Lý do Sao Diêm Vương không còn là hành tinh

Hiệp hội Thiên văn Quốc tế đã giáng cấp Sao Diêm Vương xuống hành tinh lùn vào năm 2006, khiến nhiều năm qua nhà khoa học vẫn tìm cách lý giải.

Việc Hiệp hội Thiên văn Quốc tế (IAU) giáng cấp Sao Diêm Vương từ một hành tinh xuống hành tinh lùn vào năm 2006 khiến nhiều năm sau đó, một vài nhà thiên văn học vẫn muốn xem xét lại để làm rõ sự việc. Một trong số đó là làm rõ các thông số phân biệt hành tinh với các thiên thể khác.

Vậy tại sao Sao Diêm Vương không còn được coi là một hành tinh nữa? Vấn đề bắt đầu từ định nghĩa của một hành tinh – hoặc sự thiếu hụt định nghĩa này. Trước năm 2006, không có tiêu chí nghiêm ngặt nào cho một hành tinh. Thay vào đó, các hành tinh được xem một cách lỏng lẻo là những vật thể lớn hơn các tiểu hành tinh quay quanh Mặt Trời. Ví dụ, vào giữa những năm 1800, hơn chục vật thể từng được coi là hành tinh, nay lại xem là tiểu hành tinh.Hình ảnh sao Diêm Vương được tàu vũ trụ New Horizon của NASA chụp vào năm 2015.Ảnh: NASA/Phòng thí nghiệm Vật lý Ứng dụng Đại học Johns Hopkins/Viện Nghiên cứu Tây Nam

Hình ảnh sao Diêm Vương được tàu vũ trụ New Horizon của NASA chụp vào năm 2015.Ảnh: NASA/Phòng thí nghiệm Vật lý Ứng dụng Đại học Johns Hopkins/Viện Nghiên cứu Tây Nam

Sao Diêm Vương trở thành hành tinh khi nào?

Khi Clyde Tombaugh phát hiện ra Sao Diêm Vương vào năm 1930, các nhà khoa học đang tìm kiếm khắp nơi một thiên thể chưa được biết đến để giải thích một số bất thường trong quỹ đạo của nó. Tombaugh, một nhà thiên văn học mới vào nghề tại Đài quan sát Lowell ở Arizona, được giao nhiệm vụ xác định nguyên nhân. Sau vài tháng, ông đã định vị thành công một vật thể tròn, nhiều đá nằm ngoài Sao Thiên Vương mà ông tin rằng có thể góp phần gây ra sự dao động quỹ đạo của nó. Thiên thể này cuối cùng được đặt tên là Pluto (Sao Diêm Vương), theo tên vị thần La Mã của thế giới ngầm. Mặc dù nhỏ hơn một số mặt trăng đã biết, nó vẫn được coi là đủ lớn để được coi là một hành tinh.

Tuy nhiên, chẳng bao lâu sau, người ta nhận thấy Pluto không đủ lớn để tạo ra lực hấp dẫn cần thiết để ảnh hưởng đến quỹ đạo của Sao Thiên Vương. Hơn nữa, vào những năm 1990, các nhà thiên văn học đã phát hiện ra rằng Pluto được bao quanh bởi một số vật thể có kích thước tương tự; nó thuộc về một khu vực của hệ Mặt Trời sau này được đặt tên là Vành đai Kuiper.

Điều này đã gây ra cuộc tranh luận về vị trí của Pluto trong hệ hành tinh, và lên đến đỉnh điểm tại một cuộc họp năm 2006 ở Prague.

Năm đó, IAU đã giao nhiệm vụ cho một tiểu ban nhỏ xây dựng định nghĩa về “hành tinh”. Họ đã đưa ra ba tiêu chí:

+ Nó phải quay quanh Mặt Trời.

+ Nó phải có đủ khối lượng để tự kéo mình thành hình tròn.

+ Nó phải dọn sạch tất cả các thiên thể khác, ngoại trừ các mặt trăng của chính nó, khỏi quỹ đạo của mình.

Dựa trên yêu cầu thứ ba, ủy ban tuyên bố rằng Pluto không còn đủ điều kiện là một hành tinh vì vị trí của nó trong Vành đai Kuiper đầy các vật thể, nơi hàng nghìn vật thể nằm ngoài quỹ đạo của Sao Hải Vương. Do đó, Pluto không phải là vật thể có lực hấp dẫn chi phối trong khu vực lân cận của nó – và do đó, không phải là một hành tinh, theo định nghĩa mới.

Bảo Anh (Theo Live Science)

Triển khai thương mại mạng 5G Open RAN “Make in Vietnam, Made by Viettel”

Ngày 13/11/2024, Tổng Công ty Công nghiệp Công nghệ cao Viettel (Viettel High Tech) và Qualcomm tổ chức sự kiện “5G Open RAN Connect 2024”, công bố triển khai thương mại diện rộng trạm phát sóng 5G Open RAN “Make in Vietnam, Made by Viettel”.

Tổng Công ty Công nghiệp Công nghệ cao Viettel và Qualcomm ký kết nâng cấp hợp tác chiến lược toàn diện trong lĩnh vực công nghệ cao trên phạm vi toàn cầu.

Đây là trạm phát sóng 5G Open RAN đầu tiên trên thế giới sử dụng chipset Qualcomm do Viettel và Qualcomm đồng nghiên cứu phát triển. Từ đầu năm 2025, Viettel sẽ triển khai hơn 300 trạm 5G Open RAN tại một số tỉnh thành phố, tiến tới mở rộng quy mô lớn tại Việt Nam và thị trường quốc tế từ năm 2025. Đây là bước tiến mới tại Việt Nam, bởi trước đó các trạm 3G, 4G do Viettel nghiên cứu được lắp đặt và phát sóng thử nghiệm. Đến nay 5G Viettel đã đặt dấu mốc lớn khi song hành cùng thế giới khi triển khai đồng thời trên mạng lưới 5G phủ sóng toàn quốc.

Những trạm phát sóng đầu tiên được triển khai đã chứng minh được các ưu điểm của công nghệ Open RAN. Các chỉ số kỹ thuật về tốc độ Download, Upload, vùng phủ sóng, số lượng người dùng, độ tiêu hao năng lượng cho thấy chất lượng của mạng Open RAN do Viettel phát triển đã đạt đến mức tương đương với những mạng 5G truyền thống, trong khi đó chi phí đầu tư hạ tầng và vận hành khai thác tối ưu hơn.

Với việc đưa vào triển khai các trạm phát sóng 5G Open RAN, Viettel High Tech đã hoàn thiện danh mục các giải pháp 5G trọn bộ từ mạng lõi (core network) đến các khối vô tuyến (RAN). Viettel High Tech có thể cung cấp toàn bộ giải pháp cho khách hàng triển khai mạng riêng hoặc mạng công cộng. Điểm mạnh trong bộ giải pháp 5G của Viettel là tính mở theo tiêu chuẩn Open RAN. Các nhà mạng sử dụng giải pháp Viettel có thể linh hoạt trong việc kết hợp nhiều nhà cung cấp để tạo nên một hệ sinh thái đối tác bền vững.

Cũng tại sự kiện, Viettel High Tech và Qualcomm đã ký kết nâng cấp hợp tác chiến lược toàn diện trong lĩnh vực công nghệ cao trên phạm vi toàn cầu. Đây là cột mốc đánh dấu sự thành công của mô hình hợp tác giữa hai tập đoàn trong thời gian qua và tiến tới những mục tiêu lớn hơn trong tương lai. Không chỉ hợp tác 5G, hai bên  còn thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực 6G, AI, XR và CSR.

L.H

Quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050

Mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký Quyết định số 1352/QĐ-TTg ngày 08/11/2024 phê duyệt Quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Mục tiêu tổng quát của Quy hoạch là gia tăng diện tích, phục hồi, đảm bảo tính toàn vẹn và kết nối các hệ sinh thái tự nhiên; quản lý và bảo tồn hiệu quả các loài hoang dã, các nguồn gen quý hiếm; xây dựng và phát triển hệ thống khu bảo tồn thiên nhiên, hành lang đa dạng sinh học, cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học, khu vực đa dạng sinh học cao, cảnh quan sinh thái quan trọng, vùng đất ngập nước quan trọng góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững đất nước.

Thành lập mới 61 khu bảo tồn

Quy hoạch đặt ra mục tiêu cụ thể là: mở rộng, nâng cấp và nâng cao hiệu quả quản lý hệ thống khu bảo tồn thiên nhiên; chuyển tiếp 178 khu bảo tồn hiện có (trong đó chuyển hạng 07, mở rộng 27 khu bảo tồn); thành lập mới 61 khu bảo tồn; nâng tổng diện tích hệ thống khu bảo tồn trên phạm vi toàn quốc khoảng 6,6 triệu ha.

Củng cố và phát triển hệ thống cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học, hành lang đa dạng sinh học, vùng đất ngập nước quan trọng; chuyển tiếp 13 cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học hiện có, cấp giấy chứng nhận 09 cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học; chuyển tiếp 03 hành lang đa dạng sinh học hiện có, hình thành 07 hành lang đa dạng sinh học; hình thành 10 vùng đất ngập nước quan trọng cấp quốc gia.

Đồng thời, hình thành hệ thống khu vực đa dạng sinh học cao, cảnh quan sinh thái quan trọng gồm 22 khu vực đa dạng sinh học cao với tổng diện tích khoảng 2 triệu ha, 10 cảnh quan sinh thái quan trọng với tổng diện tích khoảng 4 triệu ha.

Tầm nhìn đến năm 2050, các hệ sinh thái tự nhiên quan trọng, các loài nguy cấp, quý, hiếm, các nguồn gen có giá trị bảo tồn được phục hồi, bảo tồn hiệu quả; đa dạng sinh học và dịch vụ hệ sinh thái được lượng giá, sử dụng bền vững và mang lại lợi ích thiết yếu trong phát triển kinh tế – xã hội, góp phần bảo đảm an ninh môi trường, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển bền vững đất nước…

Định hướng Quy hoạch theo 8 vùng sinh thái

Định hướng Quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học thời kỳ 2021-2030 theo 08 vùng sinh thái trên phạm vi cả nước gồm: vùng Đông Bắc, Tây Bắc; Đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long.

Quyết định đưa ra 8 giải pháp thực hiện Quy hoạch gồm giải pháp về: cơ chế, chính sách; khoa học và công nghệ; đào tạo, tăng cường năng lực; tài chính, đầu tư; tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng; hợp tác quốc tế; tổ chức thực hiện và giám sát thực hiện quy hoạch.

Trong đó, thực hiện đẩy mạnh nghiên cứu khoa học về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học; tập trung các nghiên cứu ứng dụng phát triển các mô hình gây nuôi và tái thả các loài hoang dã vào tự nhiên; bảo tồn các loài đặc hữu, nguy cấp, ngăn chặn sự suy thoái của các loài có nguy cơ bị tuyệt chủng ngoài tự nhiên; các mô hình du lịch sinh thái hiệu quả; phát triển, tiếp nhận chuyển giao công nghệ mới về bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học.

Tăng cường áp dụng công nghệ viễn thám và hệ thống thông tin địa lý (GIS) trong việc lập và giám sát thực hiện quy hoạch, giám sát các đối tượng của quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học; xây dựng mô hình cộng đồng tham gia bảo tồn đa dạng sinh học, nhân rộng những điển hình tiên tiến.

Tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo tồn đa dạng sinh học nhằm nâng cao năng lực, trách nhiệm cho mọi tổ chức, các nhân, đặc biệt là các cán bộ quản lý, cộng đồng dân cư sống trong và xung quanh các khu vực đa dạng sinh học cao, khu cảnh quan sinh thái quan trọng…

