“An toàn điện hạt nhân chỉ đạt được qua giáo dục”

Ông Yves Fanjas – Giám đốc Viện quốc tế về Năng lượng hạt nhân Pháp – khẳng định như vậy trong buổi làm việc tại Việt Nam mới đây, nhằm tìm kiếm sự hợp tác chặt chẽ hơn trong công tác đào tạo nhân lực điện hạt nhân của Việt Nam.

 

Tìm hiểu nhu cầu, xây dựng một chương trình tổng thể về đào tạo nhân lực là cách thức nước Cộng hòa Pháp lựa chọn để đưa công nghệ điện hạt nhân (ĐHN) ra thế giới – đặc biệt là những quốc gia đang chuẩn bị xây dựng nhà máy ĐHN đầu tiên như Việt Nam.

 

 

Ông Yves Fanras thảo luận về điện hạt nhân với các đối tác quốc tế. Ảnh: INT

Pháp mở rộnghợp tác đào tạo ĐHN

Cộng hoà Pháp là quốc gia có tỷ trọng ĐHN chiếm tới 3/4 tổng điện năng quốc gia. Đến nay, Pháp vẫn tiếp tục xem nguồn năng lượng này là quan trọng nhất trong nền điện năng quốc gia.

Không chỉ phát triển ĐHN ở trong nước, Pháp còn đẩy mạnh xuất khẩu công nghệ và hợp tác đào tạo nhân lực ĐHN ra thế giới. Bắt đầu bằng việc hợp tác đào tạo nhân lực cho Ba Lan vào tháng 9/2011, ngoài hy vọng Ba Lan sẽ được hưởng lợi từ những kinh nghiệm của mình khi xây dựng nhà máy ĐHN đầu tiên, Pháp cũng muốn bán công nghệ cho quốc gia này.

 

Việt Nam đang chuẩn bị các bước để khởi công xây dựng nhà máy ĐHN đầu tiên tại Ninh Thuận. Việc đào tạo nguồn nhân lực – nhất là các chuyên gia về an toàn hạt nhân – được xác định là ưu tiên hàng đầu. Pháp đã không bỏ qua cơ hội này.

 

Trong cuộc gặp gỡ vào tháng 3/2012 tại Hội nghị thượng đỉnh về an ninh hạt nhân Seoul (Hàn Quốc), ông Nguyễn Tấn Dũng – Thủ tướng Việt Nam nhiệm kỳ 2006-2011 và ông François Fillon – Thủ tướng Pháp từ năm 2007-2012 – đã nhất trí sẽ tăng cường hơn nữa quan hệ giữa hai nước trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử – trong đó ưu tiên lĩnh vực đào tạo và an toàn hạt nhân.

 

Triển khai lộ trình Chính phủ Pháp đã vạch sẵn, Cơ quan hạt nhân quốc tế Pháp đã đến Việt Nam vào tháng 6/2012 để xây dựng một chương trình tổng thể về đào tạo nhân lực ĐHN của Việt Nam.

 

Nhu cầu đào tạo nhân lực ĐHN của Việt Nam khá đa dạng, từ chuyên gia xây dựng hệ thống văn bản pháp quy, cán bộ hỗ trợ kỹ thuật cho cơ quan pháp quy, cán bộ quản lý đến chuyên gia, kỹ sư vận hành các nhà máy ĐHN.

 

Tại buổi làm việc với Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ – khi đó là ông Nguyễn Quân, ông Marc Ponchet – Phó Giám đốc Cơ quan Hạt nhân quốc tế Pháp – đã nói về ý tưởng xây dựng các cơ sở đào tạo lĩnh vực ĐHN tại Việt Nam, hợp tác đào tạo giảng viên ĐHN.

 

Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam từ cuối tháng 2/2016 đã ký biên bản ghi nhớ về hợp tác đào tạo nhân lực ĐHN với Viện quốc tế về Năng lượng hạt nhânPháp. “Đây là chương trình quy mô lớn bao gồm cả đào tạo, nghiên cứu, xây dựng, vận hành nhà máy ĐHN” – ông Yves Fanjas – Giám đốc Viện quốc tế về Năng lượng hạt nhân Pháp – cho biết trong buổi làm việc với Trung tâm Thông tin năng lượng nguyên tử (ICONE) ngày 12/4.

 

Ông Yves Fanjas cho biết, mục đích của chuyến thăm ICONE lần này là tìm kiếm sự hợp tác chặt chẽ hơn trong đào tạo nhân lực ĐHN của Việt Nam – đặc biệt là tại Đại học Bách khoa Hà Nội. Bên cạnh đó, việc hợp tác đào tạo giáo viên chuyên ngành ĐHN cho các trường đại học cũng như các trung tâm đào tạo chuyên ngành năng lượng hạt nhân cũng được người Pháp cho là có tiềm năng.

3 trường đại học đào tạo sâu về ĐHN

 

“An toàn ĐHN chỉ đạt được khi thông qua giáo dục” – ông Yves Fanjas nói. Vì vậy, ngoài 3 trường đại học đào tạo chuyên sâu về năng lượng nguyên tử là Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội), Đại học Bách khoa Hà Nội và Đại học Đà Lạt, phía Pháp cũng sẽ hợp tác với Đại học Điện lực để đào tạo nhân lực ĐHN.

 

Nước Pháp có kinh nghiệm trong việc đào tạo nhân lực ĐHN, có trang thiết bị hiện đại phục vụ cho công tác đào tạo cũng như xây dựng nhà máy ĐHN. Ông L. Turpin – Giám đốc Cơ quan hạt nhân quốc tế Pháp (AFNI) – khẳng định: “Kinh nghiệm về ĐHN của Pháp sẽ mang lại hiệu quả cao nếu được Việt Nam áp dụng”.

 

Theo Ban quản lý dự án ĐHN Ninh Thuận, đến năm 2022 số nhân sự cần cho hai nhà máy ĐHN Ninh Thuận I và II là khoảng 2.200 người. Trong đó, yêu cầu về trình độ đại học là hơn 800 người, cao đẳng nghề hơn 900 người, lao động phổ thông là hơn 400 người.

 

Việc đào tạo nhân lực năng lượng nguyên tử nói chung, ĐHN nói riêng đang nhận được sự quan tâm của Chính phủ, các bộ, ngành Việt Nam, bởi đây là vấn đề quan trọng trong phát triển kinh tế của đất nước.

 

PGS-TS Hà Mạnh Thư – Giám đốc ICONE – cho biết, Ban chỉ đạo quốc gia về đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử cũng đã giao 3 trường đại học đào tạo chuyên sâu về năng lượng nguyên tử là Đại học Khoa học tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Bách khoa Hà Nội và Đại học Đà Lạt.

 

Các trường đại học khác sẽ tổ chức tuyển sinh, đào tạo các chuyên ngành đã được phân công theo quy hoạch của đề án 1558 về “Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2010. Cùng với đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng được Chính phủ giao chủ trì, phối hợp với các bộ liên quan và Tập đoàn Điện lực Việt Nam triển khai các chương trình đào tạo nhân lực để phục vụ các dự án ĐHN.

 

Tuy nhiên, do “tiềm lực và kinh nghiệm trong phát triển ĐHN còn hạn chế nên cùng với sự tăng cường đầu tư của Nhà nước, hợp tác quốc tế đóng vai trò quan trọng, đảm bảo nguồn nhân lực cho phát triển ĐHN của nước ta” – PGS Hà Mạnh Thư nói.

Nguyễn Hoàng