Theo quy định tại Điều 8 của Luật, tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi. Trường hợp gây thiệt hại, người vi phạm còn phải bồi thường theo quy định pháp luật.

Cụ thể, hành vi mua, bán dữ liệu cá nhân trái phép bị xử phạt tối đa 10 lần khoản thu bất hợp pháp. Nếu không xác định được khoản thu, tổ chức vi phạm có thể bị phạt đến 3 tỷ đồng, cá nhân bị phạt đến 1,5 tỷ đồng. Với hành vi chuyển dữ liệu cá nhân xuyên biên giới trái phép, mức phạt là 5% doanh thu năm trước của tổ chức. Trường hợp không có doanh thu, mức phạt cũng có thể lên tới 3 tỷ đồng. Chính phủ sẽ ban hành hướng dẫn về cách tính khoản thu để áp dụng mức xử phạt này.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội lý giải rằng các vi phạm trong lĩnh vực dữ liệu cá nhân có thể gây hậu quả nghiêm trọng, vì vậy cần thiết phải áp dụng mức phạt cao nhằm đảm bảo tính răn đe, đặc biệt với các tập đoàn đa quốc gia hoặc doanh nghiệp công nghệ có doanh thu hàng nghìn tỷ đồng.

Đại biểu Quốc hội tại hội trường Diên Hồng. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội

Cấm mua bán dữ liệu cá nhân

Luật cũng quy định cấm mua, bán dữ liệu cá nhân dưới mọi hình thức. Điều 7 của Luật nghiêm cấm hành vi sử dụng dữ liệu cá nhân của người khác để thực hiện hành vi trái pháp luật; cho người khác sử dụng dữ liệu cá nhân của mình; chiếm đoạt, cố ý làm lộ hoặc làm mất dữ liệu cá nhân; xử lý dữ liệu với mục đích chống lại Nhà nước, xâm phạm quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự xã hội, hoặc cản trở việc bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Theo Thường vụ Quốc hội, việc cấm triệt để hành vi mua bán dữ liệu cá nhân là cần thiết để ngăn chặn tình trạng rao bán thông tin cá nhân tràn lan trên mạng, hoặc việc nhân viên tổ chức lợi dụng dữ liệu để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Dữ liệu cá nhân gắn với quyền riêng tư, nhân thân và không thể coi là hàng hóa để trao đổi mua bán. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy hầu hết quốc gia, như Mỹ, Thái Lan, Singapore hay Malaysia, không công nhận dữ liệu cá nhân là tài sản mà chỉ thừa nhận quyền kiểm soát của mỗi người với dữ liệu của chính mình.

Tại Việt Nam, tình trạng dữ liệu cá nhân bị thu thập và rao bán như hàng hóa đã diễn ra phổ biến trong khi hành lang pháp lý còn thiếu. Nhiều trường hợp chưa có cơ chế kiểm soát việc đồng ý sử dụng, mục đích xử lý, hoặc bảo vệ đầy đủ quyền của người dùng. Vì vậy, Luật mới khẳng định rõ dữ liệu cá nhân không phải là tài sản và việc mua bán là hành vi bị cấm.

Thiết kế mẫu căn cước công dân gắn chip. Ảnh: Bộ Công an

Mạng xã hội không được yêu cầu người dùng cung cấp ảnh giấy tờ tùy thân

Luật quy định nguyên tắc bảo vệ dữ liệu cá nhân đối với các nền tảng mạng xã hội, dịch vụ truyền thông trực tuyến tại điều 29. Các nền tảng không được thu thập trái phép dữ liệu cá nhân và ngoài phạm vi theo thỏa thuận với khách hàng; không được yêu cầu cung cấp hình ảnh, video chứa nội dung đầy đủ hoặc một phần giấy tờ tùy thân làm yếu tố xác thực tài khoản; không nghe lén, nghe trộm hoặc ghi âm cuộc gọi và đọc tin nhắn văn bản khi không có sự đồng ý của người dùng.