PT

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử

Ngày 12/11/2024, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức Hội thảo tham vấn phục vụ công tác thẩm định Quy hoạch phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử (NLNT) thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định tham dự và chủ trì Hội thảo.
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, ông Nguyễn Hoàng Linh – Vụ trưởng Vụ Đánh giá Thẩm định và Giám định công nghệ (Bộ KH&CN) cho biết, thực hiện Kế hoạch tổ chức thẩm định Quy hoạch phát triển, ứng dụng NLNT thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch) tại Quyết định số 2818/QĐ-HĐTĐQH ngày 04/11/2024 của Chủ tịch Hội đồng – Bộ trưởng Bộ KH&CN, Hội thảo được tổ chức nhằm tham vấn ý kiến của các thành viên Hội đồng thẩm định, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý đến từ các bộ, ngành, cơ quan liên quan để giúp nâng cao chất lượng, hoàn thiện Hồ sơ Quy hoạch.
Ông Nguyễn Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Đánh giá Thẩm định và Giám định công nghệ phát biểu tại Hội thảo.
Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Lê Xuân Định đã nhấn mạnh tầm quan trọng của Quy hoạch phát triển, ứng dụng NLNT đối với việc thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Quy hoạch giúp nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước trong lĩnh vực NLNT; đề ra định hướng cơ bản dài hạn, xác định các mục tiêu tổng quát, mục tiêu cụ thể, những vấn đề trọng tâm cần giải quyết và các khâu đột phá trong phát triển, ứng dụng NLNT vì mục đích hoà bình có đóng góp tích cực, trực tiếp và hiệu quả cho phát triển đất nước trong các ngành, lĩnh vực: y tế, nông nghiệp, tài nguyên và môi trường, công nghiệp và các ngành kinh tế – kỹ thuật khác. Đồng thời đề ra định hướng và phương án đầu tư phát triển các cơ sở nghiên cứu KH&CN hạt nhân, các cơ sở ứng dụng và cơ sở đào tạo trong lĩnh vực NLNT, là căn cứ để hoạch định các chính sách và kiến tạo động lực phát triển, xây dựng kế hoạch, giải pháp và huy động nguồn lực thực hiện.
Theo Thứ trưởng, Quy hoạch không chỉ mang tính chất chuyên ngành mà còn yêu cầu sự phối hợp đồng bộ giữa các ngành, nhằm hướng tới việc ứng dụng NLNT trong các lĩnh vực y tế, công nghiệp, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
Thứ trưởng Lê Xuân Định phát biểu tại Hội thảo.
Tại Hội thảo, bà Trần Thị Bích Ngọc – Vụ trưởng Vụ NLNT (Bộ KH&CN) – đơn vị chủ trì lập Quy hoạch đã báo cáo lập Quy hoạch. Trong đó nêu rõ sự cần thiết, căn cứ lập quy hoạch, quan điểm phát triển, ứng dụng NLNT; rà soát, đánh giá quy hoạch thời kỳ trước; dự báo triển vọng, nhu cầu phát triển, ứng dụng NLNT và nguồn nhân lực trong lĩnh vực NLNT; các nội dung quy hoạch…
Bà Trần Thị Bích Ngọc, Vụ trưởng Vụ Năng lượng nguyên tử thông tin về Báo cáo lập Quy hoạch.
Sau khi nghe báo cáo tóm tắt Quy hoạch, Hội thảo đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp sâu sắc, tâm huyết từ các đại biểu. Các nội dung thảo luận tập trung vào các vấn đề quan trọng như: sự phù hợp với nhiệm vụ lập quy hoạch đã được phê duyệt tại Quyết định số 108/QĐ-TTg ngày 22/01/2021 của Thủ tướng Chính phủ; sự phù hợp với quy định của pháp luật về NLNT; việc tích hợp các nội dung quy hoạch do bộ, cơ quan ngang bộ và địa phương liên quan được phân công thực hiện; tính khả thi của quy hoạch và điều kiện bảo đảm về giải pháp và nguồn lực thực hiện quy hoạch và các nội dung khác có liên quan; đẩy mạnh ứng dụng NLNT trong các lĩnh vực sản xuất, nâng cao năng suất và hiệu quả, bảo vệ sức khỏe nhân dân, môi trường, và bảo đảm an toàn bức xạ và hạt nhân.
Ngoài ra, các đại biểu cũng dành sự quan tâm đến việc phát triển đồng bộ các cơ sở nghiên cứu, ứng dụng và đào tạo trong lĩnh vực này, khuyến khích đầu tư xã hội và đầu tư nước ngoài, nhằm thúc đẩy ứng dụng NLNT trong phát triển kinh tế – xã hội.
Các đại biểu thảo luận tại Hội thảo.
Kết luận Hội thảo, Thứ trưởng Lê Xuân Định đã ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của các cơ quan liên quan trong việc xây dựng hồ sơ Quy hoạch cũng như những ý kiến đóng góp của các đại biểu và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp thu đầy đủ các ý kiến để hoàn thiện hơn nữa hồ sơ Quy hoạch. Thứ trưởng yêu cầu các cơ quan lập Quy hoạch và đơn vị tư vấn nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ các ý kiến để nâng cao chất lượng Hồ sơ trước khi trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Đặc biệt, Thứ trưởng Lê Xuân Định đề nghị Cơ quan thường trực Hội đồng tổng hợp các ý kiến góp ý, báo cáo kết quả thảo luận và hoàn thiện Hồ sơ Quy hoạch. Các thành viên Hội đồng cần khẩn trương hoàn thành việc gửi ý kiến nhận xét đối với hồ sơ Quy hoạch phát triển, ứng dụng NLNT thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, bảo đảm đúng tiến độ công tác thẩm định Quy hoạch.
Toàn cảnh Hội thảo.

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN.

Dự án “Bắc cầu VKIST”: Bước tiến mới trong hợp tác KH&CN Việt Nam – Hàn Quốc

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Bùi Thế Duy bày tỏ mong muốn Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc (KOICA) sẽ vận động chính phủ Hàn Quốc tiếp tục hỗ trợ VKIST phát triển bền vững, theo lộ trình ba giai đoạn đã được đặt ra. Dự án “Bắc cầu VKIST” là bước chuyển tiếp quan trọng, chuẩn bị cho giai đoạn 2 sắp tới.
Thông tin được chia sẻ tại buổi Lễ ký biên bản thảo luận về dự án “Bắc cầu VKIST” giữa Bộ KH&CN và KOICA ngày 12/11/2024 tại Hà Nội.
Dự án “Bắc cầu VKIST” nhằm mục tiêu tăng cường phát triển năng lực của Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam – Hàn Quốc (VKIST) với kế hoạch triển khai gồm ba giai đoạn.
Theo đó, Bộ KH&CN và KOICA cam kết hợp tác chặt chẽ trong việc triển khai dự án, bao gồm việc cử chuyên gia Hàn Quốc sang Việt Nam, thực hiện các nghiên cứu chung và thí điểm, tổ chức đào tạo nâng cao năng lực, bảo trì cơ sở vật chất và quản lý dự án.
Nội dung hợp tác cũng nêu rõ cơ chế giám sát, trách nhiệm của các bên trong quá trình thực hiện, cùng các điều khoản hợp tác, tham vấn và quy định về chấm dứt dự án. Đồng thời, các biện pháp công bố thông tin nhằm gia tăng sự hiểu biết và sự hỗ trợ từ phía công chúng đối với dự án cũng được thảo luận và thống nhất.
Toàn cảnh buổi Lễ.
Phát biểu tại buổi Lễ, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy cho biết, giai đoạn đầu của dự án, đã có nhiều thành tựu được ghi nhận, VKIST đã vươn lên trở thành trung tâm năng động cho các hoạt động KH&CN giữa hai nước, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của quan hệ song phương giữa Việt Nam – Hàn Quốc ‘Đối tác chiến lược toàn diện’. Thứ trưởng kỳ vọng trong quá trình hợp tác sắp tới, sẽ có nhiều thành quả nghiên cứu quan trọng được hình thành và phát triển.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy phát biểu tại buổi Lễ.
Tại buổi Lễ, ông Lee Byung Hwa, Giám đốc Quốc gia KOICA Việt Nam nhấn mạnh, VKIST là dự án mang tính biểu tượng trong hợp tác ODA về KH&CN giữa Việt Nam và Hàn Quốc. Ông bày tỏ vui mừng khi VKIST đã đạt được những thành tựu đáng kể trong thời gian ngắn, được ghi nhận các kết quả nghiên cứu cả trong và ngoài nước. Qua đó mở rộng hợp tác, thu hút được các dự án nghiên cứu từ bên ngoài. Những thành tựu này có được nhờ sự ủng hộ từ các cấp lãnh đạo Bộ KH&CN, cùng với sự nỗ lực không ngừng của các nhà khoa học tại VKIST.
Các nội dung tại biên bản ký kết sẽ là bước tiến quan trọng trong việc nâng tầm hợp tác KH&CN giữa Việt Nam và Hàn Quốc, góp phần thúc đẩy sự phát triển chung của hai nước.
Thứ trưởng Bùi Thế Duy và Ông Lee Byung Hwa ký biên bản thảo luận về dự án “Bắc cầu VKIST” giữa Bộ KH&CN và KOICA.

