Điểm mạnh của các hình thức xuất bản hiện nay

Theo sự phát triển của xã hội, nhiều hình thức xuất bản mới ra đời giúp những người yêu viết lách hiện thực hóa ý tưởng của mình.

xuat ban sach anh 1

Ảnh minh họa. Nguồn: Reedsy.

Julie Broad là một tác giả và là người sáng lập BookLaunchers, đơn vị tư vấn xuất bản sách tại Mỹ. Khi tham gia một hội nghị của các tác giả, Julie Broad nhận ra rằng cách đây khoảng 30 năm, chỉ có hai con đường duy nhất để xuất bản một cuốn sách. Đó là thông qua nhà xuất bản truyền thống hoặc trả tiền cho các công ty làm dịch vụ xuất bản.

Theo sự phát triển của xã hội, nhu cầu xuất bản tăng dẫn đến nhiều hình thức khác cũng ra đời như tự xuất bản, xuất bản kết hợp, xuất bản có hỗ trợ tác giả. Dựa trên thực trạng và kinh nghiệm của bản thân, Julie Broad đã đánh giá ưu nhược điểm của từng loại hình.

Xuất bản truyền thống

Xuất bản truyền thống từ lâu đã được coi là địa hạt danh giá mà hầu hết tác giả nào cũng muốn đặt chân đến. Với mô hình này, nhà xuất bản chịu trách nhiệm biên tập, thiết kế, tiếp thị và phân phối sách. Chỉ những tác phẩm có chất lượng cao mới được các nhà xuất bản có uy tín lựa chọn. Được đội ngũ của một nhà xuất bản có thâm niên hỗ trợ toàn diện trong việc đưa sách ra thị trường là lợi thế to lớn.

xuat ban sach anh 2

Bên trong một xưởng in sách. Ảnh: Dynamark.

Tuy nhiên, tiền bản quyền cho tác giả sẽ không quá nhiều. Bên cạnh đó, việc tiếp thị không phải chỉ dựa trên các kênh có sẵn của nhà xuất bản. Tác giả cũng cần tự xây dựng tên tuổi cho bản thân nhằm giúp sách của mình tiếp cận độc giả tốt hơn.

Julia Broad cho rằng, hình thức xuất bản này đòi hỏi tác giả phải rất kiên nhẫn. Đồng thời, tác giả cũng nên chủ động hơn trong khâu tiếp thị sản phẩm.

Tự xuất bản

Trong những năm trở lại đây, tự xuất bản dần trở thành xu hướng tại một số nước. Cuốn sách đầu tiên của Julie Broad, More than cashflow, tự xuất bản vào năm 2013 cho đến nay vẫn tạo ra nguồn doanh thu. Với việc tự xuất bản, tác giả có thể giữ bản quyền cuốn sách của mình kể cả một nhà xuất bản nước ngoài muốn chuyển ngữ cũng phải thông qua bạn. Tự xuất bản cũng cho phép tác giả kiếm được nhiều tiền hơn trên mỗi bản bán được.

Tuy nhiên, việc tự xuất bản đòi hỏi sự đầu tư đáng kể về thời gian và tiền bạc. Bởi vì tác giả chịu trách nhiệm về mọi khía cạnh của quy trình nên điều này có thể khiến nhiều người choáng ngợp.

xuat ban sach anh 3

Ảnh minh họa tác giả. Nguồn: Writer.

Theo Julia Broad, với phương án tự xuất bản, tác giả cần đầu tư vào người biên tập và thiết kế minh họa cho cuốn sách. Tác giả phải chủ động trong các khâu tiếp thị và phân phối. Tự xuất bản một cuốn sách tốn rất nhiều công sức, vì vậy việc lập một kế hoạch là bước đầu để hiện thực hóa các mục tiêu và lường trước một số rắc rối.

Xuất bản kết hợp

Đây là hình thức kết hợp giữa xuất bản truyền thống và tự xuất bản. Trước đó nó được biết đến với khái niệm dịch vụ xuất bản, tuy nhiên khái niệm này đã trở nên lỗi thời. Xuất bản kết hợp cho phép các nhà xuất bản chịu trách nhiệm ở khâu phân phối và sản xuất cuốn sách, đồng thời, họ cũng chịu chi phí cho các bước chỉnh sửa, hiệu đính, tiếp thị, phân phối… Tác giả có thể phải chịu một số khoản phí dịch vụ. Đổi lại, tiền bản quyền thường sẽ cao hơn các nhà xuất bản truyền thống.

Để tận dụng thế mạnh của hình thức này, tác giả cần chọn một nhà xuất bản, đơn vị liên kết minh bạch về quá trình sản xuất. Ngoài ra, tác giả cũng nên sát sao với từng bước sản xuất để đảm bảo cuốn sách của mình ra mắt với phiên bản tốt nhất. Tác giả cũng nên có thêm sự tham vấn từ một số đơn vị nghiên cứu, có trình độ chuyên môn về lĩnh vực đề cập trong cuốn sách.

Xuất bản có hỗ trợ

Để có cách tiếp cận phù hợp hơn với hoạt động xuất bản, một số người có thể lựa chọn các dịch vụ viết thuê từ các công ty tự xuất bản cung cấp. Điều này giúp khách hàng đơn giản hóa quy trình xuất bản để tập trung vào thiết kế thông điệp. Đây là một dịch vụ trả phí nhưng trong hầu hết trường hợp, tác giả có quyền kiểm soát các quyền và sự phân phối của mình. Các công ty có thể “may đo” nhiều gói khác nhau từ người viết thuê (ghostwriter), nhóm biên tập và tiếp thị cho đến nhiệm vụ chỉnh sửa, thiết kế và phân phối.

Lưu ý cho các tác giả lựa chọn hình thức này là cần phải chọn một đối tác xuất bản có giá trị và tầm nhìn phù hợp với bản thân, doanh nghiệp. Bởi quá trình xuất bản có thể tốn từ sáu tháng cho tới một năm. Ngoài ra, việc đồng hành trong suốt hành trình xuất bản là điều quan trọng vì nó đảm bảo rằng kết quả thể hiện tầm nhìn và đáp ứng các tiêu chuẩn của tác giả đưa ra.

Đức Huy

Robot tiên đoán biểu cảm của con người trong 840 mili giây

Phòng thí nghiệm máy móc sáng tạo tại Trường Kỹ thuật thuộc Đại học Columbia, Mỹ, đã công bố nghiên cứu mới trên Tạp chí Science Robotics, giới thiệu Emo- một robot trí tuệ nhân tạo (AI) có thể tiên đoán các biểu cảm trên khuôn mặt con người và thực hiện cùng lúc với người đó. Nhóm chuyên gia cho biết, Emo dự đoán nụ cười trong khoảng 840 mili giây trước khi người đối diện cười, sau đó cười cùng lúc.

Nhờ vào sự tiến bộ trong các mô hình ngôn ngữ lớn như ChatGPT, những robot có khả năng giao tiếp thành thạo bằng lời nói dần được ra đời. Tuy nhiên, các kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ của chúng, đặc biệt là nét mặt, vẫn còn chưa phát triển. Việc thiết kế một robot không chỉ thể hiện được nhiều biểu cảm trên khuôn mặt mà còn biết thể hiện đúng lúc vô cùng khó.

Robot Emo là một bước tiến đáng kể trong giao tiếp phi ngôn ngữ giữa con người và robot. (Ảnh: popsci)

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng phần mền trí tuệ nhân tạo (AI) để dự đoán nét mặt con người và tạo ra nét mặt robot tương ứng. Emo sử dụng 26 động cơ, làn da mềm mại và đôi mắt được gắn camera. Vì vậy, nó có thể thực hiện các giao tiếp không lời, như giao tiếp bằng mắt và nét mặt. Emo được trang bị một số mô hình AI bao gồm phát hiện khuôn mặt người, điều khiển bộ truyền động khuôn mặt để bắt chước nét mặt và thậm chí dự đoán nét mặt con người. Điều này cho phép Emo tương tác theo cách cảm thấy kịp thời và chân thực.

Nhóm nghiên cứu phát triển hai mô hình AI. Mô hình thứ nhất dự đoán biểu cảm khuôn mặt người bằng cách phân tích những thay đổi tinh vi trên khuôn mặt đối diện, mô hình thứ hai tạo ra các lệnh vận động bằng cách sử dụng những biểu cảm tương ứng.