Đồng thời, các nền tảng phải công khai chính sách bảo mật, minh bạch trong việc thu thập và sử dụng dữ liệu, cung cấp cơ chế để người dùng truy cập, chỉnh sửa, xóa thông tin và thiết lập quyền riêng tư. Trong trường hợp chuyển dữ liệu cá nhân công dân Việt Nam ra nước ngoài, các nền tảng phải có biện pháp bảo vệ phù hợp.

Ngân hàng không được thu thập thông tin tín dụng để chấm điểm

Luật cũng đặt ra các nguyên tắc bảo vệ dữ liệu trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng và thông tin tín dụng.

Theo đó, tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, hoạt động thông tin tín dụng không sử dụng thông tin tín dụng của chủ thể dữ liệu cá nhân để chấm điểm, xếp hạng tín dụng, đánh giá thông tin tín dụng, đánh giá mức độ tín nhiệm về tín dụng của chủ thể dữ liệu cá nhân khi chưa có sự đồng ý.

Tổ chức tín dụng chỉ thu thập những dữ liệu cá nhân cần thiết phục vụ cho hoạt động thông tin tín dụng từ các nguồn phù hợp với quy định và phải thông báo cho chủ thể dữ liệu cá nhân trong trường hợp lộ, mất thông tin về tài khoản ngân hàng, tài chính, tín dụng, thông tin tín dụng.

Tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động thông tin tín dụng áp dụng các biện pháp phòng, chống truy cập, sử dụng, tiết lộ, chỉnh sửa trái phép dữ liệu cá nhân của khách hàng; có giải pháp khôi phục dữ liệu cá nhân của khách hàng trong trường hợp bị mất; bảo mật trong quá trình thu thập, cung cấp, xử lý dữ liệu cá nhân của khách hàng.

Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Sơn Hà

Mua bán dữ liệu cá nhân trái phép có thể bị phạt tới 10 lần doanh thu – Báo VnExpress

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 6 tháng và tổng kết đợt cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả ngày 23/6, Thứ trưởng Công an Nguyễn Văn Long cho biết một trong những nhiệm vụ Thủ tướng giao cho Bộ này trong khuôn khổ Đề án 06 là phối hợp xây dựng nền tảng dữ liệu về xuất xứ hàng hóa.

“Hiện Bộ Công an cùng Bộ Công Thương, VNPT xây dựng hệ thống này, dự kiến đưa vào vận hành thử nghiệm cuối năm nay”, ông Long nói.

Theo ông, trước mắt, hệ thống áp dụng với một số nhóm hàng hóa. Sau khi đi vào hoạt động, nền tảng sẽ giúp người dân truy xuất nguồn gốc sản phẩm, góp phần ngăn chặn gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhập lậu, đồng thời cung cấp dữ liệu phục vụ hoạch định chính sách.

Thứ trưởng Công an Nguyễn Văn Long phát biểu tại hội nghị, ngày 23/6. Ảnh: VGP

Tháng cao điểm kiểm tra hàng hóa trên cả nước được phát động từ 15/5 đến 15/6 theo chỉ đạo của Thủ tướng, do Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) chủ trì. Trong thời gian này, lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra 3.891 vụ, xử lý hơn 3.100 vụ vi phạm. Trong đó, số tiền xử phạt hành chính vượt 32 tỷ đồng, hàng hóa vi phạm bị tịch thu trị giá gần 31 tỷ đồng, và tổng số tiền nộp ngân sách gần 36 tỷ đồng. 26 vụ có dấu hiệu hình sự đã được chuyển cho cơ quan điều tra, tăng 50% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên, công cuộc đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đang diễn ra ngày càng quyết liệt. “Từ đầu năm, bình quân mỗi ngày các lực lượng xử lý vài trăm vụ, như vậy số lượng không phải là nhỏ. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm các quy định ngày càng lớn”, ông Diên cho biết.

Lý giải nguyên nhân buôn lậu, gian lận thương mại gia tăng, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết hoạt động này mang lại lợi ích rất lớn cho người kinh doanh, cùng với sự xuất hiện của thương mại điện tử là môi trường rất tốt để hoạt động.