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam – Hàn Quốc

Nghiên cứu phát triển khoa học giáo dục đến năm 2030: Bước đột phá cho giáo dục và đào tạo Việt Nam

Chương trình hướng tới phát triển hệ thống giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của mọi đối tượng người học, đảm bảo công bằng trong tiếp cận giáo dục; góp phần phát triển đội ngũ các nhà nghiên cứu về khoa học giáo dục tại Việt Nam.
Ngày 11/11/2024 tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức Hội thảo khoa học phục vụ xây dựng và hoàn thiện Khung Chương trình KH&CN cấp quốc gia “Nghiên cứu phát triển khoa học giáo dục đến năm 2030” (Chương trình). Hội thảo được diễn ra dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Toàn cảnh Hội thảo.
Bước đột phá cho GD&ĐT Việt Nam
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc đánh giá cao sự chỉ đạo của Bộ KH&CN trong vai trò là đơn vị chủ trì, quản lý trực tiếp Chương trình. Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cho biết, với 46 đề tài được triển khai thực hiện, Chương trình khoa học giáo dục giai đoạn 2016-2020 đã góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả trong nghiên cứu khoa học giáo dục, giải đáp những vấn đề lý luận và thực tiễn đặt ra trong quá trình đổi mới căn bản toàn diện GD&ĐT Việt Nam; cung cấp luận cứ khoa học cho việc xây dựng, ban hành chính sách giáo dục, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
Về Chương trình Nghiên cứu phát triển khoa học giáo dục đến năm 2030, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc nhấn mạnh, Ban Chủ nhiệm Chương trình cần tiến hành rà soát các điểm mới trong Kết luận số 91-KL/TW ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29 -NQ/TW ngày 4/11/2013 và dự thảo Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Kết luận số 91-KL/TW để xây dựng và hoàn thiện Khung Chương trình phù hợp, hiệu quả và đáp ứng yêu cầu của thời đại.
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc phát biểu khai mạc Hội thảo.
Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy nhấn mạnh tầm quan trọng của việc định hướng nghiên cứu khoa học tập trung vào những vấn đề then chốt, có tính ứng dụng cao để đảm bảo hiệu quả trong nghiên cứu và triển khai Chương trình. Thứ trưởng Bùi Thế Duy mong muốn các nhà khoa học đóng góp ý kiến để hoàn thiện dự thảo Khung Chương, tạo ra những thay đổi toàn diện và bền vững, nhằm đưa ra những bước đột phá về GD&ĐT trong giai đoạn tới.
Theo Thứ trưởng, việc phê duyệt và triển khai các đề tài nghiên cứu từ nay đến năm 2030 cần được rà soát kỹ lưỡng, tập trung vào một số vấn đề lớn như thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện ngành giáo dục và đào tạo; quản lý, triển khai đồng bộ hệ thống quản lý giáo dục… góp phần giải quyết các thách thức cốt lõi trong ngành giáo dục, đổi mới phương thức giảng dạy và học tập. Thứ trưởng cũng gợi ý việc học hỏi từ các mô hình nghiên cứu khoa học tiên tiến trên thế giới trong quá trình xây dựng và hoàn thiện Khung Chương trình.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy phát biểu tại Hội thảo.
Thúc đẩy sự phát triển bền vững của hệ thống giáo dục Việt Nam 
Báo cáo tại Hội thảo, ông Trần Quốc Cường, Vụ trưởng Vụ Khoa học Xã hội, Nhân văn và Tự nhiên, Bộ KH&CN cho biết, trong thời gian qua, Bộ KH&CN đã chủ động phối hợp cùng Ban Chủ nhiệm xây dựng dự thảo Khung Chương trình; gửi công văn xin ý kiến tới các Bộ/ngành có liên quan; phối hợp cùng Bộ GD&ĐT và Ban Chủ nhiệm Chương trình xử lý các ý kiến góp ý của các Bộ/ngành và các đơn vị trực thuộc Bộ trước khi trình Bộ trưởng Bộ KH&CN phê duyệt.
Ông Trần Quốc Cường khẳng định, đây là bước đi quan trọng trong nỗ lực thúc đẩy sự phát triển bền vững của hệ thống giáo dục Việt Nam; đáp ứng các yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện hệ thống giáo dục của đất nước theo tinh thần của Nghị quyết số 29-NQ/TW và Kết luận số 91-KL/TW của Bộ Chính trị.
Ông Trần Quốc Cường, Vụ trưởng Vụ Khoa học Xã hội, Nhân văn và Tự nhiên báo cáo tại Hội thảo.
GS.TS. Lê Anh Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, Bộ GD&ĐT – Chủ nhiệm Chương trình cho biết, nội dung Khung Chương trình định hướng tập trung vào 6 nhóm nội dung nghiên cứu trọng tâm gồm: Luận cứ khoa học cho quá trình hoàn thiện thể chế, xây dựng chính sách giáo dục; Phát triển hệ thống, mạng lưới và mô hình giáo dục; Phát triển chương trình, đổi mới phương thức giảng dạy, kiểm tra đánh giá trong giáo dục; Các vấn đề về văn hoá và quản trị trường học trong các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông; Các vấn đề về giáo dục đại học; Dự báo và chiến lược phát triển giáo dục.
Theo đó, mục tiêu của Khung Chương trình là cung cấp luận cứ khoa học cho quá trình hoàn thiện thể chế, xây dựng chính sách nhằm phát triển GD&ĐT; đề xuất được các giải pháp hiệu quả nhằm phát triển hệ thống giáo dục đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của mọi đối tượng người học, đảm bảo công bằng trong tiếp cận giáo dục đến năm 2030 và các năm tiếp theo; góp phần phát triển đội ngũ các nhà nghiên cứu về khoa học giáo dục tại Việt Nam. Sản phẩm đầu ra của Khung Chương trình sẽ đóng góp vào quá trình đổi mới toàn diện nền giáo dục Việt Nam và phát triển kinh tế – xã hội đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045.
GS.TS. Lê Anh Vinh, Chủ nhiệm Chương trình báo cáo tại Hội thảo.
Tại Hội thảo, các nhà khoa học, các nhà quản lý đã thảo luận, đóng góp nhiều nội dung quan trọng vào bố cục, nội dung, mục tiêu… để củng cố thêm các căn cứ cho việc hoàn thiện xây dựng Khung Chương trình.
Đại diện Ban Tuyên giáo Trung ương cho rằng, Khung Chương trình đã bám sát Văn kiện, Nghị quyết của Trung ương; đồng thời nhấn mạnh, vai trò then chốt của GD&ĐT trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Theo đó, cần chủ động phát huy tích cực vai trò của GD&ĐT; xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ tri thức; tập trung nghiên cứu giáo dục mầm non – giáo dục đại học – giáo dục nghề nghiệp…
Đồng quan điểm, đại diện Đại học Quốc gia Hà Nội nhấn mạnh, Chương trình cần phải giải quyết được các vấn đề thực tiễn, bám sát nhu cầu phát triển của đất nước. Các trường đại học phải đầu tư vào công nghệ cao; xây dựng chiến lược phát triển dài hạn, đặc biệt là đầu tư cho các trường đại học trọng điểm, nghiên cứu khoa học, tự chủ đại học, giáo dục STEM, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy, tăng cường đầu tư cho ngoại ngữ…
Đại diện Đại học Đà Nẵng bày tỏ nhất trí với Dự thảo Khung Chương trình; tuy nhiên, cần lưu ý một số nội dung quan trọng như quản lý hệ thống tri thức, nghiên cứu giáo dục so sánh… nhằm đảm bảo tính liên thông quốc tế và chuẩn hóa cao, toàn diện trong khoa học giáo dục.
Các ý kiến đóng góp tại Hội thảo không chỉ làm rõ những điểm nghẽn cần gỡ trong Chương trình, mà còn thúc đẩy đổi mới phương pháp giáo dục một cách căn bản, tập trung vào chuyển đổi số, nâng cao vai trò của ngoại ngữ như ngôn ngữ thứ hai, và tăng cường nghiên cứu cơ bản về khoa học giáo dục.
Các nhà khoa học đóng góp ý kiến tại Hội thảo.
Liên quan đến các nội dung của Hội thảo, Bộ KH&CN cùng Ban chủ nhiệm Chương trình tiếp thu các ý kiến đóng góp đối với nhóm vấn đề về giải pháp để hoàn thiện Dự thảo Khung Chương trình một cách toàn diện, khả thi và đáp ứng nhu cầu thực tiễn.

