Hành trình 70 năm và chuyển đổi số ngành Xuất bản

Phát triển vượt bậc trên cả 3 lĩnh vực

Ngày 10/10/1952, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 122/SL thành lập Nhà in Quốc gia. Sắc lệnh 122 đã mở ra một thời kỳ mới cho hoạt động xuất bản nước nhà.

Trải qua 70 năm xây dựng và phát triển, ngành Xuất bản luôn hoàn thành tốt vai trò của mình, đóng góp xứng đáng vào thắng lợi và thành tựu chung của đất nước. Trong công cuộc đổi mới, hoạt động xuất bản đã lớn mạnh cả về quy mô, năng lực, trình độ, phát triển theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, chủ động hội nhập với khu vực và quốc tế.

Ngành xuất bản tiếp tục đi tiên phong trên mặt trận văn hóa – tư tưởng, góp phần quan trọng bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, củng cố và tăng cường niềm tin khoa học vào chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận xã hội và niềm tin của nhân dân với Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống…

Độc giả chọn mua sách tại Hội Sách Hà Nội lần thứ VII – năm 2022

Theo thống kê của Cục Xuất bản, In và Phát hành, đến năm 2021, mặc dù chịu nhiều tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, hoạt động xuất bản vẫn có bước phát triển tích cực. Toàn ngành xuất bản đạt trên 40.000 đầu xuất bản phẩm, trong đó có hơn 32.000 đầu sách, trên 460 triệu bản xuất bản phẩm với 390 triệu đầu sách (tăng trên 1,5 lần so với năm 2001); tổng doanh thu lĩnh vực xuất bản đạt 2.996,7 tỷ đồng (tăng 1,4 lần so với năm 2002). Hệ thống tổ chức các nhà xuất bản được giữ vững, ổn định; năng lực, trình độ của một số nhà xuất bản được tăng cường; lực lượng lao động có bước phát triển mới cả về số lượng và chất lượng.

Lĩnh vực in và phát hành xuất bản phẩm phát triển nhanh về quy mô và số lượng, năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm được nâng cao, phục vụ hiệu quả các nhiệm vụ chính trị, các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của địa phương, đất nước, đáp ứng tốt nhu cầu đọc của nhân dân. Nhiều nhà xuất bản đã và đang có những bước đi thích hợp tạo sự đổi mới căn bản trong hoạt động quản lý và hoạt động sản xuất hình thành mô hình, sản phẩm mới đáp ứng những thay đổi về nhu cầu, thói quen tiếp nhận, thụ hưởng thông tin của người dân trên nền tảng số.

“Chìa khóa” tạo bước tiến cho ngành phát triển

Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang tác động đến mọi ngành, lĩnh vực. Trên mọi bình diện, chuyển đổi số đã và đang là xu thế chính yếu, những thay đổi về đời sống kinh tế – xã hội gắn liền với những thay đổi, nhu cầu và phương thức tiếp cận sách của độc giả cùng văn hóa đọc có nhiều sự thay đổi mạnh mẽ. Do vậy, ngành xuất bản đứng trước những thời cơ và thách thức mới. Thực hiện chuyển đổi số trở thành một yêu cầu tất yếu trong giai đoạn phát triển mới.

Độc giả trẻ trải nghiệm sách nói (Audio Book)

Trong lĩnh vực phát hành xuất bản phẩm, phát hành xuất bản phẩm điện tử có bước tăng trưởng mạnh mẽ trong 3 năm gần đây. Nhiều loại hình xuất bản phẩm điện tử hiện đại được xuất bản, đặc biệt là việc áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) vào việc phát hành sách nói đã đem lại những hiệu quả đặc biệt ấn tượng.

Số lượng doanh nghiệp phát hành xuất bản phẩm điện tử tiếp tục gia tăng về số lượng với sự hợp tác chặt chẽ cùng các doanh nghiệp công nghệ đã cho thấy tính hiệu quả cùng sự tăng trưởng ấn tượng của một số doanh nghiệp khởi nghiệp như WeWe với ứng dụng nghe sách nói Voiz FM, Fonos với nền tảng sách điện tử Fonos,… bên cạnh các nền tảng quảng bá và phát hành sách trên Internet cùng nhiều doanh nghiệp khác đã và đang tạo dựng diện mạo mới cho ngành xuất bản trên không gian số.

Khẳng định chuyển đổi số là xu thế của mọi ngành nghề, đồng thời là một yêu cầu cấp thiết cho sự phát triển của hoạt động xuất bản, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam Nguyễn Nguyên cho biết, trong hơn hai năm qua, mặc dù đại dịch Covid-19 ảnh hưởng lớn đến doanh số ngành xuất bản nhưng đội ngũ làm xuất bản đã chủ động đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quy trình xuất bản, các doanh nghiệp đã đẩy mạnh hoạt động phát hành trên các nền tảng thương mại điện tử, phát hành xuất bản phẩm điện tử, sách nói… nhờ đó đã tạo nên một thị trường xuất bản mở, giúp đa dạng hóa các loại hình xuất bản phẩm.

“Chuyển đổi số hiện nay là động lực cho sự phát triển của ngành, nếu không có chuyển đổi số, xuất bản Việt Nam rất khó để có thể vươn lên đáp ứng yêu cầu sắp xếp ngành Xuất bản, In và Phát hành theo hướng tinh gọn, chất lượng, hiện đại hóa được đề ra tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Xuất bản điện tử đang có điều kiện, thời cơ để phát triển. Để thúc đẩy chuyển đổi số và phát triển xuất bản điện tử, chúng tôi sẽ kiến nghị để hoàn thiện, sửa đổi bổ sung Luật Xuất bản, trong đó có những quy định mới liên quan đến xuất bản điện tử để tạo ra một hành lang thông thoáng cho sự phát triển xuất bản điện tử, đồng thời tiếp tục kêu gọi các đơn vị đẩy mạnh đầu tư về nền tảng công nghệ; quan tâm đầu tư phát triển nguồn nhân lực”, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành nhấn mạnh.

Bên cạnh những thuận lợi, hiện nay việc chuyển đổi số trong hoạt động xuất bản và khai thác hiệu quả thị trường này là vấn đề đặt ra với không riêng ngành xuất bản mà cần sự chung tay của nhiều ngành, đặc biệt là sự thay đổi trong nhận thức và hành động về chuyển đổi số.

Theo Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, thách thức lớn mà ngành Xuất bản gặp phải khi thực hiện chuyển đổi số là nhận thức. Hiện nay một số đơn vị vẫn còn chần chừ quan sát việc thực hiện chuyển đổi số có thực sự cần thiết hay không nhưng thời điểm hiện nay việc chần chừ là không phù hợp mà cần phải thực hiện chuyển đổi số theo cách thức phù hợp với đơn vị mình. Cùng đó là vấn đề bản quyền, nếu không giải quyết vấn đề này thì mọi hoạt động chuyển đổi số sẽ khó đi đến kết quả có giá trị thực sự thành công.

Nguồn: Laodongthudo.vn