Ngoài ra, Emo có thể thể hiện 6 cảm xúc cơ bản như: Tức giận, ghê tởm, sợ hãi, vui vẻ, buồn bã và ngạc nhiên, cũng như một loạt các phản ứng nhiều sắc thái hơn. Điều đó là nhờ vào cơ nhân tạo làm từ dây cáp và động cơ. Emo thể hiện cảm xúc bằng cách kéo các cơ nhân tạo vào các điểm cụ thể trên khuôn mặt.

Để đào tạo robot cách biểu cảm, nhóm nghiên cứu đặt Emo trước camera và để nó thực hiện những cử động ngẫu nhiên. Sau vài giờ, robot học được mối quan hệ giữa biểu cảm khuôn mặt với các lệnh vận động – tương tự cách con người luyện tập biểu cảm khi nhìn vào gương – tương tự với khả năng con người tưởng tượng ra mình trông như thế nào khi thực hiện một số biểu cảm nhất định.

Tiếp theo, nhóm nghiên cứu phát những video về biểu cảm khuôn mặt người để Emo quan sát từng khung hình. Sau quá trình đào tạo kéo dài nhiều giờ, Emo có thể tiên đoán biểu cảm bằng cách quan sát những thay đổi tinh vi của khuôn mặt khi một người bắt đầu có ý định mỉm cười.

Yuhang Hu – nghiên cứu sinh, thành viên nhóm nghiên cứu cho biết, dự đoán chính xác biểu cảm khuôn mặt người là một cuộc cách mạng trong lĩnh vực tương tác người – robot. Trước đây, robot không được thiết kế để xem xét biểu cảm của con người trong quá trình tương tác. Giờ đây, robot có thể tích hợp biểu cảm khuôn mặt để phản hồi. Việc robot thực hiện những biểu cảm cùng lúc với con người theo thời gian thực không chỉ giúp nâng cao chất lượng tương tác mà cũng giúp xây dựng niềm tin giữa con người và robot. Trong tương lai, khi tương tác với robot, nó sẽ quan sát và diễn giải biểu cảm gương mặt của bạn, giống như một con người thực sự.

Nhóm nghiên cứu dự định tích hợp giao tiếp bằng lời nói vào Emo. Điều này sẽ cho phép Emo tham gia vào các cuộc trò chuyện phức tạp và tự nhiên hơn.

CTV

Hệ thống dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn mang thương hiệu Việt

Hệ thống dự báo và cảnh báo khí tượng thủy văn phục vụ vận hành hồ chứa thông minh đạt hiệu quả tốt ngay trong năm đầu tiên chính thức vận hành. Nhận định này được các chuyên gia, nhà khoa học đưa ra tại Hội thảo Tổng kết công tác dự báo phục vụ vận hành hồ chứa thông minh năm 2023-2024.

Thông tin về dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn là đặc biệt cần thiết

Hội thảo vừa được 2 đơn vị của Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội là: Trung tâm Động lực học Thủy khí môi trường (CEFD), Công ty Khoa học Tự nhiên tổ chức. Hội thảo là dịp để các nhà nghiên cứu, các chuyên gia trong lĩnh vực dự báo chia sẻ và đánh giá các kết quả đạt được của hệ thống dự báo khí tượng thủy văn phục vụ hồ chứa thông minh trong năm qua cũng như đưa ra những nhận định, dự báo, phân tích xu hướng, biến động của thời tiết, khí hậu trong mùa mưa năm 2024.

Trong bối cảnh ngày càng gia tăng của biến đổi khí hậu và tình hình mưa lũ thất thường, việc nâng cao khả năng dự báo, cảnh báo thủy văn đóng vai trò quan trọng trong việc cảnh báo các nguy cơ về lũ lụt, hạn hán trong cộng đồng, từ đó hỗ trợ phát triển các ngành công nghiệp, nông nghiệp, kinh tế và bảo vệ môi trường an toàn cho con người, đặc biệt là trong các lĩnh vực liên quan đến an ninh năng lượng và đảm bảo vận hành các hệ thống năng lượng tái tạo. Việt Nam là quốc gia thường xuyên phải đối mặt với rất nhiều loại hình thiên tai, trong đó chủ yếu là các loại hình thiên tai liên quan đến ngành khí tượng thủy văn như bão, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn, lũ… Là một trong những quốc gia chịu tác động rõ rệt của biến đổi khí hậu, công tác phòng chống thiên tai càng cần phải được chú trọng. Do đó, các thông tin về dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn là đặc biệt cần thiết và đóng một vai trò quan trọng không chỉ trong công tác phòng chống thiên tai mà còn phục vụ các hoạt động của đời sống kinh tế – xã hội, trong đó có khai thác và tối ưu phục vụ vận hành các nhà máy thủy điện.

Hệ thống dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn của các nhà khoa học Việt

PGS.TS Trần Ngọc Anh – Giám đốc CEFD chia sẻ, bắt đầu từ năm 2018 đến nay, CEFD đã nghiên cứu, phát triển, từng bước hoàn thiện hệ thống dự báo và cảnh báo khí tượng thủy văn phục vụ vận hành hồ chứa thông minh. Đây là một sản phẩm mang thương hiệu Việt, được xây dựng hoàn toàn tại CEFD. Sản phẩm này phần lớn sử dụng các công cụ mã nguồn mở, do vậy hệ thống có tính chủ động cao, linh hoạt, đáp ứng được nhu cầu đa dạng của khách hàng. Với cách tiếp cận theo lưu vực sông, hệ thống được phân chia thành nhiều phân hệ cho từng lưu vực trên khắp cả nước. Từ đó, các bản tin dự báo được xuất ra tại mọi vị trí trên lưu vực, bao gồm dòng chảy đến hồ cho các thủy điện. Vì vậy thời gian ra bản tin được rút ngắn cho từng hồ thuỷ điện trên lưu vực.

PGS.TS Trần Ngọc Anh – Giám đốc Trung tâm Động lực học Thủy khí môi trường chia sẻ những kết quả đạt được của Hệ thống dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn do Trung tâm phát triển.

Hệ thống được áp dụng các phương pháp tiên tiến, mới nhất hiện nay của quốc tế, đảm bảo cơ sở khoa học, tính ổn định, tính chính xác cao. Bên cạnh đó, hệ thống hỗ trợ tự động hóa một số bước của quy trình dự báo, cho phép khai thác số liệu nhanh chóng, hỗ trợ dự báo viên tương tác với đa dạng các mô hình, các thuật toán của trí tuệ nhân tạo (AI), từ đó đưa ra các nhận dạng hình thế thời tiết và đưa ra khuyến nghị đến người dùng. Hệ thống hỗ trợ đảm bảo việc tuân thủ quy trình dự báo theo quy định đã được ban hành và sẽ cung cấp bản tin dự báo chính thức với các định dạng khác nhau theo nhu cầu của khách hàng. Hệ thống đảm bảo cung cấp thông tin dự báo, cảnh báo phục vụ vận hành hồ chứa với quy mô chi tiết cho từng lưu vực, từng hồ chứa.

Hệ thống được chính thức kích hoạt và vận hành liên tục từ ngày 15/05/2023, với việc CEFD luôn duy trì đội ngũ trực 24/7 để thực hiện các quy trình theo đúng quy định, trực tiếp giải quyết các yêu cầu phát sinh của khách hàng. Bên cạnh đó, hệ thống được vận hành trên máy chủ đặt tại CEFD, vì thế luôn đảm bảo tính bảo mật, an toàn về thông tin, dữ liệu của khách hàng cũng như khả năng chủ động xử lý khi có sự cố xảy ra mà không bị phụ thuộc vào bên thứ ba.

Sau một năm kể từ ngày chính thức vận hành Hệ thống dự báo và cảnh báo khí tượng thủy văn phục vụ vận hành hồ chứa thông minh, CEFD đã nhận được sự tin tưởng của các khách hàng là các nhà máy thủy điện trực tiếp vận hành hồ chứa. CEFD đã cung cấp dịch vụ bản tin dự báo khí tượng thủy văn nghiệp vụ phục vụ vận hành nhiều hồ chứa lớn nhỏ trong cả nước như: hồ chứa Đăk Mi trên lưu vực sông Vu Gia Thu Bồn, các hồ Thái An, Thuận Hòa, Sông Miện 5, Sông Miện 5A trên lưu vực sông Miện, hồ sông Chảy 3 trên lưu vực sông Chảy, hồ Nhạn Hạc trên lưu vực sông Cả.

