Đó là ý kiến phát biểu chỉ đạo của Thứ trưởng Trần Văn Tùng tại buổi họp phân công nhiệm vụ các đơn vị triển khai thực hiện “Chương trình Phát triển thị trường KH&CN đến năm 2020” do Cục Phát triển Thị trường và Doanh nghiệp KH&CN tổ chức tại Hà Nội, ngày 9/1.

Quyết định số 2075/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình Phát triển thị trường KH&CN đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành vào tháng 11/2013. Trong đó, Bộ KH&CN có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan có liên quan hướng dẫn và tổ chức thực hiện Chương trình; chủ trì xây dựng kế hoạch, dự toán kinh phí hàng năm để thực hiện Chương trình; lồng ghép các nhiệm vụ của Chương trình với các nhiệm vụ có liên quan của các chương trình, đề án KH&CN quốc gia khác. 

 

Một trong số những quan điểm phát triển quan trọng của Chương trình phát triển thị trường KH&CN đến năm 2020 là: Thị trường KH&CN là một bộ phận cấu thành của thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, có vai trò then chốt trong việc tạo môi trường thúc đẩy hoạt động sáng tạo, đổi mới công nghệ; nâng cao năng lực KH&CN quốc gia phục vụ phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. 

 

Tại buổi họp, đại diện các đơn vị có trách nhiệm đã đưa ra nhiều ý kiến đóng góp cụ thể để hoàn thiện Đề án và kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình. Nội dung triển khai Chương trình gồm nhiệm vụ về tổ chức, xây dựng văn bản hướng dẫn, triển khai chương trình đã được các đại diện đơn vị đem ra thảo luận, trao đổi, xem xét rất chi tiết. Theo đó, Cục Phát triển Thị trường và Doanh nghiệp KH&CN giữ vai trò là đơn vị chủ trì thực hiện chính, cùng với sự phối hợp của nhiều đơn vị khác trong Bộ như: Cục Thông tin KH&CN Quốc gia, Cục Ứng dụng và Phát triển công nghệ, Vụ Kế hoạch Tổng hợp, Viện Chiến lược Chính sách, Tổng Cục ĐLCL, Cục SHTT, Trung tâm Truyền thông… 

 

Phát biểu chỉ đạo tại buổi họp, Thứ trưởng Trần Văn Tùng đã phân công rõ từng nhiệm vụ cụ thể đối với mỗi đơn vị thực hiện Đề án và khẳng định đây là một Đề án lớn rất quan trọng trong năm 2014. Thứ trưởng cũng cho rằng cần Tổ soạn thảo Đề án cần khẩn trương tổng hợp ý kiến các đơn vị thực hiện, bổ sung và hoàn thiện bản kế hoạch Chương trình để sớm trình Bộ trưởng Bộ KH&CN vào tuần sau. Theo Thứ trưởng, cũng cần đặc biệt lưu ý đến việc hoàn thành Quyết định Thành lập Ban chỉ đạo Chương trình do Bộ trưởng Bộ KH&CN làm Trưởng ban và các thành viên là đại diện một số Bộ, ngành có liên quan.

 

Tin, ảnh: Linh Anh

 

Hội nghị thượng đỉnh An ninh hạt nhân đã diễn ra trong một ngày rưỡi, từ chiều ngày 24/3 đến hết ngày 25/3/2014, tại La Hay – Hà Lan. Hội nghị có sự tham dự của Lãnh đạo cấp cao của 53 quốc gia và 4 tổ chức quốc tế là Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế, Liên hợp quốc, Interpol và EU. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã dẫn đầu Đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị.

Bài phát biểu của Thủ tướng tại Phiên toàn thể sáng ngày 25/3/2014 đã nêu rõ những đóng góp của Việt Nam vào sự thành công của Hội nghị. Cụ thể là Việt Nam đã từng bước xây dựng hệ thống pháp luật về an ninh hạt nhân, bảo đảm kiểm soát các nguồn phóng xạ, đào tạo đội ngũ cán bộ và xây dựng văn hóa an ninh cho các cơ quan có liên quan, đồng thời tích cực tham gia các công cụ pháp lý và sáng kiến quốc tế có liên quan đến hạt nhân. Từ Hội nghị thượng đỉnh An ninh hạt nhân lần thứ nhất năm 2010 và lần thứ hai năm 2012 đến nay, Việt Nam đã phê chuẩn Nghị định thư bổ sung (9/2012); gia nhập và phê chuẩn Công ước Bảo vệ thực thể vật liệu hạt nhân và Phần Sửa đổi (10/2012); hợp tác với IAEA, Liên bang Nga và Hoa Kỳ hoàn thành việc chuyển trả toàn bộ số nhiên liệu uran có độ làm giàu cao đã qua sử dụng về Liên bang Nga, kết thúc thành công chương trình chuyển đổi nhiên liệu cho Lò phản ứng nghiên cứu Đà Lạt (7/2013); gia nhập Công ước chung về An toàn quản lý nhiên liệu đã qua sử dụng và An toàn quản lý chất thải phóng xạ (10/2013).

 

 

 

Hội nghị lần này được cho là rất thành công với việc các Nhà lãnh đạo cùng cam kết ngăn chặn những kẻ khủng bố lấy được vật liệu hạt nhân có thể sử dụng làm vũ khí hạt nhân. Thông cáo chung của Hội nghị thượng đỉnh An ninh hạt nhân lần này đưa thêm nhiều cam kết mới, bao gồm:

 

– Giảm lượng vật liệu hạt nhân nguy hiểm mà khủng bố có thể sử dụng làm vũ khí hạt nhân (urani có độ làm giàu cao và plutoni).

– Cải thiện an ninh đối với vật liệu phóng xạ (bao gồm cả urani có độ làm giàu thấp) có thể sử dụng làm bom bẩn.

– Tất cả các quốc gia tham gia Hội nghị thượng đỉnh An ninh hạt nhân sẽ thực hiện theo các hướng dẫn của IAEA về an ninh hạt nhân. Đặc biệt, 35 quốc gia, trong đó có Việt Nam đã cam kết đưa các hướng dẫn này vào hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong nước.

– Giám định hạt nhân là một công cụ quan trọng trong đấu tranh chống lại việc sử dụng vật liệu hạt nhân bất hợp pháp vì có thể xác định được nguồn gốc của vật liệu hạt nhân cũng như đường di chuyển của vật liệu hạt nhân.

– Tăng cường trao đổi thông tin và hợp tác quốc tế. Sự tin tưởng lẫn nhau sẽ cho phép hợp tác hiệu quả hơn và dễ dàng đánh giá liệu vật liệu hạt nhân trên toàn thế giới có được bảo đảm an ninh hay không.

– Các quốc gia tham gia cũng đã đặt cơ sở cho một cấu trúc an ninh hạt nhân hiệu quả và bền vững, bao gồm các điều ước quốc tế, các hướng dẫn và các tổ chức quốc tế, trong đó IAEA đóng vai trò quan trọng. 

– Liên quan đến việc sử dụng vật liệu hạt nhân trong các ngành công nghiệp, Hội nghị xác định, chính phủ và các ngành công nghiệp cần hợp tác chặt chẽ. Việc bảo đảm an ninh cho vật liệu hạt nhân phải được điều chỉnh bằng pháp luật, nhưng cũng không để ảnh hưởng đến hoạt động của các ngành công nghiệp một cách không cần thiết.

 

Tham dự Hội nghị lần này, Việt Nam tiếp tục tham gia 06 sáng kiến đa phương tự nguyện, đó là các sáng kiến về: Tăng cường an ninh của chuỗi cung ứng đường biển, Bảo đảm an ninh nguồn phóng xạ, Tăng cường thực hiện an ninh hạt nhân, Tuyên bố chung về loại bỏ urani có độ làm giàu cao, Tuyên bố chung an ninh mở rộng, Tuyên bố chung về các Trung tâm đào tạo và hỗ trợ an ninh hạt nhân.

 

Về tương lai của Hội nghị thượng đỉnh An ninh hạt nhân, các Nhà lãnh đạo nhất trí sẽ tổ chức Hội nghị tiếp theo tại Hoa Kỳ vào năm 2016.

 

Nguồn:  Cục An toàn bức xạ và hạt nhân

Nghiên cứu, thiết kế và chế tạo hệ thống chiếu sáng thông minh, tiết kiệm năng lượng sử dụng điốt phát quang và nguồn cấp điện pin mặt trời

Trước nguy cơ cạn kiệt các nguồn năng lượng hóa thạch, những nguồn năng lượng tự nhiên tái tạo được, thân thiện với môi trường đã được đặc biệt chú trọng. Trong đó, năng lượng mặt trời với công suất vô cùng lớn đã trở nên quan trọng hơn rất nhiều trong cán cân năng lượng của loài người. Ở nước ta, ý thức được ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với sự phát triển, Chính phủ đã xem chính sách về năng lượng, sử dụng năng lượng là một trong những chính sách ưu tiên. Những sản phẩm công nghệ cao được khuyến khích phát triển, trong đó có vật liệu quang điện tử và quang tử, công nghệ chiếu sáng hiệu suất cao tiết kiệm năng lượng, các bộ biến đổi thông minh liên quan đến tấm pin mặt trời, thiết bị và trạm phát điện dùng năng lượng tái tạo, trong đó có điện mặt trời.

 

Trên thực tế, nghiên cứu cơ bản về vật liệu quang điện, quy trình chế tạo và lắp ráp các modul điện mặt trời đã được triển khai ở một số nơi như Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam, Đại học Bách khoa Hà Nội, Solar Lab, Đại học Bách khoa TP Hồ Chí Minh, tuy nhiên vẫn đang dừng ở mức độ thử nghiệm. Điện mặt trời vẫn chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong cán cân năng lượng của Việt Nam với tổng công suất lắp đặt chỉ khoảng 3-4MW, tương đương một nhà máy thủy điện nhỏ.

 

Để tiết kiệm năng lượng, các thiết bị chiếu sáng có hiệu suất cao đã được nghiên cứu và phát triển. Trong đó, điốt phát quang LED (Lighting Emission Diode) có nhiều đặc tính vượt trội, do đó được đề xuất sử dụng rộng rãi. Từ đó, một bài toán được đặt ra, đó là làm sao tích hợp điện mặt trời với các thiết bị chiếu sáng LED. Với hiệu suất cao, tiêu thụ ít năng lượng, việc tích hợp LED với modul điện mặt trời sẽ đem lại hiệu quả cao cho các hệ thống chiếu sáng và tiết kiệm năng lượng. Đây cũng chính là mục tiêu mà nhóm nghiên cứu của PGS.TS Dương Ngọc Huyền, Đại học Bách khoa Hà Nội hướng tới với dự án: "Nghiên cứu, thiết kế và chế tạo hệ thống chiếu sáng thông minh, tiết kiệm năng lượng sử dụng điốt phát quang (LED) và nguồn cấp điện pin mặt trời", được thực hiện từ năm 2012 đến tháng 6/2014.

 

Tự chủ công nghệ

 

Từ năm 1988 tới nay, Viện Vật lý kỹ thuật, Đại học Bách khoa Hà Nội đã xây dựng và thiết kế lắp ráp, chuyển giao hơn 70 công trình điện mặt trời độc lập có công suất trong khoảng 1-20kW. Tuy nhiên, các công trình đều mang tính nhỏ lẻ, thực hiện ở nơi không có điện lưới, chủ yếu lắp đặt phục vụ những công trình viễn thông, đèn tín hiệu, hoặc phục vụ dân sinh ở vùng sâu, vùng xa, hải đảo, từ kinh phí của các quỹ phi lợi nhuận. Các hệ điện mặt trời độc lập lệ thuộc vào hệ thống tích trữ năng lượng (ắc quy), do đó khó nâng được công suất và khó giảm chi phí lắp đặt. Trong khi đó, hầu hết thiết bị liên quan đến điện mặt trời đều nhập với giá cao, hệ thống tích trữ năng lượng cần phải thay thường xuyên, khiến giá thành điện năng cao hơn nhiều so với điện lưới.

 

Nhằm tối ưu và hợp lý hóa các giải pháp công nghệ và các thiết bị đã có liên quan đến điện mặt trời để chế tạo hệ thống chiếu sáng có thể hoạt động độc lập, hiệu quả, tiết kiệm năng lượng, đề tài do PGS.TS Dương Ngọc Huyền làm chủ nhiệm tập trung vào một số mục tiêu cụ thể. Đó là phát triển công nghệ chế tạo các tấm panel pin mặt trời, phát triển một phần giải pháp công nghệ liên quan đến thiết kế, chế tạo modul đèn LED và hệ thống chiếu sáng bằng modul đèn LED. Ngoài ra, các nhà khoa học còn nghiên cứu các đặc trưng chiếu sáng của từng loại chíp đèn LED, từ đó tính toán chế độ thích hợp với điều kiện sử dụng.

 

Sau nhiều nỗ lực, nhóm nghiên cứu đã cho ra đời hệ cắt phiến pin mặt trời, chế tạo bộ Laminator (hệ ép chân không gia nhiệt) để chế tạo panel pin mặt trời có công suất đến 150W, có khả năng ép 300kW panel pin mặt trời/năm; đèn LED có công suất chiếu sáng 5, 10 và 30W, hệ thống điện mặt trời 10kW với đèn LED hoạt động độc lập chiếu sáng nội và ngoại thất… Dự án thành công hứa hẹn giúp thay thế được hàng nhập khẩu.

 

Bên cạnh đó, đề tài cũng nghiên cứu hệ thu và tích trữ năng lượng, điều khiển tự động để chế tạo hệ thống chiếu sáng có hiệu quả cao, hoạt động độc lập bằng năng lượng mặt trời, sử dụng thuận tiện cho gia đình hay công sở, phù hợp với điều kiện Việt Nam. Hệ thống còn được tích hợp các bộ phận cảm ứng ánh sáng, được lập trình chiếu sáng theo thời gian, tự động điều tiết năng lượng dự phòng, cảnh báo lỗi và cảnh báo an toàn. Hệ thống có thể được sử dụng linh hoạt ở nhiều nơi như khuôn viên trường học, tòa nhà, đường phố, phòng thí nghiệm… mà không phụ thuộc vào nguồn điện lưới. Đề tài hiện đã chuyển giao một phần hệ điện mặt trời và hệ chiếu sáng bằng modul LED cho Đại học Bách khoa Hà Nội và Bộ Khoa học và Công nghệ./.

 

Nguồn:  Văn phòng các Chương trình trọng điểm cấp Nhà nước