Tại Hội nghị triển khai kế hoạch tổ chức Giải thưởng sách quốc gia lần thứ VII, hạng mục giải thưởng sách được bạn đọc yêu thích thu hút nhiều tranh luận.
Hội nghị diễn ra chiều 24/5 tại Cục Xuất Bản, In và Phát hành, Bộ Thông tin và Truyền thông. Đại diện Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam, các giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia đầu ngành ở nhiều lĩnh vực tham gia hội nghị.
Bạn đọc tham gia bình chọn sách
Theo đánh giá của ông Nguyễn Thanh Lâm, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, năm nay điều lệ, quy chế giải thưởng có nhiều điểm đổi mới, sửa đổi. Bên cạnh kế thừa tiếp tục những thể loại sách chuyên ngành khác nhau, Hội đồng giải thưởng Sách quốc gia đã đưa thêm hơi thở cuộc sống vào để có điều kiện trao giải, tôn vinh cuốn sách, người làm sách, đơn vị làm sách…
Chính vì vậy, năm nay Hội đồng giải thưởng quyết định có thêm hạng mục Sách được bạn đọc yêu thích. Các cuốn sách sẽ được tuyển chọn dựa trên số lượng phát hành trong thời gian quy định, sau đó thông qua các kênh báo chí và các đường dẫn trên nền tảng Internet để đo lượng vote của bạn đọc.
Dù vậy, theo đánh giá của các thành viên trong hội đồng chấm sơ khảo, việc lập danh sách đề cử những cuốn sách yêu thích cần phải có biên độ nhất định để tìm ra những cuốn sách xứng đáng được đề cử, cần phải đưa ra các tiêu chí cụ thể hơn.
Trước các câu hỏi được đặt ra bởi những thành viên chấm giải, ông Phạm Anh Tuấn (Cục trưởng Cục Thông tin đối ngoại, Bộ Thông tin & Truyền thông) cho biết: “Chúng tôi có cả Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia, đồng thời có những cách đo lường dư luận xã hội để tìm ra cuốn sách được độc giả yêu thích”.
Bổ sung cho ý kiến đó, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên chia sẻ rằng ở hạng mục Cuốn sách được bạn đọc yêu thích vẫn sẽ có thêm các tiêu chí như tính khoa học, tính thực tiễn, chính trị tư tưởng và cả điểm dành cho mỹ thuật.
Những tiêu chí đi kèm này để đảm bảo rằng các cuốn sách được độc giả lựa chọn vẫn đạt được những giá trị nhất định. Nhiều nhà khoa học tham gia đánh giá sách hay cho rằng sự thay đổi này là điều cần thiết để giải sách có thể tiếp cận nhiều độc giả hơn.
Đánh giá đúng sách dịch
Về công tác chấm giải, ông Đỗ Quang Dũng (Phó chủ tịch thường trực Hội Xuất bản Việt Nam) cho biết: “Hiện nay, hội đồng đã nhận được gần 400 cuốn sách, số lượng này sẽ tiếp tục tăng lên. Đồng thời, điều đáng kể trong các đổi mới năm nay là việc tăng lên 2 giải A”.
Đây là giải pháp được Hội Xuất bản Việt Nam và Cục Xuất bản, In và Phát hành đưa ra sau khi tiếp nhận các phản hồi trong quá trình chấm giải trước đó, rằng làm sao để trao giải thưởng cao nhất cho sách chất lượng, dù là sách của tác giả trong nước hay sách dịch. Chính vì vậy, Hội đồng giải Sách quốc gia quyết định sẽ có hai giải A, một cho sách dịch và một cho sách của tác giả trong nước.
“Nếu đặt trong tương quan với sách dịch, những tác phẩm trong nước có sự khác biệt rõ rệt. Bởi sách dịch tổng hợp tri thức của nhân loại. Vì vậy, năm nay, chúng tôi quyết định đưa ra hai giải A, vừa đánh giá đúng giá trị của sách Việt, vừa khuyến khích các tác giả trong nước tạo nên những tác phẩm giá trị, đồng thời có thể ghi nhận được người đưa tri thức quốc tế tới bạn đọc Việt”, ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng cục Xuất bản, cho biết.
Sự đổi mới này cho thấy Giải thưởng Sách quốc gia đang thích nghi và tạo nên những chuyển biến mới sao cho phù hợp với xu hướng của nền xuất bản nước nhà. Đồng thời, giải cũng bám sát với sự tiếp biến văn hóa trong bối cảnh hội nhập hiện nay. Tại buổi làm việc, các nhà khoa học đều ủng hộ với sự thay đổi khi tăng số lượng giải A và nhìn nhận đúng giá trị sách dịch.
“Theo tôi, việc sách dịch có một giải A riêng là minh chứng cho thấy hội đồng đang chú ý hơn đến sách dịch. Nhiều khi sách dịch không được đánh giá đúng trong 20 năm qua trong khi chúng có những đóng góp đáng kể. Khi chúng ta chưa có hội đồng chuyên sách dịch, nên nhấn mạnh vào hai thứ: giá trị nhân văn và giá trị văn hóa. Chẳng hạn chọn tác phẩm nào, tiếng Việt trong đó thể hiện ra sao”, PGS.TS Phạm Xuân Thạch (Trưởng khoa Văn học, Trường ĐHQG Hà Nội) nhận định.
Phát biểu tại sự kiện, ông Phạm Minh Tuấn, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, cho biết Hội sẽ hỗ trợ bằng hết khả năng với các nhà khoa học, chuyên gia tham gia chấm giải. Hội tin tưởng rằng sau khi trải qua 6 mùa, các tiểu ban đã có kinh nghiệm hơn trong việc tìm ra các cuốn sách hay và chất lượng để đề cử lên vòng chung khảo. Dự kiến, giải thưởng sẽ kết thúc khâu chấm sơ khảo vào ngày 10/8 và tổ chức trao giải vào tháng 10.
Đức Huy