẽ điều đó đang diễn ra với một số đơn của chúng tôi”, ông nói.

Trụ sở chính của Taiwan Glass tại Đài Bắc. Ảnh: Kai-Cheng Chuang

Trụ sở chính của Taiwan Glass tại Đài Bắc. Ảnh: Kai-Cheng Chuang

Những đối thủ mới của Nittobo đang xuất hiện

Nhu cầu không được đáp ứng là một động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự cạnh tranh. Trong khi Nittobo đang dẫn đầu về T-glass, một số công ty cũng đang tìm cách thâm nhập thị trường ngách béo bở này.

Taiwan Glass, nhà sản xuất thủy tinh lớn nhất Đài Loan, đang tăng cường công suất để phục vụ sự bùng nổ AI. Công ty này đang cải tạo một dây chuyền sẵn có và dự kiến hoạt động cuối năm 2025, sớm hơn so với lộ trình ba năm của Nittobo.

“Công ty Nhật Bản đang mở rộng quá chậm”, Lin Chia-yu, Giám đốc bộ phận sợi của Taiwan Glass, nói với CommonWealth Magazine. Gần đây, các giám đốc từ Nvidia và Unimicron cũng đã ghé thăm trụ sở chính của Taiwan Glass vài ngày một lần để thúc đẩy sản xuất.

T-glass của Nittobo đang là tiêu chuẩn của ngành. Nhưng khoảng hai năm trước, Taiwan Glass cũng phát triển công thức thủy tinh ít giãn nở riêng với tên gọi TS-Glass. Do nhu cầu thị trường khi đó thấp, Taiwan Glass phải tháo dỡ lò nung chuyên dụng và chuyển đổi mục đích sử dụng sang sản phẩm khác. Đến cuối năm 2023, do nhu cầu cao từ Nvidia và Unimicron, TS-Glass được hồi sinh.

Các công ty Trung Quốc cũng tích cực tham gia cuộc đua vật liệu này, trong đó có Taishan Fiberglass. Công ty đang nổi lên như một đối thủ cạnh tranh đáng gờm, đặc biệt là để phục vụ nhu cầu nội địa. Tuy nhiên, Taishan Fiberglass lại thuộc Tập đoàn Vật liệu xây dựng quốc gia Trung Quốc CNBM, không phù hợp với chuỗi cung ứng AI của Mỹ, vốn đang muốn giảm linh kiện Trung Quốc.

Theo giám đốc một công ty cung cấp chất nền chip, những loại vải thủy tinh mới sẽ cần được các nhà sản xuất chất nền và khách hàng cuối xác nhận chất lượng. “Thực tế, một số nhà sản xuất vật liệu đã phát triển các lựa chọn thay thế, nhưng không nhà sản xuất chất nền nào sẵn sàng sử dụng chúng, vì khách hàng cuối không muốn thay đổi vật liệu”, người này giải thích.

T. J. Tseng, Chủ tịch Unimicron, cũng nhận định: “T-glass cao cấp không phải thứ ai cũng có thể sản xuất ngay lập tức”. Ông cho rằng Nittobo có thể giữ vững vị trí quan trọng của mình trong chuỗi cung ứng một thời gian nữa.

Thu Thảo (Theo Nikkei Asia, Digitimes)

Ra mắt hệ thống giám sát Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học công nghệ

Sáng 2/7, Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tổ chức ra mắt các nền tảng số phục vụ giám sát, triển khai Nghị quyết 57.

Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng ban Chỉ đạo và Thủ tướng Phạm Minh Chính, phó ban Chỉ đạo cùng tham dự. Lễ ra mắt được kết nối đến hơn 3.000 điểm cầu trên cả nước.

Hệ thống giám sát, đánh giá Nghị quyết 57 lần đầu tiên được xây dựng nhằm theo dõi việc triển khai nghị quyết một cách toàn diện, trực tuyến trên phạm vi toàn quốc. Hệ thống này cho phép điều hành công việc theo thời gian thực, xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương, trên nền tảng số.