Để Hệ thống vận hành tốt hơn

Ông Đặng Đình Đức – Trưởng phòng Dự báo và Mô hình hóa của CEFD cho biết, Hệ thống dự báo và cảnh báo khí tượng thủy văn của CEFD bao gồm các hệ thống dự báo: Khí tượng, phục vụ công tác dự báo thời tiết (hạn 7 ngày) và dự báo hạn mùa (hạn tới 6 tháng); Thuỷ văn, phục vụ dự báo dòng chảy đến hồ, dòng chảy thượng lưu và khu giữa; Công cụ hỗ trợ ra quyết định, giúp cung cấp thông tin hỗ trợ và kiểm soát việc thực hiện quy trình dự báo mỗi ca, tự động cung cấp số liệu mưa trực tiếp cho mô hình/công cụ thuỷ văn theo thời gian thực, hỗ trợ hiển thị phân bố mưa theo thời gian hỗ trợ dự báo viên phân tích, đánh giá tình thế mưa, lũ.

Dựa trên những kết quả vận hành trong thời gian qua, Ông Đặng Đình Đức đề xuất một số hướng phát triển để đưa hệ thống vào phục vụ công tác dự báo vận hành hồ chứa được tốt hơn, bao gồm:

Một là, tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện hệ thống dự báo, cảnh báo phục vụ vận hành hồ chứa với quy mô chi tiết cho từng lưu vực, từng hồ chứa cho toàn bộ Việt Nam. Cập nhật, tích hợp thêm các công nghệ tiên tiến của quốc tế (kỹ thuật đồng hóa, AI…) để tăng cường độ chính xác cho các bản tin dự báo.

Hai là, đưa các mô hình thủy văn thông số phân bố vào công tác dự báo nghiệp vụ.

Ba là, tự động hóa tối đa công tác dự báo, xử lý số liệu, phục vụ kịp thời, hiệu quả công tác dự báo nghiệp vụ.

Bốn là, kết hợp với các đối tác chuyên về vận hành hồ chứa nhằm cung cấp bản tin phù hợp để tăng cường hiệu quả vận hành của các hồ chứa.

HH

Nhà khoa học Việt biến bùn thải giấy thành vật liệu có ích

Nghiên cứu của PGS.TS Nguyễn Đình Quân tận dụng bùn thải nhà máy giấy để sản xuất cellulose vi khuẩn trộn vào vật liệu giúp cho giấy chất lượng cao hơn so với thông thường.

Giải pháp của nhóm PGS Nguyễn Đình Quân, nhận giải Nhất trị giá 70 triệu đồng tại cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2024 do VnEpress tổ chức, trao giải hôm 16/5.

Nhóm tác giả gồm PGS.TS Nguyễn Đình Quân, trường Đại học Bách khoa, Đại học quốc gia TP HCM, cùng cộng sự (Biomass Lab) đã chuyển hóa bùn giấy thành cellulose vi khuẩn (một dạng cellulose có hình thái nano cấu trúc 3D) bằng phương pháp hóa sinh kết hợp. Sản phẩm cellulose vi khuẩn là một nguyên liệu sinh học giá trị có thể được tạo ra với số lượng lớn từ nguồn phế thải khổng lồ của ngành công nghiệp giấy. Sản phẩm được ứng dụng đa dạng trong lĩnh vực nhựa sinh học, dệt may, màng lọc nano, da/gỗ nhân tạo, áo giáp chống đạn và sản xuất giấy.

Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Hoàng Giang (bìa phái), ông Phạm Hiếu, Tổng biên tập báo VnExpress (bìa trái) trao cho giải nhất cho đại diện nhóm Biomass Lab  Ảnh: Ngọc Thành

Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Hoàng Giang (bìa phái), ông Phạm Hiếu, Tổng biên tập báo VnExpress (bìa trái) trao cho giải nhất cho đại diện nhóm Biomass Lab Ảnh: Ngọc Thành

Ông Quân cho biết, ngành công nghiệp giấy có lượng chất thải và nước thải rất lớn. Lượng bùn giấy đã ép nước của một nhà máy trung bình lên đến hàng tấn mỗi ngày. Các nhà máy giấy thường phải đốt tiêu hủy bùn trong lò hơi hoặc thuê dịch vụ đưa đi xử lý rất tốn kém. Loại bùn thải này có màu đen xám, là nguồn ô nhiễm hữu cơ, không có ứng dụng nào đáng kể.

Tuy nhiên, ông Quân nhận thấy bùn giấy có thành phần chính là cellulose bột giấy rửa trôi trong quá trình xeo giấy (chiếm 40-60% thành phần trong bùn thải). Đây là nguồn carbohydrate có thể tận dụng, do đó PGS.TS Nguyễn Đình Quân cùng trợ lý, thạc sĩ Lê Tấn Nhân Từ đã nghiên cứu công nghệ chuyển hóa bùn giấy thành vật liệu có giá trị ứng dụng cao hơn.

Nhóm sử dụng phương pháp thủy phân cellulose trong bùn giấy với một lượng nhỏ acid thành dịch đường glucose, rồi dùng vi khuẩn Acetobacter xylinum (phổ biến trong sản xuất thạch dừa) lên men dịch glucose thu các màng cellulose vi khuẩn. Màng cellulose vi khuẩn có thể được vớt ra khỏi hỗn hợp sau lên men một cách đơn giản và dễ dàng. Đây là vật liệu sinh học có cơ lý tính vượt trội nhờ hình thái cấu trúc là các sợi cellulose kích thước nano đan xen nhau thành mạng lưới 3D.

Thách thức lớn nhất của nghiên cứu này là tìm điều kiện tối ưu của quá trình thủy phân đạt hiệu suất cao trong khi phải khống chế nồng độ muối trung hòa sau phản ứng, cũng như nồng độ acid thủy phân ban đầu để đảm bảo cho sự sinh trưởng của vi khuẩn.

Màng BC lên men từ bùn giấy sau tiền xử lý. Ảnh: Nhóm nghiên cứu

Màng BC lên men từ bùn giấy sau tiền xử lý. Ảnh: Nhóm nghiên cứu

“Tốc độ hình thành sinh khối của lớp màng cellulose vi khuẩn là rất lớn, và chi phí cho quá trình này không đắt trong khi hiệu suất chuyển hóa cellulose trong bùn giấy lên đến 70%”, PGS Quân cho hay. Sản phẩm cellulose vi khuẩn thu được là vật liệu sinh học có giá trị, được ứng dụng đa dạng trong lĩnh vực nhựa sinh học, dệt may, màng lọc nano, da/gỗ nhân tạo, áo giáp chống đạn và sản xuất giấy.

Hiện nhóm nghiên cứu thử nghiệm công nghệ ở quy mô pilot tại nhà máy giấy Thuận An (Bình Dương) và nhà máy giấy Khôi Nguyên (Bình Phước). ThS Lê Hữu Phước, kỹ sư quản lý chất lượng sản xuất nhà máy giấy Khôi Nguyên (Bình Phước) cho biết cellulose vi khuẩn được dùng làm phụ gia tăng cường bằng cách đem phối trộn vào bột giấy với tỷ lệ phù hợp, thu được giấy thành phẩm có chất lượng cải thiện đáng kể. Anh cho hay, trước đây người ta chủ yếu dùng công nghệ lên men cellulose vi khuẩn từ nước dừa, nước dứa, nước mía, nhưng công nghệ này tận dụng bùn thải từ chính nhà máy để chuyển hóa thành nguyên liệu đưa ngược về sản xuất.

“Giấy sử dụng cellulose vi khuẩn cho chất lượng tốt hơn so về độ mịn, láng, giúp thay thế một số hóa chất đang sử dụng và có thể bù đắp chi phí xử lý bùn của nhà máy”, anh Phước nói và nhìn nhận “việc nghiên cứu ứng dụng công nghệ này hoàn toàn khả thi”.

Chia sẻ với VnExpress, TS Hoàng Minh Nam, giảng viên trường Đại học Bách khoa, TP HCM đánh giá nghiên cứu của nhóm trước hết có ý nghĩa về mặt môi trường khi tận dụng chính bùn thải nhà máy và tăng khả năng phân hủy hàm lượng chất thải gây ô nhiễm. Việc sử dụng nanocellulose vi khuẩn còn tạo nguồn nguyên liệu tốt tăng cường chất lượng trong sản xuất giấy.