Ngoài ra, theo ông Diên, lực lượng quản lý thị trường được chuyển giao cho các địa phương từ tháng 2, song nhiều địa phương chỉ đạo lực lượng này chưa kịp thời. Luật pháp và cơ chế, chính sách cũng còn nhiều lỗ hổng, cần tiếp tục rà soát để hoàn thiện. Chưa kể, một số cơ quan chức năng chưa làm tốt nhiệm vụ, thậm chí có những cán bộ tiếp tay, hợp thức hóa cho những sai phạm này.

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu tại hội nghị, ngày 23/6. Ảnh: VGP

Nửa đầu năm, các lực lượng chức năng của Bộ Quốc phòng cũng phối hợp với các lực lượng bắt giữ 1.412 vụ, trong đó liên quan đến ma túy 293 vụ, vận chuyển hàng trái phép 639 vụ và hành vi khác 210 vụ.

Thứ trưởng Quốc phòng Nguyễn Hồng Thái cho rằng hàng giả, kém chất lượng, vi phạm sở hữu trí tuệ không thuần túy là do nhập lậu, vận chuyển từ nước ngoài. Thực tế, rất nhiều trong số đó được sản xuất từ trong nước, đặc biệt là các loại thực phẩm, thực phẩm chức năng với “hình thức rất trắng trợn, ảnh hưởng đặc biệt đến sức khỏe người dân”.

Tương tự, Thứ trưởng Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết nửa đầu năm, toàn ngành y tế đã kiểm tra trên 170.000 cơ sở về an toàn thực phẩm, phát hiện trên 9.000 cơ sở vi phạm (chiếm 5,2%), xử phạt số tiền trên 20 tỷ đồng. Bộ đã chỉ đạo lấy trên 16.000 mẫu thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm để kiểm tra. Đặc biệt, đã tiến hành phát hiện 2 cơ sở bán thuốc ở Hà Nội chưa rõ xuất xứ, bảo đảm chất lượng.

Theo báo cáo của Bộ Công an, toàn lực lượng đã khởi tố 124 vụ với 297 bị can. Riêng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố 7 vụ, hơn 100 bị can, thu giữ số hàng giả trị giá hơn 12.000 tỷ đồng. Công an địa phương xử lý hành chính gần 1.000 vụ, thu phạt trên 15 tỷ đồng.

Nổi bật là hai hệ sinh thái doanh nghiệp vi phạm lớn là Z Holding và Big Holding. Z Holding bị xác định đã bán gần 7.000 tỷ đồng hàng giả, Big Holding khoảng 4.000 tỷ đồng. Để qua mặt cơ quan chức năng, các đối tượng đã làm giả phiếu kết quả kiểm nghiệm hoặc thông đồng với các đơn vị kiểm nghiệm cung cấp các kết quả khống, câu kết móc nối với các cơ quan nhà nước để tạo điều kiện cấp giấy chứng nhận đạt chuẩn GMP cho các nhà máy sản xuất.

Thứ trưởng Công an Nguyễn Văn Long kiến nghị các bộ ngành, cơ quan liên quan nâng năng lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực được giao, sớm rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách theo hướng phù hợp thực tiễn, tạo thuận lợi nhưng không buông lỏng quản lý.

Cùng quan điểm, Thứ trưởng Quốc phòng Nguyễn Hồng Thái cho rằng việc thường xuyên rà soát, đề xuất sửa đổi văn bản pháp luật là cần thiết, bảo đảm thông thoáng cho sản xuất – kinh doanh, nhưng vẫn kiểm soát chất lượng hàng hóa, bảo vệ sức khỏe nhân dân.

Đại diện Bộ Y tế khẳng định sẽ phối hợp chặt với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Công Thương để tăng quản lý hoạt động quảng cáo trên môi trường điện tử.

“Khi phát hiện vi phạm, cơ quan chức năng cần xử lý đơn vị quảng cáo và cả tổ chức, cá nhân thuê quảng cáo sai lệch”, đại diện Bộ Y tế đề xuất. Ngoài ra, cơ quan này cũng cho biết họ đã có văn bản đề nghị văn nghệ sĩ, người nổi tiếng, cán bộ nhà nước và giới khoa học không tham gia quảng bá các sản phẩm vi phạm.