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN

Thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo giữa Bộ KH&CN và Bộ Công an

Kế hoạch phối hợp thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo nhằm phục vụ tốt nhất cho người dân, hỗ trợ hoạch định chính sách, xây dựng Chính phủ số, xã hội số và kinh tế số cũng như đóng góp cho phát triển kinh tế – xã hội.
Được sự đồng ý của Lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) và Lãnh đạo Bộ Công an, Cục Phát triển công nghệ và Đổi mới sáng tạo (Bộ KH&CN) và Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an) đã tổ chức Lễ ký kết Kế hoạch phối hợp thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo vào sáng 11/11/2024. Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh tham dự và chứng kiến Lễ ký kết.
Cục trưởng Cục Phát triển công nghệ và Đổi mới sáng tạo Nguyễn Mai Dương phát biểu tại Lễ ký kết.
Mục tiêu của Kế hoạch phối hợp giữa hai cơ quan nhằm tham mưu xây dựng chính sách về hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo; phối hợp triển khai thực hiện các giải pháp thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, với trọng tâm phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia dựa trên nền tảng thành tựu KH&CN, thu hút các nguồn lực…, qua đó đóng góp tích cực vào đổi mới mô hình tăng trưởng, tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế; góp phần hiện thực hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh và đại diện lãnh đạo một số đơn vị trực thuộc Bộ KH&CN và Bộ Công an chứng kiến Lễ ký kết.
Nội dung chính của kế hoạch phối hợp giữa hai cơ quan nhằm phục vụ tốt nhất cho người dân, hỗ trợ hoạch định chính sách, xây dựng Chính phủ số, xã hội số và kinh tế số cũng như đóng góp cho phát triển kinh tế – xã hội. Theo bản ký kết các nội dung, nhiệm vụ phối hợp bao gồm:
Thứ nhất, tham mưu xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành Nghị định của Chính phủ quy định một số nội dung về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo; sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách, quy định phù hợp trong khuôn khổ pháp luật hiện hành thuộc thẩm quyền của Chính phủ.
Thứ hai, nghiên cứu, tham mưu thành lập đơn vị sự nghiệp công lập cấp quốc gia thuộc Bộ Công an thực hiện chức năng, nhiệm vụ khai thác, ứng dụng, thương mại dữ liệu, các sản phẩm liên quan đến dữ liệu, đổi mới sáng tạo về khoa học dữ liệu dựa trên nền tảng khai thác cơ sở dữ liệu; nghiên cứu, xây dựng và ban hành Danh mục sản phẩm đổi mới sáng tạo về dữ liệu; nghiên cứu, tham mưu thành lập doanh nghiệp trực thuộc đơn vị sự nghiệp công lập cấp quốc gia thuộc Bộ Công an thực hiện chức năng, nhiệm vụ về kết nối, hợp tác kinh doanh, hợp tác đầu tư đối với các sản phẩm, dịch vụ, giải pháp đổi mới sáng tạo về dữ liệu dựa trên nền tảng khai thác cơ sở dữ liệu.
Thứ ba, thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo: Tổ chức cuộc thi “Dữ liệu với cuộc sống – Data for Life” hằng năm để tìm kiếm các sản phẩm, giải pháp ứng dụng thành tựu KH&CN trong lĩnh vực dữ liệu; xây dựng và chủ trì chương trình KH&CN cấp quốc gia về khoa học dữ liệu và trí tuệ nhân tạo, tạo lập nền tảng KH&CN phục vụ quản trị, vận hành, khai thác an toàn và hiệu quả Trung tâm Dữ liệu Quốc gia; huy động nguồn nhân lực các nhà khoa học, chuyên gia là người Việt Nam ở nước ngoài tham gia hỗ trợ hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo; nghiên cứu, xây dựng và trình cấp có thẩm quyền ban hành các chiến lược phát triển, các nhiệm vụ, kế hoạch về hoạt động đổi mới công nghệ, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo về dữ liệu; xây dựng mạng lưới liên kết đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo về dữ liệu giữa các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp và Trung tâm Dữ liệu quốc gia, cũng như cơ chế phối hợp giữa mạng lưới đổi mới sáng tạo tại Trung tâm dữ liệu quốc gia và tại Trung tâm NIC. Nội dung này bao gồm việc cụ thể hoá các cơ chế hoạt động, các mô hình vườn ươm khởi nghiệp (sandbox), các hình thức hợp tác tiên tiến như xã hội hoá, cổ phần hoá, đầu tư rủi ro… với các nguồn lực phù hợp (tài chính, cơ sở hạ tầng, tài nguyên).
Thứ tư, nghiên cứu, tham mưu thành lập quỹ hỗ trợ đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo trực thuộc đơn vị sự nghiệp công lập cấp quốc gia thuộc Bộ Công an thực hiện chức năng, nhiệm vụ về hỗ trợ, kết nối các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo dựa trên hạ tầng, tài nguyên thuộc Trung tâm dữ liệu quốc gia.
Toàn cảnh Lễ ký kết.
Thông qua hợp tác, hai bên sẽ nỗ lực đạt được kết quả thiết thực trong thời gian tới với mục tiêu “Phát triển nhanh và bền vững dựa chủ yếu vào khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số”. Điều này đã được khẳng định tại Văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Đặc biệt là góp phần xây dựng cơ chế, chính sách mạnh mẽ thúc đẩy chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực kinh tế – xã hội, khuyến khích đổi mới sáng tạo…

