Định hướng nghiên cứu cơ bản trong lĩnh vực khoa học, xã hội và nhân văn trong bối cảnh mới

Ngày 10/5/2024, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Hồng Thái đã chủ trì buổi làm việc giữa Bộ KH&CN với hai trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (KHXH&NV) thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh.

Tại buổi làm việc, các đại biểu đã trao đổi về hiện trạng, nhu cầu thực tiễn về nghiên cứu cơ bản trong lĩnh vực KHXH&NV trong bối cảnh tự chủ đại học hiện nay. Theo đó, Hiệu trưởng trường Đại học KHXH&NV (Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh) Ngô Thị Phương Lan cho biết, hiện nay công tác giáo dục của ngành khoa học cơ bản trong lĩnh vực KHXH&NV còn gặp một số khó khăn như khó cạnh tranh theo cơ chế đấu thầu; các ngành đào tạo khoa học cơ bản ít người học với cơ chế học phí tự chủ; khó duy trì đào tạo các ngành khoa học cơ bản theo tiêu chuẩn về đội ngũ… Hiệu trưởng Ngô Thị Phương Lan đề xuất, các nhiệm vụ khoa học cơ bản trong lĩnh vực KHXH&NV cần đi vào chiều sâu, không bị ràng buộc bởi thời gian, tiêu chí chung; đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng, thu hút và trọng dụng đội ngũ chuyên gia chất lượng cao và tâm huyết với các ngành khoa học cơ bản đặc thù của KHXH&NV…

Đồng quan điểm, Hiệu trưởng trường Đại học KHXH&NV (Đại học Quốc gia Hà Nội) Hoàng Anh Tuấn nhấn mạnh, cần tập trung đẩy mạnh nghiên cứu KHXH&NV,  hài hòa giữa các bài báo công bố quốc tế và quốc gia; đồng thời mong muốn có cơ chế, định hướng lâu dài cho lực lượng nghiên cứu KHXH&NV trong bối cảnh hiện nay.

Đại diện Lãnh đạo các đơn vị chức năng liên quan thuộc Bộ khẳng định sẽ luôn đồng hành cùng các chuyên gia, nhà khoa học trong nghiên cứu cơ bản, đặc biệt là trong lĩnh vực KHXH&NV; đưa ra định hướng phát triển một số ngành khoa học cơ bản thuộc lĩnh vực KHXH&NV như tập trung hỗ trợ, đào tạo các nhà khoa học trẻ; thúc đẩy hội nhập tạp chí và các công bố trong nước ngang tầm quốc tế…

Kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Trần Hồng Thái ghi nhận những ý kiến đóng góp của các đại biểu. Theo Thứ trưởng, trong bối cảnh ngày nay, cần tập trung vào nghiên cứu cơ bản, hình thành các nhóm nghiên cứu trẻ, nhóm nghiên cứu mạnh; đồng thời đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực cho ngành nghiên cứu cơ bản, tăng kinh phí hỗ trợ cho các nhà khoa học trẻ. Qua đó, đặt mục tiêu trong 10 năm nữa sẽ có các nhóm nghiên cứu mạnh, trong đó có lĩnh vực KHXH&NV.

Thứ trưởng đề nghị các đơn vị chức năng thuộc Bộ KH&CN phối hợp chặt chẽ với hai trường Đại học trong việc hỗ trợ định hướng lâu dài cho phát triển một số ngành khoa học cơ bản thuộc lĩnh vực KHXH&NV; hai trường cần thành lập các nhóm nghiên cứu mạnh, tham gia vào các chương trình nghiên cứu của Bộ.

“Tăng cường ưu tiên đầu tư cho các đề tài, chương trình ở địa phương và các cơ sở đào tạo nghiên cứu địa phương thực hiện; tạo cơ chế để các bên có thể thường xuyên trao đổi các định hướng và kết quả nghiên cứu; cân bằng giữa các bài báo trong nước và quốc tế; ưu tiên hỗ trợ tạp chí trong nước nâng tầm, đạt chuẩn quốc tế…”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN