GIÁO TRÌNH CÔNG DÂN SỐ

Trong thế giới hiện đại, kỷ nguyên số đã và đang không chỉ là một phần mở rộng của cuộc sống thường nhật mà còn trở thành nền móng cơ bản trong mọi hoạt động của chúng ta. Từ cách chúng ta giao tiếp, làm việc, học tập, cho đến cách chúng ta tương tác với xã hội và trải nghiệm cuộc sống – tất cả đều được chuyển mình mạnh mẽ trong không gian số. Giáo trình Công dân số không chỉ là một cuốn sách; đó là một hành trình khám phá và thích nghi với thế giới số, một thế giới rộng lớn và không ngừng biến đổi. Giáo trình này được biên soạn với mong muốn không chỉ cung cấp kiến thức cơ bản về thế giới số mà còn đóng vai trò như một người hướng dẫn đáng tin cậy, giúp bạn không chỉ hiểu về lý thuyết mà còn thực hành và áp dụng kiến thức đó một cách linh hoạt và sáng tạo. Mỗi chương sách là một bước tiến trong hành trình trở thành một công dân số đích thực, nắm vững kiến thức và kỹ năng cần thiết để thành công và an toàn trong môi trường số hóa. Nội dung cuốn sách được chia làm 8 chương với các nội dung chính như sau:

Chương 1: Tổng quan về thế giới số, cung cấp cái nhìn tổng quan về thế giới số, bao gồm đặc điểm, yếu tố và kỹ năng cần thiết của công dân số. Nội dung chương mô tả sự liên kết giữa chính phủ điện tử, chính phủ số, văn hóa, đạo đức, pháp luật trong thế giới số và nhấn mạnh vai trò của công dân số trong xã hội hiện đại.

Chương 2: Giao tiếp trực tuyến, trình bày các kiến thức sâu về giao tiếp trực tuyến, bao gồm các hình thức giao tiếp như thư điện tử, tin nhắn tức thì và mạng xã hội. Đồng thời, Chương 2 phân tích các kỹ thuật và công nghệ hỗ trợ giao tiếp trực tuyến hiệu quả, nhấn mạnh vào văn hóa và đạo đức số. Chương này cũng mở rộng sang làm việc trực tuyến, phân tích lợi ích và thách thức của việc làm việc trực tuyến.

Chương 3: Tạo nội dung số, nội dung chương tập trung vào khái niệm và kỹ thuật liên quan đến tạo nội dung số, từ soạn thảo văn bản cơ bản đến nâng cao. Nó cung cấp kiến thức về định dạng trang, đoạn văn, chỉnh sửa, cách thêm hình ảnh, biểu đồ vào văn bản và hướng dẫn xây dựng mục lục hiệu quả.

Chương 4: Làm việc với bảng tính, giới thiệu các khái niệm cơ bản và thao tác trong bảng tính, như Excel, bao gồm các hàm về toán học, logic, thời gian và thống kê. Nội dung chương cũng bao gồm hướng dẫn về cách tạo biểu đồ, đồ thị và in ấn trang tính.

Chương 5: Thiết kế bản trình bày, hướng dẫn về thiết kế và triển khai bản trình bày chuyên nghiệp, bao gồm cách tạo hiệu ứng và tùy chỉnh các đối tượng trong PowerPoint. Nội dung của chương nhấn mạnh vào các kỹ thuật nâng cao hiệu quả của sự tương tác và trực quan trong bản thuyết trình, cũng như kỹ năng thuyết trình hiệu quả.

Chương 6: Cộng tác và quản lý nội dung số, thảo luận về quản lý và cộng tác nội dung số sử dụng các nền tảng như Google Drive và OneDrive, cũng như Dropbox, Mediafire. Nó so sánh ưu và nhược điểm của các nền tảng này và tập trung vào sự cộng tác trong thời gian thực và tích hợp với các công cụ khác.

Chương 7: Sử dụng an toàn dịch vụ số, giới thiệu về khái niệm dấu chân kỹ thuật số và các nguy cơ mất an toàn thông tin. Các hướng dẫn về cách phân biệt hành vi trực tuyến như lừa đảo, bắt nạt, các loại phần mềm độc hại, thiết lập an toàn cho máy tính và trình duyệt web cũng được trình bày trong chương này.

Chương 8: Xu hướng phát triển công nghệ số, chương cuối của cuốn sách phân tích các xu hướng công nghệ số mới, chủ yếu là trí tuệ nhân tạo cũng như một số ứng dụng công nghệ như ChatGPT. Chương này cũng giới thiệu về Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Bigdata) và những tiến bộ gần đây trong các lĩnh vực này.

Cuốn sách được hoàn thành với sự đóng góp của các thành viên trong nhóm biên soạn bao gồm: TS. Nguyễn Văn Quyết (Chủ biên) biên soạn Chương 2, Chương 5; TS. Vũ Huy Thế biên soạn Chương 4 và Chương 8; TS. Đào Anh Hiển biên soạn Chương 6 và Chương 7; ThS. Bùi Đức Thọ biên soạn Chương 1; ThS. Đỗ Thị Thu Trang biên soạn Chương 3. Trong quá trình biên soạn, giáo trình nhận được nhiều đóng góp từ các giảng viên giàu kinh nghiệm từ Khoa Công nghệ thông tin, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên. Nhóm tác giả xin gửi lời cảm ơn tới ThS. Ngô Thanh Huyền, ThS. Vi Hoài Nam, ThS. Trần Thị Phương đã có nhiều chia sẻ với tập thể tác giả về các nội dung được biên soạn. Chúng tôi xin cảm ơn những ý kiến đóng góp quý báu của các thầy cô trong hội đồng nghiệm thu giáo trình để nhóm tác giả hoàn thiện cuốn giáo trình một cách tốt nhất. Cuốn sách này không chỉ dành cho những người mới bắt đầu tìm hiểu về thế giới số mà còn dành cho những ai đang tìm kiếm những kiến thức và kỹ năng chuyên sâu để trở thành một công dân số toàn cầu. Nó là sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, giữa kiến thức cơ bản và những bài học từ thực tiễn, nhằm mục đích 5 trang bị cho bạn những công cụ cần thiết để không chỉ tồn tại mà còn phát triển trong thế giới số. Hãy cùng chúng tôi bắt đầu hành trình này, khám phá và chinh phục thế giới số thông qua các trang sách của Giáo trình Công dân số. Trân trọng cảm ơn!