Bộ cũng kiến nghị xem xét nâng mức xử phạt hành chính, tương tự Nghị định 168 trong lĩnh vực an toàn giao thông, nhằm tăng sức răn đe đối với hành vi vi phạm.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu chiều 23/6. Ảnh: Nhật Bắc

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, biểu dương kết quả của các bộ ngành, địa phương thời gian qua trong việc đấu tranh với buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Một số địa phương cùng với Bộ Công an, cơ quan chức năng phát hiện cơ sở quy mô lớn về hàng giả, hàng nhái, hàng lậu.

Song Thủ tướng thừa nhận vẫn còn hạn chế liên quan thể chế, cơ sở vật chất, đầu tư, tài chính, phương tiện, tổ chức thực hiện. Việc chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương tại một số nơi còn bị xem nhẹ, buông lỏng. Một số cán bộ thiếu trách nhiệm, có người không còn ý chí chiến đấu hoặc bị mua chuộc, trong khi sức mạnh của người dân và doanh nghiệp chưa được huy động.

Đây là lần thứ hai trong một tháng qua, người đứng đầu Chính phủ đề cập đến nội dung này. Trước đó, chủ trì họp Thường trực Chính phủ ngày 19/5, Thủ tướng từng đặt nghi vấn tại sao tình trạng buôn lậu, làm hàng trăm tấn hàng giả mà cơ quan chức năng không biết, trong khi việc này cần kho bãi, vận chuyển, mua bán.

“Chỉ có hai khả năng: hoặc không còn ý chí chiến đấu, hoặc bị mua chuộc, có tiêu cực. Cả hai điều này đều phải xử lý nghiêm”, ông nói.

Ông chỉ đạo xây dựng kế hoạch hành động của Chính phủ trong nhiệm vụ đặc biệt quan trọng này, tổ chức thường xuyên, liên tục đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

“Phải kiên quyết tuyên chiến với hàng giả, đấu tranh thường xuyên với tinh thần mỗi ngày đều là cao điểm, đặc biệt là quét sạch thuốc giả, thực phẩm giả”, Thủ tướng nói. Ông cũng mong muốn mỗi người dân là một người tiêu dùng thông minh và là một chiến sĩ trong đấu tranh với buôn lậu, hàng giả.

Lãnh đạo Chính phủ nhấn mạnh việc chống buôn lậu, hàng giả là “không có vùng cấm”. Ông yêu cầu huy động cả hệ thống chính trị, người dân, doanh nghiệp vào cuộc để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của người dân, quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, địa phương tập trung rà soát quy định, thường xuyên kiểm tra, tăng năng lực và hiệu quả quản lý nhà nước. Trong đó, Bộ Y tế chủ trì, chịu trách nhiệm chính trong quản lý an toàn thực phẩm, dược phẩm do liên quan trực tiếp tới tính mạng, sức khỏe người dân.

Ông lưu ý đội ngũ cán bộ phải chuyên nghiệp, trách nhiệm cao, có đạo đức, nhân văn trong thực hành công vụ. Nhà điều hành sẽ xây dựng cơ chế chính sách để huy động người dân, doanh nghiệp tham gia vào đấu tranh chống buôn lậu, hàng giả. Ngoài ra, người đứng đầu các tỉnh thành phải tiếp tục quan tâm chỉ đạo, lãnh đạo việc này, coi đây là “một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng”. Bộ Nội vụ được giao làm tốt công tác thi đua, khen thưởng.

“Các bộ, ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn nữa vì người tiêu dùng, người sản xuất và nền kinh tế phát triển lành mạnh, nhanh, bền vững trong giai đoạn tới”, ông nói.

Phương Dung – Viết Tuân

Sắp có phần mềm truy xuất nguồn gốc hàng hóa, phát hiện hàng giả – Báo VnExpress Kinh doanh

Với tiếng vo ve phiền phức, vết cắn gây ngứa và khả năng truyền những bệnh nguy hiểm cho con người, muỗi là một trong những sinh vật bị ghét nhất hành tinh. Những năm gần đây, giới khoa học đã phát triển các công cụ gene mạnh mẽ có thể tiêu diệt muỗi và côn trùng gây hại khác. Tuy nhiên, sự phát triển của công nghệ này cũng đặt ra câu hỏi đạo đức: Khi nào nên chủ động xóa sổ một sinh vật?