Nguyên tắc thiết kế được xác định là “đúng, đủ, sạch, sống” – nghĩa là dữ liệu phải chính xác, đầy đủ, được xử lý làm sạch và liên tục cập nhật theo thời gian thực. Một điểm nổi bật của hệ thống là khả năng kết nối, tích hợp và liên thông với hệ thống báo cáo của Chính phủ, các cơ sở dữ liệu quốc gia, cũng như hệ thống thông tin của Đảng, Quốc hội, bộ ngành và địa phương. Nhờ đó, dữ liệu được thu thập tự động, liên tục, giảm tối đa việc nhập liệu thủ công.

Bộ chỉ số KPI được thiết kế đa cấp, bao gồm: Chỉ số chiến lược, đánh giá hiệu quả và tác động tổng thể của nghị quyết; Chỉ số tác nghiệp, theo dõi tiến độ chi tiết từng nhiệm vụ, giải pháp; Chỉ số kế hoạch, giám sát mức độ hoàn thành các đầu việc cụ thể theo đúng mốc thời gian do Ban Chỉ đạo giao.

Hệ thống hiển thị trực quan theo thời gian thực, giúp lãnh đạo các cấp dễ dàng theo dõi tiến độ, kịp thời phát hiện nhiệm vụ bị chậm. Cơ chế cảnh báo sớm tự động được tích hợp, hỗ trợ các cơ quan chủ động nhắc nhở, điều chỉnh, tránh để tình trạng chậm trễ kéo dài. Cơ chế xếp hạng mức độ hoàn thành nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị cũng được thiết lập và cập nhật công khai, minh bạch ngay trên hệ thống.

Không chỉ phục vụ riêng cho Nghị quyết 57, hệ thống này được định hướng phát triển thành một nền tảng điều hành dữ liệu cấp quốc gia, với khả năng mở rộng để giám sát việc triển khai các chương trình, nghị quyết quan trọng khác của Đảng trong thời gian tới.

Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính ấn nút khai trương, ra mắt 3 nền tảng số phục vụ giám sát triển khai Nghị quyết 57, sáng 2/7. Ảnh: Cổng thông tin Đảng Cộng sản

Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính ấn nút khai trương, ra mắt 3 nền tảng số phục vụ giám sát triển khai Nghị quyết 57, sáng 2/7. Ảnh: Cổng thông tin Đảng Cộng sản

Hệ thống thông tin tiếp nhận, xử lý phản ánh kiến nghị, giải pháp sáng kiến (PAKN-GPSK) trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia cho phép tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước dễ dàng phản ánh các khó khăn, vướng mắc; kiến nghị tháo gỡ rào cản về cơ chế, chính sách. Đồng thời, các tổ chức cá nhân cũng có thể đóng góp sáng kiến, giải pháp thúc đẩy phát triển đất nước trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Người dân, doanh nghiệp có thể gửi phản ánh trực tuyến qua nhiều phương thức: truy cập trực tiếp hệ thống tại địa chỉ pakn.nq57.vn; truy cập qua Cổng thông tin điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam; hoặc thông qua các cổng dịch vụ công, cổng thông tin của bộ, ngành, địa phương đã kết nối liên thông.

Hệ thống được tích hợp với các nền tảng như VNeID, VNConnect để xác thực danh tính, bảo đảm tính minh bạch, an toàn và bảo mật thông tin cá nhân. Người gửi phản ánh có thể theo dõi toàn bộ quá trình xử lý và nhận thông báo tự động về tiến độ, kết quả giải quyết.

Đáng chú ý, hệ thống tích hợp không gian thảo luận trực tuyến – nơi các cơ quan Trung ương, chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp có thể tương tác, trao đổi chuyên sâu, phản biện và đề xuất giải pháp. Trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên được ứng dụng để tự động phân loại, phát hiện trùng lặp nội dung, cảnh báo vấn đề tiềm ẩn, giúp nâng cao hiệu quả xử lý.

Cơ chế công khai kết quả xử lý và đánh giá mức độ hài lòng cũng được tích hợp. Người dân, tổ chức có thể phản hồi nếu chưa đồng thuận với kết quả nhận được.

Các kiến nghị nổi bật, sáng kiến có giá trị sẽ được tổng hợp và phân tích định kỳ để kịp thời tham mưu cho Ban Chỉ đạo, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về các vấn đề chiến lược.

Cũng trong sáng nay, Cổng thông tin điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam chính thức ra mắt. Đây là tiếng nói chính thống của Đảng trên không gian số, được xây dựng nhằm trở thành trung tâm thông tin tích hợp, kết nối toàn diện giữa Trung ương với các cấp ủy, tổ chức Đảng, cán bộ, đảng viên và nhân dân cả nước.