Ông lý giải, quy trình sản xuất giấy cần tạo cellulose sợi dài và nhập một số nguyên liệu đem nghiền ra, trộn cùng bột giấy nhằm tráng mặt giấy tạo độ nhẵn. “Trong công nghệ này, nanocellulose có kích thước nhỏ, khi trộn vào giấy giúp các sợi giấy bó chặt vào nhau tạo độ bóng, nhẵn và chất lượng tốt hơn”, ông nói.

TS Nam cho biết hiện nhiều nhà máy tại TP HCM rất quan tâm tới công nghệ. Khi ứng dụng đề tài trong nhà máy, các cán bộ kỹ thuật đánh giá cao nguồn nguyên liệu nanocellulose sinh học thu được bởi chúng cho thành phẩm tốt hơn so với bột giấy nhập về, việc tận dụng chính bùn thải nhà máy vì thế giúp giảm chi phí sản xuất. Song ông nhìn nhận vẫn tồn tại một số vấn đề như khả năng thu nanocellulose phụ thuộc vào hiệu suất quá trình lên men. Nếu lựa chọn được chủng men tốt sẽ tạo màng cellulose vi khuẩn chất lượng hơn.

Ông cho rằng chất lượng màng cellulose từ nghiên cứu ở mức chấp nhận được, cần cải thiện để ổn định chủng men mới giúp duy trì chất lượng và tăng hiệu suất lên men. “Nhóm nghiên cứu có thể kết hợp với các nhà khoa học lĩnh vực công nghệ sinh học để lựa chọn ổn định chủng men tốt”, ông gợi ý. TS Nam cũng kỳ vọng nhóm của PGS Quân mở rộng hướng nghiên cứu cho các ứng dụng khác của cellulose vi khuẩn để mang hiệu quả tốt hơn và toàn diện hơn cho giải pháp.

Hội đồng Giám khảo nhìn nhận, công nghệ triển vọng, sáng tạo khi tận dụng được bùn thải để tạo sản phẩm có tính giá trị gia tăng. Bên cạnh đánh giá về độ tinh sạch sản phẩm, hàm lượng kim loại nặng, ban giám khảo cũng gợi ý về tính khả thi ứng dụng quy mô công nghiệp và tăng hiệu suất công trình.

Như Quỳnh

Cần lan toả ý nghĩa, giá trị của đổi mới sáng tạo

Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) vừa tổ chức Diễn đàn Đổi mới sáng tạo (ĐMST) quốc gia năm 2024 với chủ đề “Xây dựng nền tảng phát triển đại học định hướng ĐMST”.

Phát triển các trụ cột chính là chính sách – đào tạo – nghiên cứu, chuyển giao tri thức

Diễn đàn là sự kiện thường niên do Trung tâm Chuyển giao Tri thức và Hỗ trợ Khởi nghiệp – ĐHQGHN khởi xướng và tổ chức dành cho cộng đồng khởi nghiệp và ĐMST, đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng, gợi ý phát triển hệ sinh thái ĐMST Việt Nam trở thành trung tâm sáng tạo của quốc gia và khu vực. Diễn đàn là nơi các nhà hoạch định chính sách, tổ chức quốc tế, lãnh đạo các tập đoàn lớn, chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp cùng thảo luận và tìm giải pháp phát triển cho Việt Nam trên nền tảng kinh tế tri thức và sáng tạo.

Với chủ đề “Xây dựng chiến lược nền tảng phát triển đại học định hướng đổi mới sáng tạo”, Diễn đàn nhấn mạnh vào việc phát triển các trụ cột chính là chính sách – đào tạo – nghiên cứu, chuyển giao tri thức, giúp tập trung vào các vấn đề quan trọng, từ việc xây dựng chính sách để tạo điều kiện cho đổi mới, đến việc cải thiện quy trình đào tạo và tăng cường nghiên cứu cũng như chuyển giao tri thức và công nghệ từ trường đại học ra cộng đồng, doanh nghiệp. Điều này sẽ đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của đại học và sự phát triển của đất nước.

Nói về vai trò của ĐMST, Phó Giám đốc ĐHQGHN Phạm Bảo Sơn cho biết: ĐMST đang trở thành yếu tố quyết định đối với năng lực cạnh tranh của các trường đại học trong nước và trên thế giới. Chính vì thế, việc tổ chức Diễn đàn ĐMST Quốc gia với các chủ đề thảo luận thiết thực là một việc làm cần thiết không chỉ để gắn kết các nhà khoa học, chuyên gia, nhà hoạch định chính sách trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KHCN&ĐMST) của cả nước mà còn là cơ hội để chúng ta cùng nhìn nhận, đánh giá thực trạng công tác KHCN&ĐMST ở Việt Nam hiện nay, phân tích các bài học thành công và học tập kinh nghiệm của nước ngoài cũng như trong nước, từ đó đề xuất các giải pháp gắn kết các thành phần của hệ sinh thái ĐMST, tăng cường chất lượng, hiệu quả của các hoạt động KHCN&ĐMST gắn với thực tiễn hoạt động của các doanh nghiệp để KHCN&ĐMST thực sự dẫn dắt, định hướng sự phát triển của kinh tế – xã hội đất nước.

Phó Giám đốc Phạm Bảo Sơn nhấn mạnh, các kết quả từ Diễn đàn này sẽ góp phần gắn kết, nâng cao năng lực cho các cấu phần của hệ sinh thái ĐMST để mỗi thành phần trong hệ sinh thái này tự sáng tạo ra các giá trị và liên kết với nhau chặt chẽ, tạo ra các giá trị chung của toàn bộ hệ sinh thái ĐMST quốc gia. Ví dụ như: các trường đại học – một chủ thể quan trọng của ĐMST sẽ phát huy được mạnh mẽ thế mạnh và thực thi sứ mệnh của mình hiệu quả khi ở tầm vĩ mô, các nhà quản lý nhìn nhận ra vấn đề ĐMST và cơ chế chính sách cho ĐMST ở trường đại học là nhân tố sống còn cho phát triển một xã hội ĐMST và chủ động sáng tạo giá trị. Khi đó, bản thân các trường chủ động nâng cao nội lực thông qua quyết tâm thay đổi, đặt ĐMST vào nhiệm vụ trọng tâm để tự đổi mới chính mình và xác định kỳ vọng đầu ra một cách rõ ràng, minh bạch, bằng chiến lược hợp tác mạnh mẽ và hiệu quả với khu vực tư nhân và thị trường.

Tại Diễn đàn các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý tham gia diễn đàn cùng liên kết chặt chẽ và lan toả các ý nghĩa, giá trị của ĐMST, để ĐMST thực sự thấm vào trong từng hoạt động của đời sống kinh tế – xã hội của đất nước, trở thành nguồn cảm hứng, động lực cho sự phát triển quốc gia.

Đổi mới sáng tạo ngày càng trở nên quan trọng và là tiêu chí đánh giá sự phát triển bền vững

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Hoàng Minh Sơn cho biết: Cùng với sự tiến bộ về nền tảng KHCN&ĐMST của Việt Nam và trước sức ép thay đổi nhanh chóng của thế giới trong Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, hiện đã có sự chuyển biến trong tư duy, hành động từ những nhà hoạch định chính sách tới đội ngũ quản lý giáo dục, giảng viên, nhà khoa học, cộng đồng. Bộ GD&ĐT đang xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá cơ sở giáo dục đại học khởi nghiệp ĐMST bao gồm: cơ chế, chính sách, công tác quản lý, phát triển đội ngũ chuyên trách, thúc đẩy khởi nghiệp, ĐMST gắn với hoạt động khoa học và công nghệ, đào tạo, kết nối các nguồn lực trong và ngoài trường… tạo ra môi trường thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp ĐMST trong giảng viên, sinh viên.

Khẳng định sự quan trọng của KHCN&ĐMST, ông Tạ Đình Thi – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho biết: KHCN&ĐMST được Đảng, Nhà nước ta xác định là động lực, một trong những đột phá chiến lược cho sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng yêu cầu cần có cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội, thúc đẩy ứng dụng, chuyển giao công nghệ; nâng cao năng lực nghiên cứu, làm chủ một số công nghệ mới, hình thành năng lực sản xuất mới có tính tự chủ và khả năng thích ứng, chống chịu của nền kinh tế; lấy doanh nghiệp làm trung tâm nghiên cứu phát triển, ứng dụng và chuyển giao công nghệ, ứng dụng công nghệ số. Phát triển hệ thống ĐMST quốc gia, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo.