Nhà tự nhiên học nổi tiếng người Mỹ Edward Osborne Wilson từng nói: “Tôi sẽ vui lòng bấm công tắc và tự mình trở thành người hành quyết” với muỗi mang bệnh sốt rét. Nhưng một số nhà nghiên cứu và nhà đạo đức học cảnh báo, việc can thiệp vào nền tảng sự sống sẽ rất nguy hiểm và những con muỗi nhỏ bé, khó chịu, cũng có thể có giá trị.

Một con muỗi đậu trên cây thục quỳ. Ảnh: Andres bjurnemark

Muỗi là động vật nguy hiểm nhất thế giới

Không phải hổ hay gấu, những con muỗi nhỏ bé mới là động vật gây chết người nhiều nhất hành tinh. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), gần 600.000 người tử vong do sốt rét năm 2023, phần lớn ở châu Phi. Theo Paul Ndebele, nhà đạo đức sinh học từ Đại học George Washington, số người tử vong tại châu Phi tương đương với “hai chiếc Boeing 747 đâm vào núi Kilimanjaro” mỗi ngày.

Target Malaria, dự án dùng công nghệ gene để tiêu diệt muỗi truyền bệnh ở khu vực châu Phi cận Sahara, là một trong những nỗ lực chống muỗi tham vọng nhất đang được triển khai. “Có nhiều mạng sống bị sốt rét đe dọa đến mức chúng tôi muốn đảm bảo rằng công nghệ này có thể được sử dụng ngay trong tương lai gần”, Alekos Simoni, nhà sinh học phân tử của dự án, chia sẻ với Washington Post.

Trong phòng thí nghiệm, Simoni cùng đồng nghiệp tìm ra một đột biến gene khiến muỗi cái chào đời mà không có buồng trứng bình thường, trở nên vô sinh. Trong khi đó, muỗi đực có thể mang đột biến gene mà cơ thể không bị ảnh hưởng.

Khi muỗi cái thừa hưởng gene này từ cả bố lẫn mẹ, chúng sẽ chết mà không tạo ra thế hệ tiếp theo. Trong khi đó, nếu con đực và con cái chỉ mang một bản sao gene và giao phối với muỗi hoang dã, gene sẽ được lan truyền rộng hơn đến khi không còn con cái nào sinh sản được, khiến cả quần thể sụp đổ. Simoni hy vọng bắt đầu thả muỗi biến đổi gene vào môi trường tự nhiên trong vòng 5 năm tới.

Ấu trùng muỗi Culex. Ảnh: James Gathany/CDC

Muỗi mang lại một số ích lợi cho môi trường sống tự nhiên

“Kể cả ở cấp độ vi sinh vật, một điều rõ ràng trong các cuộc trò chuyện là chúng tôi không ủng hộ việc tái tạo thế giới theo mong muốn của con người”, Gregory Kaebnick, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Đạo đức sinh học Hastings, chia sẻ.

“Mỗi loài muỗi đều rất khác biệt về mặt sinh thái, từ nơi sinh sống đến việc chúng cắn người, ếch hay chim. Vì vậy, toàn bộ chu kỳ sinh thái của chúng cũng khác nhau, tùy vào loài muỗi mà chúng ta đang nói đến”, Kristen Healy, Phó giáo sư Khoa Côn trùng học thuộc Đại học Bang Louisiana, nói với CNN. Với sự đa dạng này, có rất nhiều chu kỳ sinh thái, hay mối quan hệ giữa các loài vật và môi trường của chúng, cần được xem xét.

Một số loài muỗi có thể thụ phấn. Healy cũng cho biết, tại bang Louisiana, Mỹ, muỗi có thể phục vụ mục đích tốt trong đầm lầy mà chúng sinh sống như làm thức ăn cho cá, động vật không xương sống dưới nước và cả những động vật nhỏ khác. Các loài muỗi khác có thể đóng vai trò tương tự trong môi trường sống tự nhiên của chúng, do đó, việc diệt trừ hoàn toàn có thể dẫn đến một số tác động tiêu cực.

Thêm vào đó, theo Kaebnick, việc loại bỏ toàn bộ muỗi trên hành tinh sẽ là một “nhiệm vụ khổng lồ”. Có hơn 3.500 loài muỗi đã biết, mỗi loài có thể cần một công cụ gene được thiết kế đặc biệt. Và không gì đảm bảo công cụ gene sẽ xóa sổ một quần thể đúng như dự định. “Việc xóa sổ muỗi bằng công nghệ gene có thể dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng toàn cầu theo cách khá rủi ro”, Christopher Preston, nhà triết học môi trường tại Đại học Montana, cho biết.

Thay vào đó, Preston cùng đồng nghiệp cho rằng các nhà di truyền học có thể sử dụng công nghệ chỉnh sửa gene, vaccine và công cụ khác để nhắm vào ký sinh trùng đơn bào Plasmodium thay vì muỗi. Ký sinh trùng này không thể nhìn thấy bằng mắt thường và được muỗi chuyển từ nước bọt của nó vào máu người khi đốt. Đây mới là thủ phạm thực sự gây bệnh sốt rét.

Thu Thảo (Theo Washington Post, CNN)

Con người có nên tận diệt muỗi? – Báo VnExpress

Tại lễ công bố ngày 20/6 ở Hà Nội, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch FPT, người đưa ra sáng kiến thành lập Liên minh AI Âu Lạc, cho rằng “đây không chỉ là sáng kiến, mà là một lời hiệu triệu”.

Nhắc lại Quyết định 1131 của Chính phủ về danh mục 11 nhóm công nghệ chiến lược trong đó có AI, ông Bình cho rằng thế giới đang bước vào kỷ nguyên AI và Việt Nam đứng trước vận hội lớn để vươn mình, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam xác định “bộ tứ trụ cột” giúp đất nước cất cánh, gồm Nghị quyết 57 thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, Nghị quyết 59 về chủ động hội nhập quốc tế, Nghị quyết 68 phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết 66 đổi mới toàn diện thể chế.

Tuy nhiên, ông Trương Gia Bình cho rằng việc phát triển AI tại Việt Nam vẫn tồn tại những thách thức lớn, gồm bảo vệ chủ quyền công nghệ, hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia tiên tiến và thiếu nguồn lực đầu tư.

“Các cường quốc đầu tư hàng trăm, hàng nghìn tỷ USD mỗi năm cho AI, Việt Nam không có nguồn lực tương đương. Liên minh AI Âu Lạc ra đời như một lời giải cho các thách thức này”, ông nói.

Chủ tịch FPT Trương Gia Bình phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Vân Anh

Những thành viên đầu tiên tham gia liên minh là các đơn vị công nghệ đầu ngành và startup công nghệ như: Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, MobiFone, VNPT, FPT, CMC, Bkav, Misa, Vnpay, Zalo, MoMo, AI For Vietnam, AI Hay, N2TP, Finhay cùng bảy học viện, trường đại học.

Liên minh AI Âu Lạc sẽ tập trung vào ba lĩnh vực chính gồm: Nghiên cứu phát triển, Xây dựng quy chuẩn và chính sách về AI, Đào tạo.

Trong lĩnh vực Nghiên cứu phát triển, các thành viên sẽ cùng phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn LLM với khả năng xử lý tiếng Việt chính xác, tự nhiên, phù hợp với văn hóa và bản sắc Việt Nam, góp phần nâng cao dân trí và thúc đẩy kinh tế quốc gia. “Các thành viên cũng sẽ hợp lực để xây dựng một cộng đồng AI mở, minh bạch, nơi mọi cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp có thể tự do tiếp cận và sử dụng các tài sản công khai, kể cả cho mục đích thương mại”, thông báo nêu.

Trong lĩnh vực Xây dựng quy chuẩn và chính sách về AI, liên minh dự kiến tham gia đóng góp ý kiến về chính sách, tiêu chuẩn và bộ quy tắc về AI nhằm đảm bảo các sản phẩm AI an toàn, có trách nhiệm, tuân thủ các chuẩn mực đạo đức và quy định pháp luật.

Trong lĩnh vực Đào tạo, họ sẽ tổ chức các hoạt động, chương trình đào tạo, cuộc thi, nhằm nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng về AI cho cộng đồng.