Cổng hiện kết nối trực tiếp với 62 cổng thành phần của các bộ, ngành, địa phương và cơ quan trong hệ thống chính trị, tạo thành một hệ sinh thái thông tin thống nhất, đồng bộ, phục vụ công bố nhanh chóng, chính xác và minh bạch các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng.

Vũ Tuân

Bộ Khoa học và Công nghệ bổ nhiệm cán bộ tại ba đơn vị

Bộ Khoa học và Công nghệ công bố quyết định về cán bộ tại Học viện Chiến lược Khoa học và Công nghệ, Cục An toàn Bức xạ hạt nhân và Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, sáng 1/7.

Ông Phạm Đình Nguyên, Phó giám đốc Cơ quan điều hành Quỹ phát triển Khoa học và Công nghệ quốc gia được bổ nhiệm làm Giám đốc Học viện Chiến lược Khoa học và Công nghệ.

Ông Vũ Văn Tích, ông Trần Văn Nghĩa, ông Trần Minh Tân và bà Nguyễn Thị Hương Giang giữ chức Phó giám đốc Học viện.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng giao bà Nguyễn Thị Hương Giang kiêm nhiệm chức Tổng biên tập Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Ông Trần Minh Tân kiêm nhiệm chức Viện trưởng Chiến lược. Ông Triệu Minh Long, Phó giám đốc Học viện, kiêm nhiệm chức Hiệu trưởng Trường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Khoa học và Công nghệ.

Bộ trưởng giao quyền Cục trưởng An toàn bức xạ hạt nhân cho ông Nguyễn Hoàng Linh, Phó Cục trưởng. Ảnh: Đức Huy

Bộ trưởng giao quyền Cục trưởng An toàn bức xạ và hạt nhân cho ông Nguyễn Hoàng Linh, Phó cục trưởng. Ảnh: Đức Huy

Tại Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, ông Nguyễn Tuấn Khải, Cục trưởng được điều động giữ chức Phó viện trưởng Năng luyện nguyên tử Việt Nam. Ông Nguyễn Hoàng Linh, Phó cục trưởng được giao quyền Cục trưởng An toàn bức xạ và hạt nhân cho đến khi có quyết định khác.

Bộ Khoa học và Công nghệ cũng ra quyết định kéo dài thời gian giữ chức Phó viện trưởng Năng lượng nguyên tử Việt Nam đối với ông Phạm Quang Minh.

Tại lễ công bố, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng lưu ý sự phối hợp giữa Cục An toàn bức xạ hạt nhân và Viện Năng lượng nguyên tử. Trong đó, Cục giữ vai trò quản lý nhà nước, còn Viện là cơ sở hỗ trợ kỹ thuật.

Bộ trưởng yêu cầu Cục tận dụng tốt nguồn lực chuyên môn của Viện và mở rộng hợp tác với các tổ chức trong nước, quốc tế, từ đó đẩy nhanh việc thực hiện dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.

Ông cũng kỳ vọng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam trở thành Viện Năng lượng nguyên tử quốc gia, với quy mô nhân sự tăng gấp đôi lên 1.500 người, định hướng trở thành cơ sở nghiên cứu năng lượng hạt nhân lớn trong khu vực, góp phần đưa Việt Nam trở thành cường quốc điện hạt nhân.

Người đứng đầu ngành Khoa học và Công nghệ cũng nhắc nhở lãnh đạo Viện cần sớm tìm kiếm, bồi dưỡng lớp thế hệ lãnh đạo kế cận.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng. Ảnh: Đức Huy

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhắc nhở các lãnh đạo cần bồi dưỡng thế hệ kế cận, trong lễ trao quyết định bổ nhiệm sáng 1/7. Ảnh: Đức Huy

Với Học viện Chiến lược Khoa học và Công nghệ, sau khi được tổ chức lại từ sáu đơn vị và một số trung tâm, Bộ trưởng đánh giá Học viện hiện có quy mô lớn gấp sáu lần và sứ mệnh mở rộng gấp nhiều lần. Học viện sẽ phải đóng vai trò xây dựng chiến lược phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số – ba trụ cột quan trọng trong phát triển đất nước, đồng thời đảm nhiệm đào tạo kiến thức và kỹ năng cho hàng triệu cán bộ các bộ, ngành, địa phương ở cả ba lĩnh vực này.