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN

KH,CN&ĐMST: Đột phá phát triển Vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Lê Xuân Định nhấn mạnh, để thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) tại các tỉnh miền Trung cần phải khơi thông nguồn lực và phát huy tiềm năng các địa phương, đặc biệt trong các lĩnh vực kinh tế biển, kinh tế số và chuyển đổi số.

Phát triển KH&CN gắn với kinh tế biển, kinh tế số và chuyển đổi số

Ngày 8/11/2024 tại Quảng Bình, Bộ KH&CN phối hợp với UBND tỉnh Quảng Bình tổ chức Hội nghị giao ban KH&CN vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ năm 2024.

Toàn cảnh Hội nghị.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định cho biết, KH,CN&ĐMST vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ trong 2 năm qua đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, đóng góp thiết thực cho phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của Vùng, góp phần thực hiện các nghị quyết về phát triển bền vững kinh tế – xã hội, đặc biệt là Nghị quyết 26-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Thông qua việc công bố Bộ chỉ số ĐMST cấp địa phương (PII) năm 2023 đã phản ánh điểm mạnh, điểm yếu của từng địa phương, trong đó Đà Nẵng là 1 trong 5 địa phương có điểm số dẫn đầu cả nước, điều này khẳng định vai trò vị trí của trung tâm Vùng).


Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định phát biểu tại Hội nghị.

Hoạt động nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao công nghệ vào sản xuất, kinh doanh được tăng cường đã góp phần nâng cao chất lượng, khả năng cạnh tranh, tạo lập và phát triển thị trường đối với các sản phẩm chủ lực, sản phẩm đặc sản của từng địa phương trong Vùng.

Tính riêng các dự án cấp quốc gia hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao công nghệ, tiến bộ kỹ thuật cho Vùng thực hiện trong năm 2023 – 2024: Có 43 dự án đang triển khai, trong đó 20 dự án đã được nghiệm thu. Đã hỗ trợ chuyển giao 137 quy trình công nghệ; hỗ trợ xây dựng 115 mô hình sản xuất dựa trên ứng dụng công nghệ; đào tạo 309 cán bộ kỹ thuật; tập huấn cho hơn 6.000 lượt nông dân về quy trình kỹ thuật ứng dụng vào sản xuất.

Các chương trình KH&CN cấp quốc gia về nghiên cứu ứng dụng KH&CN tại các địa phương thuộc Vùng được thúc đẩy triển khai; công tác hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm, hàng hóa, đổi mới công nghệ quốc gia, phát triển tài sản trí tuệ, phát triển công nghệ cao được các địa phương trong Vùng tích cực triển khai thực hiện, đạt nhiều kết quả…
Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động KH,CN&ĐMST vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ còn nhiều khó khăn, thách thức. Thứ trưởng Lê Xuân Định mong muốn các giải pháp về KH,CN&ĐMST trong thời gian tới sẽ khơi thông được nguồn lực, phát huy được tối đa tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương và của Vùng trên các lĩnh vực.

Tập trung các nguồn lực phát triển KH,CN&ĐMST Vùng

Từ thực tiễn địa phương, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Bình Đoàn Ngọc Lâm cho biết, đổi mới cơ chế quản lý KH&CN, cũng như đẩy mạnh xúc tiến và quảng bá sản phẩm KH&CN là những chiến lược quan trọng, giúp Quảng Bình khẳng định vị thế và tiềm năng phát triển trong tương lai.

Trong thời gian qua, tỉnh đã tập trung các nguồn lực phát triển KH,CN&ĐMST, đặc biệt ở các lĩnh vực thế mạnh như: kinh tế biển, du lịch và nông nghiệp; khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp nghiên cứu, ứng dụng và đổi mới công nghệ; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh; hình thành chuỗi giá trị gia tăng sản phẩm, xây dựng nhãn hiệu, truy xuất nguồn gốc phục vụ tiêu thụ trong nước và hướng đến xuất khẩu…

Đồng thời, tỉnh đã tập trung triển khai các chương trình, đề án thúc đẩy ứng dụng, chuyển giao KH&CN phục vụ phát triển sản phẩm chủ lực, đặc thù, có lợi thế của địa phương; đổi mới chính sách quản lý KH&CN và cơ chế quản lý tài chính; kết quả nghiên cứu dần trở thành hàng hóa được các doanh nghiệp đón nhận; nhu cầu, năng lực tiếp nhận, hấp thụ và làm chủ công nghệ của các doanh nghiệp ngày càng được cải thiện; công tác xúc tiến, quảng bá sản phẩm KH&CN tiếp tục được đẩy mạnh.


Đồng chí Đoàn Ngọc Lâm – Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Bình phát biểu tại Hội nghị.

Tại Hội nghị, các nhà quản lý, nhà khoa học đã thảo luận về kết quả hoạt động KH,CN&ĐMST của các địa phương; đề xuất nhiều kiến nghị, giải pháp để cùng thống nhất trong hành động, triển khai nhằm phát triển KH,CN&ĐMST phục vụ hiệu quả cho các nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội.

Sau khi lắng nghe, trao đổi tại Hội nghị, Thứ trưởng Lê Xuân Định đề nghị các địa phương trong Vùng tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ KH&CN hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách về KH,CN&ĐMST, trọng tâm là việc sửa đổi Luật KH&CN, các luật chuyên ngành. Đồng thời tiếp tục tăng cường nguồn lực đầu tư cho hoạt động KH,CN&ĐMST; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, năng lực của các tổ chức KH&CN trong Vùng. Có giải pháp thu hút nhân lực trình độ cao, chuyên gia KH&CN tham gia hoạt động KH&CN ở địa phương, nhất là để tham gia giải quyết các nhiệm vụ KH&CN quy mô lớn, cấp thiết, có tác động đến phát triển kinh tế – xã hội địa phương.

Đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao tiến bộ KH&CN, đổi mới công nghệ trong sản xuất, kinh doanh, nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh của sản phẩm hàng hoá, dịch vụ, nhất là các sản phẩm chủ lực, đặc sản; các lĩnh vực thuộc tiềm năng, thế mạnh của địa phương/Vùng như: Phát triển kinh tế biển gắn với quốc phòng, an ninh; khai thác, nuôi trồng thuỷ, hải sản gắn với công nghiệp chế biến; phát triển nông nghiệp theo hướng sinh thái, thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu; phát triển kinh tế rừng và kinh tế dưới tán rừng; quản lý và sử dụng hiệu quả tài nguyên, nhất là tài nguyên biển đảo; nghiên cứu bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá truyền thống đặc sắc của Vùng…

Thứ trưởng cũng đề nghị các địa phương trong Vùng tăng cường phối hợp với Bộ KH&CN trong đề xuất đặt hàng các nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia nhằm huy động, tận dụng nguồn lực quốc gia, bao gồm cả nguồn lực tài chính, chuyên gia KH&CN, nhân lực trình độ cao… để giải quyết các vấn đề KH&CN quy mô lớn, liên ngành, liên Vùng.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm.

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN, Vụ Ứng dụng công nghệ và tiến bộ kỹ thuật

Quả Cầu Vàng năm 2024: Vinh danh những tài năng trẻ xuất sắc trong lĩnh vực KH&CN

Lễ trao Giải thưởng Khoa học Công nghệ Quả Cầu Vàng và Giải thưởng Nữ sinh Khoa học Công nghệ Việt Nam năm 2024 đã diễn ra trang trọng tại Hà Nội. Sự kiện là dịp tôn vinh thành tựu của các tài năng, cá nhân trẻ xuất sắc trong lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN), đồng thời thúc đẩy phong trào học tập, nghiên cứu và sáng tạo trong cộng đồng trẻ Việt Nam.

Ngày 9/11/2024, tại Hà Nội, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Bộ KH&CN đã phối hợp tổ chức Lễ trao Giải thưởng KHCN Quả Cầu Vàng và Giải thưởng Nữ sinh KHCN Việt Nam 2024. Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy tham dự và trao Giải thưởng.

Qua các vòng tuyển chọn kỹ lưỡng, 10 cá nhân và 20 nữ sinh tài năng đã được trao giải, không chỉ ghi dấu ấn bằng những công bố khoa học, sáng chế hữu ích mà còn là niềm tự hào, động lực để tiếp tục cống hiến vì sự phát triển của đất nước.

Toàn cảnh Lễ trao giải.

Quả Cầu Vàng năm 2024 vinh danh 10 tài năng trẻ xuất sắc

Giải thưởng Quả Cầu Vàng, ra đời từ năm 2003, là sáng kiến của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Bộ KH&CN. Giải thưởng nhằm phát hiện và tôn vinh những tài năng trẻ tuổi (không quá 35 tuổi) với thành tích xuất sắc trong học tập, nghiên cứu khoa học và ứng dụng KH&CN. Đây là nguồn động viên lớn để các tài năng trẻ cống hiến vì sự phát triển của đất nước trong các lĩnh vực KH&CN như: Công nghệ thông tin, chuyển đổi số và tự động hóa; Công nghệ y – dược; Công nghệ sinh học; Công nghệ môi trường; và Công nghệ vật liệu mới.

Năm 2024 đánh dấu lần thứ 21 của Giải thưởng với sự tham gia tích cực của 203 đầu mối cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước. Sau hơn hai tháng phát động, Ban Tổ chức đã nhận được 69 hồ sơ từ 39 cơ quan, đơn vị khác nhau. Trong đó có 62 hồ sơ hợp lệ từ các ứng viên tài năng thuộc các lĩnh vực công nghệ thông tin, y dược, sinh học, môi trường và vật liệu mới. Đáng chú ý, có 12 ứng viên đang học tập và làm việc ở nước ngoài và 88,7% ứng viên đến từ các viện nghiên cứu, trường đại học.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy và Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chủ tịch Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam Nguyễn Minh Triết trao Giải thưởng KHCN Quả Cầu Vàng năm 2024 cho các tài năng trẻ.

Các ứng viên triển vọng của Giải thưởng Quả Cầu Vàng năm 2024.

Qua các vòng xét duyệt kỹ lưỡng, Hội đồng Giải thưởng đã chọn ra 10 cá nhân xuất sắc nhất, bao gồm: 3 cá nhân thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin, chuyển đổi số và tự động hóa; 1 cá nhân trong công nghệ y dược; 1 cá nhân trong công nghệ sinh học; 2 cá nhân trong công nghệ môi trường; và 3 cá nhân trong công nghệ vật liệu mới. Những tài năng này đều có công bố khoa học chất lượng cao, sở hữu các sáng chế hữu ích và có đóng góp thiết thực cho cộng đồng.

Mỗi cá nhân đoạt giải được nhận Huy hiệu “Tuổi trẻ sáng tạo”, Cúp Quả Cầu Vàng, giấy chứng nhận và phần thưởng 20 triệu đồng.

20 nữ sinh xuất sắc nhận Giải thưởng Nữ sinh KHCN Việt Nam 2024

Giải thưởng Nữ sinh KHCN Việt Nam được khởi xướng từ năm 1997 nhằm ghi nhận thành tích học tập và nghiên cứu xuất sắc của các nữ sinh trong lĩnh vực KH&CN. Đến nay, Giải thưởng đã mở rộng, đáp ứng nhu cầu phát triển nhân lực nữ chất lượng cao trong lĩnh vực KH&CN. Năm 2024, Giải thưởng đã nhận 114 hồ sơ từ 36 trường đại học, học viện, thuộc 8 nhóm ngành như công nghệ thông tin, máy tính, cơ khí, điện tử viễn thông, công nghệ hóa học, sinh học ứng dụng, kiến trúc, và các ngành công nghệ mới.

Hội đồng Giải thưởng đã lựa chọn 20 nữ sinh xuất sắc nhất, bao gồm các lĩnh vực: 2 công nghệ thông tin; 3 máy tính; 2 kỹ thuật cơ khí; 3 điện tử viễn thông; 4 công nghệ hóa học, vật liệu, luyện kim và môi trường; 3 sinh học ứng dụng; 2 kỹ thuật kiến trúc; và 1 thuộc nhóm ngành khác như công nghệ biển, năng lượng và phòng chống thiên tai. Những nữ sinh này không chỉ đạt thành tích học tập xuất sắc mà còn tham gia nghiên cứu khoa học với các bài báo quốc tế, giải thưởng nghiên cứu, và chương trình trao đổi học tập uy tín trong và ngoài nước.