Là một chuyên gia có nhiều năm nghiên cứu và thực tiễn về đại học ĐMST, GS.TS Nguyễn Hữu Đức – nguyên Phó Giám đốc ĐHQGHN, Tổ trưởng Tổ tư vấn Ủy ban Quốc gia về GD&ĐT đã đưa ra những nhận định quan trọng trong chiến lược phát triển Đại học ĐMST. Theo ông Đức, hiện nay, ĐMST ngày càng trở nên quan trọng và là tiêu chí đánh giá sự phát triển bền vững của các quốc gia. Đặc biệt, ĐMST đang trở thành yếu tố quyết định đối với năng lực cạnh tranh của các trường đại học trong nước và trên thế giới. Nếu như các trường đại học không có năng lực ĐMST thì giáo dục đại học và khoa học, công nghệ không trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, không có khả năng vốn hóa tri thức và gia tăng giá trị, nền kinh tế không có được chất xúc tác từ đại học và quốc gia không có động lực để phát triển.

Các ý kiến đóng góp của các đại biểu tại Diễn đàn đều được Ban tổ chức tập hợp, soạn thảo thành văn bản đề xuất lên các cơ quan quản lý làm căn cứ tham khảo để đưa ra chiến lược tổng thể và những chính sách phù hợp hỗ trợ cũng như tháo gỡ khó khăn, vướng mắc mà các trường đại học đang gặp phải trên con đường phát triển đại học ĐMST. Nhiều chuyên đề chuyên sâu xoay quanh bài toán ĐMST được các chuyên gia trao đổi và thảo luận để các trường đại học, học viện đưa ra bức tranh tổng thể về ĐMST ở các trường đại học hiện nay, từ đó có những đề xuất, kiến nghị phù hợp, tạo ra nhiều sản phẩm chuyển giao gắn với thị trường, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

Thùy Dương

Hội thảo “Thúc đẩy chuyển đổi xanh và số – hướng tới phát triển bền vững”

Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu, suy giảm tài nguyên và sự gia tăng của cuộc cách mạng công nghệ số, việc chuyển đổi xanh và chuyển đổi số đã trở thành một xu hướng không thể phủ nhận. Tại Việt Nam, những nỗ lực chuyển đổi không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường và xã hội mà còn giúp doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh và bền vững trong thời đại mới.

Bên cạnh những cơ hội và lợi ích, chuyển đổi xanh và chuyển đổi số cũng đặt ra nhiều thách thức và khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt là ở Việt Nam – một quốc gia đang phát triển nhanh chóng với nền kinh tế đa dạng và sự đa dạng văn hóa.

Thách thức về tài chính: Việc đầu tư vào công nghệ và hạ tầng xanh thường đòi hỏi một nguồn lực lớn, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Áp lực tài chính đe dọa sự bền vững của doanh nghiệp trong dài hạn và làm giảm khả năng tiếp cận vốn đầu tư.

Thách thức về nhận thức và hiểu biết: Đối với nhiều doanh nghiệp, chuyển đổi xanh và chuyển đổi số vẫn còn là một khái niệm mới lạ và không đủ thông tin để hiểu rõ. Sự thiếu hiểu biết và nhận thức về lợi ích dài hạn của chuyển đổi xanh và chuyển đổi số gây khó khăn trong quá trình triển khai.

Thách thức về hỗ trợ và hướng dẫn: Mặc dù chính phủ Việt Nam đã đưa ra nhiều chính sách và biện pháp khuyến khích chuyển đổi xanh, nhưng việc triển khai và thực thi chúng vẫn còn hạn chế. Điều này tạo ra một không gian để cần cải thiện và tăng cường hỗ trợ cho các doanh nghiệp.

Nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của những thách thức này, Trung tâm Hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội (Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội) phối hợp cùng Viện Đổi mới sáng tạo mở và doanh nhân công nghệ (OITI) tổ chức Hội thảo “Thúc đẩy chuyển đổi xanh và số –  hướng tới phát triển bền vững” nhằm tạo ra một diễn đàn cho các doanh nghiệp, các nhà quản lý và các chuyên gia chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và tìm kiếm giải pháp cụ thể để thúc đẩy chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, hướng tới một tương lai bền vững cho cả doanh nghiệp và xã hội.

Hội thảo sẽ diễn ra vào ngày 23/05/2024 tại Star Galaxy, 87 Láng Hạ, Ba Đình, Hà Nội, quy tụ đội ngũ chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, đến từ các tổ chức uy tín trong và ngoài nước.

Tham dự hội thảo, doanh nghiệp sẽ được: 1) Có cơ hội được hỗ trợ kinh phí từ chương trình tư vấn chuyển đổi số cho doanh nghiệp, đào tạo trực tiếp cho doanh nghiệp về chuyển đổi số. 2) Các cơ quan, tổ chức có chuyên môn hỗ trợ và giải đáp các khúc mắc, khó khăn trong công cuộc chuyển đổi xanh và chuyển đổi số. 3) Giúp doanh nghiệp hiểu rõ tầm quan trọng cũng như các lợi ích mà chuyển đổi xanh, chuyển đổi số mang lại. 4) Giao lưu, kết nối với đại diện cơ quan nhà nước, các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực tư vấn và cung cấp giải pháp chuyển đổi xanh và chuyển đổi số.

PT

Tuyển dụng: Nhân Viên Kế Toán

NHÀ XUẤT BẢN KHOA HỌC VÀ KỸ THUẬT

Tuyển dụng: Nhân Viên Kế Toán

Mức lương : Theo khung bậc của Nhà nước
Khu vực tuyển : Hà Nội
Thời gian thử việc: 01 tháng
Hình thức làm việc: Toàn thời gian cố định
Yêu cầu công việc:
– Tốt nghiệp Cao đẳng trở lên ngành: Tài chính kế toán
– Ưu tiên Nam, Kinh nghiệm từ 01 năm trở lên, biết việc Kế toán thuế, Tổng hợp, đã làm việc trong môi trường Nhà nước
– Thật thà, cẩn thận, chăm chỉ, nhanh nhẹn, năng động, nhiệt tình với công việc
– Sử dụng thành thạo máy tính, phần mềm Office: Word, Excel
Quyền lợi:
– BHXH, BHYT, BHTN đầy đủ theo quy định của nhà nước.
– Các chế độ phúc lợi theo chính sách của Cơ quan: Thưởng lễ tết, du lịch hàng năm, hỗ trợ chi phí đi lại, nghỉ phép nghỉ định kỳ, Lương tháng 13….
– Môi trường làm việc năng động, chuyên nghiệp…
Địa điểm làm việc:
Số 70 Trần Hưng Đạo, phường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội
Liên hệ:

Điện thoại/Zalo 0966198251 – Mr. Khánh

7 công trình thắng giải cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2024

Các giải pháp, sản phẩm được vinh danh chiều 16/5 thể hiện tính sáng tạo, tiềm năng ứng dụng thực tế góp phần mang hiệu quả kinh tế, giúp cuộc sống thuận tiện hơn.

Sau hơn 4 tháng tranh tài, cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2024 đã tìm ra được chủ nhân các giải thưởng. Trong đó giải nhất trị giá 70 triệu đồng, giải nhì 50 triệu đồng, giải ba 30 triệu đồng cùng 3 giải khuyến khích, mỗi giải 20 triệu đồng. Ở hạng mục “Giải sáng kiến” được trao cho sản phẩm, sáng kiến đặc biệt phục vụ đồng bào vùng sâu, vùng xa, miền núi trị giá 30 triệu đồng.

Năm nay, hội đồng giám khảo và Ban tổ chức không trao giải đặc biệt 100 triệu đồng do không có sáng kiến đủ xuất sắc đáp ứng được các tiêu chí đề ra, song tăng thêm một giải khuyến khích so với cơ cấu ban đầu.

Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Hoàng Giang (thứ 9 từ trái qua) chúc mừng Ban tổ chức, Ban giám khảo và đại diện 7 nhóm tác giả thắng giải Cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2024. Ảnh: Ngọc Thành

Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Hoàng Giang (thứ 9 từ trái qua) chúc mừng Ban tổ chức, Ban giám khảo và đại diện 7 nhóm tác giả thắng giải Cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2024. Ảnh: Ngọc Thành

1. Công nghệ chuyển hóa bùn giấy thành cellulose vi khuẩn

Công trình giành giải nhất trị giá 70 triệu đồng thuộc về nhóm Nhóm nghiên cứu Biomass Lab của PGS.TS Nguyễn Đình Quân cùng cộng sự tại trường Đại học Bách khoa, ĐHQG TP HCM.

Nhóm nghiên cứu đã chuyển hóa bùn giấy thành cellulose vi khuẩn (một dạng cellulose có hình thái nano cấu trúc 3D) bằng phương pháp hóa sinh kết hợp. Sản phẩm cellulose vi khuẩn là một nguyên liệu sinh học giá trị, tiềm năng có thể được tạo ra với số lượng lớn từ nguồn phế thải khổng lồ của ngành công nghiệp giấy, được ứng dụng đa dạng trong lĩnh vực nhựa sinh học, dệt may, màng lọc nano, da/gỗ nhân tạo, áo giáp chống đạn và sản xuất giấy.

Giải pháp này hữu ích với doanh nghiệp sản xuất giấy, giúp nhà máy giải quyết một phần gánh nặng xử lý chất thải, góp phần vào nền kinh tế tuần hoàn. Hiện công nghệ được ứng dụng quy mô thử nghiệm pilot tại nhà máy giấy Thuận An (Bình Dương) và nhà máy giấy Khôi Nguyên (Bình Phước). Dự án được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận đơn đăng ký độc quyền sáng chế tháng 10/2023.

2. Máy nông nghiệp Airboots

Máy gieo hạt, phun thuốc, bón phân cho cây lúa sử dụng đa chong chóng đẩy là nghiên cứu của PGS. TS Vũ Ngọc Ánh cùng cộng sự tại trường Đại học Bách khoa TP HCM, được trao giải Nhì, trị giá 50 triệu đồng.

Với mong muốn hỗ trợ người nông dân nâng cao hiệu suất lao động, giảm thiểu tác hại của thuốc bảo vệ thực vật trong quá trình canh tác, PGS Vũ Ngọc Ánh cùng nhóm nghiên cứu phát triển máy nông nghiệp Airboots. Máy là một thế hệ mới của xe nông nghiệp có trọng lượng siêu nhẹ, dựa trên nguyên lý tận dụng lực Archimedes, cho phép cỗ máy nổi trên mặt ruộng, trong khi được đẩy bởi hệ thống cánh quạt. Hệ thống điều khiển được tích hợp vào máy để tự động vận hành trên ruộng, thực hiện các tác vụ được lập trình sẵn có thể dễ dàng quản lý thông qua điện thoại thông minh.

Phương tiện có hiệu quả vượt trội so với máy bay không người lái thông thường trong các nhiệm vụ như phun thuốc, bón phân và gieo hạt. Điểm nổi bật của máy là sử dụng nhiều phao nhỏ (máng trượt) được thiết kế để di chuyển trên ruộng lúa một cách dễ dàng, không bị sình lầy, không cần chừa đường kênh nước mà máy vẫn có thể di chuyển và không gây hư hại cây lúa. Sản phẩm đã được đăng ký bảo hộ quyền sáng chế tháng 7/2023.

3. Sản phẩm bê tông xanh truyền sáng, cường độ cao

Dự án của TS Tăng Văn Lâm, trường Đại học Mỏ – Địa chất, nhận giải Ba, trị giá 30 triệu đồng. Nhóm nhà khoa học đã phát triển công nghệ tái sử dụng triệt để hơn các loại phế thải tro bay-xỉ đáy lò của nhà máy điện đột rác kết hợp với thủy tinh phế thải để chế tạo sản phẩm bê tông “xanh” truyền sáng.

Điểm nổi bật của dự án là tái sử dụng kết hợp phế thải thủy tinh với các loại phế thải tro bay, xỉ đáy của nhà máy điện đốt rác và bùn thải nhà máy lọc nước và hoàn toàn không sử dụng xi măng. Đây là bê tông chưa từng có có trên thị trường Việt Nam vì nguồn vật liệu dẫn sáng là các loại vật liệu phế thải, giá thành thấp.

Hiện nhóm nghiên cứu đã đã thiết kế thử nghiệm thành công dạng tấm mỏng với chiều dày khoảng từ 15 mm đến 25 mm. Sản phẩm được đánh giá hữu ích khi dùng trong kết cấu trang trí trong công trình xây dựng, đồng thời công nghệ xanh cũng được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực khác như trang trí nội thất và ngoại thất, sản phẩm gạch ốp lát hay dùng như đèn chiếu sáng.

4. Bảng viết theo độ tuổi cho học sinh vùng khó khăn

Thiết bị hỗ trợ giảng dạy dành cho học sinh vùng khó khăn của tác giả Phạm Thu Trang, được nhận giải khuyến khích, trị giá 10 triệu đồng. Bảng viết ứng dụng công nghệ thông tin, thiết lập tương tác hai chiều giữa người dạy và người học.

Bảng viết có chức năng thu phát âm thanh không dây truyền tải qua bluetooth, chỉ cần bật bluetooth ở bảng viết lên và kết nối với thiết bị phát âm thanh là sử dụng được. Tác giả mong muốn sản phẩm tạo hứng thú học tập cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của thầy cô giáo.

5. Chẩn đoán, tiên lượng và dự đoán điều trị ung thư gan dựa vào gene F12

ThS Bùi Thị Phường cùng cộng sự tại Đại học Quốc gia TP HCM, giành giải khuyến khích trị giá 10 triệu đồng. Nghiên cứu đã tìm và chứng minh được F12 là một chỉ thị có thể giúp chẩn đoán ung thư gan.

Dự án sử dụng phương pháp Kaplan-Meier và kiểm nghiệm log-rank, nhằm dựa vào biểu hiện của F12 có thể cho biết một người có nguy cơ bị ung thư gan hay không, nếu có thì tiên lượng của người đó ra sao. Nhóm nghiên cứu kỳ vọng kết quả nghiên cứu có tiềm năng ứng dụng và thực hành lâm sàng trong chẩn đoán sớm, tiên lượng và điều trị bệnh nhân ung thư gan.

6. Ô cửa học tập thông minh cho học sinh mầm non miền núi

Dự án của các thầy cô Trường Mầm non Hoa Sen (TP Tuyên Quang) nhận giải khuyến khích 10 triệu đồng. Sản phẩm hỗ trợ các thầy cô giáo trong các bài học chương trình giáo dục mầm non như trò chơi toán học, kể chuyện, phát triển ngôn ngữ và khám phá môi trường, giúp các bé mầm non phát triển tư duy thông qua bài học tập sáng tạo.

Mặc dù có hạn chế kích thước nhỏ, mô hình còn thô sơ nhưng ý tưởng được đánh giá sáng tạo trong xây dựng mô hình STEM, đồ chơi thân thiện, tính khả thi và dễ dàng tự lắp đặt.

7. Bếp nước ấm vùng cao

“Giải sáng kiến” được trao cho nhóm tác giả Thủy Sơn Năng (Quảng Nam). Hạng mục vinh danh sản phẩm, sáng kiến đặc biệt phục vụ đồng bào vùng sâu, vùng xa, miền núi trị giá 30 triệu đồng.

Bếp nước nóng đã tận dụng triệt để lượng nhiệt thừa của bếp củi để tạo nước nóng, lưu trữ và sử dụng. Hệ thống dựa trên cơ chế đối lưu nhiệt, kết hợp nhiều chức năng để tạo thành một hệ thống nước nóng hoàn chỉnh, không phát sinh chi phí lắp đặt và bảo trì. Nước trong bếp chia làm 2 tầng nóng và lạnh, bề mặt bếp không quá nóng, luôn nằm trong khoảng dưới 100 độ C.

Sau gần 5 năm lắp đặt hệ thống tại các điểm trường, các hộ làm vườn dược liệu, hệ thống mang lại giá trị thiết thực giúp nâng cao chất lượng cuộc sống vùng núi. Hiện nhóm đã nộp đăng ký bản quyền sáng chế vào tháng 6/2022.