“Học viện là tổ chức có nhiều thành phần, mỗi người mỗi tính, đòi hỏi người lãnh đạo phải có năng lực điều phối và dung hòa. Tuy nhiên, đây là môi trường tốt để rèn luyện và phát triển năng lực lãnh đạo”, Bộ trưởng lưu ý và mong muốn các cán bộ trong Học viện đoàn kết, coi nhau như một gia đình và cùng hướng tới mục tiêu chung.

Trong khi đó, Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam cũng có sứ mệnh lớn hơn, đăng tải những bài viết lý luận, chuyên sâu, không chỉ về nghiên cứu mà còn về cả chính sách, thể chế, chia sẻ câu chuyện về những kinh nghiệm hay trong nước và quốc tế, phổ biến ra toàn xã hội.

Trọng Đạt

Bộ Khoa học và Công nghệ bổ nhiệm cán bộ tại ba đơn vị – Báo VnExpress

Tăng cường hợp tác khoa học công nghệ giữa Việt Nam và Liên bang Nga

Ngày 8/5/2025, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Liên bang Nga của Tổng bí thư Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã có buổi làm việc với Bộ trưởng Bộ Khoa học và Giáo dục Đại học Liên bang Nga Valery Nikolaevich Falkov để thúc đẩy toàn diện các chương trình hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Tăng cường hợp tác khoa học công nghệ giữa Việt Nam và Liên bang Nga - Ảnh 1.
Buổi làm việc giữa Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng và Bộ trưởng Valery Nikolaevich Falkov

Tại buổi làm việc, hai Bộ trưởng đã thảo luận cụ thể việc triển khai và mở rộng các chương trình hợp tác nghiên cứu chung; thiết lập cơ chế kết nối giữa các viện nghiên cứu, trường đại học của hai nước; thành lập Nhóm công tác chung của hai Bộ để hỗ trợ các viện, trường và doanh nghiệp công nghệ hai nước xây dựng các dự án hợp tác.

Để khai thác hiệu quả tiềm năng mỗi nước về khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, hai bên đã thống nhất sẽ xem xét thành lập một Trung tâm đổi mới sáng tạo Việt – Nga, có vai trò là đầu mối tiếp nhận yêu cầu, tư vấn, hỗ trợ chuyển giao công nghệ, tìm kiếm đối tác, thúc đẩy các chương trình nghiên cứu khoa học, thương mại hóa và phát triển sản phẩm.

Cuối buổi làm việc, hai Bộ trưởng đã ký Thỏa thuận hợp tác về tổ chức tuyển chọn dự án nghiên cứu khoa học chung.

Đây là lần đầu tiên hai Bộ chính thức ký Thỏa thuận hợp tác để tạo cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch và triển khai các dự án nghiên cứu chung với các mốc thời gian cụ thể từng năm, trong giai đoạn 10 năm (2025-2035). Dự kiến Thỏa thuận này sẽ được trao chính thức sau hội đàm giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 10/5/2025.

Tăng cường hợp tác khoa học công nghệ giữa Việt Nam và Liên bang Nga - Ảnh 2.

Hai Bộ trưởng ký Thỏa thuận hợp tác về tổ chức tuyển chọn dự án nghiên cứu khoa học và công nghệ chung giữa hai nước.

Hợp tác về khoa học công nghệ giữa Việt Nam và Liên bang Nga đang bước vào một giai đoạn mới, được hai bên ưu tiên dành nguồn lực và tạo các cơ chế linh hoạt, đột phá để khai thác hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh của mỗi nước, đưa khoa học công nghệ trở thành trụ cột quan trọng trong việc phát triển quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam – Liên bang Nga./.

Trung tâm Truyền thông KH&CN, Vụ HTTQ

Tăng cường hợp tác khoa học công nghệ giữa Việt Nam và Liên bang Nga

Sandbox đầu tiên của Việt Nam sắp đi vào hoạt động

(ĐTCK) Trong khuôn khổ Dự án hỗ trợ kỹ thuật do Cục Kinh tế Liên bang Thụy Sĩ (SECO) hỗ trợ, ủy thác qua Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) quản lý, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã tổ chức Tọa đàm “Triển khai Nghị định 94/2025/NĐ-CP ngày 29/4/2025 quy định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng (Nghị định 94)” sáng ngày 1/7 tại Hà Nội.

Phát biểu tại Tọa đàm, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cho biết, đứng trước những cơ hội và thách thức mà cuộc CMCN 4.0 mang lại, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách đẩy mạnh ứng dụng, phát triển khoa học công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, chủ động, tích cực tham gia cuộc CMCN 4.0.

Trong đó ban hành khung thể chế thử nghiệm có kiểm soát đối với các công nghệ, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong việc thực hiện “Bộ tứ chiến lược”, bao gồm: Đột phá, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết 57-NQ/TW); hội nhập quốc tế trong tình hình mới (Nghị quyết 59-NQ/TW); xây dựng và thực thi pháp luật (Nghị quyết 66-NQ/TW); phát triển kinh tế tư nhân (Nghị quyết 68-NQ/TW) để đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững trong kỷ nguyên mới.

“Với vai trò huyết mạch của nền kinh tế, phát triển phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số luôn là động lực then chốt giúp ngành Ngân hàng tăng tốc bền vững, nâng cao chất lượng dịch vụ. Thời gian qua, ngành Ngân hàng đã tích cực, chủ động trong triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong chuyển đổi số, đóng góp vào sự phát triển chung của nền kinh tế, thể hiện trên các mặt từ thể chế, hạ tầng đến sản phẩm, dịch vụ”, Phó Thống đốc nói.

Toàn cảnh Tọa đàm
Toàn cảnh Tọa đàm

Được biết, Nghị định 94 là văn bản pháp lý quan trọng về lĩnh vực Fintech, là bước đi quan trọng, tạo hành lang pháp lý thử nghiệm trong phạm vi kiểm soát về các giải pháp Fintech trong môi trường thực tế, giúp các tổ chức có căn cứ pháp lý để triển khai các hoạt động kinh doanh mới. Đồng thời, hỗ trợ các cơ quan quản lý trong việc theo dõi, giám sát và đánh giá rủi ro, từ đó giúp hoàn thiện khung khổ pháp lý về Fintech, tạo thuận lợi cho chuyển đổi số ngành ngân hàng, nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế số quốc gia.

Theo Nghị định 94, có 3 giải pháp được xem xét tham gia Cơ chế thử nghiệm gồm: Chấm điểm tín dụng, Chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API), Cho vay ngang hàng (P2P Lending). Trong quá trình triển khai Nghị định, NHNN sẽ tiếp tục rà soát, cập nhật các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới trong lĩnh vực ngân hàng để đánh giá và đề xuất mở rộng các giải pháp tham gia Cơ chế thử nghiệm.

Với vai trò huyết mạch của nền kinh tế, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số luôn là động lực then chốt giúp ngành ngân hàng tăng tốc bền vững, nâng cao chất lượng dịch vụ. Thời gian qua, ngành Ngân hàng đã tích cực, chủ động trong triển khai các Nghị quyết, Chỉ thị, Chương trình hành động của Bộ Chính trị, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ và đã đạt được rất nhiều những thành tựu nổi bật trong chuyển đổi số, đóng góp vào sự phát triển chung của nền kinh tế, thể hiện trên các mặt từ thể chế, hạ tầng đến sản phẩm, dịch vụ.

Theo đó, NHNN không ngừng hoàn thiện hành lang pháp lý nhằm thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số ngân hàng. Hạ tầng phục vụ chuyển đổi số ngành ngân hàng luôn được chú trọng đầu tư, nâng cấp, phát triển. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng xử lý bình quân 820 nghìn tỷ đồng mỗi ngày trong khi hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử xử lý 26 triệu giao dịch mỗi ngày. Hạ tầng thông tin tín dụng quốc gia nâng cấp để gia tăng khả năng xử lý, cập nhật dữ liệu tự động với tỉ lệ cập nhật số liệu thành công từ TCTD đạt mức cao trên 98%.

Hơn 117 triệu hồ sơ khách hàng cá nhân (đạt gần 100% tổng lượng tài khoản cá nhân phát sinh giao dịch trên kênh số) và hơn 927 nghìn hồ sơ khách hàng tổ chức đã được đối chiếu thông tin sinh trắc học (đạt hơn 75% tổng số lượng tài khoản thanh toán tổ chức phát sinh giao dịch trên kênh số).