20 nữ sinh xuất sắc nhận Giải thưởng Nữ sinh KHCN Việt Nam năm 2024.

Mỗi nữ sinh đoạt Giải được nhận Bằng khen của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, biểu trưng Giải thưởng và phần thưởng tiền mặt kèm theo. Thành tựu của các nữ sinh là niềm tự hào lớn, góp phần thúc đẩy phong trào sáng tạo trong giới trẻ và xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.

Phát biểu tại buổi Lễ, đồng chí Nguyễn Minh Triết, Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam nhấn mạnh, những tài năng trẻ được vinh danh hôm nay không chỉ là niềm tự hào của thế hệ trẻ mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo, góp phần tạo nên một Việt Nam phát triển, hội nhập và thịnh vượng.

Đồng chí Nguyễn Minh Triết, Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam phát biểu tại buổi Lễ.

Buổi Lễ khép lại với niềm tự hào, hi vọng vào một thế hệ tài năng mới sẽ góp phần đưa KH&CN Việt Nam tiến xa hơn trên bản đồ thế giới.

 

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN

Việt Nam – Trung Quốc: Tạo đà phát triển mới cho cộng đồng khoa học

Nhân dịp tháp tùng Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác Tiểu vùng Mê Kông mở rộng lần thứ 8, Hội nghị Cấp cao Chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawadi – Chao Phraya – Mê Kông lần thứ 10, Hội nghị Cấp cao Hợp tác Campuchia – Lào – Myanma – Việt Nam lần thứ 11 và làm việc tại Trung Quốc từ ngày 5-8/11/2024, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Huỳnh Thành Đạt đã thăm và làm việc với một số cơ quan khoa học của Trung Quốc tại Côn Minh và Trùng Khánh.

Tại Phân viện Côn Minh thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, ông Diêu Vĩnh Cương, Chủ tịch Phân viện Côn Minh bày tỏ vui mừng được đón tiếp Bộ trưởng và đoàn công tác đến thăm Phân viện. Trao đổi tại buổi làm việc, ông Diêu Vĩnh Cương nhấn mạnh về những kết quả nghiên cứu nổi bật mà Phân viện đã đạt được, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ sinh học, hóa học địa cầu, thiên văn học; các nghiên cứu về động vật, thực vật đặc hữu của Vân Nam…; đồng thời, bày tỏ mong muốn thúc đẩy các hoạt động hợp tác nghiên cứu, đào tạo với các viện nghiên cứu, trường đại học của Việt Nam trong các lĩnh vực này.

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt làm việc tại Phân viện Côn Minh.

Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt đánh giá cao những kết quả mà Phân viện đã đạt được, đặc biệt là trong nghiên cứu khoa học gắn với việc phát huy lợi thế về địa lý, thổ nhưỡng của tỉnh Vân Nam; đồng thời, ghi nhận mong muốn hợp tác với Việt Nam từ phía Phân viện.

Trong bối cảnh hai nước đã nâng tầm quan hệ đối tác chiến lược toàn diện và xây dựng cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam – Trung Quốc, Bộ trưởng cho rằng, hợp tác về KH&CN đóng vai trò quan trọng, đem lại những lợi ích thiết thực cho cộng đồng khoa học, góp phần vào sự thịnh vượng chung của hai nước; trong đó, hợp tác giữa các Viện nghiên cứu là hạt nhân, góp phần tạo nên những giá trị mới. Bộ trưởng đề nghị, Phân viện và Bộ KH&CN cùng xem xét, phối hợp triển khai các hoạt động đào tạo, trao đổi học thuật giữa các nhà khoa học trẻ, thúc đẩy hợp tác nghiên cứu, đồng tổ chức hội thảo khoa học trong các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm, góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực KH&CN trở nên toàn diện hơn trong bối cảnh mới.

Ông Diêu Vĩnh Cương khẳng định cam kết mạnh mẽ trong việc thúc đẩy hợp tác hiệu quả và thực chất; đồng thời nhất trí sớm triển khai cụ thể các hoạt động hợp tác đào tạo, nghiên cứu, trong đó có các định hướng ưu tiên hợp tác mà hai Bộ KH&CN của hai nước đã thống nhất.

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt tặng quà Chủ tịch Phân viện Diêu Vĩnh Cương.

Tại Trùng Khánh, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt đã đến thăm Cơ sở Đổi mới sáng tạo, KH&CN Công nghiệp thông minh Quốc tế Hồ Minh Nguyệt. Tại đây, Bộ trưởng đã nghe giới thiệu về triển khai đầu tư các dự án ươm tạo công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hỗ trợ doanh nhân trẻ triển khai dự án trong các lĩnh vực công nghệ mới, tạo ra các doanh nghiệp công nghệ xuất sắc có thể mang lại giá trị cho xã hội và thúc đẩy phát triển các doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp dựa trên công nghệ của Trùng Khánh.

Cơ sở Đổi mới sáng tạo, KH&CN Công nghiệp Thông minh Quốc tế Hồ Minh Nguyệt chính thức đi vào hoạt động từ tháng 10/2021, theo hướng “Đổi mới sáng tạo – KH&CN – Công nghiệp”, ưu tiên các ngành công nghiệp trọng điểm mà Trùng Khánh có lợi thế và tập trung vào phương hướng phát triển công nghiệp “thông minh hoá – năng lượng mới” của Trùng Khánh. Thông qua mô hình “Con người trẻ – Công nghệ cứng – Sản phẩm mới”, khám phá và xây dựng một vòng khép kín về “nhân tài – đổi mới sáng tạo – công nghiệp – vốn” của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Cơ sở này đã được chọn lựa trở thành 1 trong 10 điển hình đổi mới và cải cách kinh tế Trùng Khánh vào năm 2022 và đã được phê duyệt là vườn ươm đổi mới sáng tạo cấp thành phố; đồng thời là nền tảng dịch vụ chia sẻ tài nguyên công nghệ sản xuất thông minh robot của Khu mới Lưỡng Giang. Cơ sở đang nỗ lực phát triển, đóng góp vào việc xây dựng một Trùng Khánh mới hiện đại và hình thành trung tâm khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ở khu vực phía Tây Trung Quốc.

Trao đổi tại buổi làm việc, Giám đốc Điều hành của Cơ sở bày tỏ sẵn sàng chia sẻ với Việt Nam kinh nghiệm xây dựng và vận hành Cơ sở, triển khai hợp tác cụ thể trong ươm tạo công nghệ, hỗ trợ khởi nghiệp…

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt thăm Cơ sở Đổi mới sáng tạo, KH&CN Công nghiệp thông minh Quốc tế Hồ Minh Nguyệt.

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN, Vụ Hợp tác Quốc tế