Sáng kiến Khoa học (Creative Science Contest – CSC) là cuộc thi thường niên báo VnExpress tổ chức với mục tiêu tạo sân chơi cho những người yêu khoa học công nghệ với các ý tưởng và sản phẩm có giá trị sử dụng trong cuộc sống.

Toàn bộ tiền giải thưởng do Quỹ Hy vọng (Hope Foundation) tài trợ. Đây là quỹ xã hội – từ thiện hoạt động vì cộng đồng, không lợi nhuận, được vận hành bởi Báo VnExpress và Công ty cổ phần FPT. Quỹ theo đuổi hai mục tiêu: hỗ trợ các hoàn cảnh khó khăn và tạo động lực phát triển. Một trong các hoạt động của quỹ là thúc đẩy ứng dụng công nghệ, trang bị công cụ phát triển bền vững cho các cá nhân và cộng đồng, đặc biệt là trang bị tri thức thông qua giáo dục.

Như Quỳnh

23 tác phẩm nhận Giải thưởng Báo chí về khoa học và công nghệ 2023

Ngày 16/5, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã tổ chức Lễ trao Giải thưởng báo chí về khoa học và công nghệ năm 2023.

ddk_9054-e24a64dca2474c8b641c6d927e738b6e.jpg

Quang cảnh buổi lễ trao giải. Ảnh: Hoàng Chiến.

Tham dự Lễ trao giải có các lãnh đạo Bộ/Ban/Ngành Trung ương; Các thành viên của Ban Tổ chức, Hội đồng Sơ khảo, Hội đồng Chung khảo Giải thưởng báo chí về KH&CN năm 2023 cùng đông đảo lãnh đạo và phóng viên của các cơ quan thông tấn báo chí trung ương và địa phương…

ddk_9026-872d9e0c140428c9283a8abf58a4cea5.jpg
ddk_9048-f3a2aa3f11a4a5ffcb01f9cdbc589a03.jpg

Các đại biểu tham dự lễ trao giải. Ảnh: Hoàng Chiến.

Giải thưởng báo chí về khoa học và công nghệ được Bộ KH&CN tổ chức hàng năm nhằm tôn vinh các tác giả có tác phẩm báo chí xuất sắc về KH&CN. Đây là sự ghi nhận của Bộ KH&CN trong việc vinh danh những nhà báo có tinh thần khoa học, đã nỗ lực hết mình, tìm tòi, phát hiện, phản ánh các kết quả của hoạt động KH&CN trong sự phát triển của đất nước.

Tiếp nối thành công từ các năm trước, Giải thưởng báo chí KH&CN năm 2023 tiếp tục nhận được sự hưởng ứng tham gia của nhiều cơ quan báo chí ở trung ương và địa phương.

Theo đánh giá của Hội đồng xét tặng, nhìn chung các tác phẩm đã phản ánh về mọi mặt hoạt động KH&CN của các nhà khoa học, các địa phương, doanh nghiệp cũng như của người dân; đi vào các nội dung cấp bách và thực tiễn của đời sống kinh tế – xã hội.

Một số tác phẩm có chất lượng tốt, bài viết thể hiện công phu sâu sắc về chủ đề có tính thời sự, các đánh giá bình luận phản ánh được yêu cầu và tác động của hoạt động KH&CN.

Năm qua, báo chí cũng tập trung phản ánh kịp thời, đậm nét kết quả hoạt động, sự kiện lớn của Bộ, của ngành KH&CN, các chủ đề mang tính thời sự như: Xây dựng cơ chế chính sách nhằm tháo gỡ các nút thắt đẩy nhanh phát triển KH&CN; Tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với đời sống xã hội; Chuyển đổi số; Trí tuệ nhân tạo; Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo…

Thông qua các tác phẩm, vai trò, vị trí của KH&CN được khẳng định trong việc tham gia giải quyết tốt các vấn đề thực tiễn cuộc sống đặt ra…

Ông Nguyễn Đức Lợi – Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Chung khảo Giải thưởng báo chí về KH&CN năm 2023 cho biết, Giải thưởng báo chí về KH&CN đã khẳng định được vai trò, vị thế của một giải thưởng có uy tín và ngày càng lan toả, là sân chơi trí tuệ của các phóng viên, biên tập viên quan tâm đến KH&CN.

“Năm 2023, ghi nhận những nỗ lực sáng tạo từ hình thức đến nội dung của các tác phẩm dự thi, các chuyên mục chuyên sâu về KH&CN trên các báo mang một sức sống mới. Nội dung các tác phẩm báo chí viết về KH&CN được lựa chọn xuất phát từ hơi thở của đời sống và đến được với nhiều đối tượng độc giả.

Bên cạnh đó, nhiều cơ quan báo chí và người làm báo tự đổi mới hình thức thể hiện để bắt kịp xu hướng chung. Đó là các xu hướng: Hội tụ, đa phương tiện, đa nền tảng, tích hợp số; báo chí di động, báo chí dữ liệu, báo chí sáng tạo, podcast, trí tuệ nhân tạo. Các tác phẩm báo chí hiện đại Megastory, longform, E-magazine… trên báo điện tử tiếp tục được đẩy mạnh”, ông Nguyễn Đức Lợi nhấn mạnh.

Nhóm tác giả đạt giải Nhất.

Nhóm tác giả đạt giải Nhất.

Qua 2 vòng chấm Sơ khảo và Chung khảo đã có 23 tác phẩm và nhóm tác phẩm được Bộ KH&CN phê duyệt và trao giải.

ddk_9064-fb1c664a5bead19461ed611edab64750.jpg

Nhóm tác giả đạt giải Nhì.

Các tác giả/nhóm tác giả đoạt giải nhận được Cúp Giải thưởng báo chí về KH&CN năm 2023, Giấy chứng nhận và phần thưởng của Ban Tổ chức Giải thưởng.

Nhóm tác giả đạt giải Nhì.

Nhóm tác giả đạt giải Ba.

Giải thưởng báo chí về KH&CN năm 2024 sẽ tiếp tục được phát động. Bộ KH&CN tin tưởng rằng, Giải thưởng sẽ luôn luôn tạo hứng khởi cho niềm đam mê sáng tạo, cống hiến không ngừng của những người làm báo và sẽ có thật nhiều hơn nữa những tác phẩm xuất sắc cho mùa trao giải tiếp theo.

ddk_9055-9b5e8be5bd09a25c4f51355959f70b09.jpg

Nhóm tác giả đạt giải Khuyến khích.

Danh sách các tác phẩm đoạt Giải thưởng báo chí khoa học và công nghệ năm 2023:

* Giải Nhất

– Nhóm tác phẩm: Phát triển khoa học, công nghệ: Cơ chế đặc thù và “chìa khóa” vốn, Tạp chí Kinh tế Việt Nam.

– Nhóm tác phẩm: Gói tin tức đa phương tiện “Trí tuệ nhân tạo Việt Nam”, Báo Nhân Dân điện tử.

– Tác phẩm: Khát vọng phát triển lĩnh vực khoa học công nghệ, VTV1 – Đài Truyền hình Việt Nam.

– Tác phẩm: Rác thải cho tiền tỷ, Đài Phát thanh – Truyền hình và Báo Bình Phước.

Giải Nhì

– Nhóm tác phẩm: Cơ hội vàng cho ngành bán dẫn Việt Nam, Báo Quân đội Nhân dân.

– Nhóm tác phẩm: Gập ghềnh khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, Báo Sài Gòn Giải phóng.

– Nhóm tác phẩm: Khoa học công nghệ – Điểm tựa để nông nghiệp vững vai trò “trụ đỡ”, Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam.

– Nhóm tác phẩm: Hồi sinh, Đài Phát thanh và Truyền hình Lạng Sơn.

– Tác phẩm: A.I. Nỗi sợ bị thay thế?, Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh.

– Nhóm tác phẩm: Chiến lược phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo: Phát huy mạnh mẽ trí tuệ và sức sáng tạo của người Việt Nam, Ban Thời sự VOV1- Đài Tiếng nói Việt Nam.

* Giải Ba

– Nhóm tác phẩm: “Đưa đất nước phát triển trên “đường ray” khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo”, Báo Đại biểu Nhân dân.

– Nhóm tác phẩm: Chuyển đổi số gắn với đổi mới sáng tạo: Trên đường băng cất cánh, Báo Đồng Nai.

– Tác phẩm: Xử lý đạn dược hóa học – Nhiệm vụ đặc biệt trong thời bình, Kênh Truyền hình Quốc phòng Việt Nam.

– Nhóm tác phẩm: Chuyển đổi số trong giáo dục – nền tảng để Thành phố Hồ Chí Minh hướng đến nền giáo dục hội nhập, Đài tiếng nói nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.

* Giải Khuyến khích

– Nhóm tác phẩm: Liêm chính nghiên cứu khoa học, Báo Thanh Niên.

– Nhóm tác phẩm: Phụ nữ với sở hữu trí tuệ, Báo Pháp luật Việt Nam.

– Nhóm tác phẩm: Chuyện người Nhật Bản làm nông nghiệp ở Sơn La, Báo Điện tử Dân Việt.

– Nhóm tác phẩm: Sẵn sàng đón “sóng” đầu tư, không để lỡ thời cơ những ngành, lĩnh vực mới nổi, Báo Điện tử Chính phủ.

– Nhóm tác phẩm: Cần cơ chế đặc thù, chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học, Ban Thời sự – Đài Truyền hình Việt Nam.

– Nhóm tác phẩm: Kết nối khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo câu chuyện từ Đà Nẵng, Truyền hình Thông tấn (Chi nhánh tại Đà Nẵng).

– Nhóm tác phẩm: Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo – động lực phát triển bền vững, Đài Phát thanh và Truyền hình Thanh Hóa.

– Tác phẩm: Bệnh viện Bạch Mai điều trị thành công cho bệnh nhân tim bằng phương pháp triệt đốt rung nhĩ, Thông tấn xã Việt Nam.

– Tác phẩm: Ứng dụng công nghệ trong sản xuất và tiêu thụ hàng thổ cẩm, Thông tấn xã Việt Nam.

Hoàng Chiến

Kết nối nhịp cầu khoa học đến từng thửa ruộng, bờ ao

Kết nối nhịp cầu khoa học đến từng thửa ruộng, bờ ao- Ảnh 1.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan chia sẻ về khoa học nông nghiệp tại Lễ chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam (18/5), 65 năm thành lập Bộ KH&CN – Ảnh: VGP/HG

Tại Lễ chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam (18/5), 65 năm thành lập Bộ KH&CN và Lễ trao Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2024, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan đã có những chia sẻ về KH&CN trong nông nghiệp và những nhà khoa học nông nghiệp.

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, giá trị gia tăng trong nông nghiệp sẽ được tích luỹ trên cơ sở gia tăng hàm lượng tri thức và ứng dụng thành tựu KH&CN. Giá trị gia tăng trong nông nghiệp bắt đầu từ những nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, chuyển ra các khu thực nghiệm, khảo nghiệm và từng bước được đón nhận tại các trang trại, nông trại…

Giá trị gia tăng trong nông nghiệp khởi nguồn từ những câu hỏi của cuộc sống ngày thường. Đó là, làm sao để nông sản đạt chất lượng và giá trị cao hơn? Làm sao để tối ưu hoá giá trị được tạo ra trên một đơn vị diện tích đất nông nghiệp? Làm sao để thu nhập và chất lượng sống của người nông dân ngày một tốt hơn? Làm sao tiếp cận nhanh hơn thành tựu vượt bậc trong thời đại của trí tuệ nhân tạo, kết nối vạn vật, dữ liệu lớn vào những nghiên cứu khoa học, tiếp cận nấc thang cao hơn trong nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số trong nông nghiệp?

Tri thức hoá nông dân trong bối cảnh 4.0

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, nhà khoa học nông nghiệp luôn trăn trở, đau đáu về mục tiêu, giá trị thiết thực của các đề tài, công trình nghiên cứu trong việc giải quyết những tồn tại, thách thức trong nông nghiệp, nông thôn, nông dân.

Nhà khoa học nông nghiệp ý thức rõ trách nhiệm, bổn phận của mình, luôn biết ơn và trân trọng từng sản phẩm nông nghiệp được tạo nên từ mồ hôi, công sức lao động của hàng chục triệu người nông dân Việt Nam.

Qua các năm, nhiều nhà khoa học trong lĩnh vực “khoa học nông nghiệp” đã được vinh danh tại Giải thưởng Tạ Quang Bửu. Đây luôn là niềm cảm hứng, động lực to lớn cho các nhà khoa học, nhà nghiên cứu tiếp tục gắn bó với ngành nông nghiệp, tích cực “ra ruộng, về làng”, về với bà con nông dân, để cùng lan tỏa giá trị sâu rộng của KH&CN khắp làng quê nông thôn.

“Mỗi cuộc trò chuyện, trao đổi giữa các nhà khoa học, nhà nghiên cứu với bà con nông dân là một dịp đưa khoa học và cuộc sống xích lại gần nhau hơn. Tố chất khoa học, niềm đam mê tìm tòi, khám phá, nghiên cứu những điều mới, những điều hay, những giải pháp thiết thực, hữu ích luôn “bén rễ” khắp các làng quê nông thôn”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói.

Đó là những bác nông dân mày mò giải pháp tưới tự động qua chiếc điện thoại thông minh để có thêm thời gian tự học, tự trang bị tri thức, tham gia công việc cộng đồng, tương tác với các kênh tiêu thụ nông sản, hoặc làm thêm các ngành nghề phụ, tăng thêm thu nhập ngoài thu nhập từ nông sản chính.

Đó là một anh thanh niên nông thôn dù chưa hoàn thành hết chương trình phổ thông nhưng đã thành công “lai ép” đa dạng các giống cá trong tự nhiên.

Đó là những “nhà khoa học chân đất” mà chúng ta đều có thể gặp gỡ khắp đất nước Việt Nam này.

Và các nhà khoa học, nhà nghiên cứu được đào tạo, trui rèn bài bản có thể giúp những “nhà khoa học chân đất” chuẩn hóa, hiệu chỉnh, hoàn thiện từng lời giải cho thực tiễn canh tác, sản xuất, thương mại trong nông nghiệp.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết thêm, cách đây chưa đến một tháng, Bộ NN&PTNT đã phối hợp với Bộ KH&CN tổ chức Hội nghị trao đổi về nội dung phối hợp hoạt động giữa hai bộ. Thời gian tới, các đơn vị chuyên môn của hai bộ sẽ đề xuất giải pháp phát huy năng lực của các cơ sở nghiên cứu khoa học thuộc Bộ NN&PTNT bằng cơ chế liên doanh, liên kết, hợp tác công tư về KHCN.

Hai bộ cũng sẽ cùng tổ chức diễn đàn trưng bày sản phẩm KHCN trong nông nghiệp với sự tham gia của các viện, trường, hợp tác xã… giúp kết nối giữa cung với cầu, ghi nhận, lắng nghe phản hồi của người ứng dụng đối với các sản phẩm KHCN nông nghiệp.

“Đó cũng là cách kiến tạo thị trường KHCN như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.

Kết nối nhịp cầu khoa học đến từng thửa ruộng, bờ ao- Ảnh 2.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt phát biểu tại buổi lễ – Ảnh: VGP/HG

Trước đó, trong bài phát biểu chào mừng, Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt nhắc lại sự kiện quan trọng vào ngày 18/5/1963, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã về dự và phát biểu tại Đại hội Đại biểu Hội phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt Nam lần thứ nhất. Trong đó, Người đã nhấn mạnh nhiệm vụ của KH&CN là phải cải tiến lề lối sản xuất, nâng cao năng suất lao động.

Lời dạy của Người cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị, thể hiện tầm nhìn chiến lược sâu rộng, tư tưởng lớn đối với định hướng phát triển lâu dài của nền KH&CN nước nhà và đã được khẳng định trong các nghị quyết của Đảng.

Tròn 50 năm sau ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh dự và phát biểu tại Đại hội Đại biểu Hội phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt Nam lần thứ nhất, ngày 18/5 hằng năm đã được quy định là Ngày KH&CN Việt Nam tại Luật KH&CN năm 2013.

Hơn 10 năm qua, các hoạt động hết sức phong phú, thiết thực chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam đã khơi dậy, truyền cảm hứng, hun đúc khát vọng sáng tạo trong cộng đồng, trong xã hội; dần hình thành được văn hóa đổi mới sáng tạo và nuôi dưỡng, phát triển tình yêu khoa học, khát vọng phát triển trong giới trẻ, góp phần kiến tạo một xã hội tôn trọng khoa học và tư duy sáng tạo.

Hoàng Giang