Nhiều sản phẩm, dịch vụ ngân hàng thân thiện giàu tiện ích, đem lại giá trị thiết thực đáp ứng tốt nhu cầu đa dạng của khách hàng. Nhiều nghiệp vụ cơ bản đã được số hóa hoàn toàn 100%. Đến nay, có gần 87% người Việt Nam trưởng thành có tài khoản ngân hàng; Giá trị thanh toán không dùng tiền mặt năm 2024 gấp 25 lần GDP.

Phó giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam Ron H.Slangen phát biểu tại sự kiện
Phó giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam Ron H.Slangen phát biểu tại sự kiện

Phó giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam Ron H.Slangen cho biết: “Hệ thống tài chính tại Việt Nam đang trải qua quá trình chuyển đổi lớn, được thúc đẩy bởi các công nghệ như điện toán đám mây, phân tích dữ liệu lớn, open API, Blockchain và AI. Sự thay đổi này đang định hình lại hoạt động ngân hàng truyền thống và thúc đẩy sự trỗi dậy của các công ty công nghệ tài chính. Để thích ứng, ADB ủng hộ Nghị định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát, thúc đẩy tài chính toàn diện và thân thiện với khí hậu, đồng thời cung cấp môi trường thuận lợi cho đổi mới công nghệ tài chính”.

Đại sứ Thuỵ Sĩ tại Việt Nam, ông Thomas Gass chia sẻ, Thụy Sĩ là đối tác kiên định và đáng tin cậy của Việt Nam trong việc phát triển lĩnh vực tài chính trong nhiều năm. Với sự hỗ trợ phát triển công nghệ tài chính, chúng tôi tái khẳng định và làm sâu sắc thêm mối quan hệ đối tác đó. Nghị định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát không chỉ khuyến khích sự đổi mới từ các tổ chức cung ứng dịch vụ hiện này mà còn giảm rào cản gia nhập đối với các công ty khởi nghiệp và những tổ chức mới trên thị trường.

“Chúng tôi sẽ tiếp tục ủng hộ các thông lệ quốc tế tốt nhất, thúc đẩy đổi mới, tận dụng chuyên môn của Thụy Sĩ và đầu tư vào các quan hệ đối tác mang lại tác động lâu dài. Mục tiêu chung của chúng tôi là giúp Việt Nam xây dựng một hệ thống tài chính có khả năng phục hồi, sáng tạo và dễ tiếp cận với tất cả mọi người. Điều này giúp Việt Nam hiện thực hóa khát vọng trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045 và đạt được mức phát thải carbon ròng bằng 0 vào năm 2050”, ông Thomas Gass nói.

Đại sứ Thuỵ Sĩ tại Việt Nam, ông Thomas Gass chia sẻ tại sự kiện
Đại sứ Thuỵ Sĩ tại Việt Nam, ông Thomas Gass chia sẻ tại sự kiện

Trong diễn biến có liên quan, sáng ngày 27/6, với 438/447 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Nghị quyết nêu rõ, Trung tâm tài chính quốc tế là khu vực có ranh giới địa lý xác định do Chính phủ thành lập đặt tại Thành phố Hồ Chí Minh và Thành phố Đà Nẵng, tập trung hệ sinh thái đa dạng các dịch vụ tài chính và dịch vụ hỗ trợ.

Đánh giá việc triển khai Nghị định 94/2025/NĐ-CP ngày 29/4/2025 quy định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng, Phó Thống đốc nhấn mạnh: “Có lẽ đây là Sandbox (Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát) đầu tiên của Việt Nam”.

Tọa đàm Triển khai Nghị định 94/2025/NĐ-CP cũng sẽ được tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 2/7 và tại Thành phố Đà Nẵng vào 3/7 nhằm truyền tải các nội dung, chính sách tại Nghị định 94/2025/NĐ-CP đến rộng rãi các đối tượng áp dụng trên toàn quốc. Sự kiện sẽ góp phần quan trọng vào quá trình triển khai thử nghiệm, thúc đẩy đổi mới sáng tạo công nghệ tài chính phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế số quốc gia, nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính và hiện đại hóa hệ thống ngân hàng theo chủ trương, định hướng của Đảng và Chính phủ.