Tại lễ ra mắt, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, cho biết ông ấn tượng về tên gọi AI Âu Lạc “không chỉ gợi nhắc về những ngày đầu dựng và giữ nước, mà còn thể hiện khát vọng xây dựng một mô hình thông minh nhân tạo của riêng Việt Nam, bằng ngôn ngữ Việt, phục vụ cho sự phát triển phồn vinh và hạnh phúc của dân tộc”.

Theo ông Thắng, người Việt cần “hành động ngay, bây giờ hoặc không bao giờ”. Cần kết nối, tạo hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đủ mạnh, đồng thời hoàn thiện và kiến tạo thể chế, ở đó, AI không chỉ là công nghệ, mà là công cụ chiến lược để ra quyết sách, quản trị, và phục vụ con người. “Tôi tin tưởng vào trí tuệ Việt Nam, và tin chúng ta sẽ thành công. Không chỉ thành công, mà là thành công sớm hơn, mạnh mẽ hơn”, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng nói.

Dồn toàn lực cho AI

Ngay sau lễ ra mắt, các thành viên đầu tiên của liên minh đã đưa ra những cam kết cùng đồng hành, nhằm kiến tạo nền tảng công nghệ AI mang đậm bản sắc dân tộc, góp phần khẳng định vị thế quốc gia trong kỷ nguyên số.

Ông Trần Đức, CEO AI Hay, một trong ba startup tham gia liên minh, cho rằng AI Âu Lạc ra đời không chỉ đánh dấu sự phát triển bền vững của AI tại Việt Nam, mà còn thể hiện sự quyết tâm của các doanh nghiệp trong việc phát triển và phổ cập AI đến toàn dân.

“Sự thành lập của liên minh hôm nay cũng mở ra khả năng hợp tác sâu rộng giữa các đơn vị hay cơ hội tham gia vào những dự án mang tính quốc gia cho các doanh nghiệp AI hay startup mới”, ông Đức nói.

Startup này kỳ vọng cùng các thành viên trong liên minh thực hiện hai mục tiêu: Sản xuất, phát triển những nền tảng AI mang bản sắc Việt, hiểu và dành riêng cho người dùng Việt; góp phần đảm bảo chủ quyền số, xây dựng nền tảng công nghệ mà ở đó người Việt nắm quyền điều hành, bảo vệ an toàn dữ liệu cho người dùng cũng như các thông tin quốc gia.

“Liên minh AI hôm nay là một cột mốc quan trọng để Việt Nam tiến tới vị thế cường quốc AI”, PGS.TS Huỳnh Đăng Chính, Phó giám đốc Đại học Bách Khoa Hà Nội, cho biết. Đánh giá trí tuệ Việt Nam là nền tảng, ông kỳ vọng việc tham gia liên minh giúp trường đại học cùng tham gia vào những bài toán lớn của đất nước, để “cả thầy và trò đều được tiếp cận thực tế, đóng góp trí tuệ cho quốc gia”.

Các thành viên trong lễ ra mắt liên minh AI Âu Lạc. Ảnh: Vân Anh

Tại sự kiện, các đơn vị cho biết sẽ đóng góp cho liên minh dựa trên các thế mạnh của mình. Chủ tịch Misa Lữ Thành Long khẳng định sẽ cung cấp đội ngũ chuyên gia về dữ liệu, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính, kế toán cho liên minh.

Ông Nguyễn Minh Tú, Giám đốc Công nghệ Zalo, cam kết đóng góp kinh nghiệm xây dựng thành công mô hình AI thuần Việt, kiến trúc hệ thống và bộ đánh giá năng lực tiếng Việt VMLU với hơn 10.000 câu hỏi.

FPT cho biết sẽ mở toàn bộ nền tảng công nghệ lõi, từ LLM đến Cloud AI, để các thành viên cùng phát triển, đồng thời đầu tư vào AI mở, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, viện nghiên cứu, trường học tiếp cận dữ liệu và công cụ.

Lưu Quý

Thành lập Liên minh AI Âu Lạc, quy tụ hơn 20 đơn vị – Báo VnExpress